της Ηρώς Κουνάδη
Πατρίδα πολλών μεγάλων επιστημόνων και εξεχουσών προσωπικοτήτων της αρχαιότητας, από τον Πυθαγόρα και τον Αρίσταρχο το Σάμιο μέχρι τον Καλλίστρατο και τον Αίσωπο, η Σάμος είναι σήμερα για τον ελληνικό τουρισμό ό,τι και ο Αρίσταρχος για όσους θέλουν να πιστεύουν ότι ο Κοπέρνικος ήταν ο θεμελιωτής της ηλιοκεντρικής θεωρίας. Προσεκτικά φυλαγμένο μυστικό. Ένα νησί έξω από την πεπατημένη, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, ένας επίγειος παράδεισος, ”reserved” για τους λίγους που θα μπουν στον κόπο να τον ανακαλύψουν.
Την πρώτη φορά που βρέθηκα στη Σάμο δεν περίμενα να εντυπωσιαστώ. Πίστευα ότι, αν υπήρχε κάτι το αξιοσημείωτο στο νησί, κάποιος θα μου το είχε πει, κάπου θα το είχα διαβάσει. Όμως, πέραν του αρνητικού σχολίου – δυσφήμησης για το νησί που κάηκε ολόκληρο στις πυρκαγιές του 2002, δεν είχα ακούσει τίποτα. Ούτε για έντονη νυχτερινή ζωή, ούτε για δυνατές συγκινήσεις από άποψη φύσης και τοπίων, ούτε για αξιοσημείωτα πολιτιστικά δρώμενα, ούτε για αξιόλογες παραλίες.
Δεν ξέρω αν συνωμότησε το σύμπαν για να με διαψεύσει όσο το δυνατόν γρηγορότερα, ή αν επρόκειτο απλά περί σύμπτωσης, αλλά η πρώτη εικόνα που έχω από τη Σάμο, είναι μερικές παρέες να χορεύουν πάνω στις μπάρες του club στο λιμάνι του Καρλοβασίου, στις 7 το πρωί, όταν εγώ κατέβηκα, με εμφανή ακόμα τα σημάδια της αϋπνίας, από το καράβι. Κάπως έτσι διαλύθηκε ο πρώτος μου μύθος, για την υποτονική νυχτερινή ζωή. Και ακολούθησαν όλοι οι άλλοι.
Το Καρλόβασσι είναι καταπράσινο. Για να πιστέψεις αυτούς που λένε ότι από τα δάση που υπήρχαν παλαιότερα δεν έχει μείνει τίποτα μετά τις φωτιές, πρέπει να δημιουργήσεις στο μυαλό σου την εικόνα ενός νησιού του οποίου ακόμη και οι δρόμοι και τα σπίτια καλύπτονταν από δέντρα. Προσωπικά δυσκολεύομαι πολύ.
Επόμενη στάση, δέκα μόλις λεπτά από το Καρλόβασσι, το ποτάμι. Κι επειδή, όπως τελικά αποδείχθηκε, οι ντόπιοι αρέσκονται να μπερδεύουν τους τουρίστες, τα ποτάμια είναι δύο. Η παραλία που λέγεται Ποτάμι –ναι, κι όμως– με τα χοντρά βότσαλα, τα κρυστάλλινα, πεντακάθαρα νερά και τον καταπράσινο λόφο που υψώνεται ακριβώς από πάνω της, και το κανονικό ποτάμι, με τους επτά απαράμιλλης ομορφιάς καταρράκτες. Για να τους θαυμάσετε, χρειάζονται περίπου 15 λεπτά πεζοπορίας στα μονοπάτια του δάσους και στη συνέχεια αρκετής ώρας κολύμπι μέσα στο ποτάμι. Το θέαμα, όμως, είναι μαγευτικό, και αξίζει τον κόπο.
Αφήνοντας πίσω το Καρλόβασσι και κατευθυνόμενοι προς τα ανατολικά του νησιού, λίγο πριν φτάσουμε σε μια από τις πιο τουριστικές περιοχές του, το Κοκκάρι, συναντάμε δύο από τις καλύτερες παραλίες της Σάμου, την Τσαμαδού και την Τσαμπού, στις οποίες το ποσοστό των γυμνιστών είναι αντιστρόφως ανάλογο της φήμης του. Το Κοκκάρι όλες τις ώρες της ημέρας σφύζει από ζωή. Με τα πολυάριθμα ταβερνάκια του, τα μαγαζιά με τα σουβενίρ, τα μπαρ και τις καφετέριες αποτελεί πόλο έλξης τουριστών από κάθε γωνιά του κόσμου.
