Υπέρταση: Τι είναι και πώς να την αντιμετωπίσετε
Τι σημαίνει, ποια τα συμπτώματα και πώς αντιμετωπίζεται η υπέρταση; Αλήθειες και συμβουλές για μια άκρως δημοφιλή πάθηση.
του Νικόλα Γεωργιακώδη
Μπορεί το νούμερο να σας φανεί… αστρονομικό, όμως είναι πέρα για πέρα αληθινό. Δύο εκατομμύρια Έλληνες πάσχουν από υπέρταση, σύμφωνα με στοιχεία τα οποία παρουσιάστηκαν σε εκδήλωση για την Παγκόσμια Ημέρα Υπέρτασης, ενώ αρκετοί εισηγητές συνέδεσαν την «έκρηξη» της ασθένειας με την οικονομική κρίση και την ανεργία. Τι είναι όμως η υπέρταση και πώς αντιμετωπίζεται; Ποια τα συμπτώματά της και τι θα πρέπει να προσέξουμε;
Ως υπέρταση, ονομάζεται η κατάσταση κατά την οποία η αρτηριακή πίεση, δηλαδή αυτή την οποία ασκεί το αίμα στα τοιχώματα των αρτηριών, είναι αυξημένη. Τι εννοούμε αυξημένη; Η αρτηριακή πίεση καταγράφεται με δύο αριθμούς, ο μεγαλύτερος αποτελεί την συστολική πίεση ("μεγάλη") και αφορά την πίεση που ασκείται στις αρτηρίες όταν συσπάται η καρδιά και ο μικρότερος την διαστολική («μικρή»), η οποία ασκείται στο τοίχωμα των αρτηριών όταν η καρδιά χαλαρώνει.
Κάπως έτσι, η πίεση ενός ατόμου ανάλογα με το επίπεδό της, κατατάσσεται σε:
Ιδανική: συστολική κάτω από 120 και διαστολική κάτω από 80.
Φυσιολογική: συστολική μεταξύ 120 και 129 και διαστολική μεταξύ 80 και 84.
Οριακή υπέρταση: συστολική 130 - 139 είτε διαστολική 85 - 89.
Υπέρταση: συστολική πάνω από 140 είτε διαστολική πάνω από 90.
Οι επιπτώσεις της υπέρτασης στην υγεία συνδέονται τόσο με την καρδιακή λειτουργία (στηθάγχη, ισχαιμία και έμφραγμα) όσο και με το νευρολογικό σύστημα (αλλοιώσεις του αμφιβληστροειδή, θόλωση της όρασης, αγγειακή απόφραξη ή αιμορραγία, εγκεφαλοπάθεια και άλλα).
Τα αίτια και τα συμπτώματα
Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, η υπέρταση είναι ιδιοπαθής, που σημαίνει ότι δεν οφείλεται σε κάποιο γνωστό αίτιο. Σε μικρό ποσοστό των υπερτασικών ανθρώπων, η υπέρταση είναι δευτεροπαθής, δηλαδή οφείλεται σε κάποιο αίτιο που με κατάλληλες εξετάσεις μπορεί να βρεθεί και να θεραπευτεί. Μερικά από αυτά τα αίτια είναι η άπνοια ύπνου και οι παθήσεις των νεφρών των επινεφριδίων.
Όσον αφορά τα συμπτώματα, η υπέρταση δεν έχει… κανένα, γι’ αυτό ακριβώς ονομάζεται και «σιωπηλός δολοφόνος». Ο μόνος τρόπος για να καταλάβουμε αν είμαστε υπερτασικοί, είναι οι συχνές μετρήσεις με πιεσόμετρο και όχι μόνο μία μέτρηση. Αυτό οφείλεται στο ότι η πίεσή μας διαρκώς μεταβάλλεται, ακόμη και από δευτερόλεπτο σε δευτερόλεπτο. Επίσης,, όταν έχουμε συναισθηματική φόρτιση, δηλαδή άγχος, χαρά, φόβο, η πίεση ανεβαίνει παροδικά, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι κινδυνεύουμε. Επομένως, για να θεωρηθεί ότι κάποιος έχει υπέρταση, θα πρέπει αυτό να επιβεβαιωθεί με δύο τουλάχιστον επισκέψεις και μετρήσεις από ειδικό παθολόγο.
