Αφυδάτωση: Τα συμπτώματα και η προστασία
Η θερμοκρασία ανεβαίνει και ο κίνδυνος της αφυδάτωσης είναι παρών. Ποια είναι τα συμπτώματα και πώς θα προστατευτείτε από την απώλεια υγρών;
του Νικόλα Γεωργιακώδη
Μπορεί ο λαϊκός βάρδος Πάνος Κιάμος να διαλαλεί «Χωρίς νερό μπορώ, χωρίς εσένα όχι», αλλά θα θέλαμε πολύ να ξέραμε αν στην πράξη το έχει ποτέ επιχειρήσει. Γιατί – κακά τα ψέματα – έχοντας ένα σώμα το οποίο αποτελείται κατά τα δύο τρίτα από νερό, η μη αναπλήρωση των αποθηκών μας με το πολύτιμο αυτό στοιχείο μπορεί να έχει δεκάδες επιπλοκές.
Η πιο συνηθισμένη εξ’ αυτών, δεν είναι άλλη από την αφυδάτωση.
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Ανάλογα με το μέγεθος των συμπτωμάτων, η αφυδάτωση χαρακτηρίζεται ως ήπια, μέτρια και σοβαρή. Συγκεκριμένα, η ήπια αφυδάτωση μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα όπως δίψα, πονοκέφαλο, αδυναμία, ζάλη και κόπωση και γενικότερα μας κάνει να νοιώθουμε κουρασμένοι και ληθαργικοί. Τα συμπτώματα της μέτριας αφυδάτωσης μπορεί να περιλαμβάνουν ξηροστομία, λίγα ή καθόλου ούρα, νωθρότητα, ταχυπαλμία και μειωμένη ελαστικότητα δέρματος.
Τέλος, η σοβαρή αφυδάτωση χαρακτηρίζεται από ακατάσχετη δίψα, καθόλου ούρα, ταχύπνια, διαταραγμένη νοητική λειτουργία, κρύο δέρμα και χρήζει επείγουσας ιατρικής φροντίδας.
Πώς προκαλείται;
Όπως αναφέρει η κ. Σταυρούλα Τσατραφίλη, Διατροφολόγος, «η ήπια αφυδάτωση είναι σύνηθες φαινόμενο και προκαλείται από την ανεπαρκή πρόσληψη υγρών κατά τη διάρκεια της ημέρας. Στα παιδιά η πιο συνηθισμένη αιτία είναι η διάρροια». Στην περίπτωση των παιδιών, αφυδάτωση προκαλείται κατά κύριο λόγο από την διάρροια.
«Στους ενήλικες τα συνηθισμένα αίτια αφυδάτωσης συμπεριλαμβάνουν γαστρεντερικές απώλειες υγρών από έμετο και διάρροια, υπερβολική διούρηση, αυξημένη απώλεια υγρών από το δέρμα (εφίδρωση) και τους πνεύμονες (αναπνοή), λόγω ζέστης ή / και υγρασίας, φυσικής δραστηριότητας, πυρετού ή εγκαυμάτων», προσθέτει η ίδια.
Πώς θα ξέρω αν έχω αφυδατωθεί;
Η δίψα είναι το κυριότερο σήμα που στέλνει ο οργανισμός μας για να μεταδώσει το μήνυμα ότι χρειάζεται νερό. Ένας καλός τρόπος τώρα για να… τεστάρουμε αν πίνουμε αρκετό νερό είναι από το χρώμα των ούρων μας. Αν έχουν ανοικτό κίτρινο χρώμα τότε η ποσότητα του νερού είναι επαρκής, αν είναι πιο σκούρα, τότε πρέπει να καταναλώσουμε περισσότερο νερό.
Και πόσο νερό χρειάζομαι δηλαδή;
Σαφής απάντηση στο ερώτημα αυτό δεν υπάρχει. Οι γενικές οδηγίες μιλούν για έξι με οκτώ ποτήρια νερό την ημέρα, αλλά ο αριθμός αυτός μεταβάλλεται. Για παράδειγμα, αν έχουμε ιδρώσει πολύ λόγω ζέστης ή άσκησης τότε οι απαιτήσεις αυξάνονται. Ένας καλός οδηγός είναι να πίνουμε ένα παραπάνω λίτρο νερό για κάθε ώρα εντατικής άσκησης. Τα ισοτονικά ποτά, μπορούν να αποδειχθούν χρήσιμα για ανθρώπους που γυμνάζονται για μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά για τους περισσότερους το νερό είναι αρκετό.
Αν δεν… τρελαίνεστε για νερό τώρα, υπάρχουν τρόποι να το καταναλώσετε κάνοντάς το πιο γευστικό, για παράδειγμα προσθέτοντας λίγο στυμμένο χυμό από φρέσκο λεμόνι. Επίσης, οι χυμοί φρούτων και τα αναψυκτικά είναι επίσης ένας καλός τρόπος για να προσλάβουμε νερό, όμως σε αυτήν την περίπτωση θα πρέπει να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί. Η συντριπτική πλειοψηφία των χυμών/αναψυκτικών που κυκλοφορούν στην αγορά εφοδιάζονται με γενναίες ποσότητες ζάχαρης και αυξάνουν σημαντικά το σύνολο των θερμίδων που καταναλώνουμε σε καθημερινή βάση.
Επίσης, μην ξεχνάτε ότι εκτός από το νερό που πίνουμε, ορισμένα φρούτα ή τρόφιμα είναι πολύ καλές πηγές νερού. Για παράδειγμα το καρπούζι, το πεπόνι, τα καρότα, το μαρούλι, η ντομάτα, το μπρόκολο, το μήλο, τα πορτοκάλια και το γκρέιπφρουτ περιέχουν περισσότερο από 80% νερό.
