Μαύρες οχιές μας ζώσανε: Η σάτιρα που κουράστηκε (και κούρασε)

Το νοσοκομειακό σύστημα και η διαλυμένη δημόσια υγεία, ο δημοσιοΰπαλληλισμός των γιατρών και οι ελλείψεις του ΕΣΥ είναι σίγουρα πρόσφορο έδαφος για λογοτεχνική αναπαράσταση, ειδικά όταν μπορεί κανείς να τα παρωδήσει.

Στο προηγούμενο έργο του “Απ’ τα κόκαλα βγαλμένα” ο Δενδρινός αφήνει το στίγμα του: χιουμοριστική προσέγγιση του νοσοκομείου, παρωδία όλων των δεδομένων ιατρικών εργασιών, σάτιρα των παρασιτικών θεσμών, επίθεση σε όλα τα στραβά και ανάποδα της παροχής δημόσιας υγείας.

Σ’ αυτό το μυθιστόρημά του ο συγγραφέας συνεχίζει στο ίδιο μοτίβο, φτιάχνει μια ιστορία και παίζει με τη νοσοκομειακή αθλιότητα και την υπέρμετρη αστυνομική μωροφιλοδοξία: ο γιατρός του νοσοκομείου Αγίων Πάντων Πιτσιλής διαλύει μια κούκλα που χρησιμοποιούνταν για εκπαιδευτικούς σκοπούς και έπειτα φεύγει με μετάθεση για την Καραβίδα. Την ίδια μέρα πεθαίνει ένας ασθενής και με συνοπτικές διαδικασίες παραδίδεται στους συγγενείς για τα περαιτέρω.

Οι δύο αυτές ιστορίες αποτελούν τα εναρκτήρια νήματα τα οποία συνδέονται σταδιακά, αφού από παρεξήγηση δίνεται η εντύπωση ότι ο γιατρός τεμάχισε το πτώμα και το εμπορεύτηκε (;). Η όλη διαλεύκανση της υπόθεσης απηχεί αστυνομικό μυθιστόρημα, το παρωδεί κωμικά, και στηριγμένη σε παρεξηγήσεις, παρερμηνείες, μισόλογα που διαστρεβλώνονται, αμφιλεγόμενες συμπεριφορές που εκλαμβάνονται στραβά κινείται με χαλαρό και εύστοχα χιουμοριστικό ύφος.

Ο Δενδρινός δεν μπορεί να ξεφύγει από το νοσοκομειακό περιβάλλον και τη χιουμοριστική του πλευρά που υπερκαλύπτει όλα τα άλλα. Η γόνιμη διάθεσή του να ειρωνευτεί ένα ξεχαρβαλωμένο σύστημα δεν αρκεί για να γράψει μυθιστόρημα με αξιώσεις. Ειδικά όταν επαναλαμβάνει την ίδια σύλληψη με αυτή του πρώτου έργου του, το όλο εγχείρημα καταντά μανιέρα και ο αναγνώστης δεν έχει να περιμένει πολλά.

Όταν ένας ηθοποιός παίζει μόνο τον εαυτό του, όταν υποκρίνεται με τον ίδιο τρόπο όλους του τους ρόλους, όταν δεν μπορεί να ξεφύγει από τη μανιέρα και τον κομφορμισμό, τότε δεν έχει πολλές δυνατότητες. Ανάλογα, όταν ένας συγγραφέας γράφει συνέχεια στην ίδια οκτάβα, τότε κουράζει τον αναγνώστη και εξαντλεί το ρεπερτόριό του σε λίγες σελίδες.

Το εξώφυλλο που συνοδεύει τον τίτλο είναι εμπνευσμένο, μερικά έξυπνα λογοπαίγνια είναι αξιοπρόσεκτα αλλά η ιστορία δεν φτουράει, οι χαρακτήρες παραπαίουν από το βάρος της σάτιρας που σηκώνουν, οι καταστάσεις, σκόπιμα τραβηγμένες στα άκρα, δεν παραπέμπουν σε μια σφιχτή πλοκή, όπου το γέλιο συνοδεύεται από τη δράση. Αν για το πρώτο έργο είχα να πω καλά λόγια για το είδος που εκπροσωπεί, για το δεύτερο δεν έχω να πω παρά το ότι βούλιαξα μέσα στην κινούμενη άμμο του.

Ο blogger Πατριάρχης Φώτιος

Γιώργος Δενδρινός, “Μαύρες οχιές μάς ζώσανε”, Εκδόσεις Μεταίχμιο, 2011, σελίδες: 424,
τιμή: €16,60