Ιχνηλατώντας την Κωνσταντινούπολη: 100+1 όψεις της Πόλης στη Χάλκη

“Το κάτοπτρον δεν μ’ απατά, είν’ αληθής η θέα,
δεν είναι άλλη ως εμέ επί της γης ωραία.”
(Απόσπασμα από ανέκδοτο ποίημα του Καβάφη- Κωνσταντινούπολη 1884)

«Ιχνηλατώντας την Κωνσταντινούπολη» είναι ο τίτλος της ομαδικής εικαστικής έκθεσης Ελλήνων καλλιτεχνών, οι οποίοι μέσα από τα πολυποίκιλα εκφραστικά μέσα τους, αποκαλύπτουν την ψυχή της «πόλης με τα χίλια πρόσωπα».

Για πρώτη φορά, μετά από τριάντα χρόνια, η Θεολογική Σχολή της Χάλκης, φυτώριο πνευματικών ανθρώπων, οικουμενικών Πατριαρχών, κληρικών, επιστημόνων και διαπρεπών ιεραρχών, ανοίγει τις πύλες της για είκοσι μέρες και φιλοξενεί την έμπνευση διακεκριμένων Ελλήνων εικαστικών. Την έκθεση θα εγκαινιάσει την Κυριακή 29 Αυγούστου στις 19.00, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος μετά την τέλεση Εσπερινού στον ιερό Ναό της Αγίας Τριάδας στη Χάλκη. Η εκθεσιακή ενότητα της Χάλκης τελεί και υπό την αιγίδα του δήμου Πριγκηποννήσων.

Η έκθεση αναπτύσσεται παράλληλα στο Σισμανόγλειο Μέγαρο όπου εγκαινιάζεται το Σάββατο 28 Αυγούστου στις 19.00 από τον Γενικό πρόξενο της Ελλάδας στην Κωνσταντινούπολη, κύριο Βασίλη Μπορνόβα. Πρόκειται για ένα ιστορικό κτίριο του 19ου αιώνα κοντά στην πλατεία Ταξίμ, δωρεά της ομώνυμης οικογένειας μεγαλεμπόρων στο ελληνικό Δημόσιο πριν 70 χρόνια, το οποίο έχει διαμορφωθεί τα τελευταία χρόναι σε κέντρο πολιτισμού. Στα διπλά εγκαίνια αναμένεται να παραστούν Έλληνες και Τούρκοι καλλιτέχνες και συλλέκτες, καθώς και εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης, του πνευματικού αλλά και του επιχειρηματικού κόσμου της Κωνσταντινούπολης.

Με πυξίδα την ιστορία, τους μύθους και τους θρύλους, με επίκεντρο τις εικόνες, τα χρώματα, τις μυρωδιές, τ’ ακούσματα, τα ίχνη και τα σύμβολα της Κωνσταντινούπολης, οι 101 καλλιτέχνες που συμμετέχουν προβάλλουν στιγμιότυπα μυθολογικά, ιστορικά αλλά και καθημερινά. Τα έργα, που στη συντριπτική πλειοψηφία τους έχουν δημιουργηθεί ειδικά για την έκθεση, καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα καλλιτεχνικής έκφρασης δημιουργών διαφορετικών γενεών και τεχνοτροπιών. Πρόκειται για 101 απόπειρες εικαστικής «αφήγησης» μέσα από τη ζωγραφική, τη γλυπτική, τις κατασκευές, τη φωτογραφία, το video και την αγιογραφία. Διακριτή είναι η παρουσία νεότερων καλλιτεχνών, με έργα περισσότερο νοηματικά και αφαιρετικά, που έχουν ως πηγή έμπνευσης τους τα αρχετυπικά ψήγματα του πολιτισμού της Κωνσταντινούπολης.

Το κορυφαίο εικαστικό γεγονός που έχει ως αφετηρία της διαδρομής του την Κωνσταντινούπολη, και που χρονικά συμπίπτει με την ανακήρυξή της σε Ευρωπαϊκή Πολιτιστική Πρωτεύουσα για το 2010, θα κάνει μία δεύτερη στάση στην Αθήνα, στις αρχές Οκτωβρίου, όπου θα φιλοξενηθεί στις εγκαταστάσεις της «Τεχνόπολις» του Δήμου Αθηναίων. Την έκθεση στην Αθήνα θα πλαισιώνουν εκθέματα παραχωρημένα από το Adalar Museum of the Princes Islands, τα οποία αφορούν στη γεωμορφολογία και την ιστορία της νήσου Χάλκης.

