Αλέξανδρος Γεωργίου: Από την Ινδία στον Κεραμεικό

Ο Αλέξανδρος Γεωργίου μιλά στο In2life με αφορμή την νέα έκθεσή του με τίτλο "Μεταθεοί".
Αλέξανδρος Γεωργίου: Από την Ινδία στον Κεραμεικό
της Ιωάννας Γκομούζα

Μια συζήτηση με τον γνωστό εικαστικό με αφορμή τη νέα έκθεσή του στο Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης, για τα ταξίδια του στην Ινδία, την προσωπική του διαδρομή και την ελληνική εικαστική σκηνή.

«Ξεκίνησα να ασχολούμαι με το σχέδιο στο εργαστήρι του Νίκου Στέφου στα δεκαπέντε μου. Αποφάσισα να ασχοληθώ με τη ζωγραφική ενάντια στη θέληση των γονιών μου. Ο μπαμπάς μου είναι μαρμαρογλύπτης και ήθελαν να κρατήσω τη δουλειά του. Η ζωγραφική όμως ήταν το μόνο που ένιωσα ότι με καλύπτει ψυχικά. Οι γονείς μου έπαθαν αμόκ! Η μαμά μου μού έλεγε «πάλι καλά που έμαθες ακορντεόν όταν ήσουν μικρός για να ζητιανεύεις».

«Ο μπαμπάς μου ήταν για χρόνια συνεργάτης του Γιάννη Παππά και της Ναταλίας Μελά και μετέφερε τα έργα τους στο μάρμαρο. Για το άγαλμα του Βενιζέλου, που βρίσκεται έξω από τη Βουλή, έχω δουλέψει κι εγώ. Έχω φωτογραφίες 16 χρονών που δουλεύω το πρόσωπό του».

«Το 2001, όταν έπεσαν οι δίδυμοι πύργοι, ήμουν στη Νέα Υόρκη. Έπαθα κατάθλιψη. Ξύπνησα απότομα. Ήμουν απολιτικό ον, σε έναν δικό μου κόσμο, δεν προσπαθούσα να ψάξω την κοινωνία γιατί με στενοχωρούσε. Μετά όμως δεν γινόταν να μην σκεφτείς για το πώς η Δύση είχε αποκτήσει τόσο πλούτο καταστρέφοντας τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων. Επί δύο μήνες ήμουν σε τέλμα, ξυπνούσα κι ένιωθα ότι ήθελα η ψυχή μου να είχε φύγει το προηγούμενο βράδυ. Ένα πρωί μου ήρθε στο μυαλό το Νέο Δελχί. Πήγα στην ινδική πρεσβεία στην Πέμπτη λεωφόρο. Εσωτερικά το κτίριο ήταν στο ημίφως. Είδα δύο παιδάκια να σέρνονται στο πάτωμα και να παίζουν κάνοντας τα βατραχάκια και οι γονείς τους δεν τους έλεγαν τίποτα. Και σκέφτηκα: τελικά μήπως έχει πλάκα η Ινδία; Πήρα τη βίζα και έφυγα το ίδιο βράδυ».

«Όταν ξαναπήγα το 2003, έμεινα στο Βαρανάσι και κολυμπούσα καθημερινά για ώρες επί 4 μήνες στο Γάγγη, τον οποίο λατρεύουν ως θεά. Αντί να αρρωστήσω όμως, ένιωθα όλο και καλύτερα. Σαν να έφευγε ένα βάρος από την ψυχή μου. Φαντάστηκα ότι μάλλον η πνευματικότητα είναι αυτό, αυτή η συλλογική πίστη και ότι η τέχνη σχετίζεται με την πνευματικότητα άμεσα. Δημιουργούμε έργα τέχνης μέσα από την πίστη σε μια ιδέα, σε ένα συναίσθημα. Ήθελα να επικοινωνήσω αυτή μου την εμπειρία και ό,τι είχα ζήσει εκεί. Οι άνθρωποι εκεί επειδή δεν έχουν λεφτά δεν νιώθουν σώνει και καλά δυστυχισμένοι. Προσπαθούν να ζήσουν καλύτερα με ό,τι έχουν κι εκεί καταλαβαίνεις ότι η ευτυχία δεν ταυτίζεται με την ύλη. Αλλά είναι δύσκολο να το συνειδητοποιήσει αυτό κανείς στις μέρες μας και μάλιστα στην Αμερική όπου αν δεν έχεις λεφτά νιώθεις ότι έχεις αποτύχει».

