Με παράδοση πολλών ετών στην εκπαίδευση και την έρευνα, η Σουηδία φιλοξενεί σήμερα πάνω από σαράντα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα σε περισσότερες από είκοσι πόλεις της χώρας. Τα πανεπιστήμια (universitet) και τα πανεπιστημιακά κολέγια (högskola) προσφέρουν προπτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές σε πολλές ειδικότητες, κάποια όμως από αυτά παρέχουν σπουδές σε μία μόνο ειδικότητα όπως π.χ. το Chalmers University of Technology και το Stockholm School of Economics. Σε αντίθεση με τις άλλες χώρες (Αγγλία, Ιταλία, Γερμανία) η εύρεση στέγης είναι αρκετά δύσκολη και δαπανηρή υπόθεση, τόσο για διαμονή σε σπίτι όσο και σε εστία, όμως όλα τα υπόλοιπα (συγκοινωνίες, κοινωνία, εκπαίδευση) λειτουργούν σαν... σουηδικό ρολόι.
Γενικά tips:
* Kάνετε αίτηση για στέγη στην εστία αμέσως μόλις γίνετε δεκτοί στο Πανεπιστήμιο της επιλογής σας.
* Tο μηνιαίο πάσο απεριορίστων διαδρομών με όλα τα μέσα κοστίζει 90€, ενώ ως φοιτητής έχετε 25% έκπτωση. Φυσικά πάντα «παίζει» η επιλογή του ποδηλάτου.
* Το αλκοόλ υπερφορολογείται, ενώ οι τιμές σε βασικά προϊόντα είναι ελαφρώς πιο ακριβές σε σχέση με την Ελλάδα.
* Απαραίτητο προσόν για να δουλέψετε παράλληλα με τις σπουδές σας είναι να ξέρετε άριστα Σουηδικά.
Φοιτητική διαμονή
«Το να βρει κάποιος στέγη στη Σουηδία είναι εξαιρετικά δύσκολο και κοστίζει αρκετά», λέει ο Ανατόλιος, ο οποίος σπουδάζει Shipping and Port management στο ναυτικό πανεπιστήμιο World Maritime University που βρίσκεται στο Μάλμο. «Τώρα το αν είναι ακριβό ή όχι είναι σχετικό γιατί για παράδειγμα ένα διαμέρισμα είκοσι τετραγωνικών μπορείς να το βρεις με 350 με 400€ συμπεριλαμβανομένου ρεύματος, νερού και Internet. Στην εστία που μένω – μπορεί να την ακριβοπληρώνω 500€ τον μήνα, αλλά μου παρέχει τα πάντα συμπεριλαμβανομένου νερού, ρεύματος, μπιλιάρδου, πινγκ πόνγκ, σάουνας και καθαρισμού δωματίου κάθε δύο εβδομάδες», προσθέτει. Ο Αχιλλέας από την πλευρά του, πρωτοετής φοιτητής στο Πανεπιστήμιο του Lund στον τομέα των Information Systems, αρχικά έμενε σε διαμέρισμα 33 τετραγωνικών στις εργατικές (ghetto) κατοικίες γειτονικής πόλης πληρώνοντας 550€ τον μήνα. Πλέον, μένει σε corridor room με εννιά άτομα (δωμάτιο σε όροφο με αυτόνομο μπάνιο/τουαλέτα και πρόσβαση σε κοινή κουζίνα με τους υπόλοιπους ενοίκους του διαδρόμου) πληρώνοντας περίπου 400€.
Τις φοιτητικές εστίες στην Σουηδία διαχειρίζονται οι φοιτητικοί σύνδεσμοι του εκάστοτε Πανεπιστημίου, όμως επειδή ο αριθμός δωματίων είναι περιορισμένος, καλό θα ήταν να κάνετε αίτηση για στέγη στην εστία αμέσως μόλις γίνετε δεκτοί στο Πανεπιστήμιο της επιλογής σας. Τέλος, η εγγραφή σε φοιτητική ένωση είναι υποχρεωτική και ο φοιτητής πληρώνει περίπου 33€ το μήνα ως συνδρομή. Οι φοιτητικές ενώσεις προσφέρουν πληροφορίες σε θέματα όπως στέγαση, ιατρική μέριμνα, φοιτητικές δραστηριότητες κ.λπ.