Η ιδέα της έκθεσης και η οργανωτική της ευθύνη ανήκει στην Αναστασία Μάνου, διευθύνουσα σύμβουλο της εταιρείας White Fox, με επιστημονικό σύμβουλο τον καθηγητή Δημήτρη Φωτιάδη. Την επιμέλεια της έκθεσης υπογράφει η ιστορικός τέχνης Ίρις Κρητικού η οποία σημειώνει χαρακτηριστικά:

"Η έκθεση “Ιχνηλατώντας την Κωνσταντινούπολη” που πραγματοποιείται με την πολύτιμη φιλοξενία της Ιερής Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, του Ελληνικού Προξενείου στην Κωνσταντινούπολη και του Πολιτισμικού Οργανισμού του Δήμου Αθηναίων Τεχνόπολις, προτείνει ως βασική αφετηρία της δημιουργικής έμπνευσης των καλλιτεχνών της, την ιστορία, τους μύθους και τους θρύλους, τις εικόνες, τα χρώματα, τις μυρωδιές, τα ακούσματα, τα ίχνη και τα σύμβολα μιας πόλης... Της Πόλης που αποτελεί ένα μοναδικό παλίμψηστο ιστορίας, θρησκειών και καθημερινής μνήμης, γεγονότων και αποτυπώσεων, περιηγήσεων και συναντήσεων διαφορετικών συναρπαστικών πολιτισμών που συνυπήρξαν για πολλούς αιώνες.

"Τα έργα, που δημιουργήθηκαν στο μεγαλύτερο ποσοστό τους για τις ανάγκες της έκθεσης, «ιχνηλατούν», και αναγιγνώσκουν στιγμιότυπα μυθολογικά, ιστορικά και καθημερινά, ενθυμήσεις από την αρχαιότητα, βυζαντινές μνήμες, βίους αυτοκρατόρων και αγίων, χορούς δερβίσηδων, ρομαντικές περιπλανήσεις περιηγητών, χειρόγραφα σημειωματάρια και χάρτες, νεότερα ενθυμήματα και ιστορικές φωτογραφίες και κειμήλια, παράδοξα οικείες ζωγραφιές του Μελίν, παράδοξα οικείες φωτογραφίες του Αρά Γκιουλέρ, καθημερινές εικόνες από την Πόλη, τα σπίτια, τις εκκλησίες, τους δρόμους, τα καφενεία, τις αγορές και τα παράλια αλλά και έργα περισσότερο νοηματικά και αφαιρετικά, που ως αφετηρία έμπνευσής τους έχουν τα αρχετυπικά ψήγματα του πολιτισμού της Πόλης:

"το χρυσό βάθος και τα ψηφιδωτά σπαράγματα, η βυζαντινή και η ισλαμική γραφή που συναντώνται και διασταυρώνονται όπως οι γλώσσες στην αρχαία αγορά, τα σύνθετα διακοσμητικά και αρχιτεκτονικά μοτίβα που διαμορφώθηκαν μέσα από αιώνες αισθητικών ανταλλαγών και αναζητήσεων, ενώνονται σε 101 απόπειρες αφήγησης, σε ένα πρισματικό φάσμα εικόνων, σε έναν παλίμψηστο καμβά που γοητεύει την ψυχή και συμπαρασύρει το βλέμμα σε ένα διηνεκές ταξίδι. Σε όλους εμάς, που ταξιδέψαμε μαζί τους, το ταξίδι αυτό θα είναι για πάντα αξέχαστο."

Καθ’ όλη τη διάρκεια της έκθεσης, σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο στη Χάλκη, θα προβάλλεται για πρώτη φορά, το ντοκιμαντέρ «Ιχνηλατώντας την Πόλη», παραγωγής Αναστασίας Μάνου, με την επιμέλεια της Ιεράς Μονής Αγίου Διονυσίου Ολύμπου. Τη σκηνοθεσία του ντοκιμαντέρ υπογράφει η Κατερίνα Καραγιάννη και τη διεύθυνση φωτογραφίας ο Αριστοτέλης Μεταξάς. Το ντοκιμαντέρ έχει παραχθεί σε τέσσερις γλώσσες (ελληνικά, τουρκικά, αγγλικά και ρωσικά) και είναι προσβάσιμο και σε άτομα με αναπηρίες.