«Φτιάχνω έργα ταξιδεύοντας και τα στέλνω μέσω ταχυδρομείου σε φίλους και συλλέκτες ώστε με αυτόν τον τρόπο να ταξιδεύει και η εμπειρία μου στους παραλήπτες. Στην Ινδία υπάρχουν αρχαίες αλήθειες για τη ζωή πολύ ζωντανές. Είναι σαν να τις βλέπεις στην καθημερινότητα να παρουσιάζονται μπροστά σου σαν σε θεατρική παράσταση. Από τη δική μου εμπειρία νιώθω ότι ο πολιτισμός έχει ξεκινήσει από εκεί. Γι’ αυτό επιστρέφω. Νιώθω πολύ ευτυχισμένος εκεί. Μόνο με τα ελάχιστα, με δυο παντελόνια και δύο πουκάμισα σε ένα μικρό σακίδιο και το κινητό μου για να βγάζω φωτογραφίες».

«Νομίζω ότι η αλήθεια είναι μία, αλλά υπάρχουν πολλές ερμηνείες της. Η δική μου αλήθεια είναι η προσπάθεια να μεταφέρω στους ανθρώπους μέσω των έργων μου τις λεπτομέρειες της ζωής που παρατηρώ στα ταξίδια μου και που βρίσκω ότι αφορούν σε προβλήματα που έχουμε τώρα στη Δύση και που σχολιάζουν με έναν απελευθερωτικό τρόπο αυτά που μας βασανίζουν εδώ».

«Δεν πιστεύω ότι είμαστε όλοι ένας άνθρωπος, υπάρχει Δύση, υπάρχει Ανατολή. Επειδή όλοι μπορούν να αγοράσουν iPhone σημαίνει ότι δεν έχουμε διαφορετικά πολιτισμικά στοιχεία; Επειδή το εμπόριο έχει παγκοσμιοποιηθεί, έχει γίνει και ο πολιτισμός ένας; Με απογοητεύει το ότι η μαζική κουλτούρα της Δύσης έχει κατακλύσει την Ανατολή. Από την άλλη όμως θαυμάζω επίσης το πώς καταφέρνουν και επιβιώνουν. Πόσο η δική τους σκέψη είναι πιο ισχυρή απ’ ότι έχουν αφομοιώσει από τη Δύση. Ο ινδικός πολιτισμός ξεπερνά τα πάντα που μπορούμε εμείς να τους προσφέρουμε».

«Ποτέ δεν πρέπει να νιώθουμε ότι είμαστε κολλημένοι κάπου. Υπάρχει πάντα, κοντά μας ή και μακριά, ένα σημείο στο οποίο μπορούμε να προχωρήσουμε. Εγώ δεν είχα ποτέ χρήματα. Έφτιαξα ένα σύστημα που μου επέτρεπε να ταξιδεύω και να μπορώ ανακαλύψω πράγματα που ανοίγουν το μυαλό σε άλλες κατευθύνσεις αλλά και να με κάνουν να νιώθω καλύτερα σωματικά και ψυχικά».

«Στο Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης παρουσιάζω υλικό από τα δύο τελευταία μου προσκυνηματικά ταξίδια στην Ινδία. Το 2014, καλοκαίρι, με θερμοκρασία 51 βαθμούς, ταξίδεψα με λεωφορεία και τρένα στις τέσσερις γωνιές της χώρας, στους τέσσερις ναούς που αντιπροσωπεύουν τα σημεία του ορίζοντα και είναι αφιερωμένοι στον θεό Βίσνου. Από τον Νοέμβριο του 2015 έως τον Απρίλιο του 2016 επέστρεψα για ένα Προσκύνημα στη Μεγάλη Θεά, στους 18 σημαντικότερους ναούς που είναι αφιερωμένοι στη Σάτι. Οι ναοί αυτοί έχουν πολύ ενδιαφέρουσες ιστορίες και συμβολισμούς».

«Γιατί ο τίτλος της έκθεσης είναι “μεταΘεοί”; Πιστεύω ότι οι θεοί που έχω ανακαλύψει στην Ινδία είναι ζωντανοί και σύγχρονοι. Είναι σαν προσωποποιημένες αλήθειες της φύσης και της ζωής των ανθρώπων. Κινούνται στο τώρα και ταυτόχρονα στέκονται αιώνιοι. Μεταφέρουν αλήθειες όπως η άρνηση της ύλης, η δημιουργία του κόσμου και της ζωής μέσα από την ένωση του αρσενικού και του θηλυκού».