Συγκοινωνίες – μετακίνηση
Στην Σουηδία τα μέσα μαζικής μεταφοράς «παίζουν» στην ακρίβεια των δευτερολέπτων, σύμφωνα με τον Ανατόλιο, όμως όλη η πόλη του Μάλμο (και οι περισσότερες πόλεις της χώρας) μετακινείται με ποδήλατα, χειμώνα – καλοκαίρι. «Το αμάξι δεν πολυχρησιμοποιείται σαν μέσο μετακίνησης λόγω της ακριβής βενζίνης - περίπου 1,5 ευρώ το λίτρο- και της χρέωσης για παρκάρισμα παντού όπου και αν το βάλεις. Οπότε η πολιτική που ακολουθείται από τη Σουηδική κυβέρνηση είναι να ωθήσει τους κατοίκους να χρησιμοποιούν ποδήλατα όπως και γίνεται, τουλάχιστον στη νότια περιφέρεια της Σουηδίας», λέει. «Οι συγκοινωνίες είναι απίστευτες», λέει ενθουσιασμένος ο Αχιλλέας, «Συχνά δρομολόγια, ακόμα και μεταμεσονύκτια, ακρίβεια λεπτού στην άφιξη και οι οδηγοί ευγενέστατοι. Ό,τι πληρώνεις, παίρνεις: το μηνιαίο πάσο απεριορίστων διαδρομών με όλα τα μέσα κοστίζει 90€, ενώ ως φοιτητής έχεις περίπου 25% έκπτωση».
Προσαρμογή στη καθημερινότητα – κουλτούρα
Όσον αφορά την κουλτούρα, οι διαφορές σε σχέση με την Ελλάδα είναι πολλές: «Θα μπορούσα να γράψω ολόκληρο βιβλίο», λέει χαρακτηριστικά, «θα αναφερθώ σε ένα μόνο άγραφο νόμο που έχουν ονόματι ‘Jante’, που σημαίνει αν συμπεριφέρεσαι σαν να είσαι κάτι ανώτερο από τους υπόλοιπους ή γενικά αλαζονικά, ο κόσμος εδώ σε αντιπαθεί σε μεγάλο βαθμό. Επίσης η ευγένεια, ακόμα και σε άβολες καταστάσεις ή όταν πλησιάζεις μια κοπέλα επικρατεί, το να σε προσβάλει κάποιος ευθέως είναι μη ρεαλιστικό».
Ο Αχιλλέας δεν εντοπίζει δυσκολίες προσαρμογής, αλλά στέκεται στο… πολιτισμικό σοκ στα σούπερ μάρκετ: «Δεν είναι εύκολο να βγάλεις άκρη σε μια νέα γκάμα προϊόντων τελείως διαφορετικών από τα Ελληνικά. Τα Lidl σώζουν την κατάσταση. Ίδια πράγματα, διαφορετική χώρα. Επίσης, μου κάνει ‘άσχημη’ εντύπωση που πρέπει να… πληρώσω όλα τα μέσα μεταφοράς. Στην Ελλάδα ήμουν ο τυπικός τζαμπατζής». Όσον αφορά τους ανθρώπους, ο Αχιλλέας περίμενε… Βίκινγκς και συνάντησε μια «μικρή Αμερική» όπως την χαρακτηρίζει: «Οι πιο ‘αυθεντικοί’ Σουηδοί είναι συνήθως κρύοι και ψυχροί».
