Ορεινή Αρκαδία: Μαίναλο(ν) revisited

Τι μας έρχεται στο μυαλό όταν ακούμε για την Ορεινή Αρκαδία; Πιθανότατα το trendy Χιονοδρομικό του Μαινάλου  και το εντυπωσιακό ελατοδάσος του, η πετρόχτιστη Δημητσάνα, η γραφική Στεμνίτσα, η παραδοσιακή Καστάνιτσα, η... υπεράνω μόδας Αλωνίσταινα, η «ιερή» Βύτινα και φυσικά το “extreme” φαράγγι του Λούσιου.

Εκεί κοντά όμως, ψηλά στους πρόποδες του Μαίναλου, υπάρχουν και άλλα, μικρότερα χωριά - higlhlights που αξίζει να ανακαλύψετε, πολύ περισσότερο αυτόν τον χειμώνα, όπου τους έγινε ένα “lifting” ανανέωσης με την προσθήκη πολλών επιλογών διαμονής, φαγητού και διασκέδασης. Αυτόν τον χειμώνα λοιπόν, οργανώνουμε τις αποδράσεις μας στην ορεινή Αρκαδία και επισκεπτόμαστε το αμφιθεατρικά χτισμένο Βαλτεσίνικο, τα «κρεμαστά» Λαγκάδια, το αρχοντικό Λεβίδι, την γραφική Κάψια και την ιστορική Πιάνα.

Βαλτεσίνικο
Αν και καλά κρυμμένο στην πυκνή βλάστηση του Μαίναλου, το Βαλτεσίνικο δεν είναι δύσκολο να το ανακαλύψεις. Χτισμένο σε υψόμετρο 1150 μέτρων αμφιθεατρικά στις πλαγιές του βουνού, προσφέρει εντυπωσιακή θέα από το υψηλότερο σημείο του στις απέναντι κορυφογραμμές και τα ατελείωτα ελατοδάση. Το χωριό του Θεόδωρου Κωλοκοτρώνη, είναι «πνιγμένο» στα έλατα και τις καρυδιές, είναι σχεδιασμένο σύμφωνα με τις αρχές της αρκαδικής αρχιτεκτονικής και αποτελεί έναν από τους ταχύτερα αναπτυσσόμενους ορεινούς προορισμούς της Αρκαδίας. Βρίσκεται σε απόσταση βολής από την Αθήνα (216 χιλιόμετρα) και εκτείνεται σε σαράντα τετραγωνικά χιλιόμετρα στα οποία περιλαμβάνονται τα πολλά πετρόκτιστα σπίτια, οι εντυπωσιακές του εκκλησίες, τα γραφικά ταβερνάκια και φυσικά το ελατοδάσος.

Μέσα στο χωριό, υπάρχουν δέκα εκκλησίες. Πολλές από αυτές είναι αριστουργήματα αρχιτεκτονικής και αξίζει να τις δείτε. Λίγο έξω από το χωριό βρίσκεται το μικρό και ταπεινό Μοναστήρι της Κοίμησης της Θεοτόκου, καθώς και το Μοναστήρι του Αγίου Νικολάου που βρίσκεται 2 χλμ περίπου έξω από το Βαλτεσινίκο, χτισμένο σε έναν απόκρημνο βράχο. Οι τοιχογραφίες, οι πολεμίστρες και οι κρύπτες των δύο μονών, μεταφέρουν τον επισκέπτη σε άλλες εποχές όπως το 1826, όταν νικήθηκε ο στρατός του Ιμπραήμ. Σε απόσταση ενός χιλιομέτρου από το Βαλτεσίνικο προς το χωριό Μυγδαλία, στην θέση Αγία Παρασκευή, ανακαλύφθηκαν ερείπια αρχαίας πόλης, ναού και μυκηναϊκών τειχών. Το 1939, έγιναν οι πρώτες ανασκαφές από τη Γαλλική Αρχαιολογική Εταιρεία, σύμφωνα με την οποία ο ναός χρονολογείται από τον 7ο αιώνα π.Χ. και είναι αφιερωμένος στη θεά Άρτεμη.

