Sotheby's: Ελληνική δημοπρασία με (τα) Τσαρούχη(α)
Έργα των Aivazovsky, Γκίκα, Ιακωβίδη, Φασιανού, Τσαρούχη, Κοντόπουλου και Ακριθάκη πρωταγωνιστούν στο Greek Sale του Οίκου Sotheby’s τον Μάιο.
Παλαιότερο των 360 ημερών
Έχουν περάσει σχεδόν δέκα χρόνια από τότε που ο Οίκος Sotheby’s πραγματοποίησε την πρώτη αφιερωμένη στην Ελληνική Τέχνη δημοπρασία και αυτήν την Άνοιξη θα παρουσιάσει για μια ακόμη φορά στην αγορά ένα εξαιρετικό σύνολο ελληνικών έργων. Το πρώτο Greek Sale του Οίκου Sotheby’s για το 2010 θα πραγματοποιηθεί στο Λονδίνο τη Δευτέρα, 17 Μαΐου και θα προσφέρει προς δημοπράτηση σπάνια και σημαντικά έργα διαπρεπών καλλιτεχνών, όπως είναι αυτά του Κωνσταντίνου Βολανάκη, του Σπύρου Βασιλείου, του Σπύρου Παπαλουκά και του Παναγιώτη Τέτση.
Ο Παναγιώτης Τέτσης είναι διάσημος για τον πλούτο της παλέτας του και τη ζωγραφική ποιότητα των έργων του. Ο πίνακάς του Νεκρή Φύση με Κόκκινα Λουλούδια, που έχει εκτιμηθεί για £50.000-70.000, δίνει σάρκα και οστά και στα δύο αυτά στοιχεία που αποτελούν την υπογραφή του. Εξπρεσιονιστής κυρίως καλλιτέχνης, ο Τέτσης εμπνεύστηκε τα στεριανά και θαλασσινά τοπία αλλά και τις νεκρές φύσεις της Ύδρας –του νησιού όπου γεννήθηκε και στο οποίο πέρασε τα πρώτα χρόνια της ζωής του.
Ο Κωνσταντίνος Βολανάκης είναι ένας καλλιτέχνης με έργα του οποίου ο Οίκος Sotheby’s έχει επιτύχει ιστορικά ρεκόρ τα τελευταία χρόνια• μάλιστα, ένα νέο ρεκόρ δημοπρασίας για το ακριβότερο έργο Ελληνικής Τέχνης του 19ου αιώνα που έχει ποτέ πωληθεί σε δημοπρασία σημειώθηκε όταν το έργο του Η Άφιξη του Καραϊσκάκη στο Φάληρο πωλήθηκε για €1,97 εκατομμύρια/ £1,6 εκατομμύρια το Νοέμβριο του 2008.
Ο πατέρας της ελληνικής θαλασσογραφίας, όπως είναι γνωστός ο Βολανάκης, εκπροσωπείται στην επερχόμενη δημοπρασία από πέντε ακόμη υποδειγματικά έργα. Το πρώτο από αυτά, με τίτλο Πυροφάνι, χρονολογείται από το 1899 και εκτιμάται μεταξύ £120.000 και 180.000. Ο πίνακας Στην Ακτή είναι το δεύτερο από τα έργα του Βολανάκη που προσφέρονται στο Greek Sale του Μαΐου και κάνει την εμφάνιση του στην αγορά με μια αρχική εκτίμηση £80.000-120.000.
Το έργο Σε Ήρεμα Νερά (On Calm Waters), με τιμή εκτίμησης £150.000-200.000, είναι ένα έξοχο παράδειγμα της ευαίσθητης απεικόνισης των ατμοσφαιρικών συνθηκών και των φυσικών στοιχείων από τον καλλιτέχνη. Ένα δεύτερο έργο του Βολανάκη, με τίτλο Η Πυρπόληση της Τουρκικής Φρεγάτας (The Burning of a Turkish Frigate)και εκτίμηση στις £120.000-180.000 αναπαριστά –σα θεατρικό δρώμενο– ένα στρατηγικό σχέδιο μάχης που χρησιμοποιούσαν οι Έλληνες κατά τη διάρκεια της Επανάστασης για να επιτίθενται τους Τούρκους. Τέλος, το Σπίτι του Ψαρά στην Παραλία (The Fisherman’s Home on the Beach), που έχει εκτιμηθεί για £60.000-80.000, αποτελεί μια ειδυλλιακή άποψη ενός μικρού σπιτιού στην ακτή με θέα στη θάλασσα.
