Γιατί η γάμπαρη του Αμβρακικού είναι η καλύτερη γαρίδα του ντουνιά;

Aν είσαι φαν του πράκτορα 007 – του James Bond ντε- τότε είναι πιθανό να θυμάσαι μια σκηνή στην ταινία «Για τα Μάτια σου Μόνο» του 1981, στην οποία ο θεούλης Ρότζερ Μουρ ζητά αποκλειστικά γαρίδα του Αμβρακικού αφού ξέρει πως πρόκειται για την καλύτερη του κόσμου. Όπως είναι εύκολο να καταλάβεις η φήμη της γάμπαρης –γαρίδας δηλαδή- του Αμβρακικού ξεπερνά εύκολα το όνομά της αποτελώντας ένα γαστρονομικό premium «στολίδι» στα τραπέζια όχι μόνο της ελληνικής αλλά και της παγκόσμιας κουζίνας.

Ανάμεσα στα διάφορα είδη γάμπαρης που υπάρχουν σε όλο τον κόσμο, αυτή του Αμβρακικού ξεχωρίζει για πολλούς λόγους κι εμείς αποφασίσαμε να παραθέσουμε κατά σειρά τους σημαντικότερους από αυτούς.

Ο κόλπος του Αμβρακικού γεννά έναν διατροφικό θησαυρό

Καταρχάς, η περιοχή του Αμβρακικού στην Ελλάδα είναι γνωστή για τις φυσικές ομορφιές της και τις πλούσιες θαλάσσιες πηγές της. Οι γαρίδες που προέρχονται από αυτά τα νερά είναι ιδιαίτερα πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά και έχουν μια μοναδική γεύση η οποία συνδέεται ξεκάθαρα με την  περιοχή αυτή κι αναδεικνύεται σε όλα τα είδη μαγειρέματος.

Ο καθηγητής του Τμήματος Γεωπονίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων κ. Ιωάννης Σκούφος ήταν από τους πρώτους επιστήμονες που παρουσίασαν έρευνες οι οποίες απέδειξαν ότι στη γαρίδα του Αμβρακικού Κόλπου ανακαλύφθηκαν μοναδικές, ευεργετικές για την ανθρώπινη υγεία ιδιότητες. Ο κ. Σκούφος εμφανίστηκε στην τηλεοπτική εκπομπή «Πρωταγωνιστές» και μίλησε σχετικά για το θέμα εξηγώντας ότι «μπορεί η γαρίδα να είναι μία, ωστόσο ο τόπος που ζει κάνει τη γαρίδα του Αμβρακικού να εκφράζει διαφορετικά το γενετικό της υλικό. Αξίζει να αναφέρουμε ότι η γαρίδα του Αμβρακικού είναι η μοναδική στον κόσμο, η οποία περιέχει ινσουλίνη, γεγονός πολύ σημαντικό για την διατροφική της αξία αφού συνδέεται άμεσα με τον μεταβολισμό αλλά και πρωτεΐνες που σχετίζονται με την ενεργοποίηση και την καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος».

Το 2019 ο κ. Σκούφος ηγήθηκε μελέτης η οποία χρηματοδοτήθηκε από την Περιφέρεια Ηπείρου. Σε αυτή για πρώτη φορά διεθνώς αναλύθηκαν με χρήση της φασματομετρίας μάζας υψηλής ευκρίνειας δείγματα γαρίδας από τον Αμβρακικό Κόλπο. 

Η ίδια μελέτη κατέδειξε ότι στη γαρίδα του Αμβρακικού απομονώθηκαν 347 πρωτεΐνες από τις οποίες οι 188 εντοπίζονται αποκλειστικά σε αυτήν και οι 22 εξ αυτών διαθέτουν ιδιαίτερα βιολογικά χαρακτηριστικά. Αξίζει να αναφέρουμε ότι ανάμεσα στις πολύτιμες πρωτεΐνες που εντοπίστηκαν υπήρξαν κάποιες ιδιαίτερα σημαντικές για την ανάπτυξη του νευρικού συστήματος όπως κι άλλες οι οποίες διαθέτουν αντιοξειδωτικές, αντιγηραντικές, αγγειοδιασταλτικές, νευροδιαβιβαστικές και ανοσοενισχυτικές ιδιότητες.

