Λήμνος: Η κρυφή γοητεία της ομηρικής «ανεμόεσσας»

 του Νικόλα Γεωργιακώδη

Με μια πρώτη ματιά το νησί σε ξενίζει. Γυμνό από δάση σε σχέση με άλλα νησιά πλούσια σε πράσινο, σου προκαλεί μια αίσθηση μελαγχολίας. Μελαγχολία που εξαφανίζεται αμέσως μόλις το εξερευνήσεις και ανακαλύψεις την ιδιαίτερη ομορφιά που κρύβει η ομηρική ανεμόεσσα. Καταγάλανες θάλασσες, όμορφα χωριουδάκια, σημαντικοί αρχαιολογικοί χώροι, ήπιες ξενοδοχειακές υποδομές και ταβερνάκια με αυθεντικό παραδοσιακό φαγητό. Η Λήμνος δεν είναι το νησί που θα πας για να κάνεις την «μεγάλη ζωή». Αν και ιδιαίτερα κοσμοπολίτικο, ενδείκνυται για ήρεμες διακοπές, χωρίς κοσμικές υπερβολές. Ο Όμηρος την αποκαλούσε «ανεμόεσσα»,διότι είχε και έχει μέχρι σήμερα δυνατούς ανέμους αποτελώντας έτσι ιδανικό ορμητήριο για όσους ασχολούνται με τα θαλάσσια σπορ. Μην σας ανησυχεί όμως αυτό. Στην Λήμνο θα βρείτε την ησυχία σας. Με αφετηρία σας το κέντρο του νησιού, την Μύρινα, θα κάνετε εξορμήσεις στα γειτονικά χωριουδάκια, θα δροσιστείτε σε όμορφες αμμουδερές παραλίες και θα θαυμάσετε τους αρκετούς χώρους αρχαιολογικού ενδιαφέροντος.

Tην ονομασία της η Λήμνος την πήρε από το όνομα της βασίλισσας του νησιού και συζύγου του Θόαντα. Υπάρχει όμως και η εξήγηση πως η ονομασία προέρχεται από το αρχαιοελληνικό «Ληίον», που σημαίνει «σπαρμένο χωράφι», μιας και η Λήμνος ήταν σιτοβολώνας από την αρχαιότητα μέχρι και τα βυζαντινά χρόνια. Έκτοτε, το νησί βρέθηκε στα χέρια Φράγκων και των Οθωμανών, ενώ μετά το τέλος του Εμφυλίου που ακολούθησε το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, η Λήμνος υπήρξε τόπος εξορίας. Σήμερα η Λήμνος είναι το όγδοο μεγαλύτερο νησί της Ελλάδας με έκταση 476 τετραγωνικά χιλιόμετρα και το τέταρτο σε μήκος ακτών (260 χιλιόμετρα). Πρωτεύουσα και κύριο λιμάνι της Λήμνου είναι η Μύρινα. Μέχρι το 1955 η Μύρινα ονομαζόταν Κάστρο, ονομασία που επικράτησε κατά την ύστερη βυζαντινή περίοδο και άτυπα ακόμα έτσι αποκαλείται από τους παλιότερους Λημνιούς.

Πρώτη βόλτα στην πόλη και θαυμάζουμε το επιβλητικό Κάστρο, χτισμένο από τον Ανδρόνικο Α’ Κομνηνό, που βλέπει στο λιμάνι του Τούρκικού Γιαλού και στον Ρωμαϊκό Γιαλό με τα όμορφα μαγαζάκια. Φωτισμένο είναι ακόμα πιο εντυπωσιακό. Τουριστική ατραξιόν της Λήμνου είναι και τα ελάφια, τα οποία υποτίθεται ότι ζουν μέσα στο Κάστρο. Εμείς δεν βρήκαμε κανένα, αν είστε τυχεροί μπορεί και να πετύχετε μερικά. Συνεχίζοντας την βόλτα στους πλακόστρωτους πεζόδρομους, θαυμάζουμε τα πέτρινα αρχοντικά και κάνουμε μία (απαραίτητη) στάση στο Αρχαιολογικό Μουσείο, με πολύ ενδιαφέροντα εκθέματα από τις ανασκαφές της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και της Ιταλικής Αρχαιολογικής Σχολής. Στη Μύρινα επισκεφθείτε ακόμη το Μητροπολιτικό Ναό της Αγάς Τριάδας, με τα δυο όμορφα καμπαναριά της και το Αρχαιολογικό Μουσείο της πόλης.