Η Μονή Σιμωνόπετρας, Άγιον Όρος του Σπύρου Παπαλουκά είναι ένα πλούσιο παράδειγμα των πιο περίτεχνων έργων του καλλιτέχνη από την Αθωνική του περίοδο. Η Μονή Σίμωνος Πέτρου στο Άγιον Όρος είναι ένα ορθόδοξο μοναστήρι στη νότια ακτή της χερσονήσου του Άθω, ανάμεσα στο λιμάνι της Δάφνης και της Μονής του Αγίου Γρηγορίου. Στα έργα του που απεικονίζουν τοπία και ανθρώπους της πατρίδας του ο Παπαλουκάς προσπαθούσε να ενσωματώσει τη σύγχρονη αισθητική των Κυβιστών, των Ιμπρεσιονιστών, των Nabis και των Φωβιστών, των οποίων την επιρροή είχε δεχτεί κατά την παραμονή του στο Παρίσι. Το πολύχρωμο τοπίο με το μοναστήρι έχει εκτιμηθεί για £60.000-80.000.
Το έργο Ερωτόκριτος και Αρετούσα του Νίκου Εγγονόπουλου –του θεωρούμενου ως και ιδρυτή του Σουρρεαλισμού στην Ελληνική Τέχνη– είναι ένας πίνακας μέσα από τον οποίο ο καλλιτέχνης αποτίει φόρο τιμής στον πλούτο της ελληνικής λογοτεχνίας μέσα από το σπουδαιότερο επικό της ποίημα. Στον πίνακά του, που έχει εκτιμηθεί για £80.000-120.000, ο καλλιτέχνης έχει αιχμαλωτίσει τις γεμάτες χάρη φιγούρες των δύο εραστών. Στο σύνολο του έργου του ο Εγγονόπουλος δίνει σάρκα και οστά στη σχέση ανάμεσα στην πραγματικότητα και το μύθο, στο κλασσικό και το μοντέρνο, και στις ανησυχίες της σύγχρονης Ελλάδας μέσα από το υποσυνείδητο.
Μεταξύ των κορυφαίων έργων της δημοπρασίας περιλαμβάνεται επίσης μία άποψη της Αθήνας από τον Σπύρο Βασιλείου, έργο που εμφανίζεται στην αγορά μετά την επιτυχία που σημείωσε ο πίνακας του καλλιτέχνη Οδός Πατησίων, Αθήνα στο Greek Sale του Οίκου Sotheby’s τον περασμένο Νοέμβριο. Το έργο Οδός Πατησίων, Αθήνα ήταν μια από τις πρώτες φορές που ο δημιουργός αποτύπωσε την εφ’ όρου ζωής σχέση αγάπης του με την Αθήνα και ξεπέρασε με άνεση την αρχική εκτίμηση, επιτυγχάνοντας το ποσό των €222.383/ £199.250, νέο ρεκόρ δημοπρασίας για τον καλλιτέχνη. Η εκτίμηση του έργου Αθήνα, που θα δημοπρατηθεί το Μάιο, κυμαίνεται μεταξύ £60.000 και 80.000. Το έργο Λουλούδια του Pavlos (Διονυσόπουλου) είναι ένα ακόμη αξιόλογο έργο της δημοπρασίας, με εκτίμηση £40.000-60.000.
Με αφορμή το επερχόμενο Greek Sale του Οίκου Sotheby’s, που θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα 17 Μαΐου, ο Κωνσταντίνος Φράγκος, Senior Director και Επικεφαλής του Τμήματος Ελληνικής Τέχνης του Οίκου Sotheby’s, σχολίασε: «Στο πρώτο Greek Sale της χρονιάς θα παρουσιαστεί μία επιλογή κορυφαίων έργων, πολλά από τα οποία προέρχονται από ιδιωτικές συλλογές και εμφανίζονται για πρώτη φορά στη διεθνή αγορά τέχνης. Η δημοπρασία θα έχει κάτι για κάθε τύπο συλλέκτη Ελληνικής Τέχνης – είτε προτιμά αυτήν του 19ου αιώνα είτε αυτήν του 20ου είτε τη Σύγχρονη Ελληνική Τέχνη».