Κόστος ζωής
«Οι τιμές είναι πάνω κάτω οι ίδιες με την Αθήνα», λέει σχετικά ο Ανατόλιος, «αν και τα ποτά υπερφορολογούνται για να καταπολεμηθεί ο αλκοολισμός. Για να αγοράσεις αλκοόλ πρέπει να πας στο systembolaget, το οποίο είναι το κρατικό μαγαζί – μονοπώλιο στο αλκοόλ». Το φαγητό σε εστιατόρια είναι εξίσου ακριβό με το αλκοόλ, ενώ οι τιμές σε βασικά προϊόντα στο σούπερ μάρκετ είναι ελαφρώς πιο ακριβές σε σχέση με την Ελλάδα (το γάλα π.χ. κοστίζει 10% πάνω, το κρέας 20% πάνω και το ψωμί στη διπλάσια τιμή).
Σε γενικές γραμμές, ένας φοιτητής στην Σουηδία θα χρειαστεί το λιγότερο 700€ τον μήνα, συμπεριλαμβανομένης στέγης, διατροφής, συνδρομής σε φοιτητικό σύνδεσμο, πληρωμής λογαριασμών, τοπικές μετακινήσεις και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Επίσης, η εύρεση εργασίας στην Σουηδία δεν είναι αδύνατη, όμως έχει κάποια εμπόδια επισημαίνει ο Ανατόλιος: «Πρέπει οπωσδήποτε να ξέρεις τη γλώσσα και να έχεις personummer, που είναι αριθμός για φορολόγηση τον οποίο δε θα αποκτήσεις αν ζήσεις λιγότερο από ένα χρόνο ή αν δε σε έχει ήδη δεχτεί κάποια εταιρεία από πριν».
«Ούτε σκουπίδια δεν μπορείς να μαζέψεις αν δεν ξέρεις την γλώσσα», λέει ο Αχιλλέας σχετικά με την εύρεση δουλειάς. «Επίσης οι σπουδές είναι αρκετά απαιτητικές και δεν σου δίνουν μεγάλο περιθώριο για να κάνεις κάτι παράλληλα, αν εξαιρέσεις μια δύο ημέρες την εβδομάδα για να βγαίνεις», προσθέτει.
Ελλάδα vs. Σουηδία
«Η εμπειρία είναι εξωπραγματική και άκρως χρήσιμη. Αν εξαιρέσουμε το πολύ ακριβό αλκοόλ και το γεγονός ότι οι Σουηδοί/Σουηδές είναι σχετικά κλειστός λαός ως προς τους ξένους, γενικά η ζωή εδώ κυμαίνεται ίσως στα υψηλότερα επίπεδα παγκοσμίως», αναφέρει ο Ανατόλιος συγκρίνοντας την ζωή στην Ελλάδα με αυτή στη Σουηδία. «Με χαλάει ότι δεν μπορώ να μιλήσω ελεύθερα την γλώσσα τους και να συνεννοηθώ ελεύθερα στα Ελληνικά. Επίσης, ο βροχερός καιρός του καλοκαιριού μπορεί να σε κάνει να νιώσεις μια επιθυμία να επιστρέψεις στην Ελλαδίτσα. Μου αρέσει όμως εδώ, γιατί είναι ένα μέρος που ηρεμείς ψυχικά. Το περιβάλλον είναι καθαρό και μες το πράσινο, πάρκα και δάση παντού, ποδηλατόδρομοι και φυσικά πανέμορφες γυναίκες», καταλήγει.
Από την πλευρά του, ο Αχιλλέας στέκεται σε ένα μέτρο του σουηδικού κράτους, το οποίο δεν παραχωρεί επίσημο σουηδικό αριθμό (κάτι σαν ταυτότητα), με αποτέλεσμα πολλοί φοιτητές να νιώθουν σαν… παράνομοι μετανάστες. «Είναι ένα μέτρο που έχουν για να περιορίσουν την παράνομη μετανάστευση, αλλά κάνει την ζωή σου ανυπόφορη», λέει χαρακτηριστικά.
Συμβουλές προς… Έλληνες ναυτιλλόμενους όσον αφορά την Σουηδία; «Να έχουν ανοιχτό μυαλό και να μην εγκλωβίζονται στην γκρίνια για τον καιρό. Να μην επικοινωνούν μόνο με Έλληνες, αλλά να αρχίσουν να γνωρίζουν όλες τις φυλές του κόσμου και να πάρουν όσα περισσότερα μπορούν από αυτή την εμπειρία», συμβουλεύει ο Ανατόλιος. Ο Αχιλλέας, στέκεται στην «έγκαιρη» εκμάθηση της γλώσσας, ιδιαίτερα για την εύρεση δουλειάς.