Διαμονή: Στον Ξενώνα Βασιλικού με ευρύχωρα και καλαίσθητα διαμερίσματα και πέντε δίκλινα δωμάτια (τηλ. 27950- 82.300, 27950-82.479, 60€ με πρωινό), στον διώροφο πέτρινο ξενώνα «Θόλος» (τηλ. 27950 82313, 6973695481, 6972016784, το δίκλινο κοστίζει 100€ με πρωινό και η σουίτα 140€) και στο συγκρότημα κατοικιών "Valtessiniko Studios" με δέκα μεζονέτες (τηλ. 6944834020, 6972010250, 2795082385. Το δίκλινο κοστίζει 70€ με πρωινό)
Φαγητό: Στην Κληματαριά για μαγειρευτά και ψητά σχάρας (τηλ. 2795082113, από 10€ το άτομο), στην ταβέρνα του Ιωσήφ για θεσπέσια κρεατικά, και στις Ταβέρνες του Βασιλικού, του Φώτη και της Κανέλλας.
Πώς να πάτε: Στην εθνική οδό Αθήνας – Τρίπολης, στρίβετε δεξιά στον Κόμβο Νεστάνης, λίγο μετά τη Σήραγγα Αρτεμισίου. Η κατεύθυνση είναι προς Λεβίδι – Βυτίνα.

Λαγκάδια
Το «κρεμαστό χωριό της Πελοποννήσου», όπως αποκαλούν τα Λαγκάδια οι ντόπιοι, είναι χτισμένο σε μια απότομη πλαγιά του Μαίναλου, στα εννιακόσια μέτρα, μέσα σε πλούσια καταπράσινη βλάστηση. Το χωριό μοιάζει να κρέμεται πάνω από το άγριο φαράγγι του ποταμού Τουθόα, εξ’ ου και η παραπάνω ονομασία. Σε κάθε γωνία του χωριού, βλέπουμε ατόφια την δουλειά των φημισμένων Λαγκαδινών χτιστών, αρχιτεκτόνων και μαστόρων της πέτρας. Κατά την αρχαιότητα, από την περιοχή περνούσε η οδός που οδηγούσε στην Ολυμπία.

Στην πάνω γειτονιά της «μικρής Ελβετίας της Ελλάδας» όπως αποκαλείται, βρίσκουμε το σπίτι των Δελληγιάννηδων, με κειμήλια και σπάνια αντικείμενα της οικογένειας των ονομαστών προεστών. Στην πλατεία ηρώων, στην είσοδο του χωριού, βρίσκεται η μητρόπολη των Λαγκαδιών με το όμορφο πετρόκτιστο καμπαναριό της και το κωδωνοστάσι με το επιβλητικό ρολόι του 1910. Σημαντικά αξιοθέατα αποτελούν όλα τα πετρόκτιστα κτίσματα της περιοχής: σπίτια, αρχοντικά, εκκλησίες, σχολεία, γεφύρια και βρύσες. Έξω από το χωριό, στα δωδεκάμισι χιλιόμετρα προς Σταυροδρόμι, βρίσκεται το φράγμα του Λάδωνα, ένα σημείο εξαιρετικής ομορφιάς . Ένα σπάνιο υδάτινο τοπίο, όπου τα τελευταία χρόνια οργανώνονται δραστηριότητες όπως trekking, kayak, sailing, seajets, 4x4 κ.λ.π.

