Η γυναικεία ματιά στον ελληνικό κινηματογράφο

Αφιέρωμα σε ελληνίδες σκηνοθέτιδες διοργανώνει ο θερινός κινηματογράφος Δεξαμενή Frame, στο Κολωνάκι, από τις 10 έως τις 16 Αυγούστου. Έξι ταλαντούχες σκηνοθέτιδες, έξι ταινίες που πραγματεύονται θέματα από τον έρωτα και την οικογένεια έως την κοινωνική απομόνωση του ατόμου και τη νοσταλγία για την πατρίδα, υπόσχονται να δώσουν χρώμα στις αυγουστιάτικες νύχτες της... άδειας, πλέον, πόλης.
Η γυναικεία ματιά στον ελληνικό κινηματογράφο

Ένα διαφορετικό αφιέρωμα διοργανώνει φέτος, στην καρδιά του καλοκαιριού, ο θερινός κινηματογράφος Δεξαμενή Frame, για τους λίγους -και καλούς- Αθηναίους που θα περάσουν τον Αύγουστο εντός τειχών.

Έξι ελληνίδες σκηνοθέτιδες, έξι ταινίες που πραγματεύονται πληθώρα θεμάτων -κοινωνικά, πολιτιστικά, ιστορικά, καθημερινές ιστορίες και σύγχρονους προβληματισμούς- θα μας κρατήσουν συντροφιά τις ζεστές νύχες του Αυγούστου, σε ένα από τα δημοφιλέστερα θερινά σινεμά του αθηναϊκού κέντρου.

Το πρόγραμμα των προβολών έχει ως εξής.

Πέμπτη 10/8: Οι δρόμοι της αγάπης είναι νυχτερινοί

Σκηνοθεσία: Φρίντα Λιάππα, Πρωταγωνιστούν: Μαριτίνα Πάσσαρη, Σταμάτης Φασουλής, Χρυσούλα Διαβάτη, Μαρία Σκούντζου, Μίρκα Παπακωνσταντίνου, Γρηγόρης Ευαγγελάτος

Αφετηρία μου στάθηκε ένα μικρό θέμα σε μια εφημερίδα που διάβασα πριν τέσσερα χρόνια για τη διπλή αυτοκτονία δυο αδελφών στα τέλη της δεκαετίας του ’30. Τα πτώματά τους, που βρέθηκαν λίγο καιρό μετά, θάφτηκαν βιαστικά.

Αυτό που με εντυπωσίασε περισσότερο σ’αυτό το θέμα, ήταν η απίστευτη μοναξιά αυτών των δύο γυναικών όπως και η απόλυτη απομόνωσή τους από το κοινωνικό τους περιβάλλον. Ένα απλό σενάριο: οι δυο αδερφές έφυγαν από το χωριό τους αρκετό καιρό πριν και μετακόμισαν σε ένα διαμέρισμα στην Αθήνα. Μοναδικός τους συγγενής ένας ξάδερφος, ένας ζωγράφος που ζει στο Παρίσι. Δεμένες μεταξύ τους με μια σχεδόν παθολογική αγάπη, μοιράζονται επίσης έναν κρυφό έρωτα για τον ξάδερφό τους.

Όταν εκείνος επιστρέφει στην Αθήνα το δράμα φτάνει στην κορύφωσή του. Η μεγαλύτερη αδερφή αυτοκτονεί ενώ η μικρότερη φεύγει μαζί του στο εξωτερικό. Οι χαρακτήρες, ρεαλιστικοί μαζί και ποιητικοί, προσπαθούν να ικανοποιήσουν τις επιθυμίες τους μέσα σε μια αδύνατη σχέση στα όρια του μελοδράματος.

Παρασκευή 11/8: Λιούμπη

Σκηνοθεσία: Λάγια Γιούργου, Πρωταγωνιστούν: Αλέξης Γεωργούλης, Λένα Κιτσοπούλου, Κατερίνα Παπαδάκη, Ευγενία Καπλάν, Νίκος Γεωργάκης

H Λιούμπη (αγάπη στα ρώσικα) θα μπει σα νοσοκόμα, σαν συντροφιά και φροντίδα μιας άρρωστης ηλικιωμένης γυναίκας σε ένα μάλλον τυπικό μεσοαστικό σπίτι. Είναι όμορφη, χαίρεται που η ζωή της πρόσφερε αυτή τη μικρή, την τόσο σπουδαία ευκαιρία.Οι άλλοι κυνηγούν άλλες ευκαιρίες: ο Δημήτρης ”κάτι” που θα τον αρπάξει και θα τον πάει μακριά από τον ρόλο του στυλοβάτη της οικογένειας, με μια μάνα ανήμπορη, χήρα από νέα, με μιαν αδελφή διαρκώς στα όρια της υστερίας γιατί δεν την θέλει η μητρότητα, γιατί χάνει τα μωρά της συνεχώς. Η Λιούμπη και ο Δημήτρης έρχονται κοντα και ζούν μια ψευδαίσθηση ελευθερίας, που δυστυχώς δεν μπορεί να κρατήσει πολύ.

