Μεγάλοι έρωτες στη λογοτεχνία
Έρωτες απαγορευμένοι, έρωτες καταραμένοι, έρωτες απεγνωσμένοι και έρωτες… κρυμμένοι στις σελίδες των βιβλίων που διαβάζουμε και ξαναδιαβάζουμε.
της Ηρώς Κουνάδη
Τους χρωστάμε μερικές από τις μεγαλύτερες συγκινήσεις μας. Αν, δε, ήταν πραγματικοί χαρακτήρες, το Χόλιγουντ θα τους χρωστούσε μερικές εκατοντάδες εκατομμυρίων ως αναγνώριση για τις αμέτρητες ταινίες που έχει βασίσει στις υπέροχες ιστορίες τους. Έρωτες καταστροφικοί και αυτοκαταστροφικοί, έρωτες που δεν τους συνειδητοποιείς άμα δεν περάσουν τριακόσιες πενήντα εφτά σελίδες, έρωτες των οποίων οι εμπλεκόμενοι τους αρνούνται πεισματικά μέχρι να τους παραδεχτούν (αφού περάσουν άλλες τριακόσιες πενήντα εφτά σελίδες) ή και όχι. Έξι εμβληματικοί έρωτες στην παγκόσμια λογοτεχνία, μέρα που είναι…
Χίθκλιφ και Κάθριν (Ανεμοδαρμένα Ύψη)
Τα ονόματά τους φιγουράρουν στις πλέον απολαυστικές λίστες με τα «χειρότερα ζευγάρια της λογοτεχνίας» (όπως αυτή εδώ). Ποιος μπορεί, όμως, να πει με το χέρι στην καρδιά ότι δεν συγκινείται από την… αλληλοβόρα αγάπη τους, που ξεκινά τότε που είναι παιδιά και συνεχίζεται ακόμα και μετά τον θάνατο της Κάθριν; Και ποιος μπορεί να ορκιστεί ότι δεν καταλαβαίνει τον εγωισμό και την κτητικότητα του έρωτα (τους);
Φρεντερίκ Μορό και Μαντάμ Αρνού (Αισθηματική Αγωγή)
Ο νεαρός και ξένοιαστος Φρεντερίκ ερωτεύεται με πάθος την παντρεμένη μαντάμ Αρνού. Για να την προσεγγίσει σχετίζεται με τον κύκλο της και τελικά της εκφράζει τον έρωτά του, τον οποίο εκείνη "φυσικά" απορρίπτει, αφού είναι "κυρία", και όχι επειδή δεν θέλει –κάπως σαν τη Μέριλ Στριπ στις "Γέφυρες του Μάντισον". Ο Γκιστάβ Φλωμπέρ, ερωτευμένος κι εκείνος με την κατά δέκα χρόνια μεγαλύτερή του και παντρεμένη Ελίζα Σλέσινγκερ (η οποία πεθαίνει χρόνια μετά από εκείνον, σε ένα ψυχιατρείο) γράφει μια βαθύτατα συγκινητική ιστορία για την ελαφρότητα και το εφήμερο του έρωτα, ή για την αιώνια αντοχή της αξίας του –όπως θέλει ο καθένας το παίρνει.
"…της ορκίστηκε πως δεν πέρασε ούτε μέρα δίχως να τον βασανίσει η ανάμνησή της.
-Δεν πιστεύω απολύτως τίποτε, κύριε.
-Κι όμως ξέρετε πως σας αγαπώ!
Εκείνη δεν απάντησε.
-Ξέρετε πως σας αγαπώ
Εκείνη δεν έβγαλε λέξη."
