της Αγάπης Μαργετίδη
Η στιγμή που όλοι περιμένατε, έφτασε. Καλά τα λαχανικά, καλά και τα όσπρια, μα σαν τα μακαρόνια δεν έχει. Δεν νομίζω ότι έχω συναντήσει άνθρωπο που να μην τρελαίνεται για μακαρόνια. Θα το θυμόμουν σίγουρα και θα του είχα κάνει ανάκριση τρίτου βαθμού προκειμένου να εξιχνιάσω τα αίτια αυτής της πρωτοφανούς παραξενιάς.
Κι αν τα μακαρόνια με κιμά κρατάνε τα σκήπτρα της πάλαι ποτέ παιδικής μας καρδιάς, κι αν δεν βαρεθούμε ποτέ μα ποτέ να τα τρώμε, υπάρχουν χιλιάδες μακαρονάδες, τόσες, που μια ζωή δεν φτάνει για να τις δοκιμάσουμε όλες.
Για σήμερα έφτιαξα μια καινούργια συνταγή και συμπλήρωσα με πέντε παλιότερες. Ιδού η χρυσή εξάδα.
MAC’N’CHEESE ΜΕ ΠΡΑΣΑ, ΜΟΥΣΤΑΡΔΑ & ΓΡΑΒΙΕΡΑ (ΝΕΑ ΣΥΝΤΑΓΗ)
Mac’n’cheese το λένε οι Αμερικάνοι, μακαρόνια ο γκρατέν το λέμε εμείς, ενίοτε και σουφλέ μακαρονιών, όρος που είναι παντελώς λανθασμένος και, βεβαίως, άκρως παραπλανητικός. Δεν βαριέστε, πείτε το όπως θέλετε, γνωρίζω μετά βεβαιότητος πως είναι από τα πιο αγαπημένα φαγητά μικρών και μεγάλων. Παίζει δε σπουδαίο ρόλο στην οικογενειακή ηρεμία, γιατί τα όποια λαχανικά περιέχει κρύβονται έξυπνα και έτσι τα τρώνε και τα πιο δύστροπα παιδάκια.
Για 4 άτομα. Βράζουμε 400 γρ. κοντά ζυμαρικά σε άφθονο αλατισμένο νερό. Φροντίζουμε να τα βγάλουμε αμέσως μόλις αρχίζουν να μαλακώνουν, δηλαδή πολύ πριν να είναι al dente, γιατί αργότερα θα μπουν και στον φούρνο. Στραγγίζουμε. Καθαρίζουμε και κόβουμε σε λεπτές ροδέλες 2 μέτρια προς μεγάλα πράσα. Ζεσταίνουμε ένα βαθύ τηγάνι, λιώνουμε λίγο βούτυρο, προσθέτουμε τα πράσα, αλατοπιπερώνουμε, καρυκεύουμε με λίγο μοσχοκάρυδο και πασπαλίζουμε με λίγο αλεύρι. Μαγειρεύουμε για λίγα λεπτά μέχρι τα πράσα να αρχίσουν να μαλακώνουν, ανακατεύοντας συνεχώς. Προσθέτουμε σταδιακά 1 λίτρο γάλα που έχουμε βγάλει για αρκετή ώρα εκτός ψυγείου. Συνεχίζουμε το μαγείρεμα, ανακατεύοντας συνεχώς, μέχρι το γάλα να απορροφηθεί σχεδόν εντελώς από τα πράσα και το φαγητό να πήξει ελαφρώς λόγω του αλευριού (βλ. tips). Αποσύρουμε από την φωτιά και προσθέτουμε 2 κ.σ. μουστάρδα και 3 κ.σ. λεπτοτριμμένη γραβιέρα. Ανακατεύουμε και ρίχνουμε το μίγμα σε καλά βουτυρωμένο πυρίμαχο σκεύος. Από πάνω πασπαλίζουμε με λίγη ακόμη γραβιέρα που έχουμε ανακατέψει με ψίχουλα από μπαγιάτικο ψωμί που έχουμε στεγνώσει στον φούρνο και κατόπιν τρίψει στο multi, ή τριμμένη φρυγανιά. Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 180ο C για περίπου 30΄, μέχρι να γκρατιναριστεί η επιφάνεια. Σερβίρουμε το φαγητό πολύ ζεστό.
