Ένας 16χρονος Ελληνο-Ουκρανός καλλιτέχνης εγκαινιάζει το αφιέρωμα Atopos Unlocked στο Μεταξουργείο. Κι έχει πολλά να πει.
Παλαιότερο των 360 ημερών
του Γιάννη Ασδραχά
Πριν από δέκα χρόνια συστάθηκε η εταιρεία σύγχρονου οπτικού πολιτισμού «Atopos» που έκανε την πρώτη μεγάλης κλίμακας εμφάνισή της το 2004. Αν και πέρασε καιρός, η πρώτη εκείνη εμφάνιση δεν λησμονήθηκε: Ήταν η έκθεση που παρουσιάστηκε στους χώρους του μουσείου Μπενάκη αφιερωμένη στις «Πτυχώσεις», τόσο στο ένδυμα όσο και στην τέχνη.
Η Αtopos, με συνεχόμενη εκθεσιακή παρουσία στα ελληνικά αλλά και στα διεθνή δρώμενα (αξέχαστη η έκθεση του 2007 “Rrrripp” αφιερωμένη στη εφήμερη μόδα των ενδυμάτων μίας χρήσης, από χαρτί) γιορτάζει την πρώτη της δεκαετία με ένα αφιέρωμα - έρευνα με τίτλο «Atopos Unlocked». Αυτό φιλοξενεί στο «σπίτι» της, το ανακαινισμένο κτίσμα του 1912 που βρίσκεται στο νούμερο 73 της οδού Σαλαμίνος στο Μεταξουργείο.
Το νέο αντικείμενο έρευνας της «Atopos» αφορά την απεικόνιση του γυμνού και το πώς αυτό αποτυπώνεται από τη νέα γενιά καλλιτεχνών στις σύγχρονες ψηφιακές πλατφόρμες και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Το πρόγραμμα εγκαινιάστηκε με πρώτο καλεσμένο τον καλλιτέχνη David Marinos. Εδώ και λίγες μέρες, στον πρώτο όροφο του κτηρίου βρίσκονται φωτογραφίες του από γυμνά γυναικεία και ανδρικά κορμιά που έχουν αποβάλει τον μανδύα του αισθησιασμού και προβάλουν αποκλειστικά με τη γλώσσα του σώματος ανθρώπινες καταστάσεις και συναισθήματα. Έργα που αποδίδονται, εκτός από τη φωτογραφία, και με την τεχνική του κολάζ και του βίντεο. Καθένα τους έχει για βασικό συστατικό ράβδους που εκπέμπουν σε διάφορες αποχρώσεις τον ψυχρό φωτισμό του νέον.
Τα έργα του David Marinos προσφέρουν στον θεατή μια ανάγνωση εύληπτη, ξεκάθαρη, ειλικρινή και κατασταλαγμένη. Το ξάφνιασμα για τον επισκέπτη είναι ότι ο δημιουργός τους ήταν μόλις έξι χρονών όταν η «Αtopos» τύπωσε για πρώτη φορά το λογότυπο της.
Ο ελληνο-ουκρανός David Marinos γεννήθηκε το 1998 –και δεν πρόκειται για λάθος. Ο μόλις 16 χρονών έφηβος είναι φυσικό ταλέντο που δημιουργεί όπως αναπνέει από τη στιγμή που έκλεισε την πρώτη δεκαετία της ζωής του.
Γεννήθηκε στην Αθήνα από πατέρα Έλληνα και μητέρα Ουκρανή. Η ζωή του επεφύλαξε τη μοίρα του κοσμοπολίτη. Παρά τη μικρή του ηλικία, λόγω των επαγγελματικών υποχρεώσεων της μητέρας του έχει ταξιδέψει πάρα πολύ. Έζησε στις Ηνωμένες Πολιτείες για επτά χρόνια και για μικρά διαστήματα σε διάφορες χώρες της Ευρώπης (Γερμανία, Ισπανία, Ρωσία, Γαλλία, και Ελλάδα).
Ίσως αυτή η παράμετρος της ζωής του να ήταν και καθοριστική στο να διαμορφώσει την καλλιτεχνική του πλευρά ως κώδικα επικοινωνίας. Οι συνεχόμενες μετακινήσεις, με τίμημα το ότι δεν του ήταν εφικτό να διατηρήσει σταθερές παρέες και φιλίες, ώθησαν τον David στο να ειδικευτεί από νωρίς στη χρήση του διαδικτύου και γρήγορα να αρχίσει να χειρίζεται τα εργαλεία των ψηφιακών εικαστικών τεχνών. Παράλληλα ασχολήθηκε με το κολάζ και την γλυπτική, ενώ υπήρξε ο ιδρυτής της Lucent Kids, μιας ομάδας νέων καλλιτεχνών. Είναι, επίσης, πολυτάλαντος, καθώς έχει ιδρύσει και τη φίρμα ρούχων «Icey».
