Ποδηλατάδες: Η Αθήνα σε δυο ρόδες

της Ηρώς Κουνάδη 

Παρασκευή βράδυ, γύρω στις 10.30. Το φανάρι του κάθετου στη Σταδίου δρόμου έχει πρασινίσει δυο φορές, αλλά κανένα αυτοκίνητο δεν έχει ξεκινήσει. Η Σταδίου έχει κίνηση. Κίνηση πολύχρωμη, αθόρυβη, σχεδόν αέρινη. Πάνω από πεντακόσια ποδήλατα διασχίζουν, όλα μαζί, μια από τις κεντρικότερες αθηναϊκές λεωφόρους. «Διαμαρτυρία» είναι η πρώτη σκέψη που κάνουν οι οδηγοί. Πιθανώς για τους ποδηλατόδρομους. Δεν είναι, όμως. Είναι η καθιερωμένη παρασκευϊάτικη ποδηλατάδα της ομάδας Freeday – Ποδηλάτες, οι οποίοι ξεκινούν κατά τις 9.30 από το σταθμό του Θησείου και γυρνούν τη μισή –ενίοτε κι ολόκληρη την– Αττική, για να ξανακαταλήξουν στο Θησείο γύρω στις 2.00 το πρωί.

«Το πιο εκπληκτικό που έχουν αυτά τα event είναι το πλήθος: εξακόσια με επτακόσια ποδήλατα» λέει ο Σωκράτης Ράτσης, που έχει συμμετάσχει σε πολλές freeday ποδηλατάδες. «Η πιο ωραία εικόνα που θυμάμαι είναι όταν κατηφορίζοντας ένα δρόμο από τη Νίκαια προς τον Πειραιά κοίταξα πίσω και είδα δύο χιλιόμετρα λαμπάκια να αναβοσβήνουν. Μου θύμισε κάτι από Κοστουρίτσα».

Οι ποδηλατάδες της ομάδας κλείνουν για λίγη ώρα τους δρόμους τους οποίους διασχίζουν. Ακολουθούνται, συνήθως, από την τροχαία, η οποία διασφαλίζει την ομαλή κυκλοφορία και την… συμμόρφωση των οδηγών αυτοκινήτων, με τη βοήθεια κάποιων εθελοντών ποδηλατών, που αναλαμβάνουν να ενημερώσουν τους οδηγούς που περιμένουν απορημένοι στις διασταυρώσεις, και να ζητήσουν την κατανόησή τους. Δε λείπουν, βέβαια, και τα ευτράπελα.

«Ένας οδηγός φορτηγού μάρσαρε το γκάζι, προσποιούμενος ότι θα πατήσει τον ποδηλάτη μπροστά του, και του φώναζε ότι θα καλέσει την αστυνομία» θυμάται ο Σωκράτης. «Μόλις άρχισε να πληκτρολογεί αριθμούς στο κινητό, η τροχαία τον πρόλαβε. Στην απαίτησή του να απομακρύνουν τους ποδηλάτες που κλείνουν τον δρόμο, πήρε από τους αστυνομικούς την αποστομωτική απάντηση «τι λέτε κύριε, εμείς κλείνουμε τους δρόμους, εσείς δε θα έπρεπε να βρίσκεστε εδώ» κι έμεινε να τους κοιτάζει».

Ο μέσος όρος ηλικίας των ποδηλατών κυμαίνεται από τα 25 στα 30κάτι, αλλά δε λείπουν οι μεγαλύτεροι και μικρότεροι: μπαμπάδες με τα πιτσιρίκια τους, που νιώθουν ασφαλείς χάρη στην απουσία αυτοκινήτων, κυρίες γύρω στα 50 που δηλώνουν ενθουσιασμένες με την ιδέα που «τόσο ζήλευαν στο εξωτερικό».

Οι διαδρομές κυμαίνονται κατά κανόνα στα 50 χιλιόμετρα, ενώ πρόσφατα πραγματοποιήθηκε και ο γύρος της Αττικής, 100 συνολικά χιλιομέτρων. Είναι, όμως, εύκολες, προσεκτικά σχεδιασμένες ώστε να αποφεύγονται οι ανηφόρες, και πραγματοποιούνται με μικρή ταχύτητα –της τάξεως των 7-8 χιλιομέτρων την ώρα– και συχνές στάσεις, ώστε να μπορεί ο καθένας να συμμετάσχει.

