Γιατί δυσκολευόμαστε να καταλάβουμε τι διαβάζουμε;

Γιατί οι μισοί και βάλε καυγάδες στο ίντερνετ ξεκινούν με αλλεπάλληλα «πού το είπα αυτό;» και «δεν λέω αυτό ρε άνθρωπε, μάθε να διαβάζεις»; Η απάντηση δεν είναι τόσο απλή όσο θα θέλαμε, και σίγουρα δεν την ξεπετάς με ένα απλό «είναι ζήτημα παιδείας» από εκείνα που έχουμε μάθει να κολλάμε παντού. Γιατί μπορεί σε ένα ποσοστό να φταίει όντως το ελληνικό σχολείο. Σε ένα άλλο, μεγαλύτερο, όμως, δεν φταίει.

Δεν καταλαβαίνουμε τι διαβάζουμε, γιατί… δεν διαβάζουμε

Αν τα μόνα πράγματα που διαβάζεις μέσα στην ημέρα είναι τα ποστ των φίλων σου στα social media, και τα σχόλια κάτω από τις ειδήσεις που λένε πως «έβγαλε την μπλούζα της η Ματούλα Ζαμάνη», δεν έχεις εξασκηθεί στην ανάγνωση, κι αυτό πρακτικά σημαίνει ότι σου λείπουν εργαλεία και δεξιότητες για να καταλαβαίνεις κάθε φορά τι λέει αυτό που διαβάζεις. Πράγμα που μας φέρνει στον παρακάτω μύθο, ο οποίος δε λέει να πεθάνει…

«Ο γραπτός λόγος δημιουργεί παρεξηγήσεις»

Όχι. Μύθος. Ξέχασέ τον, δεν ισχύει, είναι ώρα να τον κάψουμε στο πυρ το εξώτερο. Δεν φταίει «ο γραπτός λόγος», φταίει που στο σχολείο όταν προσπαθούσαν να σου εξηγήσουν τι είναι το ύφος και τι θα πει διαβάζουμε ανάμεσα στις γραμμές, εσύ αντάλλασσες σημειώματα με καρδούλες με την Μαιρούλα στο απέναντι θρανίο. Αστειευόμαστε, αλλά όχι εντελώς. Όσο και να πάσχει το ελληνικό σύστημα εκπαίδευσης, μεγαλώνοντας στον καιρό του ίντερνετ δεν νοείται να κατηγορείς ακόμα τον γραπτό λόγο ως υποδεέστερο του προφορικού. Δεν είναι.

Να μου πεις, σάμπως καταλαβαίνουμε τον προφορικό;

Θα ήταν συναρπαστικό, αν δεν ήταν απογοητευτικό, το πόσοι άνθρωποι δυσκολεύονται να καταλάβουν τι τους λες, και ως αποτέλεσμα πόσες ανθρώπινες σχέσεις πάσχουν από έλλειψη συνεννόησης. Βέβαια, εδώ δεν ακούς κανέναν να λέει «φταίει και ο προφορικός λόγος, δημιουργεί παρεξηγήσεις». Ούτε όμως και «φταίνε οι προσωπικές μου προβολές που δεν με αφήνουν να δω πέρα από τη μύτη μου». Πολύ μπερδεμένο; Να το ξεδιαλύνουμε.

Η άτιμη υποκειμενικότητα που κουβαλάς

Ξέρεις τι κάνει τους ανθρώπους τόσο γοητευτικούς; Ότι ο καθένας έχει μια ολόκληρη ιστορία ζωής, που του έχει διαμορφώσει έναν τρόπο σκέψης ο οποίος είναι μοναδικός σαν δακτυλικό αποτύπωμα. Αυτό, όμως, έχει και τα κακά του, κυρίως επειδή πολλοί άνθρωποι δυσκολεύονται να το συνειδητοποιήσουν. Ποιο; Το ότι οι οπτικές γωνίες μας δεν γίνεται ποτέ να συμπίπτουν ακριβώς. Και κάπως έτσι, το «πώς γίνεται να το λες αυτό;» μεταφράζεται σε «δεν έχω καταλάβει τίποτα απ’ όσα λες, γιατί είμαι εξαιρετικά απασχολημένος/η με τις δικές μου σκέψεις για να δώσω βάση».

Βάλε μέσα και τις διαταραχές…

…που είναι πολύ πιο κοινές απ’ όσο νομίζεις, και περιλαμβάνουν από άγχος και κατάθλιψη μέχρι αδυναμία συγκέντρωσης και έλλειψη προσοχής, και το μείγμα γίνεται δυναμίτης έτοιμος να ανατιναχθεί. Θυμάσαι την αρχική σκηνή στο Prestige, που ο ταχυδακτυλουργός λέει πως, αν κοίταζες προσεκτικά, δεν θα υπήρχε μαγεία; Ακριβώς το ίδιο: Αν κοίταζες/ διάβαζες προσεκτικά, δεν θα υπήρχε χάσμα επικοινωνίας. Αυτό που δεν καταλαβαίνεις, είναι αυτό που δεν προσέχεις. Σε πολλές περιπτώσεις, ας το παραδεχτούμε 539 λέξεις μετά, επειδή δεν σε νοιάζει.