Γιατί πρέπει να αποφύγεις τις δίαιτες αστραπή

Κάνε την δίαιτα 10 ημερών της τάδε με χυμούς και χάσε 5 κιλά.

Ακολούθησε αυτό το διατροφικό πλάνο με πρασινάδες και δες το σώμα σου όπως δεν το ξανάδες ποτέ.

Οι δίαιτες αστραπή είναι μια μόδα που δυστυχώς δεν λέει να φύγει, ιδιαίτερα όσο πλησιάζουμε  προς το καλοκαίρι. Δεν είναι όμως τόσο απλές ή τόσο αθώες όσο φαίνονται. Και σίγουρα δεν είναι τόσο αποτελεσματικές.

Συνέχισε να διαβάζεις για να καταλάβεις το γιατί.

Ο παράγοντας «στέρηση» και οι επιπτώσεις του

Οι δίαιτες αυτές υπόσχονται γρήγορη απώλεια βάρους, με την βοήθεια συνήθως κάποιου «μαγικού συστατικού» ή «μαγικής μεθόδου», η οποία όμως δεν είναι επιστημονικά αποδεδειγμένη. Ναι μεν το έλλειμμα θερμίδων είναι απαραίτητο για την απώλεια βάρους, αλλά το να στερείσαι τροφές που σου αρέσουν για να μειώσεις τις θερμίδες είναι πιθανό να γυρίσει μπούμερανγκ.

Και μπορεί μια δίαιτα αστραπή να σε βοηθήσει να χάσεις βάρος βραχυπρόθεσμα, όμως θα σου είναι πολύ δύσκολο να την κρατήσεις σε βάθος χρόνου, λόγω του περιοριστικού χαρακτήρα της. Μάλιστα η απώλεια αυτή είναι πάντα ταυτόσημη με την απώλεια υγρών και γλυκογόνου και όχι με την απώλεια λίπους. Στις περισσότερες από αυτές η ημερήσια κατανάλωση των υδατανθράκων είναι εξαιρετικά χαμηλή, κάτι που πιέζει το σώμα να χρησιμοποιεί ως κύρια πηγή ενέργειας τα λιπαρά και μπορεί να προκαλέσει μια κατάσταση, η οποία ονομάζεται κέτωση. Η κέτωση, χαρακτηρίζεται από υψηλή συγκέντρωση κετονοσωμάτων στο αίμα, τα οποία είναι τοξικά για τον οργανισμό και μπορούν να προκαλέσουν βλάβες σε νεύρα ή ακόμα και ουρική αρθρίτιδα.

Πέρα από αυτό όμως, είναι επίσης σημαντικό να καταλάβεις ότι το σωματικό βάρος είναι μόνο ένα κομμάτι του μεγαλύτερου παζλ που συνθέτει ένα υγιές άτομο. Πολλές έρευνες δείχνουν ότι το βάρος μπορεί να μην έχει τόσο μεγάλη επίδραση στην υγεία όσο πίστευαν κάποτε οι ειδικοί. Μια πρόσφατη μελέτη, για παράδειγμα, δείχνει ότι η σωματική δραστηριότητα μπορεί να είναι πιο σημαντική από την απώλεια βάρους για την γενικότερη υγεία.

Φυσικά, η διατροφή και το σωματικό βάρος μπορεί να επηρεάσουν δείκτες υγείας, όπως η αρτηριακή πίεση και η χοληστερόλη, αλλά το να κάνεις την απώλεια βάρους απώτερο στόχο σου, μπορεί να μην είναι η καλύτερη στρατηγική, ενώ το να βασίζεσαι σε μια γρήγορη λύση, όπως μια γρήγορη δίαιτα, μπορεί να προκαλέσει περισσότερο κακό παρά καλό.

Οι περιοριστικές αυτές δίαιτες ενδέχεται να αυξήσουν τον κίνδυνο ανάπτυξης τάσεων διατροφικής διαταραχής και μπορεί με μια δίαιτα αστραπή να καταφέρεις να βελτιώσεις μερικούς δείκτες υγείας βραχυπρόθεσμα, όμως αν δεν αλλάξεις τις συνήθειες σου μακροπρόθεσμα, αυτές οι βελτιώσεις, όπως ο καλύτερος έλεγχος του σακχάρου στο αίμα, δεν θα κρατήσουν για πολύ.

Επιπλέον, ο περιορισμός μπορεί να οδηγήσει σε υπερφαγία. Αν και οι ερευνητές εξακολουθούν να προσπαθούν να κατανοήσουν τι είναι αυτό που μας προκαλεί υπερβολική λιγούρα για ένα τρόφιμο, το να κόψεις εντελώς τη σοκολάτα, τα πατατάκια ή το παγωτό μπορεί να σε κάνει να το λαχτάρας σε σύντομο χρονικό διάστημα περισσότερο από ποτέ. Η στέρηση λοιπόν δεν είναι μια βιώσιμη μακροπρόθεσμη λύση, γιατί πολύ απλά δεν είναι κάτι που μπορούμε να υπομείνουμε για μεγάλο χρονικό διάσημα.