Υποσταθμοί οργανώνονται σε γειτονιές και κεντρικά σημεία ώστε να επιτυγχάνεται η… ισχύς εν τη ενώσει και οι ποδηλάτες να φτάνουν στο Θησείο ασφαλείς. Όσοι ξεκινούν από τα βόρεια προάστια, για παράδειγμα, συναντιούνται στον Φάρο του Ψυχικού στις 9.00 και κατηφορίζουν την λεωφόρο Κηφισίας όλοι μαζί.

Το “free day” της ονομασίας έχει να κάνει με την απελευθέρωση του ποδήλατου, με την ελευθερία που κατακτούν οι ποδηλάτες στους κατά τα άλλα αυτοκινητοκρατούμενους δρόμους της Αθήνας. «Όταν κάνω αντίστοιχες βόλτες μόνος, καταλαβαίνω πόσο καταπιεσμένο είναι το ποδηλατάκι στον δρόμο» λέει ο Σωκράτης. «Οι οδηγοί γενικά προσέχουν, αλλά δεν έχουν όλοι τη σχετική παιδεία. Προσέχουν οι 5 στους 7, περίπου. Πολλοί περνούν από δίπλα σου προκλητικά, κορνάρουν σα να σου λένε «εδώ δεν είναι ο χώρος σου». Ούτε στο πεζοδρόμιο είναι ο χώρος μου, όμως. Στην ποδηλατοπορεία είσαι στην αριστερή λωρίδα, κι έχεις δίπλα σου μόνο ποδήλατα. Είναι όντως απελευθερωτικό».

Προβλήματα, βέβαια, εξακολουθούν να υπάρχουν. Η μεταφορά των ποδηλάτων, για παράδειγμα, που δεν επιτρέπεται στο Μετρό, συνεπάγεται ότι η πλειοψηφία των ποδηλατών πρέπει να επιστρέψουν από το Θησείο στο σπίτι τους κάνοντας ποδήλατο, πράγμα που στις 2.00 το πρωί και μετά από 50 χιλιόμετρα βόλτας ίσως να μην είναι εύκολο. Σε αυτό βοηθούν οι «ομάδες της γειτονιάς» που οργανώνονται και επιστρέφουν όλοι μαζί.

«Γενικά, υπάρχει μεγάλη αλληλεγγύη μεταξύ των ποδηλατών» εξηγεί ο Σωκράτης. «Στις πορείες γνωρίζεσαι με κόσμο, μιλάς με τον άλλον σαν να τον ξέρεις, είστε ομάδα. Δεν χρειάζονται προσχήματα, η πορεία είναι σαν ένα μεγάλο καρναβάλι. Αλλά κι εκτός πορείας, όταν δύο ποδηλάτες συναντιούνται στον δρόμο σε ώρα αιχμής χαμογελούν σχεδόν πάντα ο ένας στον άλλο συνωμοτικά».

«Στην Αθήνα, οι προστατευμένοι χώροι όπου μπορείς να κάνεις άφοβα ποδήλατο είναι λίγοι: τα πάρκα. Οι διοργανώσεις αυτές κάνουν πάρκο όλη την Αθήνα» καταλήγει χαμογελώντας.

Ζηλέψατε;
Freeday ποδηλατάδες, πολλές φορές με θεματικές ενότητες –πχ τις Απόκριες ήταν όλοι μασκαρεμένοι, μια Παρασκευή του Ιουλίου είχαν πάει με τα ποδήλατα για μπάνιο– διοργανώνονται όλες τις Παρασκευές, εκτός από εκείνες του Αυγούστου. Το μόνο που χρειάζεται για να συμμετέχετε είναι να πάτε με το ποδήλατό σας στο σταθμό του Θησείου, στις 9.30 το βράδυ. Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε στη σελίδα του “Freeday – Ποδηλάτες” στο Facebook. 

Ποδηλατάδες στην πόλη και εκτός αυτής διοργανώνουν και άλλοι σύλλογοι, όπως οι ΠοδηλάτΙΣΣες –οι οποίοι σχεδιάζουν μια μεγάλη βόλτα την Κυριακή του Δεκαπενταύγουστου, για όσους… ξεμείνουν στην Αθήνα– και οι Φίλοι του Ποδηλάτου, που παίρνουν συχνά τα βουνά, για εκδρομές σε δυο ρόδες, με το σύνθημα «τα πιο όμορφα ταξίδια γίνονται με τις δικές μας δυνάμεις».

Τι περιμένετε, λοιπόν; Πάρτε το ποδήλατό σας και… φύγαμε για ορθοπεταλιές.