Μύθοι και αλήθειες για το σώμα μας

Πριν από λίγο καιρό μάθαμε πως δεν χρειάζεται να μετράμε σαν ψυχωτικοί τα ποτήρια νερού που πίνουμε, γιατί τα «οκτώ ποτήρια νερό την ημέρα» ήταν απλά ένας μύθος –ναι, χρειαζόμαστε αρκετό νερό για να είμαστε υγιείς, αλλά το νερό που περιέχουν τα φρούτα, τα φαγητά και τα ροφήματα που καταναλώνουμε κατά τη διάρκεια της ημέρας προσμετρούνται σε αυτήν την συνιστώμενη ημερήσια ποσότητα. Λίγο πριν, είχαμε μάθει πως ένα μήλο την ημέρα δεν αρκεί για να πάρει ο οργανισμός μας όλη την βιταμίνη C που χρειάζεται και να κάνει τους γιατρούς πέρα. Καιρός να απομυθοποιήσουμε μερικές ακόμα ευρύτατα διαδεδομένες «γνώσεις» για τον ανθρώπινο οργανισμό.

Μύθος #1: Οι τρίχες σκληραίνουν και μεγαλώνουν γρηγορότερα όταν τις ξυρίζουμε
Δεν έχετε σκεφτεί ποτέ πως, αν ήταν όντως έτσι, οι άνδρες που αντιμετωπίζουν προβλήματα τριχόπτωσης απλώς θα ξύριζαν το κεφάλι τους και τα μαλλιά τους θα επανεμφανίζονταν τάχιστα και σκληρότερα; Η ερευνήτρια υγείας Rachel C. Vreeman και ο αναπληρωτής καθηγητής παιδιατρικής Aaron E. Carrol διαψεύδουν τον μύθο εδώ εξηγώντας, μεταξύ άλλων, πως «οι τρίχες που εμφανίζονται μετά το ξύρισμα δεν έχουν έρθει σε επαφή με τον ήλιο ή με χημικές ουσίες όπως τα αφρόλουτρα και τα καλλυντικά, γι’ αυτό φαίνονται πιο σκούρες. Επίσης, οι άκρες τους δεν έχουν προλάβει να μαλακώσουν –όπως συμβαίνει για παράδειγμα στα μαλλιά καθώς μακραίνουν– γι’ αυτό δίνουν την εντύπωση της σκληρότητας. Επιπροσθέτως, το ξύρισμα αφαιρεί το νεκρό τμήμα της τρίχας, χωρίς να επηρεάζει στο ελάχιστο αυτό που βρίσκεται κάτω από το δέρμα. Δεν θα μπορούσε, λοιπόν, να μεταβάλλει την συχνότητα με την οποία μεγαλώνουν οι τρίχες ή την ποιότητά τους».

Μύθος #2: Οι θερμίδες είναι το άλφα και το ωμέγα όσον αφορά τη δίαιτα και την υγιεινή διατροφή
Σκεφτείτε το έτσι: Έχουμε ένα σοκολατάκι και μερικές ντομάτες. Αν, ας πούμε το σοκολατάκι περιέχει 435 θερμίδες, κι εσείς φάτε τόσες ντομάτες όσες ισούνται με 435 θερμίδες, θα παχύνετε το ίδιο; Όχι. Γιατί οι ντομάτες και τα σοκολατάκια έχουν διαφορετική σύνθεση, διαφορετικές επιπτώσεις στον οργανισμό σας, διαφορετικούς τρόπους πέψης και επεξεργασίας. Γιατί είναι, εν τέλει, δύο εντελώς διαφορετικά πράγματα. Το πώς ακριβώς ο οργανισμός μας επεξεργάζεται τις θερμίδες που λαμβάνει (ποιες από αυτές κάνει λίπος, ποιες ξοδεύει, ποιες μετατρέπει σε ενέργεια και ούτω καθεξής) διαφέρει όχι μόνο από τροφή σε τροφή, αλλά και από οργανισμό σε οργανισμό. Οπότε όχι, το να μετράτε θερμίδες δεν θα σας βοηθήσει απαραίτητα να αδυνατίσετε, όπως εξηγεί η διαιτολόγος Kari Hartel σε αυτό το άρθρο.

Μύθος #3: Χρειαζόμαστε οκτώ ώρες ύπνου την ημέρα
Η συμβουλή –πασπαρτού για οτιδήποτε έχει να κάνει με την υγεία –να μειώσετε το άγχος, να αυξήσετε τις επιδόσεις σας, να ζήσετε μέχρι τα βαθειά γεράματα– έχει μια γερή βάση: κάποιοι άνθρωποι χρειάζονται όντως οκτώ ώρες ύπνου την ημέρα. Αυτή, όμως, είναι η μέγιστη ποσότητα ύπνου, που δεν είναι απαραίτητη για όλους τους ανθρώπους.Πρόσφατες έρευνες απέδειξαν ότι κάποιοι άνθρωποι διαθέτουν το γονίδιο που είναι γνωστό ως ABCC9 και χρειάζονται πολύ λιγότερες ώρες ύπνου. Ο οργανισμός των τυχερών κατόχων του συγκεκριμένου γονιδίου λειτουργεί τέλεια ακόμα και με τέσσερις ώρες ύπνου την ημέρα.