Φεύγουμε από την πόλη και κινούμαστε προς την ανατολική πλευρά του νησιού, όπου δεσπόζει η Πολιόχνη, η αρχαιότερη πόλη της Ευρώπης. Η Πολιόχνη ξεκίνησε από ένα μικρό νεολιθικό χωριό την 4η χιλιετία π.Χ. και εξελίχθηκε σε ακμάζουσα πόλη του Χαλκού. Περιπλανηθείτε σε αυτήν και δείτε αγγεία, καλύβες, σιταποθήκες, υδραγωγεία και βουλευτήρια μιας άλλης εποχής. Οι οικοδομικές φάσεις του προϊστορικού οικισμού της Πολιόχνης καλύπτουν χωρίς διακοπή όλη την 3η χιλιετία π.Χ. Η πόλη της κίτρινης περιόδου καταστρέφεται από φυσικά αίτια, ίσως σεισμό, στο τέλος της 3ης χιλιετίας π.Χ. Η πόλη εγκαταλείφθηκε για μεγάλο χρονικό διάστημα και επαναδραστηριοποιήθηκε, αλλά σποραδικά, κατά τη 2η χιλιετία π.Χ.

Στην ανατολική πλευρά του μεγάλου Κόλπου του νησιού βρίσκεται ο Μούδρος, η παλιά πρωτεύουσα της Λήμνου. Εκεί βρίσκεται ένα απολιθωμένο δάσος ηλικίας περίπου 20 εκατομμυρίων χρόνων, καθώς και ο κόλπος του Μούδρου, ένα από τα μεγαλύτερα φυσικά λιμάνια της χώρας. Εδώ έβρισκαν καταφύγιο τα πλοία του ελληνικού στόλου στην περίοδο των Βαλκανικών πολέμων. Μην φύγετε από την περιοχή αν δεν απολαύσετε πρώτα το μαγευτικό ηλιοβασίλεμα και αν δεν επισκεφτείτε το πανέμορφο σπήλαιο του Φιλοκτήτη (φώτο) που είναι προσβάσιμο και από στεριά και από θάλασσα. Συνεχίζοντας τις αρχαιολογικές μας εξερευνήσεις καταλήγουμε στο χωριό Κοντοπούλι, χτισμένο κοντά σε δύο μικρές λίμνες. Εκεί βρίσκουμε την Ηφαιστεία με το εκπληκτικό αρχαίο θέατρο, που υπήρξε η κυριότερη πόλη της Λήμνου στους Κλασικούς Χρόνους. Εδώ διατηρείται τμήμα ελληνο-ρωμαϊκού θεάτρου και θεμέλια σπιτιών της όψιμης αρχαιότητας, ενώ οι ανασκαφές έφεραν στο φως ερείπια ακρόπολης και νεκροταφείο με ταφές 5ου και 4ου αι. π.Χ. Τρία χιλιόμετρα βόρεια της Ηφαιστείας (στη θέση Χλόη) βρίσκουμε το επίσης εντυπωσιακό ιερό των Καβείρων. Τα ερείπια που βρέθηκαν εκεί χωρίζονται με ένα χαντάκι. Στη μια πλευρά υπάρχει ένα τελεστήριο ή αίθουσα μυήσεως, ένα ανάκτορο και μια στοά. Στην άλλη ένα μεγάλο τελεστήριο, με 12 δωρικές κολόνες στην πρόσοψή του. Στην περιοχή του Θάνους, θα δείτε μια εκκλησία που είναι κάπως διαφορετική από όλες τις άλλες… Εκεί βρίσκεται το ξωκλήσι της Παναγιάς της Κακκαβιώτισας, που είναι κυριολεκτικά χωμένο μέσα σε βράχο. Η θέση του είναι εντυπωσιακή, καθώς είναι χτισμένο σε μία δυσπρόσιτη σπηλιά, στην κορυφή του βουνού, ανάμεσα σε επιβλητικά βράχια.