Tips
- Το παν για την επιτυχία του φαγητού, το οποίο πρέπει να είναι ξεροψημένο στην επιφάνεια αλλά αφράτο και κρεμώδες στο εσωτερικό του, έγκειται στην υφή του μίγματος πριν το ψήσιμο : Εάν είναι πολύ πηχτό, το φαγητό θα στεγνώσει στο ψήσιμο, ενώ εάν είναι πολύ αραιό, δεν θα δέσουν καλά τα υλικά μεταξύ τους. Γι’ αυτό βάζουμε το γάλα σταδιακά, ούτως ώστε να το ελέγχουμε καλύτερα, ενώ ίσως δεν χρειαστεί να προσθέσουμε όλη την ποσότητα.
- Παρόλο που το θέμα μας είναι χωρίς κρέας, οφείλω να πω ότι η προσθήκη μπέικον ή ζαμπόν θα το κάνει ακόμα πιο ελκυστικό για τα παιδιά.
Φωτογραφίες : Μόνικα Κρητικού
- Μην πνίξετε το pesto στο λάδι, είναι πολύ σημαντικό. Προσθέστε το σταδιακά και σταματήστε όταν το μίγμα έχει τη μορφή αλοιφής. Έχει τύχει να μου σερβίρουν ζυμαρικά με pesto που κολυμπούσαν στο λάδι και ήταν φριχτά. Δεν είναι το λάδι που θα αραιώσει το pesto, αλλά το νερό του βρασίματος των ζυμαρικών, το οποίο, συν τοις άλλοις, δένει τη σάλτσα με το άμυλο που περιέχει.
- Το ίδιο έχω να πω και για την παρμεζάνα. Όσο κι αν μας αρέσει, έχει πολύ δυνατή γεύση και καλύπτει πολύ εύκολα τα άλλα υλικά. Δεν νομίζω να χρειάζεται να σας πω ότι το οποιοδήποτε τριμμένο τυρί είναι πιο εύγευστο όταν το τρίβουμε μόνοι μας την τελευταία στιγμή. Σε κάθε περίπτωση, ακόμη κι αν το τρίψιμο μας φαίνεται μπελάς, τουλάχιστον καλό είναι να αποφεύγουμε τα συσκευασμένα τριμμένα τυριά και να ζητάμε από τον πωλητή να μας τρίψει μικρές ποσότητες κάθε φορά.
- Τώρα που είναι η εποχή των μανιταριών, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε φρέσκα αντί για αποξηραμένα.
- Δεν έβαλα κανένα αρωματικό στα μανιτάρια γιατί ήθελα να ξεχωρίζει η πιπεράτη γεύση της ρόκας. Ήμουν επίσης φειδωλή στο σκόρδο.
- Σ’ αυτή τη μακαρονάδα ταιριάζουν πολύ τα ζυμαρικά ολικής άλεσης ή με αλεύρι ζέας ή dinkel. Η γεύση της γης θα είναι ακόμη περισσότερο παρούσα και το φαγητό πιο υγιεινό.
- Θα παρατηρήσατε ίσως ότι η κρέμα είναι μετρημένη. Δεν υπάρχει κατά τη γνώμη μου χειρότερο πράγμα από ζυμαρικά (ή οποιοδήποτε άλλο φαγητό, εδώ που τα λέμε) που κολυμπάνε στην κρέμα. Αν κάνετε δε τον κόπο και ψάξετε να βρείτε την γαλλική πηχτή φρέσκια κρέμα ή τη ρώσικη εκδοχή της που ονομάζεται smetana, δεν θα το μετανιώσετε : και οι δύο αυτές κρέμες έχουν απίστευτα νόστιμη υπόξινη γεύση, όσο για την υφή, δεν παίζεται.
- Το ζέσταμα της κρέμας (πηχτής ή αραιής) πρέπει να γίνεται πάντα σε μέτρια φωτιά για να μην βράσει.
- Εάν βρείτε φρέσκες ταλιατέλες που συντηρούνται στο ψυγείο, προτιμήστε τις. Είναι πολύ νόστιμες και βράζουν σε 2-3΄. Σ’ αυτή την περίπτωση, θα πρέπει να έχετε όλα τα υπόλοιπα υλικά έτοιμα από πριν, για να είστε τέλεια συγχρονισμένοι. Τα φρέσκα ζυμαρικά έχουν μεγαλύτερο βάρος από τα αποξηραμένα, επομένως θα χρειαστείτε 500 γρ., ενώ θα κρατήσετε τις ίδιες ποσότητες των υπόλοιπων υλικών.
