Βασίλης Θεοχαράκης: Ζωγραφική 1952 - 2007 στο Μπενάκη

Την Τρίτη 29 Ιανουαρίου 2008, στις 20.00, εγκαινιάζεται η αναδρομική έκθεση ζωγραφικής του Βασίλη Θεοχαράκη στο Μουσείο Μπενάκη – Κτήριο οδού Πειραιώς (Πειραιώς 138 & Ανδρονίκου). Πρόκειται για την αντιπροσωπευτικότερη παρουσίαση της εξελικτικής περιπέτειας του γνωστού ζωγράφου, με πάνω από εκατό επιλεγμένα έργα, χαρακτηριστικά του μορφοπλαστικού του ιδιώματος από το 1952 έως το 2007. Η έκθεση, μετά το Μουσείο Μπενάκη, θα φιλοξενηθεί, από τις 15 Οκτωβρίου έως τις 28 Νοεμβρίου 2008, στο Palazzo Venezia της Ρώμης, μετά από πρόσκληση του Εφόρου των Μουσείων της Ρώμης Claudio Strinati.

Οι πίνακες της έκθεσης αποκαλύπτουν τον πλούτο των ζωγραφικών διατυπώσεων και των προσωπικών κατακτήσεων του Βασίλη Θεοχαράκη, μέσα από αφηρημένες συνθέσεις, τοπία, προσωπογραφίες, όπως «Το αγνάντεμα στα Βίλλια» (1952), «Αυτοπροσωπογραφία» (1956), «Πήλιο» (1963), «Δειλινό» (1983), «Βραχώδες τοπίο» (1984), «Συννεφιασμένες οροσειρές» (1987), «Μνήμες από την Αγία Άννα» (1996), «Ταρσανάδες της Ι. Μονής Παντοκράτορος» (1998), «Τοπία του βυθού» (2001 έως 2007), «Φαράγγι Ι & ΙΙ» (2007).

Ο Διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη, Καθηγητής Άγγελος Δεληβορριάς, επισημαίνει για το πολυεπίπεδο έργο του ζωγράφου: «Με συνθηματική περίπου συντομία αλλά και κάθε επιφύλαξη, προσπαθώ να σκιαγραφήσω το περίγραμμα ενός γενικού κανόνα, θεωρώντας ότι την ισχύ του επιβεβαιώνει ως εξαίρεση η περίπτωση του Βασίλη Θεοχαράκη. Κι αυτό, επειδή πιστεύω πως αντιπροσωπεύει μια καθόλου συχνή, εντελώς ασυνήθη, θα έλεγα, σύμπτωση επιτυχημένου επιχειρηματία, ο οποίος τυχαίνει να είναι και καταξιωμένος καλλιτέχνης, ή σωστότερα μάλλον, ενός καλλιτέχνη που τυχαίνει να είναι ταυτόχρονα και επιχειρηματίας. Έχουμε δηλαδή να κάνουμε με μια σπάνια διφυή υπόσταση, στη σύσταση της οποίας πρέπει να αναζητηθεί μια παιδεία στοιχειοθετημένη από τα βασικά υλικά των ανθρωπιστικών σπουδών, εμπλουτισμένα με την αισθητική της τέχνης και την αρμονία της μουσικής. Η ιδιοτυπία, άλλωστε, των πνευματικών του καταβολών, η ιδιορρυθμία του, αν θέλετε, του επιτρέπει να προσεγγίζει την πραγματικότητα με μια ιδιάζουσα ποιητική ευαισθησία και με τη διεισδυτική οξύτητα μιας ματιάς που έχει το χάρισμα να προσλαμβάνει το ανθιστάμενο ακόμα φυσικό περιβάλλον, ανακαλώντας μέσα από τις εικόνες του και τις προεγγραφές των αναμνήσεών του. Στη νοσταλγία των ελληνικών τοπίων του Θεοχαράκη δεν αποτυπώνεται τόσο η εξωτερική όψη του σήμερα, όσο η συγκίνηση που αποθησαύρισε η συνείδηση από τις βιωματικές εμπειρίες του χθες».

