Το τηνιακό καρίκι είναι σκέτο τεφαρίκι

Σαν βρεθείς ποτέ στην Τήνο και κάνεις μια περασιά από τα τοπικά μαγαζάκια ή ταβερνάκια του νησιού σίγουρα θα βρεθεί κάποιος να σου μιλήσει με περισσή περηφάνια για το καρίκι, ένα συγκλονιστικά νόστιμο τοπικό τυρί. Όταν το δοκιμάσεις μάλιστα θα καταλάβεις και θα δικαιολογήσεις τους λόγους από τους οποίους πηγάζει αυτή η περηφάνια.

Η πλούσια γεύση του περίφημου «μπλε» τυριού της Τήνου, η σπάνια διαδικασία ωρίμανσης και η αναγνώρισή του ως προϊόν Π.Ο.Π. το καθιστούν έναν θησαυρό της ελληνικής γαστρονομίας που αξίζει να γνωρίσεις και να απολαύσεις στην κουζίνα σου. Εμείς θα προσπαθήσουμε να σου μεταλαμπαδεύσουμε όλα όσα μάθαμε για εκείνο.

Η ιστορία του

Το Καρίκι έχει τις ρίζες του στα ορεινά χωριά της Τήνου (κι ιδιαίτερα στο Φαλατάδο, τη Μυρσίνη, τη Στενή και την Ποταμιά), όπου οι τοπικοί παραγωγοί τυριών αξιοποιούν εδώ και αιώνες τις παραδοσιακές μεθόδους για την παραγωγή αυτού του εξαιρετικού τυριού. Η τεχνική ωρίμανσης του τυριού σε νεροκολοκύθες, που αποτελεί και το χαρακτηριστικό στοιχείο του καρικιού, ανάγεται στους παλιούς καιρούς, όταν οι γεωργοί χρησιμοποιούσαν τα πενιχρά μέσα που είχαν στη διάθεσή τους για να συντηρούν και να ωριμάζουν τα προϊόντα τους.

H Νεροκολοκύθα ή Φλασκιά είναι φυτό αναρριχόμενο, και μονοετές. Φθάνει σε ύψος τα τρία μέτρα και παράγει χοντρόφλουδες νεροκολοκύθες. Το φυτό είναι ιδιαίτερα δημοφιλές μεταξύ των Λευκαδιτών, οι οποίοι το ονομάζουν Καρίκα, ενώ στην Τήνο ονομάζουν τον καρπό του Καρίκι ή φλασκί. Μετά την αποξήρανση του καρπού της, η νεροκολοκύθα χρησιμοποιούταν είτε σαν διακοσμητικό είτε σαν χρηστικό σκεύος που προστάτευε το τυρί από το εξωτερικό περιβάλλον, ενώ του επέτρεπε να ωριμάσει και να αναπτύξει τα πλούσια αρώματά του.

Αυτό το σπάνιο τυρί δεν παράγεται σε μεγάλες ποσότητες, καθώς συνδέεται στενά με την παραδοσιακή οικογενειακή παραγωγή της Τήνου. Ωστόσο, η φήμη του έχει αρχίσει να εξαπλώνεται πέρα από το νησί, ενώ τα τελευταία χρόνια το Καρίκι έχει αναγνωριστεί ως προϊόν με Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης (Π.Ο.Π.), διασφαλίζοντας την ποιότητα και την αυθεντικότητά του.

Η διαδικασία παραγωγής

Η παραγωγή του Καρικιού ξεκινάει με το φρέσκο πρόβειο ή κατσικίσιο γάλα, το οποίο αμέσως μετά το άρμεγμα τυροκομείται με παραδοσιακές τεχνικές. Το τυρόπηγμα που σχηματίζεται στραγγίζεται και μετατρέπεται σε μία μορφή φρέσκου τυριού. Αυτή η πρώτη ύλη, πριν ωριμάσει, εμπλουτίζεται με ντόπιο αλάτι και τοποθετείται μέσα σε αποξηραμένες κολοκύθες που προηγουμένως έχουν καθαριστεί και προετοιμαστεί προσεκτικά.

Το τυρί, αφού τοποθετηθεί στην κολοκύθα, μένει εκεί για να ωριμάσει και να αποκτήσει τα μοναδικά του αρώματα. Η διαδικασία ωρίμανσης διαρκεί αρκετούς μήνες (συνήθως πέντε έως έξι για να δουλέψουν οι ζυμομύκητες) και επιτρέπει στο τυρί να αναπτύξει έναν σύνθετο γευστικό χαρακτήρα, με έντονες νότες βουτύρου, ξηρών καρπών και ελαφρά πιπεράτη επίγευση. Το αποτέλεσμα είναι ένα τυρί με πορτοκαλί χρώμα με μπλε και πράσινα νερά, συμπαγή υφή και πλούσια γεύση που δεν μοιάζει με κανένα άλλο.

Χρήσεις του καρικιού στην κουζίνα

Η πλούσια, γήινη γεύση του καθιστά το καρίκι ιδανικό για να συνοδεύει ποικιλία φαγητών ή ακόμα και να σταθεί μόνο του σε μια γευσιγνωστική εμπειρία.

Σαλάτες: Μπορείς να τρίψεις καρίκι πάνω σε σαλάτες με χόρτα ή λαχανικά. Η αλμυρότητα και το πικάντικο προφίλ του θα απογειώσουν απλές συνταγές.

Ζυμαρικά: Πρόσθεσε καρίκι σε πιάτα με ζυμαρικά, όπως καρμπονάρα ή μακαρόνια με κρέμα, για να δώσεις βάθος στη γεύση.

Μεζέδες: Αν θέλεις να προσφέρεις έναν παραδοσιακό ελληνικό μεζέ, μπορείς να συνδυάσεις το καρίκι με παξιμάδια και ελαιόλαδο ή να το σερβίρεις με μέλι για έναν γλυκό και αλμυρό συνδυασμό.

Κρέας: Η έντονη γεύση του ταιριάζει υπέροχα με κρέας ψητό, ειδικά αρνί ή χοιρινό. Μπορείς να το χρησιμοποιήσεις σαν συνοδευτικό ή ακόμα και να το ενσωματώσεις σε σάλτσες για πιο πλούσια γεύση.

Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης (Π.Ο.Π.)

Η Π.Ο.Π. προστατεύει τόσο τον τόπο παραγωγής όσο και τη μέθοδο παρασκευής του τυριού, διασφαλίζοντας ότι κάθε κομμάτι Καρίκι που φτάνει στο τραπέζι σου έχει παραχθεί με τον παραδοσιακό τρόπο και πληροί τις αυστηρές προδιαγραφές ποιότητας.

Το καρίκι διατίθεται σε επιλεγμένα σημεία πώλησης στην Τήνο αλλά και σε ορισμένα παντοπωλεία και delicatessen σε όλη τη χώρα και η τιμή του για μια συσκευασία 250 γραμμαρίων κυμαίνεται μεταξύ 11- 13€.

Η φωτογραφία είναι από το τυροκομείο της κ. Αγγέλας Ρουγγέρη και δημοσιεύθηκε στην Facebook ομάδα: Τόπων Γεύσεις.