- Οι ταλιατέλες που είναι φαρδιές, είναι το ιδανικό ζυμαρικό για τη συνταγή : η σάλτσα κολλάει καλύτερα επάνω τους. Άλλα μακριά ζυμαρικά που ταιριάζουν είναι τα fettuccine και οι παπαρδέλες. Μπορείτε όμως να επιλέξετε και κοντά ζυμαρικά με τρύπα, όπως οι πένες και τα ριγκατόνι. Αυτά όμως, λόγω του κενού της τρύπας, θέλουν περισσότερη σάλτσα, έτσι αυξήστε λίγο την κρέμα. Ταιριάζουν πάρα πολύ και τα casarecce (σιουφιχτά).
- Το ιδανικό είναι να έχετε ζεστάνει τα πιάτα στον φούρνο στους 50ο C, για να κρατηθεί η μακαρονάδα ζεστή για περισσότερη ώρα και να την απολαύσετε αργά αργά.
- Αν δεν βιάζεστε ιδιαίτερα, για να έχετε λιγότερη λάντζα, βράστε διαδοχικά πρώτα το μπρόκολο και μετά τα ζυμαρικά, στην ίδια κατσαρόλα.
- Λόγω της υφής της σάλτσας, τα κοντά ζυμαρικά είναι τα πιο ενδεδειγμένα. Οι ριγωτές πέννες (penne rigate) είναι ακόμη καλύτερες γιατί η σάλτσα, αφενός στέκεται στις ραβδώσεις τους, αλλά συγχρόνως εισχωρεί και στις τρύπες, έχοντας ως αποτέλεσμα κρεμώδη υφή χωρίς ίχνος κρέμας. Ταιριάζουν εξ ίσου οι βίδες και τα casarecce ή τα δικά μας σιουφιχτά.
- Όσο πιο πολύ βράζει το μπρόκολο αλλά και όλα τα πράσινα λαχανικά, τόσο κινδυνεύουν να χάσουν εντελώς το χρώμα τους και να μην είναι καθόλου ελκυστικά, επομένως, το βάπτισμα σε παγωμένο νερό είναι σε αυτή τη συνταγή ακόμη πιο επιτακτικό. Δεν υπάρχει πιο θλιβερό θέαμα από τα γκριζαρισμένα λαχανικά.
- Σας το έχω ξαναπεί πως η αντζούγια στις σάλτσες δεν ανιχνεύεται αυτή καθεαυτή, παρά μόνο ως έξτρα νοστιμιά. Δοκιμάστε το και θα δείτε πως έχω δίκιο.
- Μια καλοδεχούμενη προσθήκη θα ήταν αυτή των ελαφρώς τραγανών και μυρωδάτων καβουρδισμένων κουκουναρόσπορων.
- Θα μπορούσατε να δοκιμάσετε και άλλα εναλλακτικά ζυμαρικά που κυκλοφορούν στην αγορά, όπως π.χ. από κινόα ή από όσπρια.
- Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε είτε λευκά, είτε καφέ μανιτάρια (brown ή portobello). Τα αποξηραμένα είναι μία τρίτη επιλογή, μόνο που το βάρος τους θα είναι 100 γρ. Θα τα μουλιάσετε σε χλιαρό νερό για περίπου 15΄ και δεν θα το πετάξετε, αλλά θα το προσθέσετε στο νερό που θα βράσουν τα νιόκι.
- Μπορείτε να αντικαταστήσετε το ελαιόλαδο με βούτυρο. Η γεύση θα είναι εντελώς διαφορετική, με το βούτυρο να δίνει μία ελαφρώς καβουρδισμένη νότα, πάρα πολύ ενδιαφέρουσα. Γνωρίζω πως πολλοί θεωρούν το βούτυρο κακό πράγμα, δεν είναι όμως έτσι. Το αγελαδινό βούτυρο είναι ένα άριστο υλικό, αρκεί να είναι αγνό και όχι ανανεμιγμένο με άλλα αμφίβολης ποιότητας λιπαρά. Το ελαιόλαδο μπορεί να κατέχει την πρώτη θέση στην μαγειρική της Μεσογείου – και στην καρδιά μας – και ορθώς, όμως ας μην είμαστε απόλυτοι. Δεν πρέπει εξάλλου να ξεχνάμε πως σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, κυρίως τις βόρειες, το βούτυρο είναι η κυρίαρχη λιπαρή ουσία. Πιστεύω επίσης πως ο συνδυασμός τυρί φέτα και βούτυρο είναι ακαταμάχητος. Εάν το αποφασίσετε και βάλετε βούτυρο, δοκιμάστε να αντικαταστήσετε το δενδρολίβανο με φασκόμηλο, του πάει τρελά.