Vegetarians: Φάτε μάτια χόρτα!

Στάση ζωής ή μόδα; Υγεία ή οικολογική συνείδηση; Τέσσερις vegetarians μάς βάζουν στο ψαχνό της χορτοφαγίας και μας μιλούν για τα προβλήματα, την διατροφική καθημερινότητα και τις επιλογές των Ελλήνων που βρίσκονται σε… μόνιμη νηστεία.
Vegetarians: Φάτε μάτια χόρτα!
του Γιώργου Κόκουβα

«Μα γι’ αυτό υπάρχουν τα ζώα. Για να τα τρώμε», είχε αναφέρει μια φίλη όταν κάποτε σε ένα εστιατόριο έτυχε να βρίσκεται στην παρέα μια vegetarian, που μας κοιτούσε σαν δολοφόνους μόλις έφτασαν στο τραπέζι οι μπριζόλες. Υπάρχουν όντως τα ζώα για αυτόν τον λόγο; Ή είμαστε μια κοινωνία απολίτιστων που δεν απέχουν και πολύ από εκείνα τα πρωτόγονα ένστικτα που έκαναν τον Νεάντερταλ-κυνηγό να στήνει κρεατοφαγικά γλέντια γύρω από το θήραμά του;

Το σίγουρο είναι πως οι χορτοφάγοι που μας μίλησαν δεν θα απαντούσαν ποτέ καταφατικά στο πρώτο σκέλος. Ποια είναι όμως η καθημερινότητα γι’ αυτούς; Ποιο μπορεί να είναι το έναυσμα για να γίνει κάποιος vegetarian και ποιες επιλογές έχει όταν τα χορτοφαγικά εστιατόρια στην χώρα μας είναι είδος προς εξαφάνιση;

Απεταξάμην τον… κρεοπώλη
«Από πολύ μικρή ηλικία έχω δει να σφάζουν ζώα». Αυτό το θέαμα ήταν αρκετό για να κάνει την Στέλλα, 24 ετών να αποχαιρετίσει το κρέας από το πιάτο της από την ηλικία των 12 ετών. «Ποτέ δεν μου άρεσε γευστικά το κρέας, αλλά τότε ήταν που πάτησα πόδι στις πιέσεις της μαμάς μου να φάω!», μας εκμυστηρεύεται.

Απ’ ό,τι φαίνεται, τα ζητήματα ηθικής παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην απόφαση των χορτοφάγων φίλων μας να ακολουθήσουν αυτό το πρότυπο διατροφής. «Αγαπώ τα ζώα, και ό,τι αγαπώ δεν το τρώω. Σκυλάκια, γατάκια, πουλιά, ψαράκια, γουρουνάκια, κατσικάκια και ό,τι ανήκει στο ζωικό βασίλειο», μας λέει η Μαρία, 37 ετών από την Θεσσαλονίκη, δημιουργώντας μας «ζωντανές» εικόνες.

Την ίδια άποψη έχει και η Βίκυ, 23 ετών, που ζει στην Φλώρινα: «Ο άνθρωπος δεν έχει το δικαίωμα να σκοτώνει ζώα μόνο και μόνο για να ικανοποιήσει την γεύση του και την λαιμαργία του», αναφέρει.

Προβλήματα… «εξωγήινων»
Αντιδράσεις από γονείς, κοψίδια… με το ζόρι και απορίες φίλων και γνωστών αποτέλεσαν και αποτελούν καθημερινότητα για τους περισσότερους χορτοφάγους. «Με κοιτάνε σαν εξωγήινο και ρωτάνε αηδίες του στιλ “και πώς ζεις;” Οπότε μετά από τόσο χρόνια δεν το αναφέρω καν σε νέες γνωριμίες για να αποφύγω τον κατακλυσμό άγνοιας», μας λέει ο Βασίλης, 35 ετών. Η Μαρία επαυξάνει, πιστοποιώντας πως ούτε και οι ίδιοι της οι συγγενείς μπορούν να την καταλάβουν, με αποτέλεσμα να αναγκάζεται να επιχειρηματολογήσει για κάτι που θεωρεί δεδομένο: την διατροφή που επέλεξε.

Η Στέλλα έχει να μας πει περισσότερα, καθώς βρίσκεται για σπουδές στην Αγγλία και μπορεί να συγκρίνει προβλήματα και αντιδράσεις. «Στην Ελλάδα, τα πρώτα χρόνια που το ανέφερα πολλοί μου έβαζαν κρέας στο πιάτο μου για να με μεταπείσουν. Επίσης, όταν έλεγα πως δεν τρώω κρέας, μου έδιναν κοτόπουλο, που… “δεν είναι κρέας”!», θυμάται. Στην Αγγλία, όπως μας λέει, οι αντιδράσεις περιορίζονται σε ένα απλό «oh, ok» που είναι και το πιο λογικό.