Η πρωτεύουσα του νησιού, Σάμος, αμφιθεατρικά χτισμένη επάνω από τον κόλπο του Βαθιού, ενός από τα δύο κύρια λιμάνια, είναι μια από τις γραφικότερες περιοχές του νησιού. Μοναδικά νεοκλασσικά κτίρια, γραφικά ταβερνάκια και μία από τις ωραιότερες προκυμαίες του Αιγαίου, όπου κάθε καλοκαίρι διοργανώνονται οι δημοφιλέστατες στο νησί ”γιορτές κρασιού”, με άφθονο ντόπιο κρασί (δοκιμάστε το οπωσδήποτε!) και πολιτιστικά δρώμενα.
Δεκατρία χιλιόμετρα νότια της πρωτεύουσας, μία από τις δημοφιλέστερες, και κατά πολλούς ομορφότερες, περιοχές της Σάμου, το Πυθαγόρειο προσελκύει πλήθος επισκεπτών όλες τις ώρες την ημέρα. Η μαγευτική ατμόσφαιρα του αρχαιότερου λιμανιού της Ελλάδας συνδυάζεται αρμονικά με τη σύγχρονη ανάπτυξη, τα αναρίθμητα αξιοθέατα στέκονται δίπλα στα γραφικά μαγαζάκια της περιοχής, το άγαλμα του Πυθαγόρα επιβλέπει, από την άκρη της προκυμαίας, την αρχαία πρωτεύουσα του νησιού.
Εκτός, όμως, από τους κύριους οικισμούς της, η Σάμος διαθέτει επίσης 34 συνολικά χωριά, κάποια μικρά και άλλα μεγάλα, κάποια παραθαλάσσια και άλλα κτισμένα ανάμεσα σε καταπράσινες βουνοπλαγιές –όλα όμως με σημαντική ιστορία, απαράμιλλη φυσική ομορφιά και εκπληκτική αρχιτεκτονική. Αξίζει να επισκεφθείτε όσο το δυνατόν περισσότερα από αυτά, ακόμη κι αν ο χρόνος σας δεν σας επιτρέπει παρά ένα ποτηράκι Σαμιώτικου Μοσχάτο στην πλατεία του κάθε χωριού.
Οι παραλίες της Σάμου αποτελούν από μόνες τους ένα ξεχωριστό κεφάλαιο στο οδοιπορικό του νησιού. Καταγάλανα, κρυστάλλινα νερά, έντονη βλάστηση, λευκά βότσαλα ή χρυσή άμμος συνθέτουν ένα μαγευτικό, παραθαλάσσιο σκηνικό. Μερικές από τις καλύτερες παραλίες, εκτός από αυτές που αναφέραμε ήδη, είναι η Ψιλή Άμμος, ο Μαραθόκαμπος, η Μυκάλη, τα Λεμονάκια, τα Τσόπελα και ο Λιμιώνας.
Ξεχωριστή αναφορά πρέπει να γίνει στις παραλίες Μικρό και Μεγάλο Σεϊτάνι, στην ευρύτερη περιοχή του Καρλοβασσίου. Δύο από τις μαγευτικότερες παραλίες του Αιγαίου, άγνωστες εν πολλοίς, κυρίως λόγω της δύσκολης πρόσβασης, αλλά απαράμιλλης ομορφιάς και… έκτασης, ανταμείβουν τους τολμηρούς που θα επιχειρήσουν τη δίωρη πεζοπορία μέσα στο δάσος. Το Μεγάλο Σεϊτάνι έχει χαρακτηριστεί προστατευόμενο βιολογικό πάρκο, κυρίως λόγω της ύπαρξης της φώκιας monachus monachus.
Για να φτάσετε στο Σεϊτάνι, ακολουθείτε τα κόκκινα βέλη στο μονοπάτι που ξεκινάει λίγο δυτικότερα από το Ποτάμι (τα κίτρινα βέλη οδηγούν σε μια άλλη, εξίσου όμορφη αλλά μικρότερη, παραλία). Φροντίστε να προμηθευτείτε εξαρχής επαρκείς ποσότητες φαγητού και νερού, και να ξεκινήσετε νωρίς. Στο Σεϊτάνι μπορείτε να πάτε και με καΐκι από το λιμάνι του Καρλοβασσίου –θυσιάζοντας, όμως, λίγη από την αίσθηση περιπέτειας που προσφέρει η διαδρομή και την ευκαιρία να θαυμάσετε το καταπράσινο δάσος.
Διαμονή
Στη Σάμο θα βρείτε πληθώρα ξενοδοχείων και ενοικιαζόμενων δωματίων, τόσο στις ”τουριστικές” περιοχές, όσο και στα πιο ήσυχα χωριά.