Συγκεκριμένα για τις μετρήσεις, ακολουθείται ένα ειδικό πρωτόκολλο. Το άτομο θα πρέπει να είναι ήρεμο σε καθιστή θέση για πέντε λεπτά πριν την μέτρηση, ενώ κατά την διάρκειά της το χέρι του θα πρέπει να ακουμπά σε κάποιο τραπέζι δίπλα.
Η θεραπεία
Από την στιγμή που ο παθολόγος κάνει διάγνωση υπέρτασης, η θεραπεία που θα πρέπει να ακολουθήσει ο ασθενής περιλαμβάνει δύο σκέλη: φαρμακευτική αντιμετώπιση και αλλαγή τρόπου ζωής. Τα αντιυπερταστικά φάρμακα χωρίζονται συνήθως σε διάφορες κατηγορίες, ανάλογα με την δράση τους, ενώ κατά την θεραπεία χρησιμοποιούνται δύο ή και παραπάνω από αυτά εφ’ όρου ζωής.
Όσον αφορά το δεύτερο σκέλος, η αλλαγή στον τρόπο ζωής μπορεί να βοηθήσει τόσο στην θεραπεία για αυτούς που πάσχουν όσο και στην πρόληψη. Η μείωση του σωματικού βάρους, οι σωστές διατροφικές συνήθειες και η μείωση πρόσληψης αλατιού, η περιορισμένη κατανάλωση αλκοολούχων ποτών και τέλος η σωματική άσκηση βοηθούν σημαντικά. Η σωματική άσκηση συγκεκριμένα, βελτιώνει όχι μόνο την πίεση αλλά και άλλους παράγοντες κινδύνου όπως η χοληστερίνη και το σάκχαρο.
Αξίζει να σημειώσουμε τέλος, ότι το κάπνισμα απαγορεύεται… δια ροπάλου αν έχετε υπέρταση, καθώς πολλαπλασιάζει τον καρδιαγγειακό κίνδυνο.
Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επισκεφτείτε το δικτυακό τόπο της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Υπέρτασης.
Μπορεί το νούμερο να σας φανεί… αστρονομικό, όμως είναι πέρα για πέρα αληθινό. Δύο εκατομμύρια Έλληνες πάσχουν από υπέρταση, σύμφωνα με στοιχεία τα οποία παρουσιάστηκαν σε εκδήλωση για την Παγκόσμια Ημέρα Υπέρτασης, ενώ αρκετοί εισηγητές συνέδεσαν την «έκρηξη» της ασθένειας με την οικονομική κρίση και την ανεργία. Τι είναι όμως η υπέρταση και πώς αντιμετωπίζεται; Ποια τα συμπτώματά της και τι θα πρέπει να προσέξουμε;
Ως υπέρταση, ονομάζεται η κατάσταση κατά την οποία η αρτηριακή πίεση, δηλαδή αυτή την οποία ασκεί το αίμα στα τοιχώματα των αρτηριών, είναι αυξημένη. Τι εννοούμε αυξημένη; Η αρτηριακή πίεση καταγράφεται με δύο αριθμούς, ο μεγαλύτερος αποτελεί την συστολική πίεση ("μεγάλη") και αφορά την πίεση που ασκείται στις αρτηρίες όταν συσπάται η καρδιά και ο μικρότερος την διαστολική («μικρή»), η οποία ασκείται στο τοίχωμα των αρτηριών όταν η καρδιά χαλαρώνει.
Κάπως έτσι, η πίεση ενός ατόμου ανάλογα με το επίπεδό της, κατατάσσεται σε:
Ιδανική: συστολική κάτω από 120 και διαστολική κάτω από 80.
Φυσιολογική: συστολική μεταξύ 120 και 129 και διαστολική μεταξύ 80 και 84.
Οριακή υπέρταση: συστολική 130 - 139 είτε διαστολική 85 - 89.
Υπέρταση: συστολική πάνω από 140 είτε διαστολική πάνω από 90.
