Οι αλλεργίες της Άνοιξης: Όσα πρέπει να ξέρετε

του Γιώργου Κόκουβα

Για πολλούς, η Άνοιξη κερδίζει εύκολα τον τίτλο της καλύτερης εποχής του έτους. Μετά από έναν κρύο χειμώνα, η ανθοφορία και η επάνοδος του πρασίνου στην καθημερινότητά μας είναι σίγουρα κάτι ευχάριστο - όχι, όμως για όλους: Για κάποιους από εμάς, όλα αυτά σημαίνουν καταρροή, κόκκινα μάτια, ασταμάτητο φτάρνισμα και ανυπόφορη φαγούρα.

Οι αλλεργίες της Άνοιξης, δυστυχώς, αφορούν πολλούς από εμάς, και παρ’ ότι, σύμφωνα με τις στατιστικές, ταλαιπωρούν περισσότερο τα παιδιά, μπορούν να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε ηλικία και να κάνουν εφιάλτη μια βόλτα στο πάρκο ή έναν καφέ στο μπαλκόνι. Παρακάτω, συγκεντρώνουμε τις πληροφορίες των ειδικών για τις αλλεργίες που εμφανίζονται αυτή την εποχή του χρόνου και τις συμβουλές τους για να προστατευθείτε από αυτές.

Πού οφείλονται οι ανοιξιάτικες αλλεργίες;

Αλλεργία είναι κάθε μη ομαλή αντίδραση του οργανισμού μας σε αβλαβείς υπό φυσιολογικές συνθήκες ουσίες, οι οποίες σε αυτή την περίπτωση ονομάζονται αλλεργιογόνα. Τα αλλεργιογόνα εισέρχονται στον οργανισμό μας όταν εισπνέουμε, όταν καταπίνουμε ή όταν έρχονται σε επαφή με το δέρμα μας. Τότε, ενεργοποιούν διαδικασίες του ανοσοποιητικού μας συστήματος, και παράγουν ουσίες που αντιδρούν επί των «οργάνων-στόχων», όπως είναι για παράδειγμα τα μάτια, το δέρμα, οι πνεύμονες κλπ.

*Τα είδη των αλλεργιών

Αλλεργική ρινίτιδα
Πού οφείλεται: Σε γύρεις, μύκητες, τριχώματα ζώων ή ακάρεα σκόνης
Συμπτώματα: Μπούκωμα μύτης, φτέρνισμα, καταρροή και φαγούρα
Άλλα χαρακτηριστικά: Εμφανίζεται συνήθως στα τέλη Φεβρουαρίου, κορυφώνεται κατά τον Απρίλιο και τον Μάιο, οπότε και ανθοφορούν πολλά «ένοχα» φυτά του αγρού, όπως η ελιά και το περδικάκι. Τα συμπτώματα ελαχιστοποιούνται τον Ιούνιο.
Συχνά, συνοδεύεται (χωρίς να είναι απαραίτητο πάντα να συνυπάρχουν) από αλλεργική επιπεφυκίτιδα, που οφείλεται στα αλλεργιογόνα του αέρα (γύρεις, ακάρεα σκόνης, μύκητες, επιθήλια ζώων), τα οποία επηρεάζουν τα μάτια, προκαλώντας κνησμό, ερυθρότητα και δάκρυα.

Αλλεργικό άσθμα
Πού οφείλεται: Πέρα από τα πιο πάνω φυτά και λοιπά αλλεργιογόνα (τα ακάρεα που βρίσκονται στην οικιακή σκόνη, η εποχιακή γύρη, τα πούπουλα, το τρίχωμα ζώων, οι σπόροι μυκήτων), μεγάλη σημασία παίζει στην συγκεκριμένη αλλεργική αντίδραση το οικογενειακό ιστορικό. Λοιμώξεις όπως αυτές των πνευμόνων και της ιγμορίτιδας επιβαρύνουν την κατάσταση.
Συμπτώματα: Βήχας και δυσκολία στην αναπνοή
Άλλα χαρακτηριστικά: Η ατμοσφαιρική ρύπανση και η επιβαρυμένη ατμόσφαιρα (από καπνό τσιγάρου επί παραδείγματι) επιβαρύνουν την κατάσταση, ενώ η κορύφωση των συμπτωμάτων τοποθετείται επίσης στην «καρδιά» της Άνοιξης, από τον Απρίλιο ως τον Μάιο.

Κνίδωση
Πού οφείλεται: Σε τρόφιμα, διάφορα φάρμακα όπως η πενικιλλίνη και η ασπιρίνη, αλλά και σε γύρεις (πεύκου, ελιάς) κατά τους ανοιξιάτικους και καλοκαιρινούς μήνες, καθώς και στην άμεση επαφή του δέρματος με γκαζόν, όταν για παράδειγμα ξαπλώνουμε σε χορτάρι.
Συμπτώματα: Το πλέον χαρακτηριστικό είναι η φαγούρα, η οποία συνοδεύεται από δερματικές «πλάκες» στο πρόσωπο και στα εξωτερικά ή εσωτερικά όργανά του.
Άλλα χαρακτηριστικά: Αν παρατηρήσουμε έντονο πρήξιμο, θα πρέπει να ανησυχήσουμε για αγγειοοίδημα, το οποίο είναι ουσιαστικά η διόγκωση βλεννογόνων, όπως τα χείλη, τα βλέφαρα, η γλώσσα και ο λάρυγγας – σε αυτή την περίπτωση, θα πρέπει να αναζητήσετε αμέσως την βοήθεια αλλεργιολόγου.