Η διατροφική της αξία

Οι γαρίδες του Αμβρακικού είναι ένας διατροφικός θησαυρός, ούσες πλούσιες σε ωμέγα 3 λιπαρά οξέα, ψευδάργυρο και βιταμίνη Ε.

Επιπλέον έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες και λιπαρά, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα να αποδίδουν λίγες θερμίδες. Αυτό τις καθιστά ένα κατάλληλο γεύμα αν θέλουμε να χάσουμε βάρος, αποτελώντας συγχρόνως μια υγιεινή και θρεπτική επιλογή για όσους θέλουν  μια ισορροπημένη διατροφή.

Oι γαρίδες του Αμβρακικού επίσης είναι πηγή ενός αντιοξειδωτικού που ονομάζεται ασταξανθίνη. Οι ερευνητές αναφέρουν ότι αυτή η πορτοκαλοκόκκινη χρωστική ουσία - που παράγεται κυρίως από τα φύκια που τρώνε οι γαρίδες - μπορεί να βοηθήσει στη θεραπεία ασθενειών όπως ο διαβήτης, η υψηλή αρτηριακή πίεση, ο καρκίνος, οι νευρολογικές διαταραχές, οι καρδιακές παθήσεις και η παχυσαρκία. Το συγκεκριμένο αντιοξειδωτικό έχει αποδειχθεί ότι είναι αντίστοιχα πολύ αποτελεσματικό κατά του οξειδωτικού στρες, το οποίο είναι βλάβη στα κύτταρα και μπορεί να οδηγήσει σε διάφορες ασθένειες.

Η μεγάλη διαφοροποίηση της γάμπαρης του Αμβρακικού σε σχέση με αυτές του υπόλοιπου κόσμου είναι η πλούσια πρωτεϊνική τους σύνθεση η οποία οφείλεται στην «καταγωγή» τους. Βλέπεις, ο Αμβρακικός διαθέτει τεράστιο φυσικό φορτίο πλαγκτόν, σχεδόν διπλάσιο ανά κυβικό μέτρο από αυτό του Ιονίου και του Αιγαίου.

Ένα προϊόν απόλυτης ποιότητας

Ο τρόπος παρασκευής της γάμπαρης του Αμβρακικού ακολουθεί αρχαίες παραδόσεις και μυστικές συνταγές που κληρονόμησαν οι ντόπιοι από γενιά σε γενιά. Η διαδικασία αλατίσματος και ωρίμανσης της γάμπαρης δίνει την ευκαιρία στις γεύσεις να ενσωματωθούν με τον καλύτερο τρόπο, προσφέροντας ένα προϊόν απόλυτης ποιότητας.

Η γάμπαρη του Αμβρακικού δεν είναι απλώς ένα φαγητό, αλλά ένα κομμάτι της τοπικής πολιτιστικής κληρονομιάς. Η παρασκευή της συχνά συνοδεύεται από γιορτές –σαν την γιορτή γαρίδας που ξεκίνησε στην Αμφιλοχία το 2023 για να αναδείξει την λαχταριστή γαρίδα- και εορταστικά γεύματα, όπου η κοινότητα συναντιέται για να απολαύσει αυτό το εξαιρετικό φαγητό και να διατηρήσει τις παραδόσεις ζωντανές. Η γλύκα της, η τραγανότητά της και η πλούσια υφή της αποτελούν βασικούς λόγους που προτιμάται από μια σειρά από έμπειρους και βραβευμένους σεφ τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό προκειμένου να γίνει η πρώτη ύλη εκλεκτών ψαρομεζέδων, που θα αναδείξουν την ιδιαίτερη νοστιμιά της.