Όλοι συμφωνούν με άλλα λόγια, πως στην Ελλάδα η χορτοφαγία δεν είναι ακόμη αποδεκτή και κατανοητή ως έννοια: θεωρείται παράξενη και ξενόφερτη. «Με τα χρόνια βέβαια ακούγεται όλο και περισσότερο και είναι πιο διαδεδομένη σε νεότερες ηλικίες», μας λέει η Μαρία. Ούτως ή άλλως, οι vegetarians προσαρμόζονται στις συνθήκες της ελληνικής καθημερινότητας και δεν τους φαίνονται παράξενες πλέον οι αντιδράσεις. «Αυτό το δέχτηκα από την αρχή. Γνώριζα την πραγματικότητα», συμπληρώνει η Μαρία.

Και πού/τι τρώνε οι χορτοφάγοι;
Είτε ως vegetarians, είτε ως vegans –όσοι δεν τρώνε ούτε κρέας ούτε ζωικά παράγωγα, όπως τα αυγά και το γάλα- είτε ακολουθώντας κάποιο άλλο από τα πολυάριθμα παρακλάδια της χορτοφαγίας, οι εκπρόσωποι του είδους δεν έχουν πολλές επιλογές σε εστιατόρια. Το διαπιστώσαμε όταν, ρωτώντας τον Βασίλη, χορτοφάγο από τα 18 του, αν υπάρχουν χορτοφαγικά εστιατόρια στην Ελλάδα πήραμε την πληρωμένη απάντηση «Υπάρχει ζωή στην σελήνη;».

Στην Αθήνα, όπως μας είπαν οι περισσότεροι, υπήρχε ένα καθαρά χορτοφαγικό εστιατόριο, το «Eden» στην Πλάκα, το οποίο όμως δεν υπάρχει πια. «Και στην Θεσσαλονίκη, ό,τι χορτοφαγικό υπήρχε έχει κλείσει. Βολεύομαι με όποιο χορτοφαγικό φαγητό σερβίρεται», λέει η Μαρία.

Η περίπτωση της Βίκυς που σπουδάζει στην Φλώρινα είναι ακόμη πιο ενδιαφέρουσα, καθώς πριν ένα χρόνο επέστρεψε στις παλιές κρεατοφαγικές συνήθειες. Τι μπορεί να σε κάνει να οπισθοχωρήσεις σε ζητήματα διατροφής, ειδικά όταν συνοδεύονται από ηθικά κίνητρα; «Σταμάτησα να είμαι χορτοφάγος ακριβώς επειδή δεν υπήρχε ποικιλία διατροφής στην οποία να έχω πρόσβαση και αυτό οδήγησε σε έλλειψη πολύτιμων συστατικών για την υγεία μου», μας λέει η Βίκυ. Παρ’ όλα αυτά, θυμάται την ευεξία και την ενέργεια που ένιωθε κατά το διάστημα που είχε ασπαστεί την χορτοφαγία: «Ένιωθα καλύτερα, γεμάτη ζωτικότητα, με καθαρό οργανισμό. Μέσα σε ένα μήνα, αισθανόμουν το σώμα μου να έρχεται πιο κοντά στην φυσική του κατάσταση».

Ενδιαφέρουσα είναι και η περίπτωση της Στέλλας, που βλέπει την διαφορά, ζώντας στην Αγγλία. Πέρα από τα εστιατόρια αποκλειστικά για vegetarians, μας αναφέρει πως στα περισσότερα menu υπάρχει ειδική κατηγορία για αυτούς, με την ένδειξη «V», καθώς εκεί θεωρούν αναμενόμενο κάποιος να είναι χορτοφάγος. «Αντίθετα στην Ελλάδα αντιμετωπίζεσαι ως κατάσταση “emergency” “Ωχ, ο πελάτης στο τραπέζι 5 δεν τρώει κρέας, τι κάνουμε τώρα;”», μας αναφέρει η Στέλλα.

Υπάρχει όμως και ένα μέρος, στο οποίο κανείς δεν μπορεί να εμποδίσει τους vegetarians να επιδοθούν στα… πράσινα μαγειρέματά τους. «Για μένα το καλύτερο εστιατόριο είναι η κουζίνα μου! Κανείς δεν πρόκειται να φτιάξει φαγητά τόσο προσαρμοσμένα σε αυτά που θέλω, εκτός από μένα», λέει η Στέλλα, προσθέτοντας πως λόγω παρέας, θα ήταν άδικο να πηγαίνει σε καθαρά χορτοφαγικά μέρη: «Θα είναι σαν να περιορίζονται πέντε καπνιστές, για να πάνε σε μέρος για τον μη καπνιστή».

