Νίκος Καραθάνος: "Ο καθένας μας είναι ένας Ηρακλής μαινόμενος"

της Μάνιας Ζούση

Έργο σχεδόν άγνωστο που ανεβαίνει σπάνια, ο «Ηρακλής μαινόμενος» του Ευριπίδη, παρουσιάζεται σε παραγωγή του Εθνικού Θεάτρου, στις 5 και 6 Αυγούστου στην Επίδαυρο, σε σκηνοθεσία Μιχαήλ Μαρμαρινού και με έναν δυνατό θίασο πρωταγωνιστών. Στο ρόλο του Ηρακλή ο Νίκος Καραθάνος, μιλά στο in2life για τον πιο δημοφιλή και τον πιο επίκαιρο από ποτέ, Έλληνα ήρωα.
 
«Ο Ηρακλής είναι ένας μύθος που τον αγαπάνε όλοι, σε όλον τον κόσμο, και τον αγαπάνε πολύ, ήδη από τα παιδικά τους χρόνια. Ωστόσο την τραγωδία του Ευριπίδη «Ηρακλής μαινόμενος» δεν την πολυγνωρίζουν. Παρόλο που είναι το μοναδικό έργο που αναφέρεται εξ' ολοκλήρου σε αυτόν. Ο Ηρακλής ήταν ίσως ο πιο αγαπητός ήρωας των αρχαίων Ελλήνων.

"Ήταν ένας άνθρωπος που έγινε θεός και μας εκφράζει όλους με έναν τρόπο. Εγώ τον παρομοιάζω με τον πατέρα μου. Για τον καθένα ο Ηρακλής μπορεί να είναι ο πατέρας ή η μητέρα του. Ήταν αυτός που έκανε τα πάντα, όλους τους μόχθους της ζωής, για να μπορέσει να ζήσει, ένας άνθρωπος που εξανθρώπισε όλη τη γη, έκανε τη ζωή πιο ανθρώπινη για τον άνθρωπο, όπως άλλωστε λέει και το ίδιο το κείμενο.

"Ο «Ηρακλής μαινόμενος» είναι ένα έργο στο οποίο ο Ηρακλής αποκαθηλώνεται, αποκηρύσσει τους άθλους του και ο τελευταίος άθλος του είναι η επαφή με τον ίδιο τον εαυτό του: σκοτώνει τα παιδιά του κάτω από την επήρεια της τρέλας που του είχαν στείλει οι θεοί, και έρχεται αντιμέτωπος με τον εαυτό του. Αυτό είναι ένα εξαιρετικά συγκινητικό σημείο καθώς ένας ήρωας τόσο αγαπημένος αποκηρύσσει όλα όσα ξέραμε για αυτόν και όλα όσα τον έκαναν ήρωα. Γιατί για τους αρχαίους Έλληνες το να είσαι ήρωας και να κάνεις άθλους, δεν ήταν ρεκόρ. Το κείμενο δεν αναφέρει τον άθλο ως άθλο, τον αναφέρει ως πόνο και μόχθο. Ο Ηρακλής έφτασε σε όλον τον τότε γνωστό κόσμο. Έκανε τα πάντα. Και ο τελευταίος «άθλος» του ήταν να σκοτώσει τα παιδιά του και μετά από αυτό -γνωρίζοντας τον εαυτό του- να συνεχίσει να ζει".
 