Μπορεί ο λαϊκός βάρδος Πάνος Κιάμος να διαλαλεί «Χωρίς νερό μπορώ, χωρίς εσένα όχι», αλλά θα θέλαμε πολύ να ξέραμε αν στην πράξη το έχει ποτέ επιχειρήσει. Γιατί – κακά τα ψέματα – έχοντας ένα σώμα το οποίο αποτελείται κατά τα δύο τρίτα από νερό, η μη αναπλήρωση των αποθηκών μας με το πολύτιμο αυτό στοιχείο μπορεί να έχει δεκάδες επιπλοκές.
Η πιο συνηθισμένη εξ’ αυτών, δεν είναι άλλη από την αφυδάτωση.
Ποια είναι τα συμπτώματα; Ανάλογα με το μέγεθος των συμπτωμάτων, η αφυδάτωση χαρακτηρίζεται ως ήπια, μέτρια και σοβαρή. Συγκεκριμένα, η ήπια αφυδάτωση μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα όπως δίψα, πονοκέφαλο, αδυναμία, ζάλη και κόπωση και γενικότερα μας κάνει να νοιώθουμε κουρασμένοι και ληθαργικοί. Τα συμπτώματα της μέτριας αφυδάτωσης μπορεί να περιλαμβάνουν ξηροστομία, λίγα ή καθόλου ούρα, νωθρότητα, ταχυπαλμία και μειωμένη ελαστικότητα δέρματος.
Τέλος, η σοβαρή αφυδάτωση χαρακτηρίζεται από ακατάσχετη δίψα, καθόλου ούρα, ταχύπνια, διαταραγμένη νοητική λειτουργία, κρύο δέρμα και χρήζει επείγουσας ιατρικής φροντίδας.
Πώς προκαλείται;
Όπως αναφέρει η κ. Σταυρούλα Τσατραφίλη, Διατροφολόγος, «η ήπια αφυδάτωση είναι σύνηθες φαινόμενο και προκαλείται από την ανεπαρκή πρόσληψη υγρών κατά τη διάρκεια της ημέρας. Στα παιδιά η πιο συνηθισμένη αιτία είναι η διάρροια». Στην περίπτωση των παιδιών, αφυδάτωση προκαλείται κατά κύριο λόγο από την διάρροια.
«Στους ενήλικες τα συνηθισμένα αίτια αφυδάτωσης συμπεριλαμβάνουν γαστρεντερικές απώλειες υγρών από έμετο και διάρροια, υπερβολική διούρηση, αυξημένη απώλεια υγρών από το δέρμα (εφίδρωση) και τους πνεύμονες (αναπνοή), λόγω ζέστης ή / και υγρασίας, φυσικής δραστηριότητας, πυρετού ή εγκαυμάτων», προσθέτει η ίδια.
Πώς θα ξέρω αν έχω αφυδατωθεί;
Η δίψα είναι το κυριότερο σήμα που στέλνει ο οργανισμός μας για να μεταδώσει το μήνυμα ότι χρειάζεται νερό. Ένας καλός τρόπος τώρα για να… τεστάρουμε αν πίνουμε αρκετό νερό είναι από το χρώμα των ούρων μας. Αν έχουν ανοικτό κίτρινο χρώμα τότε η ποσότητα του νερού είναι επαρκής, αν είναι πιο σκούρα, τότε πρέπει να καταναλώσουμε περισσότερο νερό.
Και πόσο νερό χρειάζομαι δηλαδή; Σαφής απάντηση στο ερώτημα αυτό δεν υπάρχει. Οι γενικές οδηγίες μιλούν για έξι με οκτώ ποτήρια νερό την ημέρα, αλλά ο αριθμός αυτός μεταβάλλεται. Για παράδειγμα, αν έχουμε ιδρώσει πολύ λόγω ζέστης ή άσκησης τότε οι απαιτήσεις αυξάνονται. Ένας καλός οδηγός είναι να πίνουμε ένα παραπάνω λίτρο νερό για κάθε ώρα εντατικής άσκησης. Τα ισοτονικά ποτά, μπορούν να αποδειχθούν χρήσιμα για ανθρώπους που γυμνάζονται για μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά για τους περισσότερους το νερό είναι αρκετό.
Αν δεν… τρελαίνεστε για νερό τώρα, υπάρχουν τρόποι να το καταναλώσετε κάνοντάς το πιο γευστικό, για παράδειγμα προσθέτοντας λίγο στυμμένο χυμό από φρέσκο λεμόνι. Επίσης, οι χυμοί φρούτων και τα αναψυκτικά είναι επίσης ένας καλός τρόπος για να προσλάβουμε νερό, όμως σε αυτήν την περίπτωση θα πρέπει να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί. Η συντριπτική πλειοψηφία των χυμών/αναψυκτικών που κυκλοφορούν στην αγορά εφοδιάζονται με γενναίες ποσότητες ζάχαρης και αυξάνουν σημαντικά το σύνολο των θερμίδων που καταναλώνουμε σε καθημερινή βάση.
Επίσης, μην ξεχνάτε ότι εκτός από το νερό που πίνουμε, ορισμένα φρούτα ή τρόφιμα είναι πολύ καλές πηγές νερού. Για παράδειγμα το καρπούζι, το πεπόνι, τα καρότα, το μαρούλι, η ντομάτα, το μπρόκολο, το μήλο, τα πορτοκάλια και το γκρέιπφρουτ περιέχουν περισσότερο από 80% νερό.