Διαμονή: Στο πολυτελές ξενοδοχείο Κεντρικόν, ακριβώς πάνω στην κεντρική πλατεία του οικισμού (Τηλ.: 27950-43600, το δίκλινο κοστίζει 80€ με πρωινό), στο επίσης πολυτελές Lagadia Resort (Τηλ. 27950 43023, το δίκλινο κοστίζει 100€ με πρωινό), στο Four Seasons σε απόσταση αναπνοής από την όμορφη πλατεία (Τηλ.: 27950-43221, το δίκλινο κοστίζει 90€ με πρωινό). Επίσης, στον παραδοσιακό ξενώνα Κρύα Βρύση (τηλ. 6977-212.466, 27.950-82.254, το δίκλινο κοστίζει 80€ με πρωινό).
Φαγητό: Στην Κρύα Βρύση (Τηλ.: 2795082254, 6977212466, από 12€ το άτομο) για μαγειρευτά και ψητά σχάρας και στην ταβέρνα του Μανιάτη (Τηλ.: 2795043540, 2795043221, από 10€ το άτομο) για πεντανόστιμες παραδοσιακές σπεσιαλιτέ.
Πώς να πάτε: Τα Λαγκάδια βρίσκονται στον δρόμο Τρίπολης-Πύργου, 20 χλμ περίπου μετά τη Βυτίνα.

Λεβίδι
Το αρχοντικό αυτό κεφαλοχώρι, είναι χτισμένο στις παρυφές του Μαινάλου, δίπλα στο ελατόδασος και σε υψόμετρο 850 μέτρων. Η ταυτότητα του γίνεται εμφανής στον επισκέπτη από τις πρώτες κιόλας εικόνες που θα αντικρύσει με την είσοδό του στο χωριό: καταπράσινο, γραφικό, πετρόχιστο, αρχοντικό και με σεβασμό στην παράδοση και την ιστορία του. Η «καρδιά» του χωριού χτυπάει στην πλατεία, με την εκκλησία να δεσπόζει στο κέντρο της. Εκεί συγκεντρώνονται οι φούρνοι, τα κρεοπωλεία, οι ταβέρνες, οι καφετέριες και οι νεολαία. Το Λεβίδι αποτέλεσε πατρίδα του λαμπρού πολιτικού Αλέξανδρου Παπαναστασίου, αλλά και πηγή έμπνευσης της αγροτικής πολιτικής του.

Η θέα από το χωριό είναι μαγευτική. Το επιβλητικό Μαίναλο, ο κάμπος, ο καταπράσινος λόφος της Ανάληψης, τα βουνά του Αρτεμησίου και του Χελμού στο βάθος προσφέρουν στον επισκέπτη γαλήνη και ηρεμία. Στο υπόγειο του Δημαρχείου, στεγάζεται το Μουσείο Αλ. Παπαναστασίου με προσωπικά του είδη και βιβλία στα οποία μεγάλοι λογοτέχνες και ποιητές όπως ο Καβάφης έχουν ιδιόχειρες αφιερώσεις. Στο ψηλότερο σημείο του χωριού, βρίσκεται η εκκλησία των Αγίων Ταξιαρχών, όπου δεσπόζουν δύο ρολόγια: το παλιό και το καινούργιο. Οι δείκτες του παλιού έχουν σταματήσει στην ώρα που οι Γερμανοί το ανατίναξαν στην κατοχή. Από το συγκεκριμένο σημείο, θα έχετε υπέροχη θέα στον οικισμό και στην πεδιάδα του Λεβιδίου. Πέντε χιλιόμετρα από το χωριό, βρίσκεται ο αρχαίος Ορχομενός, με το θέατρο, το βουλευτήριο και ίχνη του αποστραγγιστικού έργου των Μινύων. Σύμφωνα με την παράδοση ήταν η παλιά έδρα των Αρκάδων βασιλέων.

Αν θέλετε, μπορείτε να επισκεφτείτε το χιονοδρομικό κέντρο στην περιοχή «Οροπέδιο της Οστρακίνας», με μία από τις καλύτερες πίστες για σκι στην Ελλάδα. Εκεί μπορείτε να μείνετε στο ορειβατικό καταφύγιο του Ε.Ο.Σ Τρίπολης σε υψόμετρο 1.600 μέτρων (τηλ. 6972221361 και 6945858862). Η πρόσβαση στο χιονοδρομικό είναι εύκολη μέσω ασφαλτοστρωμένου δρόμου και γίνεται από την Τρίπολη (27 χιλιόμετρα) ή και από την Πάτρα. Η διασταύρωση για το χιονοδρομικό βρίσκεται πάνω στο δρόμο Τρίπολης-Πάτρας στο χωριό Καρδαράς (18 χιλ από Τρίπολη).

