Τέχνη και Πολιτική "συζητούν" στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης

του Γιάννη Ασδραχά

«Αναγκαίος όρος για ένα δυναμικό μουσείο σύγχρονης τέχνης είναι η συνεχής διαπραγμάτευση της συγχρονικότητάς του… Για να μπορεί να συνυπάρχει με τον σύγχρονο κόσμο και να διατηρεί ζωντανή τη σχέση των επισκεπτών με τη συλλογή του, χρειάζεται διαρκώς να αναθεωρεί την αντίληψή του για το παρόν, μέσα από συνεχείς μετατοπίσεις και μεταφραστικές διαδικασίες ορίων, έργων, σημασιών και σχέσεων» σημειώνει η διευθύντρια του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Άννα Καφέτση με διττή αφορμή: Τόσο επειδή φέτος συμπληρώνονται δέκα χρόνια από τότε που η πόλη απέκτησε έστω και καθυστερημένα το αυτονόητο: έναν οργανισμό αφιερωμένο στην τέχνη που συνοδοιπορεί στην εποχή, όσο και για την μεγάλη έκθεση που παρουσιάζεται στους χώρους του μουσείου. Έκθεση που φανερώνει την λειτουργία της εικαστικής τέχνης (σχολιαστικά, παρατηρητικά, αποκαλυπτικά) στην τέχνη με την μέγιστη δύναμη να επιβάλει στις συνειδήσεις την πρακτική της διακυβέρνησης: την πολιτική.

Στην έκθεση παρουσιάζονται τα έργα σαράντα καλλιτεχνών προερχομένων από μητροπολιτικά κέντρα και ανερχόμενες περιφέρειες δυτικών και μη χωρών. Ένα μωσαϊκό που κάθε του μέρος εκπροσωπούν τόσο διαφορετικές γενιές όσο και σχολές. Επίσης αρκετά από τα έργα παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο ευρύ κοινό. Τα έργα στο σύνολο τους εκπροσωπούν όλες τις καθιερωμένες μορφές εικαστικής έκφρασης: εγκαταστάσεις, φωτογραφίες, σχέδια, ζωγραφική, βιντεοεγκαταστάσεις και διαδικτυακά έργα.

Ένα σύνολο με τον μέσο όρο της «ημερομηνίας παραγωγής» του να ανήκει στην τελευταία δεκαετία. Η έκθεση έχει ως αφετηρία τη δεσπόζουσα στις μέρες μας μουσειολογική αρχή. Δηλαδή, όπως υπογραμμίζει η διευθύντρια του μουσείου, «η συλλογή αντιμετωπίζεται όχι ως αδρανής, μονοσήμαντη δεξαμενή έργων αλλά ως ένα ζωντανό, διαρκώς μετακινούμενο πεδίο νέων καλλιτεχνικών σχέσεων.

Στην παρουσίαση τους στους χώρους του Ωδείου Αθηνών, τα έργα συνομιλούν ανά ζεύγη ή και ομαδικά, αντιπαρατίθενται, μοιράζονται κοινούς τόπους και χαρακτηριστικά με παλαιοτέρα έργα από τις δεκαετίες ’70 και ’80, μέσα από μια ανοιχτή μεταφραστική διαδικασία που ακυρώνει προηγούμενες παγιωμένες ταξινομήσεις και ιεραρχήσεις.

Στόχος της έκθεσης είναι να διερευνήσει, μέσα από τις διαφορετικές οπτικές των έργων που άμεσα ή υπαινικτικά αναφέρονται σε πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά θέματα και γεγονότα, το πολιτικό δυναμικό της σύγχρονης τέχνης, τη δυνατότητά της να λειτουργεί ως μοχλός κριτικής και εναλλακτικής πολιτικής σκέψης και δράσης.

Πολιτικές χρήσεις του δημόσιου χώρου, καταστάσεις και εμπειρίες καταπίεσης, διακρίσεων και βίαιων πολιτικο-κοινωνικών συγκρούσεων, οικονομική παγκοσμιοποίηση και πολιτική του χώρου στις οικολογικές και κοινωνικές της εκφάνσεις, ανασυγκρότηση της συλλογικής μνήμης και ανασύσταση ενός συλλογικού κοινωνικού χώρου, είναι μερικά από τα ζητήματα που διερευνούν με κριτικό τρόπο τα έργα της έκθεσης, αναζητώντας εναλλακτικές πολιτικές συλλογικής δράσης και καλλιτεχνικού ακτιβισμού και μια νέα διαδραστική σχέση του καλλιτέχνη με την κοινότητα, τοπική και παγκόσμια.