Άννα Καρένινα και Αλεξάντρ Βρόνσκι (Άννα Καρένινα)
Νέα, όμορφη και παντρεμένη κυρία της υψηλής ρωσικής κοινωνίας, ερωτεύεται πλούσιο και όμορφο Κόμη ο οποίος συχνάζει στα αριστοκρατικά σαλόνια της εποχής, και φλερτάρει τη μακρινή εξ αγχιστείας συγγενή της. Η ιστορία της Άννας και του Κόμη Βρόνσκι έχει τα πάντα: πάθος, ζήλια, έρωτα, εγκυμοσύνη, κι άλλη ζήλια, απόγονο και στωικό σύζυγο που θέλει να αποφύγει την κοινωνική κατακραυγή (αλλά ματαιοπονεί) και της αρνείται το διαζύγιο, μέχρι που εκείνη καταφεύγει αρχικά στην Ευρώπη, εν συνεχεία στη μορφίνη και στο τέλος στις ράγες του τραίνου.
Φλορεντίνο Αρίσα και Φερμίνα Δάσα (Έρωτας στα χρόνια της χολέρας)
Ο Φλορεντίνο και η Φερμίνα ερωτεύονται έφηβοι ακόμα, αλλά η σχέση τους διακόπτεται αφενός από τις αντιρρήσεις του πατέρα της και αφετέρου από το πέρασμα του χρόνου που κάνει τελικά εκείνη να χάσει το ενδιαφέρον της και να παντρευτεί τον γοητευτικό γιατρό που την φλερτάρει. Οι δυο τους θα συναντηθούν και πάλι, 51 χρόνια, 9 μήνες και 4 μέρες αργότερα, αφού ο σύζυγος της Φερμίνα θα έχει πεθάνει, και ο Φλορεντίνο θα παραμένει ανέλπιστα ερωτευμένος μαζί της. Κι όχι μόνο αυτό: Οι δυο τους θα έχουν παραμείνει απρόσβλητοι όλα αυτά τα χρόνια από την φοβερή και τρομερή επιδημία της χολέρας που θερίζει την Καραϊβική, λόγω της δύναμης με την οποία ερωτεύτηκαν.
Ελίζαμπεθ Μπένετ και Φιτζγουίλιαμ Ντάρσι (Περηφάνια και Προκατάληψη)
Εκείνη είναι μία από τις πέντε ανύπαντρες κόρες της φτωχής πλην τίμιας οικογένειας Μπένετ, εκείνος ο πλούσιος γαμπρός που έχει σαμποτάρει την σχέση μιας εκ των αδελφών της με τον ευκατάστατο και συμπαθή νέο που μετακόμισε πρόσφατα κοντά στο σπίτι του. Μετά, βέβαια, εκείνος έχει αρκετό θράσος ώστε να της κάνει πρόταση γάμου, κι εκείνη είναι ήδη αρκετά προκατειλημμένη για να την απορρίψει. Ακολουθεί μια αλληλουχία απολαυστικών απιθανοτήτων, μέχρι οι δυο τους να φτάσουν να συνειδητοποιήσουν (αρκετές σελίδες μετά τον αναγνώστη τους) ότι ήταν εξαρχής τρελά ερωτευμένοι ο ένας με τον άλλον.
Βεατρίκη και Βενέδικτος (Πολύ κακό για το τίποτα)
Δύο ορκισμένοι εχθροί του έρωτα, που δεν αντέχουν ο ένας τον άλλον, πιάνονται στα δίχτυα μιας σκευωρίας που στήνουν οι φίλοι τους θέλοντας να αποδείξουν ότι ο έρωτας δεν είναι πάντα τυχαίος, και δεν εξαρτάται απαραίτητα από την χημεία μεταξύ δύο ανθρώπων. Αυτό, βέβαια, που καταλήγουν τελικά να αποδεικνύουν είναι ότι οι δυο τους ήταν ερωτευμένοι εξ αρχής –οι φιλοσοφίες περί άρνησης του έρωτα ήταν προπέτασμα καπνού, και η σκευωρία μια πολύ βολική αφορμή να εκφράσουν τα συναισθήματά τους ο ένας προς τον άλλο εκ του ασφαλούς. Και όλο αυτό αναπτύσσεται μέσα από τους διαλόγους του απολαυστικότερου (και πιο ετοιμόλογου) ζευγαριού που συνέλαβε ποτέ η πένα του Σαίξπηρ.