- Θα έλεγε κανείς ότι ο Ηρακλής είναι πιο σημερινός ήρωας από ποτέ, καθώς οι πόνοι και οι μόχθοι είναι σημεία των καιρών μας.
- Μοιάζει σαν να ήρθε η ώρα να ανέβει ο Ηρακλής. Ήρθε η ώρα να ξαναγνωρίσουμε τον Ηρακλή. Τον έχουμε μέσα μας, τον μαθαίνουμε στο σχολείο, αλλά τον έχουμε ξεχάσει. Και ας είναι ο πιο γνωστός μας, ο πιο συγγενής μας, ο πιο κοντινός μας. Ο καθένας μας είναι ένας Ηρακλής. Και πολλές φορές μαινόμενος. Το έργο παιζόταν σπάνια. Ίσως λόγω της ιδιομορφίας του, ότι έχει αρκετούς πρωταγωνιστές, ή ότι δεν προσφέρεται για την κοσμικότητα και την εγωπάθεια μόνον ενός. Το νόημά του είναι συγκλονιστικό, αφού την ίδια ώρα που πονάς και μοχθείς για τη ζωή, έρχονται οι θεοί και σου λένε ότι πρέπει να τρελαθείς, γιατί αλλιώς, έτσι όπως πας, «θα γίνουν οι θεοί τίποτα και οι θνητοί τα πάντα, και δεν πρέπει». Είναι φοβερό ένας ήρωας να απαρνηθεί τα πάντα, όλα όσα έκανε, και να κοιτάξει βαθιά στη ψυχή του. Ο Ηρακλής λέει σε μια φράση: «Θα την αντέξω τη ζωή, θα τη ζήσω, όπως και να είναι, θα το κάνω.» Και μετά από όλα αυτά σηκώνεται και περπατά. 

Η ταυτότητα της παράστασης
Μετάφραση: Γιώργος Μπλάνας σε συνεργασία του Μιχαήλ Μαρμαρινού
Σκηνοθεσία: Μιχαήλ Μαρμαρινός
Σκηνικά: Ελένη Μανωλοπούλου
Κοστούμια: Κέννυ Μακ Λέλλαν
Επιμέλεια κίνησης-Χορογραφία: Κωνσταντίνος Ρήγος
Μουσική: Δημήτρης Καμαρωτός
Φωτισμοί: Thomas Walgrave
Βοηθός σκηνοθέτη: Μυρτώ Περβολαράκη
Β’ βοηθός σκηνοθέτη: Ξένια Θεμελή

Διανομή
Ηρακλής - Άγγελος: Νίκος Καραθάνος
Μεγάρα: Καρυοφυλλιά Καραμπέτη
Αμφιτρύων: Μηνάς Χατζησάββας
Θησέας: Θοδωρής Αθερίδης
Ίρις: Στεφανία Γουλιώτη
Λύσσα: Θεοδώρα Τζήμου
Λύκος: Γιώργος Γάλλος

Χορός: Γιάννης Βογιατζής, Χάρης Τσιτσάκης, Γιώργος Μπινιάρης, Γιώργος Ζιόβας, Αργύρης Πανταζάρας, Γιάννης Παπαδόπουλος, Προκόπης Αγαθοκλέους, Αλέξανδρος Μαυρόπουλος, Κώστας Κοράκης, Kωνσταντίνος Ασπιώτης, Γιούλα Μπούνταλη, Δημήτρης Μακαλιάς, Ντένης Μακρής.

Τιμές εισιτηρίων: 50, 45, 25, 15 (άνω διάζωμα, φοιτητικό, ΑΜΕΑ)

Περιοδεία
5/8 Αρχαίο Θέατρο Επίδαυρου
6/8 Αρχαίο Θέατρο Επίδαυρου
12/8 Καβάλα, Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων
13/8 Καβάλα, Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων
17/8 Θάσος, Αρχαίο Θέατρο
21/8 Θεσσαλονίκη, Θέατρο Συκεών
22/8 Θεσσαλονίκη, Θέατρο Συκεών
29/8 Πάτρα, Ρωμαϊκό Ωδείο

2/9 Βριλήσσια, Θέατρο «Αλίκη Βουγιουκλάκη»
5/9 Πειραιάς, «Βεάκειο»
7/9 Παπάγου, Κηποθέατρο
9/9 Αττικό Αλσος
11/9 Ελευσίνα, Παλαιό Ελαιουργείο
14/9 Ηλιούπολη, Θέατρο Αλσους
16/9 Αιγάλεω, Θέατρο «Αλέξης Μινωτής»
18/9 Γαλάτσι, Αλσος Βεϊκου
22/9 Λάρισα, Κηποθέατρο Αλκαζάρ»
25/9 Νέα Σμύρνη, Αλσος Νέας Σμύρνης