Χρήσιμες διευθύνσεις
* Σουηδικό Ινστιτούτο, Swedish Institute (SI)
* Σπουδές στη Σουηδία
* Λίστα Πανεπιστημίων της Σουηδίας
* Δίκτυο για διεθνείς φοιτητές
Γενικά tips:
* Kάνετε αίτηση για στέγη στην εστία αμέσως μόλις γίνετε δεκτοί στο Πανεπιστήμιο της επιλογής σας.
* Tο μηνιαίο πάσο απεριορίστων διαδρομών με όλα τα μέσα κοστίζει 90€, ενώ ως φοιτητής έχετε 25% έκπτωση. Φυσικά πάντα «παίζει» η επιλογή του ποδηλάτου.
* Το αλκοόλ υπερφορολογείται, ενώ οι τιμές σε βασικά προϊόντα είναι ελαφρώς πιο ακριβές σε σχέση με την Ελλάδα.
* Απαραίτητο προσόν για να δουλέψετε παράλληλα με τις σπουδές σας είναι να ξέρετε άριστα Σουηδικά.
Φοιτητική διαμονή
«Το να βρει κάποιος στέγη στη Σουηδία είναι εξαιρετικά δύσκολο και κοστίζει αρκετά», λέει ο Ανατόλιος, ο οποίος σπουδάζει Shipping and Port management στο ναυτικό πανεπιστήμιο World Maritime University που βρίσκεται στο Μάλμο. «Τώρα το αν είναι ακριβό ή όχι είναι σχετικό γιατί για παράδειγμα ένα διαμέρισμα είκοσι τετραγωνικών μπορείς να το βρεις με 350 με 400€ συμπεριλαμβανομένου ρεύματος, νερού και Internet. Στην εστία που μένω – μπορεί να την ακριβοπληρώνω 500€ τον μήνα, αλλά μου παρέχει τα πάντα συμπεριλαμβανομένου νερού, ρεύματος, μπιλιάρδου, πινγκ πόνγκ, σάουνας και καθαρισμού δωματίου κάθε δύο εβδομάδες», προσθέτει. Ο Αχιλλέας από την πλευρά του, πρωτοετής φοιτητής στο Πανεπιστήμιο του Lund στον τομέα των Information Systems, αρχικά έμενε σε διαμέρισμα 33 τετραγωνικών στις εργατικές (ghetto) κατοικίες γειτονικής πόλης πληρώνοντας 550€ τον μήνα. Πλέον, μένει σε corridor room με εννιά άτομα (δωμάτιο σε όροφο με αυτόνομο μπάνιο/τουαλέτα και πρόσβαση σε κοινή κουζίνα με τους υπόλοιπους ενοίκους του διαδρόμου) πληρώνοντας περίπου 400€.
Τις φοιτητικές εστίες στην Σουηδία διαχειρίζονται οι φοιτητικοί σύνδεσμοι του εκάστοτε Πανεπιστημίου, όμως επειδή ο αριθμός δωματίων είναι περιορισμένος, καλό θα ήταν να κάνετε αίτηση για στέγη στην εστία αμέσως μόλις γίνετε δεκτοί στο Πανεπιστήμιο της επιλογής σας. Τέλος, η εγγραφή σε φοιτητική ένωση είναι υποχρεωτική και ο φοιτητής πληρώνει περίπου 33€ το μήνα ως συνδρομή. Οι φοιτητικές ενώσεις προσφέρουν πληροφορίες σε θέματα όπως στέγαση, ιατρική μέριμνα, φοιτητικές δραστηριότητες κ.λπ.