Σάββατο 12/8: Φωνή Αιγαίου

Σκηνοθεσία: Λύδια Καρρά, Ντοκιμαντέρ

Το Αιγαίο που γνωρίσαμε και αγαπήσαμε, με τις παρθένες ακρογιαλιές, τις σκληροτράχηλες πλαγιές και τα χωριά τα σμιλεμένα στα βράχια, αυτό το Αιγαίο εξαφανίζεται με γοργούς ρυθμούς...

Στη θέση του, αναδύεται ένα ατέλειωτο γιαπί, χωρίς αμπέλια, χωρίς αλώνια, χωρίς αδόμητες παραλίες.

Η ταινία ανιχνεύει τις ιστορικές και κοινωνικές ρίζες των σημερινών εξελίξεων.

Με αρχειακό υλικό παρουσιάζεται η εμπειρία των πολέμων & της οδυνηρής μετανάστευσης, η άνοδος της ναυτιλίας. Καταγράφεται ο λόγος μελετητών και αναμειγνύεται με τον λόγο - αντίλογο των κατοίκων, πλέκοντας το νήμα ενός πολυδιάστατου προβληματισμού. Ξαναγυρνώντας σε ίδιους τόπους διαφορετικές εποχές του χρόνου, εντοπίζονται οι ακραίες αλλαγές στους ρυθμούς ζωής.

Σ’ ένα άλλο επίπεδο, η ταινία πραγματεύεται τη σημασία της φύσης στη ζωή του ανθρώπου, την αξία της ομορφιάς του φυσικού & δομημένου χώρου. Ο φακός εγκλωβίζει αυτή την ομορφιά, όπου υπάρχει ακόμα αλώβητη. Τα λόγια του Ελύτη, σταθερή αναφορά στον κόσμο των ονείρων.

Νέες, δημιουργικές ιδέες προβάλλουν. Όπως λέει κι ένας νησιώτης: ”το Αιγαίο είναι ένα καράβι που ταξιδεύει αιώνες. Το θέμα είναι εμείς τι θα αφήσουμε πίσω μας”

Κυριακή 13/8 : Η Νοσταλγός

Σκηνοθεσία: Ελένη Αλεξανδράκη, Πρωταγωνιστούν: Όλια Λαζαρίδου, Γιώργους Τσουλαρης, Σπύρος Σταυρινίδης, και οι κάτοικοι της Νίσυρου

Mια φεγγαρόλουστη νύχτα, η Άννα, μια παντρεμένη γυναίκα, το σκάει από το νησί όπου ζει με τον αρκετά μεγαλύτερo άνδρα της για να επιστρέψει στο απέναντι νησί, την ιδιαίτερη πατρίδα της. Ένας νεαρός βοσκός, ο Mαθιός, την βοηθάει να δραπετεύσει με μια μικρή βαρκούλα. Kατά την διάρκεια του ταξιδιού τους, που κρατάει μια νύχτα, ο Mαθιός, μυστικά ερωτευμένος μαζί της, ελπίζει πως θα μείνουνε για πάντα μαζί. H Άννα του προσφέρει το φουστάνι της για πανί. Ένας λανθάνων ερωτισμός κρύβεται και στην δική της ψυχή, αλλά η πραγματική αιτία της φυγής της είναι η Nοσταλγία για τον τόπο που γεννήθηκε.

Mε την αγωνία τού τρυφερού της συζύγου -που τρέχει στο κατόπι της- και τον μικρόκοσμο του νησιού, που δεν χάνει ποτέ την ευκαιρία να δώσει χείρα βοηθείας, σκηνές από το παρελθόν της, μπερδεύονται με το παρόν, μεταμορφώνοντας αυτό το λιλλιπούτειο ταξίδι σε ένα ταξίδι ζωής…

Δευτέρα 14/8: Rakushka

Σκηνοθεσία: Φωτεινή Σισκοπούλου, Πρωταγωνιστούν: Μιλάνα Γιουσούποβα, Βαγγέλης Μουρίκης, Κωνσταντίνος Καλοκαιρινός, Ιρίνα Μπόικο, Γεννάδιος Πάτσης