Από τη δική του θέση, ο Έφορος των Μουσείων της Ρώμης Claudio Strinati, διευκρινίζει: «Στους στοχασμούς του ο Θεοχαράκης διεκδικεί με περηφάνια την ελευθερία του καλλιτέχνη και της τέχνης, η οποία δεν μπορεί να συγκριθεί με καμία άλλη ανθρώπινη δραστηριότητα. Ο ίδιος γνωρίζει καλά τις ικανοποιήσεις και τα προβλήματα που μπορούν να προκύψουν από τις παραγωγικές και τις πρακτικές δραστηριότητες. Το γνωρίζει από προσωπική πείρα και γιατί είναι σπουδαίος γνώστης ανθρώπων και πραγμάτων. Ακριβώς γι’ αυτό, ξέρει καλά πού βρίσκεται στην πραγματικότητα το βασίλειο της ελευθερίας, της ελευθερίας έκφρασης και κρίσης. Αυτό ακριβώς αντιπροσωπεύει η τέχνη του, στην οποία συγκλίνουν πολυάριθμα στοιχεία: η φυσική κομψότητα της γραμμής, το εκλεπτυσμένο γούστο των χρωματικών αρμονιών, η αξιόλογη δυνατότητα σχεδιασμού που τελειοποιήθηκε όλο και περισσότερο με το πέρασμα του χρόνου, η φυσική ισορροπία της σύνθεσης που του επιτρέπει να διαμορφώνει τους πίνακες με αυθόρμητο μεγαλείο και μελετημένη αντιστοιχία των μερών. Όλα αυτά τα στοιχεία μπορούν ωστόσο να συναχθούν στην Αρμονία που υπάρχει βεβαίως στη Φύση αλλά δεν γίνεται εύκολα αντιληπτή παρά μόνο με το εργαλείο της Τέχνης. Και ο Θεοχαράκης γνωρίζει θαυμάσια αυτό το εργαλείο, το έχει εμπεδώσει μέσω μιας συνεχούς εμβάθυνσης και μέσω μιας ξεκάθαρης συνείδησης των δικών του δυνατοτήτων. Απομακρυσμένος από οποιαδήποτε μορφή ρητορικής, ο Θεοχαράκης είναι περισσότερο ο καλλιτέχνης της εγκράτειας και της οικειότητας. Το συστηματικό πνεύμα του δεν τον εμποδίζει να πλανάται με τη φαντασία, αναζητώντας πεδία πάντα νέα και διαφορετικά, αλλά ταυτόχρονα πάντα συνεπή με ένα οπτικό ιδεώδες που ο ίδιος έχει πια επιτύχει και το οποίο αποτελεί το ενοποιητικό στοιχείο όλης του της διαδρομής, διεκδικώντας μια προσεκτική εξέταση εκ μέρους της κριτικής ώστε να αποκτήσει μια ιδιόμορφη θέση στην τέχνη της εποχής μας. Τη θέση ενός σοφού, γαλήνιου ανθρώπου, λόγω της ωριμότητας που έχει κατακτήσει, ο οποίος διαθέτει τον αυθορμητισμό και την ικανότητα ενός παιδιού να γοητεύεται μπροστά στον κόσμο που τον περιβάλλει, χωρίς οποιαδήποτε κακή προαίρεση ή προσπάθεια χειραγώγησης της συναίνεσης των ανθρώπων γύρω του, αλλά με τη γεμάτη αυτοπεποίθηση αναμονή της προσοχής και του ενδιαφέροντος των άλλων».

Με την ευκαιρία της έκθεσης, εκδόθηκε κατάλογος με τίτλο «Θεοχαράκης 1952-2007», που περιλαμβάνει σημαντικά έργα – σταθμούς της 50χρονης καλλιτεχνικής του περιπέτειας. Ο κατάλογος εμπλουτίζεται με προλόγους των Άγγελου Δεληβορριά και Claudio Strinati και κείμενα των Χρύσανθου Χρήστου, Μαρίνας Λαμπράκη-Πλάκα, Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου, Μαίρης Μιχαηλίδου, Claude Maulard, Ντόρας Ηλιοπούλου-Ρογκάν, Δημήτρη Παπαστάμου, Νέλλης Μισιρλή, Χάρη Καμπουρίδη, Τάκη Μαυρωτά, Σάνιας Παπά και Gerard Xuriguera.

Ο Βασίλης Θεοχαράκης γεννήθηκε στον Πειραιά. Παράλληλα με τις σπουδές του στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, από όπου αποφοίτησε το 1957, παρακολούθησε μαθήματα ζωγραφικής κοντά στον σπουδαίο ζωγράφο Σπύρο Παπαλουκά, καθηγητή της Σχολής Καλών Τεχνών. Ο Θεοχαράκης παρουσίασε έργα του για πρώτη φορά το 1957 στο Διεθνές Φεστιβάλ Νέων στη Μόσχα, καθώς και στην 5η Πανελλήνια Έκθεση Ζωγραφικής στο Ζάππειο. Έχει πραγματοποιήσει πολλές ατομικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και έχει λάβει μέρος σε ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα, σε άλλες χώρες της Ευρώπης, καθώς και στις Ηνωμένες Πολιτείες. Έργα του βρίσκονται σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα (Εθνική Πινακοθήκη, Μουσείο Βορρέ, Πινακοθήκη Πιερίδη, Πινακοθήκη Ρόδου, Πινακοθήκη Κυκλάδων, Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Υπουργείο Πολιτισμού, Υπουργείο Εξωτερικών, Εθνική Τράπεζα, Εμπορική Τράπεζα, Alpha Bank και Marfin-Εγνατία Bank), καθώς και στο εξωτερικό. Το ζωγραφικό έργο του Βασίλη Θεοχαράκη έχει επανειλημμένα αποσπάσει τις ευμενείς κριτικές των ειδικών και έχει αποτελέσει αντικείμενο μελετών, άρθρων, τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών εκπομπών.

Ο Βασίλης Θεοχαράκης έχει τιμηθεί από τη Γαλλική Κυβέρνηση με τη διάκριση του Ιππότη της Λεγεώνος της Τιμής και έχει ανακηρυχθεί Μέγας Χαρτουλάριος του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Είναι απίσης μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος.
To 2007 ίδρυσε το Κοινωφελές ΄Ιδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β & Μ Θεοχαράκη, το οποίο στεγάζεται στο πολυώροφο κτήριο της λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας 9.

Εγκαίνια: 29 Ιανουαρίου 2008, ώρα 20:00
Διάρκεια: 30 Ιανουαρίου – 2 Μαρτίου 2008
Επιμέλεια έκθεσης: Τάκης Μαυρωτάς

Μουσείο Μπενάκη, Κτήριο οδού Πειραιώς, Πειραιώς 138, τηλ.: 210 3453111
Ωράριο Λειτουργίας: Τετάρτη, Πέμπτη, Κυριακή: 10.00-18.00, Παρασκευή, Σάββατο: 10.00-22.00, Δευτέρα, Τρίτη: Κλειστά