Συγκοινωνίες – μετακίνηση
Στην Σουηδία τα μέσα μαζικής μεταφοράς «παίζουν» στην ακρίβεια των δευτερολέπτων, σύμφωνα με τον Ανατόλιο, όμως όλη η πόλη του Μάλμο (και οι περισσότερες πόλεις της χώρας) μετακινείται με ποδήλατα, χειμώνα – καλοκαίρι. «Το αμάξι δεν πολυχρησιμοποιείται σαν μέσο μετακίνησης λόγω της ακριβής βενζίνης - περίπου 1,5 ευρώ το λίτρο- και της χρέωσης για παρκάρισμα παντού όπου και αν το βάλεις. Οπότε η πολιτική που ακολουθείται από τη Σουηδική κυβέρνηση είναι να ωθήσει τους κατοίκους να χρησιμοποιούν ποδήλατα όπως και γίνεται, τουλάχιστον στη νότια περιφέρεια της Σουηδίας», λέει. «Οι συγκοινωνίες είναι απίστευτες», λέει ενθουσιασμένος ο Αχιλλέας, «Συχνά δρομολόγια, ακόμα και μεταμεσονύκτια, ακρίβεια λεπτού στην άφιξη και οι οδηγοί ευγενέστατοι. Ό,τι πληρώνεις, παίρνεις: το μηνιαίο πάσο απεριορίστων διαδρομών με όλα τα μέσα κοστίζει 90€, ενώ ως φοιτητής έχεις περίπου 25% έκπτωση».
Προσαρμογή στη καθημερινότητα – κουλτούρα
Όσον αφορά την κουλτούρα, οι διαφορές σε σχέση με την Ελλάδα είναι πολλές: «Θα μπορούσα να γράψω ολόκληρο βιβλίο», λέει χαρακτηριστικά, «θα αναφερθώ σε ένα μόνο άγραφο νόμο που έχουν ονόματι ‘Jante’, που σημαίνει αν συμπεριφέρεσαι σαν να είσαι κάτι ανώτερο από τους υπόλοιπους ή γενικά αλαζονικά, ο κόσμος εδώ σε αντιπαθεί σε μεγάλο βαθμό. Επίσης η ευγένεια, ακόμα και σε άβολες καταστάσεις ή όταν πλησιάζεις μια κοπέλα επικρατεί, το να σε προσβάλει κάποιος ευθέως είναι μη ρεαλιστικό».
Ο Αχιλλέας δεν εντοπίζει δυσκολίες προσαρμογής, αλλά στέκεται στο… πολιτισμικό σοκ στα σούπερ μάρκετ: «Δεν είναι εύκολο να βγάλεις άκρη σε μια νέα γκάμα προϊόντων τελείως διαφορετικών από τα Ελληνικά. Τα Lidl σώζουν την κατάσταση. Ίδια πράγματα, διαφορετική χώρα. Επίσης, μου κάνει ‘άσχημη’ εντύπωση που πρέπει να… πληρώσω όλα τα μέσα μεταφοράς. Στην Ελλάδα ήμουν ο τυπικός τζαμπατζής». Όσον αφορά τους ανθρώπους, ο Αχιλλέας περίμενε… Βίκινγκς και συνάντησε μια «μικρή Αμερική» όπως την χαρακτηρίζει: «Οι πιο ‘αυθεντικοί’ Σουηδοί είναι συνήθως κρύοι και ψυχροί».
Κόστος ζωής
«Οι τιμές είναι πάνω κάτω οι ίδιες με την Αθήνα», λέει σχετικά ο Ανατόλιος, «αν και τα ποτά υπερφορολογούνται για να καταπολεμηθεί ο αλκοολισμός. Για να αγοράσεις αλκοόλ πρέπει να πας στο systembolaget, το οποίο είναι το κρατικό μαγαζί – μονοπώλιο στο αλκοόλ». Το φαγητό σε εστιατόρια είναι εξίσου ακριβό με το αλκοόλ, ενώ οι τιμές σε βασικά προϊόντα στο σούπερ μάρκετ είναι ελαφρώς πιο ακριβές σε σχέση με την Ελλάδα (το γάλα π.χ. κοστίζει 10% πάνω, το κρέας 20% πάνω και το ψωμί στη διπλάσια τιμή).