Συνολικά στην έκθεση παρουσιάζονται 79 έργα που υπογράφουν οι καλλιτέχνες: Ανδρέας Αγγελιδάκης, Δημήτρης Αληθεινός, Κωστής Βελώνης, Μπιλ Βιόλα, Βαγγέλης Βλάχος, Κωνσταντίνος (Ντίκος) Βυζάντιος, Γιανγκ-Χε Τσανγκ Χέβι Ίντουστρις (YHCHI), Κέντελ Γκηρς, Ζαν-Λυκ Γκοντάρ & Αν-Μαρί Μιεβίλ, Ιβάν Γκρουμπάνοφ, Κοκέν Εργκούν, Ειρήνη Ευσταθίου, Έμιλυ Ζασίρ, Θόδωρος, Γιάελ Καναρέκ, Βλάσης Κανιάρης, Κάρλος Μόττα, Aντόνιο Μουντάδας, Σάντι Μπένινγκ, Άντρεα Μπάουερς, Ρισάρ Μπρουγιέτ, Σιρίν Νεσάτ, Τζορτζ Οσόντι, Ουαλίντ Ράαντ & Ομάδα Άτλας, [+RAM TV], Όλιβερ Ρέσλερ, Μάρθα Ρόσλερ, Τζέις Σαλούμ & Ουαλίντ Ράαντ, Άλλαν Σεκούλα, Δανάη Στράτου, Ίρις Τουλιάτου, Πωλ Τσαν, Στέφανος Τσιβόπουλος, Μάκης Φάρος, Γιώργος Χαρβαλιάς, Γιώργος Χατζημιχάλης, Μόνα Χατούμ, Γιάννης Ψυχοπαίδης, xurban_collective.

Επίσης κυκλοφορεί ομότιτλος δίγλωσσος κατάλογος (Ελληνικά / Αγγλικά) με κείμενα και αναπαραγωγές των έργων σε επιμέλεια έκδοσης της Άννας Καφέτση. Τα κείμενα υπογράφουν οι: Κοκέν Εργκούν, Κλεάνθη-Χριστίνα Βαλκανά, Δάφνη Βιτάλη, Βαγγέλης Βλάχος, Δάφνη Δραγώνα, Ιβάν Γκρουμπάνοφ, Άννα Καφέτση, Kάρλος Μόττα, Άντρεα Μπάουερς, Τζoρτζ Οσόντι, Τίνα Πανδή, Φιλίπ Πιρότ, Oυαλίντ Ράαντ και Ομάδα Άτλας, Όλιβερ Ρέσλερ, Σταμάτης Σχιζάκης, Μέμος Φιλιππίδης, As’ad Abu Khalil.
 
Κατά την διάρκεια της έκθεσης καλλιτέχνες συναντούν το κοινό και μιλουν για το έργο τους. Πρόκειται για τους: Kάρλος Μόττα (4 Νοεμβρίου), Τζορτζ Οσόντι (18 Νοεμβρίου),  
Όλιβερ Ρέσλερ (2 Δεκεμβρίου), Γιάελ Καναρέκ (9 Δεκεμβρίου) και Ιβάν Γκρουμπάνοφ (13 Iανουαρίου). Ολες οι συναντήσεις πραγματοποιούνται στις 7 το απόγευμα.

INFO:
Τέχνη και Πολιτική
Που: Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (Κτίριο Ωδείου Αθηνών, Βασ. Γεωργίου Β’ 17 -19 και Ρηγίλλης, Αθήνα, τηλ: 210 9242111-3)
Διάρκεια: Εώς τις 11 Ιανουαρίου 2011
Ώρες λειτουργίας: Τρίτη - Κυριακή: 11.00 – 19.00, Πέμπτη: 11.00 – 22.00, Δευτέρα: κλειστά