Χορτοφαγικές… καβάτζες
Ορεκτικά, σαλάτες, ζυμαρικά… Λύσεις ανάγκης υπάρχουν πάντα για τους χορτοφάγους στα εστιατόρια, καθώς η χώρα μας μπορεί να υπολείπεται σε πολλά, αλλά σε παραγωγή λαχανικών δεν κάνει… σκόντο. Υπάρχουν, όμως, έστω και μερικά στέκια που έχουν προνοήσει για επιλογές ειδικά γι’ αυτούς; Ιδού τι απέφερε η έρευνά μας:

*Meson el Mirador (Αγησιλάου 88, Κεραμεικός, τηλ.: 210 3420007): Αυθεντικό μεξικάνικο εστιατόριο στον Κεραμεικό, με εκτεταμένο χορτοφαγικό μενού που μπορείτε να βρείτε εδώ. Τσίλι κον κάρνε με κιμά από σόγια, burritos μανιταριών και οικολογικές tortillas είναι τα ατού του, ενώ το κατάστημα διαθέτει και υπηρεσία delivery.

*Mystic Pizza (τηλ: 210 3839500): Θα την βρείτε σε τρεις διευθύνσεις της Αθήνας (δείτε την λίστα εδώ) και θα σας προσφέρει αρκετές vegetarian και vegan επιλογές, ειδικά σηματοδοτημένες στον κατάλογό της, που μπορείτε να δείτε εδώ. Veggie πίτσες, ειδικές συνταγές αποκλειστικά με βιολογικά υλικά και σαλάτες και ζυμαρικά για χορτοφάγους θα καλύψουν κάθε γούστο.

*Υγεία-Οικολογία (Πανεπιστημίου 57, τηλ: 210 3210966): Το «κέντρο υγιεινής διατροφής» της Ένωσης Οικολόγων Ελλάδας βρίσκεται δύο λεπτά από την Ομόνοια, διαθέτει πατάρι με τραπεζάκια και ένα self service μενού με πολλές επιλογές για χορτοφάγους και μη. Στα πλην του, οι φήμες για την ελαφρώς... "περίεργη" ιδιοσυγκρασία" που τους χαρακτηρίζει.

*Resto (Ακαδημίας 84, τηλ: 210 3810026): Εστιατόριο στο κέντρο που κάνει και διανομή κατ’ οίκον στις βιολογικές γεύσεις του. Για τους χορτοφάγους οι επιλογές ανανεώνονται καθημερινά. Εμείς πετύχαμε μπαλίτσες σόγιας με κρέμα λεμονιού και μαϊντανό, πατατόσουπα και σπανακοκεφτεδάκια. Δείτε καθημερινά το μενού εδώ

Χορτοφαγική ενημέρωση
Μπορεί να μην υπάρχουν τόσες επιλογές για τους χορτοφάγους όσες στο εξωτερικό, αλλά πάντα υπάρχουν οι πηγές ενημέρωσης για τα στέκια, τους τρόπους… «επιβίωσης», τα οφέλη της διατροφής και τις συνταγές που κάνουν την διαφορά.

*Veganism Now: Blog που δεν εξειδικεύεται μόνο σε θέματα χορτοφαγικής διατροφής αλλά και μελέτες, ειδήσεις, σχόλια ηθικού περιεχομένου, σε θέματα που σχετίζονται με ολόκληρη την κοσμοθεωρία των vegans.
Μεγαλώνοντας Μικρούς Χορτοφάγους»: Blog που δίνει λύσεις σε γονείς, οι οποίοι προσπαθούν να μεγαλώσουν τα παιδιά τους με τον πιο υγιεινό τρόπο. Ειδήσεις, έρευνες και προτάσεις για γονείς… επίδοξων vegetarians.
*HappyCow: Διεθνές site που θα σας λύσει τα χέρια (και τον ουρανίσκο) στα ταξίδια σας, καθώς σας εμφανίζει όλα τα χορτοφαγικά μέρη στην πόλη που θα πληκτρολογήσετε.
Η απελευθέρωση των ζώων»: Θεωρείται η «Βίβλος των Χορτοφάγων». Πρόκειται για το βιβλίο του καθηγητή βιοηθικής Peter Singer, που γράφτηκε το 1975 και εκδόθηκε πρόσφατα σε ελληνική μετάφραση. Αν θέλετε να ενημερωθείτε για το σκεπτικό και το ηθικό υπόβαθρο της χορτοφαγικής συνείδησης, ίσως αυτό είναι το ανάγνωσμα από το οποίο πρέπει να ξεκινήσετε.
Μπείτε στη συζήτηση

σχόλια

v