Τους χρωστάμε μερικές από τις μεγαλύτερες συγκινήσεις μας. Αν, δε, ήταν πραγματικοί χαρακτήρες, το Χόλιγουντ θα τους χρωστούσε μερικές εκατοντάδες εκατομμυρίων ως αναγνώριση για τις αμέτρητες ταινίες που έχει βασίσει στις υπέροχες ιστορίες τους. Έρωτες καταστροφικοί και αυτοκαταστροφικοί, έρωτες που δεν τους συνειδητοποιείς άμα δεν περάσουν τριακόσιες πενήντα εφτά σελίδες, έρωτες των οποίων οι εμπλεκόμενοι τους αρνούνται πεισματικά μέχρι να τους παραδεχτούν (αφού περάσουν άλλες τριακόσιες πενήντα εφτά σελίδες) ή και όχι. Έξι εμβληματικοί έρωτες στην παγκόσμια λογοτεχνία, μέρα που είναι…
Χίθκλιφ και Κάθριν (Ανεμοδαρμένα Ύψη)
Τα ονόματά τους φιγουράρουν στις πλέον απολαυστικές λίστες με τα «χειρότερα ζευγάρια της λογοτεχνίας» (όπως αυτή εδώ). Ποιος μπορεί, όμως, να πει με το χέρι στην καρδιά ότι δεν συγκινείται από την… αλληλοβόρα αγάπη τους, που ξεκινά τότε που είναι παιδιά και συνεχίζεται ακόμα και μετά τον θάνατο της Κάθριν; Και ποιος μπορεί να ορκιστεί ότι δεν καταλαβαίνει τον εγωισμό και την κτητικότητα του έρωτα (τους);
Φρεντερίκ Μορό και Μαντάμ Αρνού (Αισθηματική Αγωγή)
Ο νεαρός και ξένοιαστος Φρεντερίκ ερωτεύεται με πάθος την παντρεμένη μαντάμ Αρνού. Για να την προσεγγίσει σχετίζεται με τον κύκλο της και τελικά της εκφράζει τον έρωτά του, τον οποίο εκείνη "φυσικά" απορρίπτει, αφού είναι "κυρία", και όχι επειδή δεν θέλει –κάπως σαν τη Μέριλ Στριπ στις "Γέφυρες του Μάντισον". Ο Γκιστάβ Φλωμπέρ, ερωτευμένος κι εκείνος με την κατά δέκα χρόνια μεγαλύτερή του και παντρεμένη Ελίζα Σλέσινγκερ (η οποία πεθαίνει χρόνια μετά από εκείνον, σε ένα ψυχιατρείο) γράφει μια βαθύτατα συγκινητική ιστορία για την ελαφρότητα και το εφήμερο του έρωτα, ή για την αιώνια αντοχή της αξίας του –όπως θέλει ο καθένας το παίρνει.
"…της ορκίστηκε πως δεν πέρασε ούτε μέρα δίχως να τον βασανίσει η ανάμνησή της.
-Δεν πιστεύω απολύτως τίποτε, κύριε.
-Κι όμως ξέρετε πως σας αγαπώ!
Εκείνη δεν απάντησε.
-Ξέρετε πως σας αγαπώ
Εκείνη δεν έβγαλε λέξη."
Άννα Καρένινα και Αλεξάντρ Βρόνσκι (Άννα Καρένινα)
Νέα, όμορφη και παντρεμένη κυρία της υψηλής ρωσικής κοινωνίας, ερωτεύεται πλούσιο και όμορφο Κόμη ο οποίος συχνάζει στα αριστοκρατικά σαλόνια της εποχής, και φλερτάρει τη μακρινή εξ αγχιστείας συγγενή της. Η ιστορία της Άννας και του Κόμη Βρόνσκι έχει τα πάντα: πάθος, ζήλια, έρωτα, εγκυμοσύνη, κι άλλη ζήλια, απόγονο και στωικό σύζυγο που θέλει να αποφύγει την κοινωνική κατακραυγή (αλλά ματαιοπονεί) και της αρνείται το διαζύγιο, μέχρι που εκείνη καταφεύγει αρχικά στην Ευρώπη, εν συνεχεία στη μορφίνη και στο τέλος στις ράγες του τραίνου.