Η έκθεση σε επιμέλεια του Βασίλη Ζηδιανάκη ξεδιπλώνεται σε κάθε δωμάτιο, με φωτογραφίες σε εμφανή σημεία αλλά και λάμπες φθορίου σε διάφορους χρωματισμούς. Σε έναν κεντρικό χώρο προβάλλεται ένα βίντεο που ετοίμασε ειδικά για την έκθεση ο νεαρός καλλιτέχνης. Γυμνά σώματα, άνδρες και γυναίκες πέρασαν μπροστά από τον φακό δημιουργώντας το ολιγόλεπτο φιλμ –ντυμένο ηχητικά με μία επαναλαμβανόμενη φωνή. Στο δάπεδο της σκοτεινής αίθουσας τετραγωνισμένα κομμάτια από καθρέπτες αντανακλούν τις εικόνες, συμβάλλοντας στη δημιουργία μίας ιδιαίτερης οπτικής αίσθησης.
Επίσης, στην έκθεση ο David Marinos παρουσιάζει ένα «ζωντανό» έργο. Στο κέντρο ενός δωματίου βρίσκεται ένα νεαρό αγόρι ξαπλωμένο σε ένα στρώμα που βρίσκεται κατάχαμα. Ημίγυμνο και σκεπασμένο με ένα λευκό σεντόνι, με ένα καθρέφτη απέναντι του, κρατά ή το κινητό του τηλέφωνο ή έναν φορητό υπολογιστή αδιαφορώντας για τους επισκέπτες που τον παρακολουθούν. «Όταν έχω μία ιδέα θέλω να τη βγάλω από μέσα μου και να τη νιώσω μέσα από το έργο» μας είπε ο πανύψηλος για τα ελληνικά δεδομένα έφηβος του οποίου «κλέψαμε» μερικά λεπτά χρόνου την ημέρα των εγκαινίων.
Θυμάσαι σε ποια ηλικία ξύπνησε ο καλλιτέχνης μέσα σου; Δεν μπορώ να πω πότε συγκεκριμένα ξεκίνησα να δημιουργώ ως καλλιτέχνης. Μπορώ να πω ότι περισσότερο ασχολήθηκα από περιέργεια στην ηλικία των 11 και των 12. Τότε αισθάνθηκα ότι άρχισα να εξερευνώ ό,τι συμβαίνει γύρω μου.
Τα περισσότερα έργα σου είναι φωτογραφικά. Αυτό το μέσο σε εκφράζει περισσότερο; Είναι αλήθεια ότι χρησιμοποιώ περισσότερο τη φωτογραφία. Όμως δεν μου αρέσει να περιορίζομαι σε μία φόρμα. Ενδιαφέρομαι και για άλλες μορφές έκφρασης, όπως η γλυπτική, η ζωγραφική, η μόδα…
Ποιο είναι το συναίσθημα που θέλεις να αποπνέουν οι φωτογραφίες σου; Ένα νοσταλγικό, ίσως και ονειρικό συναίσθημα. Να μεταφέρω κάτι που είδα στα όνειρα μου, ή κάτι που έχω σκεφτεί.
Υπάρχουν κάποιες πιο γόνιμα καλλιτεχνικά στιγμές; Αυτές που παρατηρώ τον κόσμο από το παράθυρο ενός αεροπλάνου.
Ποιοι βρίσκονται απέναντι από τον φακό σου; Φίλοι και όχι μόνο. Η βασική παράμετρος είναι ότι προτείνω σε φίλους, ακόμα και αγνώστους, να ποζάρουν για το έργο μου και αν δεχτούν γίνεται το έργο.
*Ο David Marinos αυτό το διάστημα ζει μεταξύ Αθήνας και της πόλης Πλόβντιβ της Βουλγαρίας. Την πρώτη του ατομική έκθεση παρουσίασε το 2010 στην Καλιφόρνια, ΗΠΑ. Του απονεμήθηκε το αργυρό μετάλλιο «Scholastic News Award». Ένα χρόνο αργότερα στην Καλιφόρνια τιμήθηκε με το «Young Arts Award».
* Η Atopos παράλληλα, στο πλαίσιο του Atopos Unlocked, ανοίγει τους χώρους φύλαξης της συλλογής της. Οι επισκέπτες θα έχουν την δυνατότητα να εισχωρήσουν στα άδυτα της Paper Fashion collection της Atopos, στην οποία περιλαμβάνονται δημιουργίες των Issey Miyake, Helmut Lang, Maison Martin Margiela, Walter Van Beirendonck, και Hussein Chalayan μεταξύ άλλων, disposable paper dresses της δεκαετίας του 60, ιαπωνικά κιμονό της περιόδου Εντό, το Campell Soup Dress after Andy Warhol, το Lisa Dress του Robert Wilson, το Yellow Pages Dress του Howard Hodgkin κ. ά.
Παράλληλα, στην έδρα της Atopos θα εκτεθούν για πρώτη φορά έργα από το project Mon Petit Chou. Μέσα από το project αυτό ο οργανισμός αναλαμβάνει την στήριξη νέων καλλιτεχνών από τα πρώτα τους βήματα με συνεργατικό τρόπο ενώ δημιουργίες τους εντάσσονται στη συλλογή της Atopos. Τα δύο πρώτα Chou είναι ο Βρετανός σχεδιαστής Craig Green, η Γαλλίδα art critic και η καλλιτέχνης Clo'e Floirat. Τα έργα πλαισιώνουν το πρόγραμμα του Atopos Unlocked.
Το αποτέλεσμα της έρευνας «Unlocked» θα παρουσιαστεί στην ειδική έκδοση της Atopos η οποία υλοποιείται σε συνεργασία με τη la Gaite lyrique στο Παρίσι και θα κυκλοφορήσει το 2015.