Μύθος #4: Για την παχυσαρκία ευθύνεται ο αργός μεταβολισμός μας
Όταν ο μεταβολισμός μας λειτουργεί σε γρήγορους ρυθμούς το σώμα μας καίει περισσότερες θερμίδες. Άρα, οι αδύνατοι, γυμνασμένοι και υγιείς άνθρωποι έχουν ταχύτερο μεταβολισμό, σωστά; Όχι απαραίτητα. Όπως έδειξαν οι μελέτες των ερευνητών παχυσαρκίας της Mayo Clinic, ο βασικός μεταβολισμός μας εξαρτάται και από το μέγεθος του σώματος: όσο πιο αδύνατος είναι κανείς, τόσο πιο αργός είναι ο μεταβολισμός του, αφού τόσο λιγότερες θερμίδες χρειάζεται να κάψει για να κινηθεί. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα πως το πρόβλημα της παχυσαρκίας οφείλεται περισσότερο στην καθιστική ζωή και λιγότερο στην ταχύτητα με την οποία δουλεύει ο μεταβολισμός. 

Μύθος #5: Η ούρηση σε τσίμπημα από τσούχτρα ανακουφίζει τον πόνο
Δεν γνωρίζουμε από πού ή πως προήλθε η εν λόγω συμβουλή (η οποία ενίοτε… επεκτείνεται και σε τσιμπήματα από σφήκες, μέλισσες κτλ.) και που ακριβώς στηρίζεται, αλλά αν ποτέ βρεθείτε στην δυσάρεστη αυτή θέση τότε το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να αφαιρέσετε τα εμφανή πλοκάμια με ένα πλαστικό γάντι, αν κάτι τέτοιο είναι δυνατόν και να αφήσετε το… ξαλάφρωμα για κάποια άλλη στιγμή. Σύμφωνα με τους ειδικούς, αν δεν έχετε κοντά σας κάποιο ειδικό gel, τότε η καλύτερη εναλλακτική είναι να χρησιμοποιήσετε ξύδι ή θαλασσινό νερό. Εργαστηριακές δοκιμές μάλιστα, έδειξαν ότι τα ούρα, η αμμωνία και το αλκοόλ, μπορούν να προκαλέσουν επιδείνωση του πόνου και του οιδήματος από το τσίμπημα.

Μύθος #6: «Μην βγεις έξω χωρίς ζεστά ρούχα, θα αρρωστήσεις»
Κλασσική συμβουλή που έχουμε ακούσει δεκάδες φορές από τους γονείς μας σε μικρή ηλικία. Το να βγείτε ελαφριά ντυμένοι έξω τον χειμώνα δεν αυξάνει σε καμία περίπτωση τον κίνδυνο να κολλήσετε τον ιό της γρίπης. Μπορεί ο ιός τις γρίπης να είναι περισσότερο διαδεδομένος τους χειμερινούς μήνες, αλλά το κρύο αυτό καθεαυτό δεν σας αρρωσταίνει. Το γεγονός ότι τους κρύους μήνες τα κρούσματα της γρίπης είναι περισσότερα, οφείλεται στο γεγονός ότι συνηθίζουμε να συνωστιζόμαστε σε κλειστούς χώρους χωρίς τον απαραίτητο εξαερισμό και επομένως να γινόμαστε περισσότερο ευάλωτοι στον ιό. Επίσης, σύμφωνα με τους ειδικούς, η μη επαρκής ξεκούραση, η κακή διατροφή και η αθέτηση βασικών κανόνων υγιεινής όπως το τακτικό πλύσιμο των χεριών είναι μερικές ακόμα αιτίες.

Μύθος #7: Είναι επικίνδυνο να ξυπνήσεις έναν υπνοβάτη
Για την ακρίβεια είναι επικίνδυνο να ΜΗΝ ξυπνήσεις έναν υπνοβάτη, αλλά πολύς κόσμος πίστευε τον εν λόγω μύθο για πολύ καιρό, πιθανότατα λόγω των… συνεπειών (μπουνιές, χαστούκια) που υπέστησαν όταν ξυπνούσαν τους υπνοβάτες φίλους τους. Σίγουρα όσοι υπνοβατούν βρίσκονται προ εκπλήξεως αν δεν ξυπνήσουν στο κρεβάτι τους και μπορεί να αντιδράσουν περίεργα, αλλά, σύμφωνα με τους ειδικούς, αν τους αφήσετε να πάνε όπου… θέλουν είναι ακόμα πιο επικίνδυνο για την σωματική τους ακεραιότητα. Έτσι, συνίσταται να τους ξυπνήσετε αν χρειαστεί, αν και το καλύτερο θα ήταν να τους «καθοδηγήσετε» εκεί που θα έπρεπε να βρίσκονται. Στο κρεβάτι.