Εκτός από τη σειρά των έργων που έχει ήδη ανακοινωθεί πως θα περιλαμβάνονται στη δημοπρασία, το Greek Sale του Οίκου θα συγκεντρώσει επίσης εξαίσια έργα κορυφαίων καλλιτεχνών όπως οι Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, Γεώργιος Ιακωβίδης, Αλέκος Φασιανός, Γιάννης Τσαρούχης, Αλέκος Κοντόπουλος και Αλέξης Ακριθάκης. Στη δημοπρασία αναμένεται να πρωταγωνιστήσει επίσης ένα σπουδαίο έργο του διασημότερου Ρώσου θαλασσογράφου Ivan Konstantinovich Aivazovsky, που απεικονίζει ελληνικές μπρατσέρες να παλεύουν με την άγρια καταιγίδα, ενώ ο πατέρας της ελληνικής θαλασσογραφίας, Κωνσταντίνος Βολανάκης, θα εκπροσωπηθεί με τρία ακόμη έργα.
Το μνημειώδες θαλασσινό τοπίο του Ivan Konstantinovich Aivazovsky’s με τίτλο Κατά Μήκος της Ακτής (Along the Coast) θα ηγηθεί από άποψη αξίας της εαρινής δημοπρασίας, με μία εκτίμηση που κυμαίνεται μεταξύ £600.000 και 800.000. Το έργο καταδεικνύει τη ρομαντική ευαισθησία του καλλιτέχνη μαζί με τη σχολαστική προσοχή του στη λεπτομέρεια – δύο χαρακτηριστικά για τα οποία είχε κερδίσει το θαυμασμό όλων.
Ο Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας θα αποτελέσει άλλη μια σημαντική παρουσία της δημοπρασίας με δύο σπάνια έργα: Βάρκες στο Λιμάνι (Boats in a Port), με εκτίμηση £180.000-220.000, και Μέσα από το Παράθυρο (A Travers La Fenêtre - Through the Window), με εκτίμηση £80.000-120.000. Το πρώτο έργο, Βάρκες στο Λιμάνι, που χρονολογείται από το 1929 και φέρει την υπογραφή του καλλιτέχνη, αποτελεί ένα εξαιρετικό δείγμα των πρώιμων έργων του Γκίκα, το οποίο φιλοτεχνήθηκε έπειτα από την ιδιαίτερα επιτυχημένη πρώτη ατομική του έκθεση στο Παρίσι. Στο σύνολό του το έργο του Γκίκα ήταν ρηξικέλευθο για τα δεδομένα της ελληνικής τέχνης και ο πίνακας Βάρκες στο Λιμάνι εκφράζει τις πρώτες προσπάθειες του καλλιτέχνη να ανατρέψει τις εικαστικές συμβάσεις.
Στο δεύτερο έργο του Γκίκα που περιλαμβάνεται στη δημοπρασία, το οποίο φέρει τον τίτλο Μέσα από το Παράθυρο και χρονολογείται από το 1959, ο καλλιτέχνης μεταμορφώνει την απλή θέα από το παράθυρο – το οποίο πλαισιώνεται από μία νεκρή φύση – σε μία παλλόμενη, τρισδιάστατη χρήση του χώρου με χαρούμενα χρώματα. Η ποιότητα της σύνθεσης με τα σαν διπλωμένα επίπεδα διαφορετικών σχεδίων προσθέτει μία έντονη αίσθηση δυναμισμού στο έργο.