Αναφυλαξία
Πού οφείλεται: Πρόκειται για αλλεργικό σοκ που προκύπτει από την έντονη συστηματική αναφυλακτική αντίδραση του οργανισμού μετά από έκθεση σε αλλεργιογόνο, και είναι εξαιρετικά επικίνδυνη, καθώς μπορεί να απειλήσει μέχρι και τη ζωή μας.
Είδη και συμπτώματα: Κατά την περίοδο της Άνοιξης, οι συνηθέστεροι «ύποπτοι» αναφυλαξίας είναι η αλλεργία σε υμενόπτερα (όπως μέλισσες και σφήκες, στον οποίων το δηλητήρια μπορεί να υπάρξει αλλεργία) και η αλλεργία σε εποχικά τρόφιμα, τα οποία καταναλώνονται σε μεγάλη ποσότητα αυτή την περίοδο. Δύσπνοια, φαγούρα και γαστρεντερικές διαταραχές είναι ορισμένα από τα συμπτώματα της τροφικής αλλεργίας.

*Πώς αντιμετωπίζονται οι αλλεργίες

Κατ’ αρχάς, όσοι ανησυχούν για αλλεργίες, μπορούν εύκολα να διαπιστώσουν το κατά πόσο είναι αλλεργικοί μέσω ειδικών εξετάσεων. Όσο για την αντιμετώπιση, αυτή συνήθως συνίσταται στην χορήγηση ειδικών φαρμάκων και σπρέι, καθώς και στην (κατά το δυνατόν) αποχή από μέρη όπου παραμονεύουν οι γύρεις. Υπάρχει επίσης και η λύση της «απευαισθητοποίησης», η οποία είναι ανοσοθεραπεία με υπογλώσσιες σταγόνες που γίνεται από τον ασθενή στο σπίτι του.

*Πώς να προφυλαχθείτε

Η πρόληψη και οι προφυλάξεις είναι ίσως η αποτελεσματικότερη μέθοδος για να μείνετε μακριά από τις ανεπιθύμητες… «παρενέργειες» της Άνοιξης. Η ειδική παθολόγος Αναστασία Μοσχοβάκη, μας δίνει τις συμβουλές της για να προλάβουμε αναφυλακτικές αντιδράσεις και να ελαχιστοποιήσουμε τα συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας.

Για την πρόληψη επικίνδυνων αναφυλακτικών αντιδράσεων κατά την διάρκεια εκδρομικών αποδράσεων στην εξοχή:
-Απαγορεύεται το περπάτημα χωρίς παπούτσια ή με πέδιλα. Συνιστώνται κλειστά παπούτσια και μακριά παντελόνια για να αποφεύγεται η άμεση επαφή δέρματος αλλεργιογόνων
-Να αποφεύγετε την χρήση αρωμάτων ή αρωματικών γαλακτωμάτων σώματος διότι μπορεί να προσελκύσουν μια ποικιλία εντόμων
-Να αποφεύγετε την πραγματοποίηση δραστηριοτήτων όπως το κλάδεμα, το κόψιμο χόρτων, η αποκομιδή σκουπιδιών και πεσμένων φρούτων ιδιαιτέρως με γυμνά χέρια
-Τα ευαίσθητα αλλεργικά άτομα πρέπει να έχουν μαζί τους ενέσεις άμεσης ανάγκης.

Γενικά μέτρα μετριασμού και πρόληψης της κοινής αλλεργικής ρινίτιδας της Άνοιξης:
-Συνιστάται αποφυγή καπνού και έκθεσης στη γύρη
-Εξετάστε το ενδεχόμενο εγκατάστασης ειδικών κλιματιστικών συστημάτων για αλλεργικούς, τα οποία διασφαλίζουν επαρκή αερισμό του χώρου κατακρατώντας την γύρη
-Τα κλιματιστικά πρέπει να συντηρούνται επαρκώς
-Τα παράθυρα στο αυτοκίνητο και στο σπίτι πρέπει να διατηρούνται κλειστά. Τα διπλά τζάμια συχνά βοηθούν
-Να χρησιμοποιείτε καλύμματα στους καναπέδες και στα κρεβάτια κατά την διάρκεια της ημέρας και να τα αφαιρείτε κατά το βράδυ, μετά την επιστροφή σας από την εργασία
-Η γούνα των κατοικίδιων ζώων όταν εκτίθενται στο εξωτερικό περιβάλλον πρέπει να πλένεται και να καθαρίζεται