«Το έργο μου είναι αντιτεχνολογικό και αντιτουριστικό. Με συγκινεί πολύ η παλιά τεχνολογία. Φωτογραφίζω πλέον με το κινητό μου αλλά τυπώνω τις εικόνες ασπρόμαυρες σε ό,τι φωτοτυπάδικο βρω. Αν προσέξεις, είναι σαν να είναι φτιαγμένες με κάρβουνο, επειδή τα ελαττώματα των φωτοτυπικών δημιουργούν ποιότητες που μόνο με το σχέδιο μπορείς να φτιάξεις. Αυτό μου αρέσει πολύ γιατί είναι σαν μια άλλη εποχή να μεταφέρεται μέσα από την εικόνα, σαν να συλλέγω κάτι από το παρελθόν. Επεμβαίνω στις εικόνες επιζωγραφίζοντας με κίτρινο χρώμα τα σημεία που θέλω να προσέξει κάποιος. Δεν φωτογραφίζω ναούς κι αξιοθέατα, αλλά μικρές λεπτομέρειες της καθημερινότητας».

«Υπάρχει τόσο μεγάλη έμφαση στην τεχνολογία, στην ακριβή εικόνα, και στην τέχνη αλλά και στην καθημερινή ζωή. Έχουμε αρχίσει και νιώθουμε άσχημα αν η ζωή μας δεν έχει ένα κόστος πιο υψηλό, πράγμα που δεν έχει καμία σχέση με την αξία. Νιώθω ότι θέλω να συμπληρώσω αυτό το κενό. Να δείξω ότι το ασήμαντο και το ευτελές είναι σημαντικό. Να ανακαλύψω ερευνώντας περιοχές στις οποίες κανείς δεν πάει πια, της Ινδίας αλλά και της ζωής. Και μια απλή καρτούλα μπορεί να είναι έργο τέχνης, αν αυτό που κάνεις το νιώθεις και υπάρχει ψυχική φόρτιση».

«Με φοβίζει η βία και η εκμετάλλευση. Πάντα με φόβιζε το πώς καταστρέφουμε τον άλλο χωρίς να μας ενδιαφέρει ο πόνος του. Το κεφάλαιο κινείται με βάση τους αριθμούς, με βάση εξισώσεις που δεν αφορούν καθόλου την πραγματική ζωή των ανθρώπων. Το μνημόνιο που ουσιαστικά μας καταστρέφει. Πιστεύω ότι αν συναισθηματικά είσαι νεκρός, δεν μπορείς να είσαι πολιτικός. Δεν μπορείς να παίρνεις αποφάσεις για τους ανθρώπους χωρίς να αφουγκράζεσαι το πώς νιώθουν».

«Θεωρώ ότι ο καλλιτέχνης πρέπει να προσπαθεί να απελευθερώσει τις σκέψεις των ανθρώπων και να μεταφέρει ιδέες και ψυχικές καταστάσεις μέσα από τα έργα του που να προσφέρουν ελπίδα. Δεν μου αρέσουν τα έργα που είναι σαν να σε τιμωρούν λες κι εσύ έφταιξες σε κάτι. Πιστεύω ότι η τέχνη μπορεί να σε κάνει να θέλεις να ζεις, εάν δεν ήθελες να ζήσεις. Δεν μπορείς να κάνεις πατριωτικά τραγούδια με τα εικαστικά – πώς είναι τα πατριωτικά τραγούδια που παρασέρνουν τον κόσμο σε επανάσταση; Είναι πολύ προσωπική υπόθεση τα εικαστικά, μοναχική κατάσταση, είσαι εσύ και το έργο».

«Την ελληνική εικαστική σκηνή τη χαρακτηρίζουν η υπαρξιακή αναζήτηση με βάθος, ο στοχασμός και κάτι χθόνιο και σκοτεινό, που είναι αυτοκαταστροφικό. Κι ακόμα η έντονη… τεμπελιά, με την έννοια: μου έπεσε η κάμερα; Τη σηκώνω και συνεχίζω. Αν τα βάλεις όλα αυτά μαζί είναι τέλειο, γιατί παρουσιάζουν μια εικόνα απίθανη. Θα ευχόμουν η Documenta να είχε ασχοληθεί πολύ πιο πολύ με την τοπική σκηνή. Νιώθω ότι μαθαίνει λιγότερο από την Αθήνα απ’ όσο θα φανταζόταν κανείς».


Info:

Αλέξανδρος Γεωργίου – μεταΘεοί

Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης, Ασωμάτων 22 & Διπύλου 12, Κεραμεικός, 2103251311.  

Μέχρι 12/3/2017: Πέμ.-Κυρ. 09.00-17.00.

Εισιτ.: € 9, μειωμένο € 7.

Ξεναγήσεις: 10/12, στις 13.00 από την επιμελήτρια Ελίζα Γερολυμάτου. 20/12, στις 19.00 από τον καλλιτέχνη σε μέλη του Μουσείου Μπενάκη. 22/12 & 23/12, στις 17.00 από τον καλλιτέχνη. 27/12 ξενάγηση από τον Αλέξανδρο Γεωργίου σε παιδιά και οικογένειες.
Μπείτε στη συζήτηση

σχόλια

v