Διαμονή: Στο Αρχοντικό Πάρχα που χτίστηκε το 1855 και αναπαλαιώθηκε σε έναν ζεστό και ατμοσφαιρικό ξενώνα (τηλ. 27960-22010), στο πολυτελές πετρόκτιστο συγκρότημα Mαινάλια villas & suites σε ευρύχωρα σπιτάκια (τηλ. 2796029028, η διαμονή στο σπίτι κοστίζει 80€ με πρωινό) και στα νεόδμητα ενοικιαζόμενα διαμερίσματα με το όνομα Φιλοξενία Λεβιδίου (τηλ. 2796022307, το δίκλινο κοστίζει 60€ χωρίς πρωινό).
Φαγητό: Στον Κουμπούρη για μαγειρευτά και σχάρας (τηλ. 27960/22425, από 10€ το άτομο), στο οικογενειακό Βαρελάδικο (τηλ. 2796022455) και στο Χάνι στο Κεφαλόβρυσο Κανδύλας (τηλ. 2796022004, από 12€ το άτομο).
Πώς να πάτε: Περνώντας τα διόδια μετά τη σήραγγα του Αρτεμισίου στρίβετε δεξιά σύμφωνα με τις πινακίδες που οδηγούν προς Βυτίνα-Λεβίδι. Μετά από 10χλμ περίπου και καλή οδική σύνδεση θα βρεθείτε στο Λεβίδι.

Καψιά
Ακόμα ένα τυπικό αρκαδικό χωριουδάκι της Μαντινείας, το Κάψια είναι χτισμένο στους πρόποδες του Μαινάλου και είναι γνωστό για τα εξαιρετικής ποιότητας κρασιά του. Από τα πρώτα χωριά που θα συναντήσετε μετά τον κόμβο της Νεστάνης, αν και βρίσκεται σε οροπέδιο, έχει πανέμορφη θέα στις καταπράσινες πλαγιές του Μαινάλου. Αν θέλετε να την εκμεταλλευτείτε στο έπακρο, τότε δεν έχετε παρά να ανεβείτε στο ύψωμα πάνω από το χωριό και εκεί, κοντά στο εκκλησάκι του Άη Λιά να απολαύσετε την πανοραμική θέα στο μαντινειακό πεδίο και το Μαίναλο. Μέσα στο πετρόκτιστο χωριό, στον κεντρικό του δρόμο, αξίζει να δείτε την όμορφη μητροπολιτική εκκλησία του χωριού.

«Highlight» του χωριού και ένας από τους λόγους που προσελκύει πολλούς επισκέπτες κάθε χρόνο, είναι το ομώνυμο σπήλαιο, ένα από τα δέκα πιο αξιόλογα της Ελλάδας. Βρίσκεται ενάμιση χιλιόμετρο βόρεια και ανήκει στο περίπλοκο σύστημα καταβόθρων του οροπεδίου της Μαντινείας. Στην αίθουσα «των Θαυμασίων» θα δείτε τους σπανιότερους χρωματισμούς λιθωματικού υλικού σε ένα μοναδικό φυσικό θέαμα.

