Γιατί φιλιόμαστε; Ένας επιστήμονας εξηγεί τον λόγο και είναι λίγο… αηδία
Οι πίθηκοι μας… έμαθαν να φιλιόμαστε όμως ο λόγος που το έκαναν ήταν εντελώς διαφορετικός από αυτό που νομίζεις.
Ναι, το να φιλιέσαι στη βροχή μπορεί να είναι μια κλασική ρομαντική σκηνή, αλλά αν το σκεφτείς λογικά, το να φιλιέσαι είναι μια αρκετά… παράξενη ανθρώπινη συνήθεια.
Σε ένα άρθρο στο περιοδικό Evolutionary Anthropology, γίνεται εκτενής αναφορά στο πώς το φιλί μπορεί να εξελίχθηκε στους ανθρώπους και κατέληξε να γίνει το σύμβολο της αγάπης και της στοργής που είναι σήμερα.
Σύμφωνα με το άρθρο, το φιλί μπορεί να προέρχεται από μια μορφή συμπεριφοράς… περιποίησης μεταξύ των προγόνων μας.
«Γιατί προεξέχουν τα χείλη και υπάρχει ελαφρά αναρρόφηση όταν αγγίζουμε κάποιον; Τα πιθηκάκια καπουτσίνοι βάζουν τα δάχτυλά τους στα μάτια των φίλων τους ως ένδειξη στοργής, γιατί οι άνθρωποι έχουμε αναπτύξει το φιλί;» γράφει ο Adriano R. Lameira, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Warwick στο Ηνωμένο Βασίλειο, στο άρθρο.
Ο Lameira αναφέρει διάφορες θεωρίες για την εξέλιξη του φιλιού, συμπεριλαμβανομένων των ιδεών ότι προέρχεται από μια μορφή "μυρίσματος", από τον θηλασμό του μωρού ή από το πέρασμα προ-μασημένης τροφής από τη μητέρα στα βρέφη της.
«Ωστόσο, αυτές οι υποθέσεις δυσκολεύονται να εξηγήσουν το πλαίσιο και τη λειτουργία του φιλιού. Το φιλί δεν έχει σκοπό τη διατροφή, ούτε συμβαίνει μόνο από ή προς βρέφη», δηλώνει στο Newsweek.
Μια συμπεριφορά παρόμοια με το φιλί έχει παρατηρηθεί στους μεγάλους πιθήκους, συνήθως μετά από μια σύγκρουση, όταν προσπαθούν να τα βρουν.
«Η επαφή στόματος με στόμα στους μεγάλους πιθήκους είναι σπάνια, εμφανίζεται κυρίως ως συμπεριφορά μετα-συγκρουσιακής συμφιλίωσης και παρηγοριάς, συχνά ακολουθούμενη από περιποίηση», αναφέρει ο Lameira. «Αυτές οι στιγμές της επαφής μύτης με μύτη ονομάζονται "φιλί" ως συντομογραφία, κυρίως λόγω της γρήγορης ομοιότητας της συμπεριφοράς με αυτή που οι ανθρώπινοι παρατηρητές αναγνωρίζουν εύκολα για τον εαυτό τους».
Επιπλέον, κατά τη διάρκεια της περιποίησης - μια πρωταρχική μορφή κοινωνικού δεσμού - οι πίθηκοι τείνουν να αγγίζουν το στόμα τους στον σύντροφό τους που περιποιούνται ως τελικό βήμα, συνήθως για να αφαιρέσουν ένα κομμάτι βρωμιάς ή κάποιο παράσιτο από τη γούνα τους.
Ο Lameira προτείνει λοιπόν μια θεωρία που ονομάζεται «υπόθεση του τελικού φιλιού του περιποιητή», σύμφωνα με την οποία το φιλί στους ανθρώπους είναι μια υπολειμματική μορφή αυτής της επαφής στόματος κατά την περιποίηση.
Καθώς οι άνθρωποι έχασαν το τρίχωμά τους, η διάρκεια και η ανάγκη για περιποίηση μειώθηκε. Ωστόσο, αυτή η τελική πράξη της περιποίησης - το άγγιγμα των χειλιών και η ελαφριά αναρρόφηση - μπορεί να παρέμεινε ως μια κοινωνική χειρονομία, η οποία τελικά εξελίχθηκε στο φιλί.
«Με την πάροδο του χρόνου, η περιποίηση έγινε συντομότερη, καθώς χρειαζόταν λιγότερος χρόνος για να εξεταστεί το τρίχωμα κάποιου άλλου για παράσιτα. Ωστόσο, ο περιποιητής θα έκλεινε ή θα ολοκλήρωνε, το επεισόδιο περιποίησης πλησιάζοντας τα προεξέχοντα χείλη του στο δέρμα του άλλου για να αρπάξει το παράσιτο», λέει χαρακτηριστικά ο Lameira.