Φλορεντίνο Αρίσα και Φερμίνα Δάσα (Έρωτας στα χρόνια της χολέρας)
Ο Φλορεντίνο και η Φερμίνα ερωτεύονται έφηβοι ακόμα, αλλά η σχέση τους διακόπτεται αφενός από τις αντιρρήσεις του πατέρα της και αφετέρου από το πέρασμα του χρόνου που κάνει τελικά εκείνη να χάσει το ενδιαφέρον της και να παντρευτεί τον γοητευτικό γιατρό που την φλερτάρει. Οι δυο τους θα συναντηθούν και πάλι, 51 χρόνια, 9 μήνες και 4 μέρες αργότερα, αφού ο σύζυγος της Φερμίνα θα έχει πεθάνει, και ο Φλορεντίνο θα παραμένει ανέλπιστα ερωτευμένος μαζί της. Κι όχι μόνο αυτό: Οι δυο τους θα έχουν παραμείνει απρόσβλητοι όλα αυτά τα χρόνια από την φοβερή και τρομερή επιδημία της χολέρας που θερίζει την Καραϊβική, λόγω της δύναμης με την οποία ερωτεύτηκαν.
Ελίζαμπεθ Μπένετ και Φιτζγουίλιαμ Ντάρσι (Περηφάνια και Προκατάληψη)
Εκείνη είναι μία από τις πέντε ανύπαντρες κόρες της φτωχής πλην τίμιας οικογένειας Μπένετ, εκείνος ο πλούσιος γαμπρός που έχει σαμποτάρει την σχέση μιας εκ των αδελφών της με τον ευκατάστατο και συμπαθή νέο που μετακόμισε πρόσφατα κοντά στο σπίτι του. Μετά, βέβαια, εκείνος έχει αρκετό θράσος ώστε να της κάνει πρόταση γάμου, κι εκείνη είναι ήδη αρκετά προκατειλημμένη για να την απορρίψει. Ακολουθεί μια αλληλουχία απολαυστικών απιθανοτήτων, μέχρι οι δυο τους να φτάσουν να συνειδητοποιήσουν (αρκετές σελίδες μετά τον αναγνώστη τους) ότι ήταν εξαρχής τρελά ερωτευμένοι ο ένας με τον άλλον.
Βεατρίκη και Βενέδικτος (Πολύ κακό για το τίποτα)
Δύο ορκισμένοι εχθροί του έρωτα, που δεν αντέχουν ο ένας τον άλλον, πιάνονται στα δίχτυα μιας σκευωρίας που στήνουν οι φίλοι τους θέλοντας να αποδείξουν ότι ο έρωτας δεν είναι πάντα τυχαίος, και δεν εξαρτάται απαραίτητα από την χημεία μεταξύ δύο ανθρώπων. Αυτό, βέβαια, που καταλήγουν τελικά να αποδεικνύουν είναι ότι οι δυο τους ήταν ερωτευμένοι εξ αρχής –οι φιλοσοφίες περί άρνησης του έρωτα ήταν προπέτασμα καπνού, και η σκευωρία μια πολύ βολική αφορμή να εκφράσουν τα συναισθήματά τους ο ένας προς τον άλλο εκ του ασφαλούς. Και όλο αυτό αναπτύσσεται μέσα από τους διαλόγους του απολαυστικότερου (και πιο ετοιμόλογου) ζευγαριού που συνέλαβε ποτέ η πένα του Σαίξπηρ.