Σε γενικές γραμμές, ένας φοιτητής στην Σουηδία θα χρειαστεί το λιγότερο 700€ τον μήνα, συμπεριλαμβανομένης στέγης, διατροφής, συνδρομής σε φοιτητικό σύνδεσμο, πληρωμής λογαριασμών, τοπικές μετακινήσεις και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Επίσης, η εύρεση εργασίας στην Σουηδία δεν είναι αδύνατη, όμως έχει κάποια εμπόδια επισημαίνει ο Ανατόλιος: «Πρέπει οπωσδήποτε να ξέρεις τη γλώσσα και να έχεις personummer, που είναι αριθμός για φορολόγηση τον οποίο δε θα αποκτήσεις αν ζήσεις λιγότερο από ένα χρόνο ή αν δε σε έχει ήδη δεχτεί κάποια εταιρεία από πριν».
«Ούτε σκουπίδια δεν μπορείς να μαζέψεις αν δεν ξέρεις την γλώσσα», λέει ο Αχιλλέας σχετικά με την εύρεση δουλειάς. «Επίσης οι σπουδές είναι αρκετά απαιτητικές και δεν σου δίνουν μεγάλο περιθώριο για να κάνεις κάτι παράλληλα, αν εξαιρέσεις μια δύο ημέρες την εβδομάδα για να βγαίνεις», προσθέτει.
Ελλάδα vs. Σουηδία
«Η εμπειρία είναι εξωπραγματική και άκρως χρήσιμη. Αν εξαιρέσουμε το πολύ ακριβό αλκοόλ και το γεγονός ότι οι Σουηδοί/Σουηδές είναι σχετικά κλειστός λαός ως προς τους ξένους, γενικά η ζωή εδώ κυμαίνεται ίσως στα υψηλότερα επίπεδα παγκοσμίως», αναφέρει ο Ανατόλιος συγκρίνοντας την ζωή στην Ελλάδα με αυτή στη Σουηδία. «Με χαλάει ότι δεν μπορώ να μιλήσω ελεύθερα την γλώσσα τους και να συνεννοηθώ ελεύθερα στα Ελληνικά. Επίσης, ο βροχερός καιρός του καλοκαιριού μπορεί να σε κάνει να νιώσεις μια επιθυμία να επιστρέψεις στην Ελλαδίτσα. Μου αρέσει όμως εδώ, γιατί είναι ένα μέρος που ηρεμείς ψυχικά. Το περιβάλλον είναι καθαρό και μες το πράσινο, πάρκα και δάση παντού, ποδηλατόδρομοι και φυσικά πανέμορφες γυναίκες», καταλήγει.
Από την πλευρά του, ο Αχιλλέας στέκεται σε ένα μέτρο του σουηδικού κράτους, το οποίο δεν παραχωρεί επίσημο σουηδικό αριθμό (κάτι σαν ταυτότητα), με αποτέλεσμα πολλοί φοιτητές να νιώθουν σαν… παράνομοι μετανάστες. «Είναι ένα μέτρο που έχουν για να περιορίσουν την παράνομη μετανάστευση, αλλά κάνει την ζωή σου ανυπόφορη», λέει χαρακτηριστικά.
Συμβουλές προς… Έλληνες ναυτιλλόμενους όσον αφορά την Σουηδία; «Να έχουν ανοιχτό μυαλό και να μην εγκλωβίζονται στην γκρίνια για τον καιρό. Να μην επικοινωνούν μόνο με Έλληνες, αλλά να αρχίσουν να γνωρίζουν όλες τις φυλές του κόσμου και να πάρουν όσα περισσότερα μπορούν από αυτή την εμπειρία», συμβουλεύει ο Ανατόλιος. Ο Αχιλλέας, στέκεται στην «έγκαιρη» εκμάθηση της γλώσσας, ιδιαίτερα για την εύρεση δουλειάς.
Χρήσιμες διευθύνσεις
* Σουηδικό Ινστιτούτο, Swedish Institute (SI)
* Σπουδές στη Σουηδία
* Λίστα Πανεπιστημίων της Σουηδίας
* Δίκτυο για διεθνείς φοιτητές