Η Λήμνος αν και σχετικά φτωχή σε πράσινο, έχει ορισμένα φυσικά τοπία που είναι αξιοθαύμαστα. Στην περιοχή του Άη Γιάννη στον Κάσπακα υπάρχει ένα εντυπωσιακό τοπίο με ορμητικά νερά που πέφτουν από ύψος 15 περίπου μέτρων, σχηματίζοντας όμορφους καταρράκτες. Η πτώση του νερού έχει διαμορφώσει στην περιοχή διάφορα πλατώματα με μικρές λιμνούλες όπου βρίσκουν καταφύγιο βατράχια, καβούρια, χελώνες αλλά και χέλια. Η περιοχή γι’αυτόν ακριβώς τον λόγο έχει ονομαστεί «Κρεμαστά Νερά». Ακόμα ένα εντυπωσιακό στοιχείο του όμορφου φυσικού περιβάλλοντος της Λήμνου είναι και οι γνωστές αμμοθίνες τις οποίες μπορείτε να συναντήσετε στα βορειοδυτικά του νησιού σε απόσταση 3 χιλιομέτρων από το χωριό Κατάλακκος. Για να προσεγγίσετε την αμμώδη αυτή έκταση θα χρειαστεί να περπατήσετε από την παραλία Γομάτι με κατεύθυνση νοτιοδυτικά. Πρόκειται για ένα τοπίο που θυμίζει εικόνες από την έρημο της Σαχάρας.

Παραλίες

Η πιο τουριστική παραλία της Λήμνου βρίσκεται στο Πλατύ, στο επίνειο της Μύρινας και είναι πλήρως οργανωμένη. Εκεί θα βρείτε αμέτρητα beach bars και ξαπλώστρες (δεν χρεώνονται). Ακολουθεί ο Θάνος λίγο νοτιότερα από το Πλατύ με τιρκουάζ νερά. Όπως αναφέραμε και πιο πάνω, στην παραλία Γομάτι θα μπορέσετε να θαυμάσετε από κοντά τις εντυπωσιακές αμμοθίνες, αλλά και να απολαύσετε τα κοκτέηλς σας στο beach bar Απόδραση. Πολύ όμορφη παραλία θα βρείτε και στον Άγιο Ιωάννη στον Κάσπακα, ενώ η παραλία Φαναράκι στο Μούδρο αποτελεί «στέκι» για τις φώκιες Μονάχους Μονάχους. Επίσης στο Μούδρο, η παραλία Χαβούλι έχει ξεχωριστή ομορφιά, ενώ στα βόρεια του νησιού ο Ζεματάς (όχι Νεβγάτης), είναι μια καταπράσινη ζεστή παραλία, ιδανική για όσους θέλουν να απολαύσουν το μπάνιο τους με ηρεμία. Γενικότερα έχετε κατά νου, πως οι νότιες παραλίες του νησιού είναι αρκετά κρύες, ενώ οι βόρειες… καυτές!

