Νευρική Ανορεξία: Αναγνωρίστε τη και νικήστε τη

Όπως μας είπε η κ. Αθανασιάδου, «η νευρική ανορεξία ή ακόμα καλύτερα η ψυχογενής ανορεξία εντάσσεται στην κατηγορία των «διαταραχών πρόσληψης τροφής». Ο ασθενής ανησυχεί για το βάρος του, ακόμη κι αν αυτό είναι κάτω από το κανονικό για το σωματότυπο του και επιδιώκει με κάθε τρόπο να χάσει περισσότερα κιλά. Οι ασθενείς έχουν λανθασμένη εικόνα και αντίληψη της εμφάνισης τους. Αν και φτάνουν σε σημείο να είναι οστεώδεις, νιώθουν παχύσαρκοι». 

Τα συμπτώματα

Ποια είναι λοιπόν τα συμπτώματα, που μαρτυρούν την εμφάνιση της διαταραχής; Πότε η απώλεια κιλών ξεπερνά τα όρια μιας υγιούς και ωφέλιμης για τον οργανισμό διαδικασίας;
Όπως μας είπε η κ. Αθανασιάδου, «τα άτομα με ψυχογενή ανορεξία έχουν μια παθολογική διατροφική συμπεριφορά, η οποία χαρακτηρίζεται από αυστηρές και εξαντλητικές δίαιτες, ή υπερκατανάλωση τροφών σε σύντομο χρονικό διάστημα και πρόκληση εμετού στη συνέχεια, λόγω ενοχών, αποφυγή γευμάτων ή πέταμα του φαγητού στα κρυφά, όπως επίσης και άλλες ιδιόρρυθμες συνήθειες, όπως το κρύψιμο του φαγητού μέσα στο σπίτι».

Ως συνήθως η εξέλιξη της διαταραχής έχει επίσης άσχημες επιπτώσεις στην εικόνα και τη λειτουργία του σώματος. «Το δέρμα γίνεται θαμπό εξαιτίας της αφυδάτωσης, τα μαλλιά εξασθενούν, τα δόντια καταστρέφονται. Συχνά παρατηρείται υπόταση, αρρυθμία, ταχυκαρδία, αμηνόρροια, υπερκόπωση, αλλά και γαστρεντερολογικά και αναπαραγωγικά προβλήματα».

Πέρα από τις αντιδράσεις του σώματος, την εμφάνιση της διαταραχής μαρτυρά και η ίδια η συμπεριφορά του ατόμου. «Το άτομο δεν αναπτύσσει διαπροσωπικές σχέσεις, αποφεύγει κάθε κοινωνική δραστηριότητα που μπορεί να συσχετίζεται με το φαγητό και εμφανίζει μειωμένο σεξουαλικό ενδιαφέρον». Ακόμη οι ασθενείς είναι συνήθως κακόκεφοι και δεν ενδιαφέρονται για δραστηριότητες που παλαιότερα τους χαροποιούσαν. Η μοναδική τους ευχαρίστηση προκύπτει από την απώλεια κιλών».

Τα αίτια της διαταραχής
Τι είναι αυτό που οδηγεί ένα άτομο σε μια τόσο ακραία συμπεριφορά; Πώς μια δίαιτα μετατρέπεται σε πραγματική εμμονή, εκφυλίζοντας τον ίδιο τον άνθρωπο; Η Ιατρική δεν έχει ακόμα αποφανθεί για τα ακριβή αίτια της νόσου, υπάρχουν όμως βασικές ενδείξεις, οι οποίες προκύπτουν μέσα από κάποιες έρευνες και μελέτες, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν τα τελευταία χρόνια για τους παράγοντες που ευνοούν την εμφάνισή της.

Όπως μας είπε η κ. Αθανασιάδου, «Υπάρχουν κάποιοι ψυχολογικοί παράγοντες, οι οποίοι ευνοούν σημαντικά τις πιθανότητες για εμφάνιση της νόσου. Τα άτομα με ψυχογενή ανορεξία, κάθε φορά που αισθάνονται αρνητικά συναισθήματα, χρησιμοποιούν το φαγητό ως μέσο ανακούφισης από το άγχος και την ανησυχία. Αυτό σε συνδυασμό με την αίσθηση ότι χάνουν τον έλεγχο της ζωής τους σε διάφορα ζητήματα, τους οδηγεί να ασχολούνται με το σωματικό τους βάρος υπερβολικά και εμμονικά, για να αναπληρώσουν την προηγούμενη έλλειψη ελέγχου».

Σημαντικό ρόλο παίζουν επίσης κάποια ατομικά χαρακτηριστικά, τα οποία προκύπτουν από την προσωπικότητα και την ιδιοσυγκρασία του κάθε ατόμου. «Συχνά το άτομο που οδηγείται στη συγκεκριμένη ψυχική νόσο έχει χαμηλή αυτοπεποίθηση, εκδηλώνει διάχυτο άγχος και τρέφει μη ρεαλιστικές προσδοκίες για τον εαυτό του. Χαρακτηρίζεται από άσκοπη τελειοθηρία και μία συνεχόμενη ανάγκη για διακρίσεις».

Σε σημαντικό βαθμό επηρεάζει επίσης και το οικογενειακό περιβάλλον μέσα στο οποίο μεγαλώνει το παιδί, και ιδιαίτερα η σχέση που έχει αναπτύξει με τους γονείς του. «Υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι οι γονείς των ατόμων που εμφανίζουν αυτή την ψυχογενή νόσο είναι υπερβολικά ελεγκτικοί και δεν επιτρέπουν την αυτονόμηση και την ανεξαρτησία των παιδιών τους», εξηγεί η κ. Αθανασιάδου. «Τα άτομα αυτά συχνά πυκνά περιγράφουν μία μητέρα που δεν επιτρέπει τις πρωτοβουλίες, είναι άκαμπτη και παρεμβατική και έναν πατέρα "απόντα", που δεν παίρνει καμία ευθύνη από τον ρόλο του μέσα στην οικογένεια. Αυτός, λοιπόν, είναι ο εγκλωβισμός: το παιδί δεν αφήνεται να πάρει πρωτοβουλία, να βγάλει και να λάβει συναίσθημα και παράλληλα οι γονείς του έχουν την προσδοκία να εκπληρώσει όλες τους τις επιθυμίες».