Οι επιπτώσεις της υπέρτασης στην υγεία συνδέονται τόσο με την καρδιακή λειτουργία (στηθάγχη, ισχαιμία και έμφραγμα) όσο και με το νευρολογικό σύστημα (αλλοιώσεις του αμφιβληστροειδή, θόλωση της όρασης, αγγειακή απόφραξη ή αιμορραγία, εγκεφαλοπάθεια και άλλα).
Τα αίτια και τα συμπτώματα
Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, η υπέρταση είναι ιδιοπαθής, που σημαίνει ότι δεν οφείλεται σε κάποιο γνωστό αίτιο. Σε μικρό ποσοστό των υπερτασικών ανθρώπων, η υπέρταση είναι δευτεροπαθής, δηλαδή οφείλεται σε κάποιο αίτιο που με κατάλληλες εξετάσεις μπορεί να βρεθεί και να θεραπευτεί. Μερικά από αυτά τα αίτια είναι η άπνοια ύπνου και οι παθήσεις των νεφρών των επινεφριδίων.
Όσον αφορά τα συμπτώματα, η υπέρταση δεν έχει… κανένα, γι’ αυτό ακριβώς ονομάζεται και «σιωπηλός δολοφόνος». Ο μόνος τρόπος για να καταλάβουμε αν είμαστε υπερτασικοί, είναι οι συχνές μετρήσεις με πιεσόμετρο και όχι μόνο μία μέτρηση. Αυτό οφείλεται στο ότι η πίεσή μας διαρκώς μεταβάλλεται, ακόμη και από δευτερόλεπτο σε δευτερόλεπτο. Επίσης,, όταν έχουμε συναισθηματική φόρτιση, δηλαδή άγχος, χαρά, φόβο, η πίεση ανεβαίνει παροδικά, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι κινδυνεύουμε. Επομένως, για να θεωρηθεί ότι κάποιος έχει υπέρταση, θα πρέπει αυτό να επιβεβαιωθεί με δύο τουλάχιστον επισκέψεις και μετρήσεις από ειδικό παθολόγο.
Συγκεκριμένα για τις μετρήσεις, ακολουθείται ένα ειδικό πρωτόκολλο. Το άτομο θα πρέπει να είναι ήρεμο σε καθιστή θέση για πέντε λεπτά πριν την μέτρηση, ενώ κατά την διάρκειά της το χέρι του θα πρέπει να ακουμπά σε κάποιο τραπέζι δίπλα.
Η θεραπεία
Από την στιγμή που ο παθολόγος κάνει διάγνωση υπέρτασης, η θεραπεία που θα πρέπει να ακολουθήσει ο ασθενής περιλαμβάνει δύο σκέλη: φαρμακευτική αντιμετώπιση και αλλαγή τρόπου ζωής. Τα αντιυπερταστικά φάρμακα χωρίζονται συνήθως σε διάφορες κατηγορίες, ανάλογα με την δράση τους, ενώ κατά την θεραπεία χρησιμοποιούνται δύο ή και παραπάνω από αυτά εφ’ όρου ζωής.
Όσον αφορά το δεύτερο σκέλος, η αλλαγή στον τρόπο ζωής μπορεί να βοηθήσει τόσο στην θεραπεία για αυτούς που πάσχουν όσο και στην πρόληψη. Η μείωση του σωματικού βάρους, οι σωστές διατροφικές συνήθειες και η μείωση πρόσληψης αλατιού, η περιορισμένη κατανάλωση αλκοολούχων ποτών και τέλος η σωματική άσκηση βοηθούν σημαντικά. Η σωματική άσκηση συγκεκριμένα, βελτιώνει όχι μόνο την πίεση αλλά και άλλους παράγοντες κινδύνου όπως η χοληστερίνη και το σάκχαρο.
Αξίζει να σημειώσουμε τέλος, ότι το κάπνισμα απαγορεύεται… δια ροπάλου αν έχετε υπέρταση, καθώς πολλαπλασιάζει τον καρδιαγγειακό κίνδυνο.
Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επισκεφτείτε το δικτυακό τόπο της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Υπέρτασης.