Όσοι επιθυμούν να ξεναγηθούν στους χώρους της έκθεσης αλλά και να παρακολουθήσουν βήμα-βήμα τη δημιουργία των έργων της, δεν έχουν παρά να επισκεφθούν την ιστοσελίδα www.tracingistanbul.com 

Συμμετέχοντες καλλιτέχνες: Ηώ Αγγελή, Νίκος Αγγελίδης, Δάφνη Αγγελίδου, Γιάννης Αδαμάκης, Στέλιος Αλεξάκης, Νίκος Αλεξίου, Ιερομόναχος Αναστάσιος, Δημήτρης Ανδρεαδάκης, Κατερίνα Ανταχοπούλου, Άγγελος Αντωνόπουλος, Καλλιόπη Ασαργιωτάκη, Χρύσα Βέργη, Αλέξης Βερούκας, Εριέττα Βορδώνη, Μάριος Βουτσινάς, Ανδρέας Γεωργιάδης, Σάββας Γεωργιάδης, Κωστής Γεωργίου, Ευστάθιος Γιαννής, Κωνσταντίνος Γιωτάκης, Πέννυ Γκέκα, Ειρήνη Γκόνου, Χαράλαμπος Δερμάτης,Τάνια Δημητρακοπούλου, Μανώλης Ζαχαριουδάκης, Ειρήνη Ηλιοπούλου, Βαγγέλης Θεοδωρίδης, Φίλιππος Θεοδωρίδης, Αλεξάνδρα Ισακίδη, Μάρκος Καμπάνης, Τίνα Καραγεώργη, Δημήτρης Κατσιγιάννης, Θεόφιλος Κατσιπάνος, Κώστας Κερεστετζής, Ανδρέας Κοντέλλης, Λήδα Κοντογιαννοπούλου, Γιώργος Κόρδης, Δέσποινα Κουβάτσου, Σπύρος Κρητικός, Γρηγόρης Λαγός, Παναγιώτης Λαμπρινίδης, Γιάννης Λασηθιωτάκης, Αφροδίτη Λίτη, Αλέξανδρος Μαγκανιώτης, Μιχάλης Μαδένης, Θανάσης Μακρής, Καλλιρρόη Μαρούδα, Αλίνα Μάτσα, Στέλλα Μελετοπούλου, Δημήτρης Μεράντζας, Ιωάννης Μητράκας, Κυριάκος Μορταράκος, Νίκος Μόσχος, Τίμος Μπατινάκης, Γιάννης Μπεκιάρης, Χαρίτων Μπεκιάρης, Παναγιώτης Μπελντέκος, Ξενοφών Μπήτσικας, Άννα Μπίλη, Μανώλης Μπιτσάκης, Γιάννης Μπουρνιάς, Βάνα Ξένου, Δημήτρη Ξόνογλου, Χρήστος Παλλαντζάς, Μίλτος Παντελιάς, Απόστολος Παπαγεωργίου, Άγγελος Παπαδημητρίου, Έλενα Παπαδημητρίου, Μαρία Παπαδημητρίου, Χρήστος Παπανικολάου, Κώστας Παππάς, Παναγιώτης Πασάντας, Βασίλης Πέρρος, Νατάσσα Πουλαντζά, Ελιάννα Προκοπίου, Παύλος Σάμιος, Δημήτρης Σαρασίτης, Χρίστος Σιμάτος, Δημήτρης Σκουρογιάννης, Ευγένιος Σπαθάρης, Μάριος Σπηλιόπουλος, Αντώνης Στάβερης, Μαρίνα Στελλάτου, Νίκος Στεφάνου, Άρις Στοΐδης, Νίκος Στρατάκης, Παναγιώτης Τανιμανίδης, Παναγιώτης Τέτσης, Πραξιτέλης Τζανουλίνος, Μαρία Τοξαβίδη, Παναγιώτης Τούντας, Μαρία Τσάγκαρη, Βίκυ Τσαλαματά, Γιώργος Τσεριώνης, Αλέκος Φασιανός, Μαρία Φιλοπούλου, Γιώργος Χαδούλης, Πάβλος Χαμπίδης, Απόστολος Χαντζαράς, Μάρκος Χατζηπατέρας, Αχιλλέας Χρηστίδης.

Διάρκεια έκθεσης:
Κωνσταντινούπολη: 28 Αυγούστου έως 23 Σεπτεμβρίου
Ώρες λειτουργίας:
Σισμανόγλειο Μέγαρο: 10.00-20.00, τηλ. 0090 541 4047 843
Θεολογική Σχολή Χάλκης: 10.00-18.00, τηλ. 0090 541 4047 917
www.tracingistanbul.com  

Τεχνόπολις Δήμου Αθηναίων: Οκτώβριος 2010