Βουβή κραυγή: Ένα αστυνομικό θρίλερ - ψυχογράφημα

Η βασική διαφορά του συγκεκριμένου αστυνομικού μυθιστορήματος σε σχέση με τα άλλα είναι τόσο μεγάλη που αμέσως κάνει τον αναγνώστη να δει μια ιδιαίτερη αξία. Πέρα από το σασπένς και τη διαδικασία της έρευνας, η νορβηγίδα συγγραφέας πετυχαίνει την εξαιρετική ψυχογράφηση των προσώπων και τη μετατροπή της ιστορίας σε θρίλερ που τραβά μέσα της και τον αναγνώστη.

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Ο Γκίντερ Γιούμαν, ένας πενηντάρης συνεσταλμένος και συντηρητικός, αποφασίζει να πάει στην Ινδία να βρει νύφη. Όντως στο Μομπάι βρίσκει την Πούνα και επιστρέφει στο Έλβεσταντ περιμένοντας και την γυναίκα του να έρθει λίγες μέρες αργότερα. Η αγωνία χτίζεται σταδιακά, τόσο για το τι μπορεί αυτός ο άβγαλτος άνθρωπος να πετύχει στη μακρινή Ινδία αλλά και μετά πώς θα κυλήσει αυτή η σχέση στην παγωμένη Νορβηγία.

Η ένταση κορυφώνεται κι ο αναγνώστης τη νιώθει στον αέρα, όταν τη μέρα εκείνη που θα έπρεπε ο Γκίντερ να πάει να πάρει την Πούνα από το αεροδρόμιο, η αδελφή του πέφτει θύμα αυτοκινητικού δυστυχήματος κι έτσι αυτός αναγκάζεται να μείνει στο νοσοκομείο δίπλα της. Στέλνει λοιπόν έναν ταξιτζή να την παραλάβει, αλλά αυτός γυρίζει άπραγος. Την άλλη μέρα βρίσκεται το πτώμα της, φρικτά κακοποιημένο, ένα χιλιόμετρο μακριά από το σπίτι του…

Η Fossum δεν στήνει μόνο μια αστυνομική ιστορία, όπου, όπως στα περισσότερα έργα αυτού του είδους, διαβάζουμε την πορεία της διαλεύκανσης της δολοφονίας. Πολύ περισσότερο μπαίνει στην ψυχολογία των ανθρώπων, δίνει καίρια και εστιασμένα τους φόβους τους (λ.χ. η μικρή Λίντα κάτι είδε εκείνο το βράδυ, αλλά φοβάται να μιλήσει, κι όταν μιλά, βλέπει τους άλλους να την κοιτάζουν με μισό μάτι), παρακολουθεί τη δράση μερικές φορές από τη σκοπιά των μαρτύρων αλλά και από τη σκοπιά των αστυνομικών, κινεί την κάμερα με εσωτερική και εξωτερική γωνία συγκαλύπτοντας και αποκαλύπτοντας ενδείξεις και πειστήρια.

Το σημαντικό, ξαναλέω, δεν είναι η εξιχνίαση αλλά η θριλερική ατμόσφαιρα, χωρίς αιματηρές εικόνες, αλλά με έντεχνα δοσμένες μορφές εσωτερικής ανασφάλειας. Μάλιστα, ο αστυνόμος Σέγερ λέει χαρακτηριστικά: “όλοι κάτι κρύβουν, κάτι που δεν είναι απαραιτήτως φόνος. Αυτός είναι ένας από τους λόγους που κάνει τόσο δύσκολη αυτή τη δουλειά. Όλοι έχουν τις ενοχές τους, κάτι που μερικές φορές δημιουργεί αδίκως κακές εντυπώσεις γι’ αυτούς”.

Η αστυνομική έρευνα είναι πρώτιστα μια ανάμιξη στη ζωή πολλών ανθρώπων, σαν τον συγγραφέα που ανασκαλεύει τα μυστικά των ηρώων του. Η γραφή είναι μια ενδελεχής εξιχνίαση της ψυχολογίας και των κρυφών ενοχών του καθενός, είναι μια διαδικασία ξετυλίγματος μύχιων σκέψεων και θέασης των εσωτερικών πληγών του ανθρώπου.

Ένα ολόκληρο ψηφιδωτό ζωών που σκιαγραφούνται με μικρές πινελιές. Καθεμιά από αυτές έχει τα πάθη της, ακόμα και ο Γκόραν που συνελήφθη ως βασικός αίτιος, ο οποίος ενώ δείχνει ακμαίος και μυώδης, ανθεκτικός και ακαταπόνητος, λυγίζει. Πολλοί άνθρωποι ζουν με τον σκύλο τους, δείγμα μιας κλειστής ζωής, μοναχικής και απόμακρης, άλλοι έχουν κρυφά όνειρα, όπως η δεκαεξάχρονη Λίντα, που ερωτεύτηκε τον αστυνόμο Σκάρε, άλλες απατούν τον άνδρα τους κ.ο.κ. Χωρίς να μας μπλέκει η συγγραφέας σε ένα λαβύρινθο χωρίς έξοδο, χωρίς να χάνει από το στόχαστρό της την εξιχνίαση της δολοφονίας, μπορεί και κινείται άνετα τόσο στο στόρι όσο και στην ψυχογράφηση των δυνάμει υπόπτων, μαρτύρων, απλώς παρισταμένων κ.ο.κ.

Διαβάζουμε ένα έξοχο έργο που καταξιώνει την αστυνομική λογοτεχνία, καθώς την εξυψώνει στα όρια της ψυχολογικής ανάλυσης, της βαθύτερης δηλαδή κατανόησης του ανθρώπου. Κλείνει κυκλικά, με ένα τέλος που παραπέμπει στην αρχή, κλείνει με ανοικτές προοπτικές, όπως η ζωή που δεν βάζει τελεσίδικους επιλόγους…

Ο blogger Πατριάρχης Φώτιος

Karin Fossum, “Βουβή κραυγή”, μετφ. Έφ. Φρυδά, εκδόσεις Μεταίχμιο, 2012, σελ. 353, τιμή: 15,50€