Η Χώρα που ποτέ δεν πεθαίνεις: Ornela Vorpsi στο Θέατρο Σταθμός

Στη χώρα μου οι κοπέλες πρέπει να προσέχουν ιδιαίτερα τον «αμόλυντο ανθό» τους, γιατί ο άντρας πλένεται μ’ένα κομμάτι σαπούνι και ξαναγίνεται φρέσκος και καθαρός, ενώ τις κοπέλες δεν τις ξεπλένει ολόκληρη θάλασσα. Ολόκληρη θάλασσα.

Ο Ένκε Φεζολλάρι, μετά την «Ορκισμένη Παρθένα» στο Φεστιβάλ Αθηνών, καταπιάνεται ξανά με την αλβανική δραματουργία. Το βραβευμένο και πολυμεταφρασμένο μυθιστόρημα της Ornela Vorpsi, που ανεβαίνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα, αποτελεί ένα μανιφέστο ενάντια στην πατριαρχική δομή της Αλβανίας και στην καταπίεση του ερωτισμού και της ελευθερίας του λαού της από την περίοδο του ‘70 εώς τη διάλυση των χωρών του πρώην Ανατολικού Μπλοκ. Κεντρική ηρωίδα είναι η Ορνέλα, η οποία διηγείται άλλοτε πικρά και άλλοτε με χιούμορ την πορεία της προς την ενηλικίωση. Μέσα από την τρυφερή αλλά και σκληρή γραφή της η εικαστικός και συγγραφέας που ζει πλέον στο Παρίσι εξιστορεί, στην πραγματικότητα, την προσωπική της ιστορία. Εικόνες μιας χώρας δίπλα μας που ελάχιστοι την γνωρίζουν, μιας χώρας που μέσα απο τις στάχτες της δικτατορίας του Ενβέρ Χότζα προσπαθεί να αναγεννηθεί, μιας χώρας που ποτέ δεν πεθαίνει…

Η Vorpsi δημιουργεί ένα καθαρά γυναικείο σύμπαν που αμύνεται, ονειρεύεται, συνθλίβεται και, στο τέλος, επιβιώνει σε έναν ανδροκρατούμενο κόσμο. Ένα Βαλκάνιο αφήγημα για την ταπείνωση αλλά και την αντίσταση της γυναίκας ενάντια στα πατριαρχικά καθεστώτα. Ένα χρονικό ταξίδι σε μια χώρα που ποτέ δεν πεθαίνεις, παρά μαθαίνεις να ζεις - σχεδόν χωρίς να ανασαίνεις, να κρύβεσαι, να συναινείς ακούσια, να μοιράζεσαι το λιγοστό σου φαγητό, να σκύβεις το κεφάλι περιμένοντας τις«καλύτερες μέρες» και, αν είσαι τυχερός, να μπεις σε ένα αεροπλάνο… Να αποχαιρετήσεις τη χώρα σου για πάντα, και να γράψεις - χρόνια μετά - ένα μυθιστόρημα για το τι έζησες...

Η Χώρα που ποτέ δεν πεθαίνεις κάνει πρεμιέρα στις 29 Σεπτεμβρίου στο Θέατρο Σταθμός ενώ υπό την σκηνοθετική καθοδήγηση του Ένκε Φεζολλάρι, την συγγραφέα υποδύεται η Αμαλία Αρσένη και τα οικεία καθώς και τα εφιαλτικά πρόσωπα γύρω της η Αθηνά Καραγιώτη και η Vefi Redhi.

Σκηνοθετικό σημείωμα

Αρκούν δύο ώρες για να αποτυπώσεις μία ζωή, ένα σώμα, μία χώρα, τα ίδια τα Βαλκάνια; Ποιο το χρέος, ποιό το καθήκον και ποιό το ανάμεσά τους, αναρωτιέμαι, παραφράζοντας έναν στίχο του Σεφέρη. Ποια ταυτότητα κοινωνική και πολιτική φοράμε; Γιατί και για ποιον; Ποια ιδανικά και ποιες αυταπάτες θρέφουμε; Με ποιες αυταπάτες γεννιόμαστε και ποιες μας γεννώνται, μεγαλώνοντας; Δύσκολο να μιλήσεις για την ιστορία του τόπου σου. Να χωρέσεις το αμόλυντο σώμα μιας ηρωίδας στη σκηνή σε δύο ώρες. Να επικοινωνήσεις ιστορίες με τσακισμένες ζωές, ματαιώσεις, πόλεις που έχουν τους δικούς τους νόμους. Ο θεατής έρχεται αντιμέτωπος με την ενηλικίωση ενός κοριτσιού εγκλωβισμένου σε κανόνες, σε οροπέδια κοινωνικοπολιτικά, σε μια χώρα που ποτέ δεν πεθαίνει.

Είναι όμως κάτι παραπάνω από τον αγώνα σε ένα βίαιο ανδρικό κόσμο και σε ένα ολοκληρωτικό καθεστώς. Είναι ο αγώνας του ίδιου ανθρώπου να σηκώσει το λάβαρο της ανεξαρτησίας και της αξιοπρέπειας, να απελευθερωθεί από τα δεσμά του «είναι» του και εν τέλει να βαδίσει στο δρόμο της προσωπικής του πραγμάτωσης. Η «Χώρα που ποτέ δεν πεθαίνεις » είναι μία παράσταση που έχει το χάρτη της δικής μου χώρας που αιμορραγεί και γεννιέται από τις στάχτες της. Ποιας χώρας; Αυτής που ποτέ δεν πεθαίνει.

Ταυτότητα παράστασης
Συγγραφέας: Ορνέλα Βόρπσι
Μετάφραση: Μαρία Σπυριδοπούλου
Διασκευή-Σκηνοθεσία: Ένκε Φεζολλάρι
Πρωτότυπη Μουσική: Κώστας Λειβαδάς
Σύμβουλος δραματουργίας: Κάτια Σωτηρίου
Σκηνικός χώρος-Κοστούμια: Γιώργος Λυντζέρης
Φωτισμοί: Σεμίνα Παπαλεξανδροπούλου
Βοηθός σκηνοθέτη: Εύη Κουταλιανού
Φωτογραφίες: Γιώτα Εφραιμίδου
Σχεδιασμός αφίσας – έντυπο υλικού: Μαρίνα Δρακάτου
Παραγωγή: Πολιτισμός Σταθμός Θέατρο

Ερμηνεύουν: Αμαλία Αρσένη, Vefi Redhi, Αθηνά Καραγιώτη

*Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πλέθρον