Πώς θα φτιάξεις μπίρα στο σπίτι;

του Νικόλα Γεωργιακώδη

Τις απολαμβάνεις χειμώνα καλοκαίρι στις αγαπημένες σου μπιραρίες, και κατά καιρούς περνά από το μυαλό σου η ιδέα «βρε, μήπως να έφτιαχνα κι εγώ καμία»;

Αυτομάτως απαντάς «ταλαιπωρία θα είναι» και το αφήνεις να ξεχαστεί. Μην το κάνεις. Αξίζει να του δώσεις μια ευκαιρία, αφού ακόμα και εντελώς άσχετος να είσαι, με τις κατάλληλες αγορές και οδηγίες μπορείς να φτιάξεις την πρώτη σου τίμια μπίρα.

Μίλα μου για ζυθοποίηση

Για την παραγωγή της μπύρας είναι απαραίτητα τέσσερα βασικά συστατικά: το νερό, που αποτελεί περίπου το 95% της σύνθεσης της, η βύνη που προσφέρει τα απαραίτητα ζυμώσιμα σάκχαρα για την παραγωγή αλκοόλ και ταυτόχρονα καθορίζει σε μεγάλο βαθμό τη γεύση και το χρώμα της, ο λυκίσκος που της δίνει πικράδα, γεύση και άρωμα, και η μαγιά, που ευθύνεται για την αλκοολική ζύμωσή της. Ο τύπος μαγιάς και η θερμοκρασία της ζύμωσης είναι δύο παράγοντες που καθορίζουν, στις περισσότερες περιπτώσεις, την κατηγορία της μπύρας που θα παραχθεί - ale ή lager.

Ο βασικός εξοπλισμός

Αυτό που θα χρειαστείς αρχικά, είναι ένα δοχείο κατάλληλο για τρόφιμα, το οποίο να χωράει την ποσότητα μπύρας που θα ζυμώσεις. Αν και γίνεται να το «χτίσεις» κομμάτι – κομμάτι αγοράζοντας νταμιτζάνες, σωλήνες, πυκνόμετρο και θερμόμετρο από το τοπικό εργαλειοπωλείο, πολύ πιο εύκολη υπόθεση είναι να πάρεις ένα έτοιμο kit ζυθοποίησης.

Είναι η πιο απλή μέθοδος για έναν αρχάριο σαν και σένα που διαβάζεις αυτές τις γραμμές, καθώς δεν απαιτεί ιδιαίτερο χρόνο, γνώσεις και κόστος. Κοστίζει περί τα 70€ και περιλαμβάνει μεταξύ άλλων δύο κάδους ζύμωσης, αεροπαγίδα, γεμιστικό για τις φιάλες, πλαστικό αναδευτήρα, ταπωτικό για τις φιάλες, καπάκια, απολυμαντικό και βούρτσα καθαρισμού, πυκνόμετρο και κύλινδρο μέτρησης.

Τέτοια kit θα βρεις σε καταστήματα όπως το Alebox, το Beerdeli και το Beeramatistirio και συνήθως περιλαμβάνουν και το μείγμα της μπύρας, μαζί με τα απαραίτητα σάκχαρα για τη ζύμωση, καθώς και αναλυτικές οδηγίες για τη διαδικασία.

Αν θες να το πας ένα βήμα παραπέρα, μπορείς να χρησιμοποιήσεις κάποιο εκχύλισμα βύνης, το οποίο έχει περάσει από τη διαδικασία της σακχαροποίησης και έχει συμπυκνωθεί σε κάτι που μοιάζει με σιρόπι. Το καλό με αυτήν την επιλογή, είναι ότι μπορείς να επιλέξεις εσύ ο ίδιος τα χαρακτηριστικά της μπύρας που θα φτιάξεις, και να δημιουργήσεις την μπίρα σου όπως ακριβώς τη θέλεις, προσθέτοντας τον λυκίσκο της αρεσκείας σου κατά το βράσιμο.

Σε αυτήν την περίπτωση θα χρειαστείς, πέρα από το kit ζυθοποίησης, διχτάκια λυκίσκου, μια κατσαρόλα, φιάλες και καπάκια και μια έτοιμη συνταγή – όπως αυτές εδώ. 

Εξοικειώθηκες με τα παραπάνω και θες να ξεκινήσεις τη διαδικασία παρασκευής από το μηδέν; Τότε θα προχωρήσεις στην πιο σύνθετη μέθοδο all-grain. Εδώ ξεκινάς με τις πρώτες ύλες, χωρίς να έχει προηγηθεί κάποιο στάδιο της ζυθοποίησης, δεν χρησιμοποιείς έτοιμο εκχύλισμα, αλλά κάνεις την διαδικασία της σακχαροποίησης χρησιμοποιώντας τις βύνες που σου αρέσουν. Με τη συγκεκριμένη μέθοδο έχεις τον απόλυτο έλεγχο, ρυθμίζοντας όλες τις λεπτομέρειες και τις παραμέτρους για το τελικό αποτέλεσμα που έχεις στο μυαλό σου.

Δες έναν αναλυτικό οδηγό για τη μέθοδο ζυθοποίησης All Grain. 

Πόσο κρατάει η διαδικασία;

Κατά τη ζυθοπαρασκευή των… αρχαρίων, το μείγμα αραιώνεται με νερό, προσθέτεις τη μαγιά και η μπύρα ξεκινάει να ζυμώνεται αφήνοντας το διοξείδιο να φύγει. Αφού τελειώσει η πρώτη αυτή ζύμωση, η οποία διαρκεί περίπου μια εβδομάδα, η μπύρα μεταγγίζεται στα μπουκάλια και σε κάθε μπουκάλι προστίθεται μια κοφτή κουταλιά ζάχαρη ή δεξτρόζη.

Αφού προστεθούν τα σάκχαρα, τα μπουκάλια ταπώνονται και αφήνονται για άλλη μια βδομάδα για να ολοκληρωθεί και η δεύτερη ζύμωση. Ύστερα παραμένουν για να «ηρεμήσουν» σε σκιερό και δροσερό μέρος ώστε να φύγει η «σπιρτάδα» της ζύμωσης και να δέσουν τα αρώματα, με προτεινόμενο χρόνο αναμονής τους δύο μήνες.

Μετά το πέρας του χρόνου αυτού είσαι έτοιμος να απολαύσεις.

Σε γενικές γραμμές, η πορεία για την παρασκευή μιας μπύρας από τον αγρό στο ποτήρι ξεκινά με τη βυνοποίηση του κριθαριού (1), συνεχίζει με την εκχύλισή του ώστε να δημιουργηθεί ζωμός (2), μετά ο ζωμός αυτός βράζεται μαζί με τον λυκίσκο (3), το μείγμα ψύχεται (4), προστίθεται η μαγιά (5), ολοκληρώνεται η πρώτη ζύμωση (6), προστίθενται σάκχαρα για να δημιουργηθεί η δεύτερη ζύμωση (7), στην διάρκεια της οποίας το παραγόμενο διοξείδιο που παράγεται εγκλωβίζεται στην μπύρα και δημιουργείται το ανθρακικό της (8) και μετά από μια περίοδο ωρίμανσης, (9) η μπύρα είναι έτοιμη για κατανάλωση.

Οι αρχάριοι ξεκινούν από τα τελευταία βήματα της διαδικασίας (3), ενώ οι «προχωρημένοι» ζυθοπαρασκευαστές πάνε σταδιακά ένα βήμα πιο πίσω κάθε φορά, φτάνοντας μέχρι την εκχύλιση.

Εβίβα!