Δύο από τις καλύτερες επιλογές διαμονής είναι το 4 αστέρων Kalidon Palace (τηλ.: 22730 92605-7) στο Κοκκάρι, με 34 πλήρως εξοπλισμένα δωμάτια, που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, mini bar, χρηματοκιβώτιο και air condition, πισίνα, εστιατόριο και pool bar και το Doryssa Bay (τηλ.: 22730 88300, 22730 61390) στο Ποτοκάκι, με 175 πολυτελέστατα δωμάτια που διαθέτουν, μεταξύ άλλων, δορυφορική τηλεόραση, air condition και mini bar, και 4 σουίτες.
Φαγητό και διασκέδαση
Φρεσκότατα ψάρια και θαλασσινά θα απολαύσετε στο ”Γλάρο” στο Ηραίον. Για παραδοσιακές γεύσεις, επισκεφθείτε το ”Συμπόσιο” στο Πυθαγόρειο και τη ”Σούδα” στο Βαθύ. Από τις top επιλογές, τόσο για την εξαιρετική κουζίνα όσο και για το εκπληκτικό φυσικό σκηνικό, ανάμεσα σε πυκνή βλάστηση και αναβλύζουσες πηγές, το ”Κούτσι” στον Πύργο.
Όπως αναφέραμε ήδη, η νυχτερινή ζωή του νησιού, παρά την… ανύπαρκτη φήμη της, είναι εντονότατη. Θα βρείτε πολυάριθμα μπαρ και clubs, που ξενυχτάνε μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες, σε αρκετές περιοχές του νησιού –τα περισσότερα από αυτά συγκεντρωμένα στο Πυθαγόρειο, το Βαθύ, το Κοκκάρι και το Καρλόβασσι. Δικά μας αγαπημένα, η υπαίθρια ”Βάρκα” στο Πυθαγόρειο, το ”Ποπ Κορν” στο Καρλόβασσι και το ρομαντικό ”Escape” στο Βαθύ.
Αξίζει να δείτε:
• Το Ευπαλίνειο όρυγμα, σχεδιασμένο από τον μηχανικό Ευπαλίνο τον 6ο αιώνα π.Χ. Πρόκειται για ένα τούνελ μήκους 1026 μέτρων, το οποίο διαπερνά το βουνό Άμπελος, 2 χιλιόμετρα έξω από το Πυθαγόρειο. Το όρυγμα κατασκευάστηκε για την υδροδότηση της πόλης του Πυθαγορείου, ενώ σήμερα θεωρείται ένα από τα σπουδαιότερα επιτεύγματα της κλασσικής περιόδου στην περιοχή. Η επίσκεψη επιτρέπεται μόνο μέχρι λίγα μέτρα από την είσοδο του ορύγματος, αλλά η εμπειρία αξίζει τον κόπο.
• Τα ερείπια του αρχαίου ναού της Ήρας, 4 χιλιόμετρα από το Πυθαγόρειο, τον οποίο ο Ηρόδοτος περιγράφει ως ”το πλουσιότατον και μέγιστον απάντων των ελληνικών ιερών”
• Τη σπηλιά του Πυθαγόρα, στους πρόποδες του βουνού Κέρκη, στην οποία λέγεται ότι είχε καταφύγει ο Πυθαγόρας όταν τον κατεδίωκε ο τύραννος της Σάμου Πολυκράτης.
• Τους πύργους των Νικολάου Σαρακίνη και Λυκούργου Λογοθέτη, στο Πυθαγόρειο, που χρονολογούνται από το 1577 και το 1824 αντίστοιχα.
• Τα αρχαιολογικά μουσεία Σάμου και Πυθαγορείου, το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Αιγαίου, στους Μυτιληνιούς, με παλαιοντολογικά ευρήματα ηλικίας έως και 7 εκατομμυρίων ετών, με σημαντικότερα τα απολιθώματα οστών του Σαμοθήριου και τα λαογραφικά μουσεία Καρλοβασίου και Δημητρίου, στο Πυθαγόρειο.
• Το μοναστήρι της Σπηλιανής, κτισμένο μέσα σε ένα σπήλαιο, βορειοδυτικά του Πυθαγορείου.
• Το Ναό της Μεταμόρφωσης στο Ποτάμι, σημαντικό δείγμα βυζαντινής αρχτεκτονικής, που χρονολογείται από τον 13ο αιώνα μ.Χ. και τα ερείπια του κάστρου των Γενοβέζων, ακριβώς πάνω από το Ναό.
• Τα παραδοσιακά βυρσοδεψεία στο Καρλόβασσι.
• Τα 34 συνολικά χωριά του νησιού.