Η νοοτροπία αυτή του περιορισμού μπορεί να οδηγήσει σε υπερφαγία και περαιτέρω περιορισμό - έναν ανθυγιεινό κύκλο που ονομάζεται weight cycling, και αναφέρεται στην επανειλημμένη απώλεια και ανάκτηση σωματικού βάρους, η οποία έχει συσχετιστεί με υψηλότερο κίνδυνο ασθένειας και θνησιμότητας. Υπάρχει επίσης μια πιθανή συσχέτιση μεταξύ της περιοριστικής δίαιτας και της ανάπτυξης διατροφικών διαταραχών.

Η αφαίρεση αγαπημένων τροφών αφαιρεί επίσης πολλή από την απόλαυση στο φαγητό. Γιατί να το κάνεις αυτό από τη στιγμή που μπορείς να τρως τα φαγητά που σου αρέσουν και να χάνεις βάρος με ένα ισορροπημένο διατροφικό πλάνο;

Ελλείψεις σε θρεπτικά συστατικά

Συχνά, ορισμένα τρόφιμα ή μακροθρεπτικά συστατικά μπαίνουν στον «στόχο» μιας δίαιτας αστραπή. Αν όμως η δίαιτα αυτή σου επιβάλλει να κόψεις μια ολόκληρη ομάδα τροφίμων, τότε πιθανότατα τα πράγματα δεν θα εξελιχθούν ομαλά, ενώ είναι πολύ πιθανό να διατρέξεις υψηλότερο κίνδυνο για ανεπάρκεια θρεπτικών συστατικών.

Η αποκοπή τροφών και ομάδων τροφίμων ή η σημαντική μείωση της πρόσληψης θερμίδων, μπορεί να κάνει πολύ πιο δύσκολη τη λήψη των θρεπτικών συστατικών που χρειάζεται το σώμα σου. Για παράδειγμα, τα άτομα που ακολουθούν μια αυστηρή vegan δίαιτα διατρέχουν κίνδυνο ανεπάρκειας βιταμίνης Β12, επειδή το θρεπτικό συστατικό βρίσκεται κυρίως σε ζωικές τροφές.

Αντίστοιχα, αν ακολουθείς μια δίαιτα πολύ χαμηλή σε υδατάνθρακες, μπορεί να μην λαμβάνεις αρκετές ίνες ή άλλες βασικές βιταμίνες και μέταλλα, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε δυσάρεστες παρενέργειες, όπως δυσκοιλιότητα και μυϊκές κράμπες.

Οι υδατάνθρακες δεν είναι εχθρός. Μπορείς να τους μειώσεις – ιδιαίτερα τους επεξεργασμένους και τη ζάχαρη, χωρίς να φτάσεις στα άκρα. Τα δημητριακά ολικής αλέσεως, τα φρούτα, τα λαχανικά και τα όσπρια περιέχουν άφθονα θρεπτικά συστατικά, συμπεριλαμβανομένων των φυτικών ινών, οι οποίες είναι απαραίτητες για την υγεία του εντέρου.

Τέλος, οι εξαντλητικές δίαιτες μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την ψυχική σου υγεία. Κατά καιρούς, πολλές δίαιτες αστραπή έχουν συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο διαταραχών πρόσληψης τροφής και διατροφικών διαταραχών λόγω του περιοριστικού χαρακτήρα τους και του αρνητικού αντίκτυπου στην εικόνα του σώματος. Αντίστοιχα, η συνεχής προσπάθεια να «τρως τέλεια» μπορεί να προκαλέσει περιττό άγχος, το οποίο με τη σειρά του, μπορεί να επηρεάσει τη συνολική υγεία.

Τι να κάνω λοιπόν;

Ίσως θα πρέπει να ξεχάσεις τη λέξη «δίαιτα» και να εστιάσεις σε μια καλύτερη θρεπτικά και πλούσια διατροφή, με ισορροπημένα γεύματα, χωρίς αποκλεισμούς, με τροφές που θα σου προκαλέσουν κορεσμό, και θα σε βοηθήσουν να πετύχεις το θερμιδικό έλλειμα που απαιτείται για να χάσεις βάρος.

Πώς θα το κάνεις αυτό; Αν δεν έχεις ιδέα τι εστί «ισορροπημένη διατροφή», ένας διατροφολόγος μπορεί να σε κατατοπίσει πλήρως και να σε βοηθήσει να κατακτήσεις τον στόχο σου. Και μην ανησυχείς ιδιαίτερα για το κόστος. Πλέον η αγορά έχει ανοίξει τόσο που μπορείς εύκολα να βρεις έναν επαγγελματία πληρώνοντας από 25€ την επίσκεψη.