"Αφού η ζωή εξωτερικά γίνεται τόσο πολύπλοκη, πρέπει να αρχίσεις να την απλοποιείς εσωτερικά." Με αυτά τα λόγια ο ζωγράφος Θεόδωρος Στάμος εξέφραζε την λογική των έργων του, αλλά και ταυτόχρονα τον τρόπο ζωής του. "Συνήθιζα να μαζεύω ένα σωρό παλιοπράματα... ΄Ωσπου άρχισα να τα ξεφορτώνομαι σε σημείο που τώρα έχω ένα γεμάτο σπίτι χωρίς τίποτα. Θέλω λοιπόν και οι πίνακές μου να το αντανακλούν."
Ο Θεόδωρος Στάμος γεννήθηκε στην Νέα Υόρκη τον Δεκέμβριο του 1922, από έλληνες γονείς. Σπούδασε στην σχολή Αμερικανών Καλλιτεχνών, ενώ καθοριστική επιρροή στις σπουδές του άσκησε ο Τζόσεφ Σόλμαν, καθηγητής της Σχολής και μέλος της ομάδας "Οι Δέκα". Πρωτοπόρος του κινήματος του αφηρημένου εξπρεσιονισμού, κατόρθωσε να εισαχθεί στην καλλιτεχνική ζωή της Νέας Υόρκης σε ηλικία μόλις 21 ετών, με την πρώτη του έκθεση στην ιστορική γκαλερί της Μπέττυ Πάρσονς.
Το 1950 ο Στάμος και 17 ομότεχνοί του Αμερικανοί μοντέρνοι ζωγράφοι, καταγγέλλουν με ανοιχτή επιστολή τους, που γίνεται πρωτοσέλιδο στους Νιου Γιορκ Τάιμς, τον Διευθυντή και τους κριτικούς τέχνης του Μητροπολιτικού Μουσείου της Νέας Υόρκης, που ετοίμαζαν έκθεση με τίτλο “Αμερικάνικη Τέχνη - Σήμερα”, ότι είναι ενάντια στην προβολή έργων μοντέρνας τέχνης που δεν κατανοούν, ότι είναι δεδηλωμένα αντίθετοι στην προχωρημένη τέχνη, με τα συντηρητικά τους αισθητικά κριτήρια. Το αμερικανικό περιοδικό Λάιφ, αδράζοντας την ευκαιρία απ’ αυτή την επιστολή, αποκαλεί ένα χρόνο αργότερο ειρωνικά “οξύθυμους”, τα μέλη της λεγόμενης ομάδας της Πρωτοπορίας, που άτυπα ηγούνταν ο Στάμος, κάτι που έμεινε για αρκετά χρόνια μετά.
Οι όψιμοι πίνακες του Στάμου, που ουσιαστικά κλείνουν έναν κύκλο και έρχονται να συναντήσουν τα πρώτα του έργα, συγκαταλέγονται στη σειρά Ατέρμονα Πεδία (Infinity Field), την οποία ο Στάμος άρχισε να δουλεύει στις αρχές της δεκαετίας του 1970 και ολοκλήρωσε δύο χρόνια πριν από το θάνατό του. Ωστόσο οι όψιμοι πίνακες, σε σχέση με τους προγενέστερους αυτής της σειράς, χρησιμοποιούν ένα ιδιαίτερο λεξιλόγιο, που οδηγεί την έρευνά του σε άλλα Ατέρμονα –πνευματικά– Πεδία.
Όπως γράφει και ο ιδιοκτήτης της Συλλογής, Ζαχαρίας Πορταλάκης: "Ήταν μια αποκάλυψη όταν, το 1989, τον επισκέφθηκα στο εργαστήριό του στη Λευκάδα. Κόκκινα, μόνο κόκκινα, ακόμα και η φόρμα που φορούσε. Στην απορία μου, το θαυμασμό μου και την ερώτησή μου για το τι συμβολίζει η καινούργια του δουλειά, πήρα μια μονολεκτική απάντηση: «Αίμα». Κεντρική θέση στους τελευταίους πίνακες της ζωής του έχουν τα χρώματα κόκκινο και μαύρο, που τα συνδέει συνειρμικά με τα συναισθήματα, τα συμβολικά γεγονότα, τους τόπους, τα νοήματα και πάνω απ’ όλα με τη φύση και τη ζωή του."
Αυτά, λοιπόν, τα έργα από την τελευταία δημιουργική περίοδο της ζωής του θα παρουσιαστούν με τίτλο Stamos-Reds, στον εκθεσιακό χώρο της Συλλογής Πορταλάκη (Πεσμαζόγλου 8, 8ος όροφος, τηλ. 210 33 18 933) μέχρι τις 30 Ιουνίου του 2009. Η έκθεση θα συνοδεύεται από έναν πλήρως εικονογραφημένο κατάλογο, ο οποίος περιλαμβάνει κριτική παρουσίαση του Éric de Chassey, καθηγητή Iστορίας της Tέχνης στο Université de Tours στη Γαλλία, καθώς και ντοκουμέντα από τη ζωή του καλλιτέχνη.
Ώρες λειτουργίας έκθεσης: Τετάρτη 12:00-20:00 και Σάββατο 11:00-15:00.