Ο Γιάννης Τσαρούχης έχει ευρέως ανακυρηχθεί ως ο ζωγράφος του ελληνικού λαού και στο έργο του προσπάθησε να «συμφιλιώσει» τις δυτικές και τις ανατολικές εικαστικές παραδόσεις. Όπως πολλοί avant-garde διανοούμενοι και καλλιτέχνες της εποχής του, ο Τσαρούχης ασχολήθηκε ενεργά με το λαϊκό κίνημα και την αναζήτηση της ελληνικότητας στην τέχνη. Το έργο του Αναχώρηση με Οβάλ Καθρέπτη (The Departure with Oval Mirror), με εκτίμηση £100.000-150.000, απεικονίζει ένα νεαρό ναύτη σε ένα ταπεινό δωμάτιο να ετοιμάζει την τσάντα του πριν φύγει. Ο πίνακας αποτελεί ένα αμάγαλμα δύο από τα αγαπημένα θέματα του καλλιτέχνη – των ναυτών και των χρωματιστών νεκρών φύσεων.
Τα έργα του Γεωργίου Ιακωβίδη έχουν σημειώσει πολλά σημαντικά ρεκόρ σε δημοπρασίες του Οίκου Sotheby’s, ο οποίος στο επερχόμενο Greek Sale θα παρουσιάσει για μια ακόμη φορά ένα εξαιρετικό δείγμα του έργου του καλλιτέχνη. Ο πίνακας Ο Αγαπημένος του Παππού (Grandpa’s Favourite), που φιλοτεχνήθηκε το 1891 και έχει εκτιμηθεί στο ποσό των £80.000-120.000, απεικονίζει μια διαχρονική στιγμή οικογενειακής ευτυχίας, στην οποία ένα μικρό αγόρι επεξεργάζεται όλο απορία την πίπα του παππού του.
Το μνημειώδες έργο του Αλέκου Φασιανού με τίτλο Χελιδόνια (Swallows) αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά έργα του καλλιτέχνη που έχουν παρουσιαστεί ποτέ σε δημοπρασία. Ο Φασιανός είναι ιδιαίτερα γνωστός για τις συνθέσεις του, που είναι γεμάτες με «ζωντανές» φιγούρες σε στιγμές έντονης χαράς και κίνησης. Με το στυλ τους να παραμένει πάντα επίκαιρο, οι μορφές αυτές αντικατοπτρίζουν τη δεξιοτεχνία του Matisse, την κλασσική ελληνική εικονογραφία, θέματα από την κεραμική τέχνη και από το θέατρο σκιών, καθώς και το παρελθόν του καλλιτέχνη στην παραγωγή χαρακτικών και στο γραφικό σχεδιασμό. Το έργο Χελιδόνια έχει τιμή εκτίμησης £80.000-120.000.
Τέλος, στη δημοπρασία θα παρουσιαστούν έργα των Αλέξη Ακριθάκη και Αλέκου Κοντόπουλου. Το Τόξο (La Flèche/ The Arrow) του Ακριθάκη, που έχει φιλοτεχνηθεί το 1970, αποτελεί ένα εξαίσιο παράδειγμα του έργου του καλλιτέχνη, το οποίο χαρακτηρίζεται από ελικοειδείς γραμμές που προσκαλούν το θεατή σε ένα ενδοσκοπικό ταξίδι στην καρδιά του πίνακα. Το μικρό τόξο που απεικονίζεται, έμελλε να αποτελέσει αργότερα ένα από τα επαναλαμβανόμενα μοτίβα-σήματα κατατεθέντα του καλλιτέχνη. Ένα ακόμη από τα κύρια σύμβολα του καλλιτέχνη, η βαλίτσα, κάνει την εμφάνισή του στο συγκεκριμένο πίνακα: Και τα δύο αντικείμενα απεικονίζονται με ζωηρό, «συμπαγή» χρωματισμό στο πλαίσιο μιας παρόμοιας με την τεχνοτροπία του cloisonné δομής, με κυματιστές λευκές γραμμές. Ο πίνακας έχει εκτιμώμενη τιμή £30.000-50.000. Τέλος, το έργο του Αλέκου Κοντόπουλου Ερωτικό Ζευγάρι (Erotic Couple), που δημιουργήθηκε το 1953 και έχει παραμείνει στην ίδια συλλογή από το 1987, αναμένεται να επιτύχει το ποσό των £60.000-80.000.