Φαγητό

Στις Σαρδές στο Μαν-Τέλλα (τηλ.22540/61349) για παραδοσιακό τοπικό φαγητό, στο Πλατύ στον Τζίμη για ψάρι και φοβερή αστακομακαρονάδα σε πολύ λογικές τιμές και στον Σώζο (τηλ. 22540/25085) για γευστικές επιλογές κατσαρόλας, στην παραλία του Νευγάτη στο Νευγάτης (τηλ. 2254051700) για μεγάλη ποικιλία από θαλασσομεζέδες και φρέσκο ψάρι στα κάρβουνα, στον Κότσινα στο Μουράγιο (τηλ.22540/41065) για ψαράκι και ουζομεζέδες, στο Μουδρό στο Κύμα (τηλ. 22540/71333) για ψάρι και ψητά και στην Μύρινα στον Γλάρο (τηλ. 22540/22220) για ψαρομεζέδες. Για ποτάκι θα πάτε στον Αλέξανδρο ένα all-day cafe-bar στο λιμάνι της Μύρινας με τα καλύτερα κοκτέηλς του νησιού, επίσης στον "Καραγκιόζη" στον Ρωμέϊκο γιαλό την καφετέρια-μπαρ που βρίσκεται στο γεφυράκι που συνήθως είναι γεμάτο κόσμο μέχρι αργά το βράδυ. Για clubbing τι καλύτερο από ατελείωτο χορό δίπλα στο κύμα στο μπαρ Σκάλα στην περιοχή Καλλιθέα, το οποίο βρίσκεται ακριβώς δίπλα στην θάλασσα. Επίσης, στο Kinky (τηλ. 22540 22825) στον Αυλώνα στην Μύρινα για πολλά ντεσιμπελ και γνωστούς dj's στα decks του.

Διαμονή

Από τις καλύτερες επιλογές για την διαμονή σας στο νησί το πολυτελές Lemnos Village στην Μύρινα με μεγάλο εύρος παροχών, γήπεδα τένις και προσεγμένα restaurant, αλλά και πανέμορφη θέα στη θάλασσα του Αιγαίου (από 165€ το δίκλινο, αν κλείσετε με πρακτορείο ίσως βρείτε και πιο φθηνά). Εκεί, στον χώρο του ξενοδοχείου θα βρείτε και τον αρχαίο ναό της Αρτέμιδος, που ήρθε στο φως από τις εκσκαφές που έγιναν για να χτιστεί το ξενοδοχείο. Επίσης, στο Αρχοντικό (τηλ. 22540 24508) με εκπληκτική θέα στο Κάστρο, στην Νεφέλη με όμορφη θέα στον Ρωμέικο Γιαλό (τηλ. 22540 23551, από 120€ το δίκλινο). Στο Πλατύ στο Villa Afroditi , με 24 δωμάτια και επιλογή Deluxe ή Standart σουιτών και διαμερισμάτων με θέα στον Πλατύ Γιαλό που παρέχουν υπηρεσίες ποιότητας και πρωινό σε μπουφέ και στο Dina Hotel με φαντασμαγορική θέα στην παραλία. Αν βρείτε χρόνο, μην αμελήσετε να περάσετε και από την Ιαματική Πηγή των Θέρμων, όπου βρίσκεται το Classic Θέρμα Spa. Εκεί θα περάσετε αξέχαστες στιγμές χαλάρωσης και ευεξίας στην μοναδική Ιαματική πηγή της Λήμνου.

Πως θα πάτε

Αεροπορικώς: Καθημερινές πτήσεις συνδέουν τη Λήμνο με την Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και τη Μυτιλήνη. Για περισσότερες πληροφορίες:
ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟ ΣΠΑΤΩΝ 210 3530000
ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟ ΜΥΡΙΝΑΣ 22540 92700, 92701
Ακτοπλοικώς η Λήμνος και συγκεκριμένα το λιμάνι της Μύρινας συνδέεται με τακτικά δρομολόγια με το λιμάνι του Πειραιά, της Θεσσαλονίκης, της Καβάλας και της Μυτιλήνης. Επίσης, το νησί συνδέεται με τον Άγιο Ευστράτιο και τους καλοκαιρινούς μήνες με τη Σαμοθράκη.