Δύο άγνωστοι, χωρίς κοινή γλώσσα, συναντιούνται για πρώτη και τελευταία φορά σε συνθήκες τραγικά παράδοξες. Ένας σύζυγος που η νεαρή γυναίκα του αυτοκτόνησε, παραλαμβάνει από το αεροδρόμιο τη Ρωσίδα πεθερά του, που έρχεται για την κηδεία της κόρης της. Στην διάρκεια της αγρύπνιας, ο Βασίλης, αποτυχημένος δικηγόρος και νυν ενεχυροδανειστής, προσπαθεί να εξηγήσει τον ξαφνικό θάνατο της δεκαοχτάχρονης συμβίας του, εξαναγκάζοντας τον εαυτό του στην οδυνηρή ενθύμηση και σε ταπεινωτικές εξομολογήσεις.

Καθώς αναζητεί τα κίνητρα της ακραίας της πράξης, αφηγείται, συχνά αντιφάσκοντας, επεισόδια από τη σύντομη σε διάρκεια, αδύνατη σχέση τους. Η συνθήκη των πρωταγωνιστών της ιστορίας είναι η σύγκρουση, που επιτείνεται από την κοινωνική, ηλικιακή και πολιτισμική ανισότητα.

Η τσελίστρια Ζώγια Πετρόβα είναι ξένη, μετανάστρια, πολύ νέα και αδύναμη για να αντιδράσει στην αυταρχικότητα και την κτητικότητα του συζύγου. Από το φόβο, την υποταγή και τη σιωπηλή εξέγερση, οδηγείται σταδιακά στην ”αρρώστια” που κορυφώνεται με την αυτοκτονία της νεαρής ”βασανισμένης”, και την αβυσσαλέα μοναξιά του ”βασανιστή”.

Τρίτη 15/8: Φωνή Αιγαίου / Η Νοσταλγός (επανάληψη)

Τετάρτη 16/8: Κρυστάλλινες Νύχτες

Σκηνοθεσία: Τώνια Μαρκετάκη, Πρωταγωνιστούν: Francois Delaive, Michelle Valley, Τάνια Τρύπη, Ovidiu Luliu Moldovan

Όλα αρχίζουν στην Αθήνα της Κατοχής. Μια Γερμανίδα, παντρεμένη με Έλληνα αξιωματικό ερωτεύεται έναν έφηβο Εβραίο που κουβαλάει πάγο. Σπρωγμένη από το υπέρτατο κίνητρο του έρωτα, η γυναίκα πεθαίνει, κι ύστερα ξαναγεννιέται. Όσο διαρκούν οι δύο ζωές της, ο κόσμος γύρω της αλλάζει. H ιστορία του ατόμου διασταυρώνεται με την Ιστορία. Μια ταινία με θέμα τον έρωτα. Θα μπορούσε να είναι θρίλερ: βρίσκεται ακριβώς στο σημείο που χωρίζει τη φαντασία από τον τρόμο.

Οι ”Κρυστάλλινες νύχτες” (ο τίτλος προέρχεται από την περίφημη ”νύχτα των κρυστάλλων”, την πρώτη μαζική και συστηματική επίθεση των οπαδών του εθνικοσοσιαλισμού στις βιτρίνες των εβραϊκών μαγαζιών της Βιέννης του 1938) αποτελούν, ίσως, την πιο φιλόδοξη ταινία της Μαρκετάκη. Το εγχείρημα αγγίζει τα όρια μιας δαιμονικής ακροβασίας χωρίς δίχτυ: τα σύμβολα και η ρεαλιστική αφήγηση δεν συμπλέουν απλώς, γίνονται ένα.

Πάνω απ’ όλα όμως, οι ”Κρυστάλλινες νύχτες” είναι μια ταινία για τον απόλυτο έρωτα, για τον έρωτα που ξεπερνάει τους φραγμούς του χρόνου, που ταλαντεύεται μαγικά ανάμεσα στο πάντα και στο ποτέ, που μένει αγέρωχος εκεί που τα πάντα υποκλίνονται (στο ”Ασμα Ασμάτων”, αγγίζει τα όρια της θρησκευτικής λατρείας). Και μια απ’ τις ωραιότερες ερωτικές σκηνές που έχουν γυριστεί ποτέ στον Ελληνικό Κινηματογράφο, ισοδυναμεί με μυστική τελετουργία, σαν άνθος ευλαβείας προς τη ζωή.

Δεξαμενή Frame, Πλατεία Δεξαμενής, Κολωνάκι, τηλ.: 210 3623942, 210 3602363

Μπείτε στη συζήτηση

σχόλια

v