Διαμονή: Σήμα κατατεθέν του χωριού, μετά το σπήλαιο, το πολυτελές και φιλόξενο Αρχοντικό Καλτεζιώτη έχει τέσσερις πολυτελείς σουίτες και ένα μεγάλο οικογενειακό δωμάτιο. Στο διπλανό Boutique Hotel υπάρχουν δεκατρία απλά δωμάτια, συνθέτοντας ένα ορεινό resort με τα όλα του (τηλ. 2710-235.822-3, 2710-234.341, 2710-234.347, τα απλά δωμάτια κοστίζουν 150€, τα τρίκλινα με τζάκι 190€ και η προεδρική σουίτα 320€).
Φαγητό: Γευθείτε παστό καγιανά (χοιρινό με ομελέτα και ντομάτα) και φρέσκο ζυμωτό ψωμί στην παραδοσιακή ταβέρνα Στα πέριξ (τηλ. 2710 242498, 243487), στον κεντρικό δρόμο του χωριού βρίσκεται ο Φάνης με πολύ καλό κρέας και ψητά σχάρας, ενώ στο υψηλότερο σημείο της Βλαχέρνας, ένα χωριό έξω από την Καψιά, θα βρείτε το παρεΐστικο Στου Ονείρου μου το Στέκι (τηλ. 6942772656, 2796051158).
Πώς να πάτε: Oδικώς από την Αθήνα θα διανύσετε 167 χλμ. από τα διόδια Κατεχάκη της Αττικής Oδού μέχρι τον κόμβο Νεστάνης (δεξιά για Λεβίδι και Βυτίνα) μετά τη σήραγγα Αρτεμισίου. Από τον κόμβο Νεστάνης μέχρι την Κάψια είναι 8 χλμ.

Πιάνα  
Ένα από τα λίγα χωριουδάκια της ορεινής Αρκαδίας που δεν έχει αναπτυχθεί ακόμα τουριστικά και παραμένει ήρεμο, γαλήνιο, σχεδόν «κοιμισμένο». Είναι χτισμένη σε μια πλαγιά της οροσειράς του Μαινάλου σε υψόμετρο 1090 μέτρων και απέχει περίπου από δύο ώρες από την Αθήνα. Εχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός και βρίσκεται κοντά στα ερείπια της αρχαίας πόλης Διπαίας, ενώ το όνομά της συνδέεται με το μυθικό θεό Πάνα. Στην πλατεία της, δεσπόζει η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, χτισμένη πάνω σε επιβλητικό βράχο. Πρόκειται για μια τρίκλιτη βασιλική με τρούλο και έχει δύο όμορφα πετρόκτιστα καμπαναριά.

Μπορεί το χωριουδάκι να μην έχει κάποιο ιδιαίτερο αξιοθέατο, αλλά λίγο η βόλτα στην κεντρική πλατεία κάτω από τα δύο υπερήλικα πλατάνια, λίγο το «χάζεμα» της υπέροχης πανοραμικής θέας του φυσικού τοπίου από το προαύλιο της εκκλησίας του Άη Γιώργη και φυσικά ο περίπατος στις κοίτες του ποταμού Ελισσώνα, είναι σίγουρο πως θα αποζημιώσουν τον επισκέπτη που αναζητά έναν ήσυχο, γραφικό προορισμό. Επτά χιλιόμετρα δυτικά της Πιάνας θα βρούμε το ιστορικό Λιμποβίσι. Πρόκειται για την πατρίδα των Κολοκοτρωναίων και φυσικό χώρο όπου μεγάλωσε και έδρασε ο Γέρος του Μωριά. Το σπίτι του έχει αναστηλωθεί και λειτουργεί ως μουσείο.

Διαμονή: Στον Ξενώνα Παπανικόλα, ένα μεγάλο πέτρινο κτίριο στην άκρη του χωριού, με παραδοσιακά διακοσμημένα δωματιάκια (τηλ. 2710431170, 6944504952, το κόστος του δωματίου ξεκινά από 80€ το άτομο με πρωινό).
Πώς να πάτε: Η πρόσβαση στο χωριό γίνεται μέσω του οδικού άξονα Τρίπολης-Αλωνίσταινας-Βυτίνας, ακολουθώντας την παράκαμψη προς τα αριστερά στο 18ο χλμ, μέσω μιας καταπράσινης διαδρομής η οποία διασχίζει την ελατόφυτη περιοχή του Μαινάλου.