Πώς να βοηθήσεις κάποιον με κατάθλιψη
Βλέπεις πως κάποιος φίλος ή κοντινός συγγενής σου φλερτάρει με την κατάθλιψη; Δες πώς μπορείς να τον βοηθήσεις.
γράφει η Ελπίδα Παναγιωτουνάκου, Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια, Msc
Υπάρχουν στιγμές που ο καθένας από εμάς μπορεί να νιώσει θλιμμένος ή με έλλειψη ενέργειας και αισιόδοξης διάθεσης και αυτό είναι φυσιολογικό.
Ωστόσο, εάν το καταθλιπτικό συναίσθημα αρχίσει να αποτελεί μια μόνιμη κατάσταση ή να επενεργεί αρνητικά στην καθημερινή ζωή, τότε αυτό μπορεί να αποτελεί σημάδι κατάθλιψης στo πλαίσιo συναισθηματικής διαταραχής, και τότε χρειάζεται βοήθεια από ειδικό.
Εάν είσαι φροντιστής ή φίλος ατόμου με κατάθλιψη, να τι μπορείς να κάνεις:
1.Δείξε του ότι τον στηρίζεις. Έκφρασε τις ανησυχίες σου για την πορεία της υγείας του και επικεντρώσου σε συμπεριφορές και αντιδράσεις που βρίσκεις ανησυχητικές. Θα μπορούσες, για παράδειγμα, να πεις: «Μου φαίνεται ότι το τελευταίο διάστημα έχεις παραμελήσει αρκετά τον εαυτό σου και μοιάζεις αρκετά θλιμμένος. Είναι έτσι»; Όταν το άτομο θα θελήσει να σου μιλήσει, άκουσέ το με προσοχή, αποφεύγοντας ωστόσο να εστιάσεις σε συμβουλές. Η αποδοχή και η ενεργητική ακρόαση μπορούν να φέρουν τα καλύτερα αποτελέσματα
2. Εστίασε στα θετικά του σημεία. Συχνά, τα άτομα με κατάθλιψη νιώθουν απογοητευμένα τόσο από τον εαυτό τους, όσο και από τη ζωή γενικότερα. Προσπάθησε να υπενθυμίζεις στο αγαπημένο σου πρόσωπο τα όσα καταφέρνει και κάνει καλά, το πόσο σημαντικό ρόλο παίζει στη ζωή σου, αλλά και ότι δεν είναι βοηθητικό να κρίνει τόσο αυστηρά τον εαυτό του
3. Δείξε ενσυναίσθηση. Προσπάθησε να μπεις στη θέση του, ακόμα και αν πολλές φορές αδυνατείς να κατανοήσεις κάποιες συμπεριφορές του. Απόφυγε εκφράσεις, όπως: «Όλα καλά θα πάνε», «Αυτό που σε προβληματίζει είναι πολύ εύκολο. Γιατί απογοητεύεσαι τόσο»; ή «Άλλοι έχουν σοβαρότερα προβλήματα και τα καταφέρνουν». Αντ’ αυτού, ενίσχυσε την έκφραση των προβληματισμών και των συναισθημάτων του με ερωτήσεις του τύπου: «Μίλησε μου περισσότερο για αυτό. Φαίνεται να σε βασανίζει αρκετά», «Ακούγεται πολύ δύσκολο όλο αυτό για σένα. Λυπάμαι που νιώθεις έτσι».
4. Γίνε το καλό παράδειγμα για έναν υγιεινό τρόπο ζωής. Ενίσχυσε το αγαπημένο σου πρόσωπο να μένει ενεργό και δραστήριο, να βάζει μικρούς στόχους που να του δίνουν κίνητρο για ζωή και να προσέχει τη διατροφή και την άσκησή του, μέσα από το δικό σου παράδειγμα. Παρακίνησέ το να κάνετε μαζί πράγματα σε καθημερινή βάση, όπως περπάτημα ή συνάντηση για καφέ. Εάν το πρόσωπο με κατάθλιψη είναι ο γονιός σου, ανάθεσέ του αρμοδιότητες που θα του δώσουν χαρά και ικανοποίηση, όπως το να πάει τα εγγόνια του στο σχολείο ή να ετοιμάσει το φαγητό που αρέσει σε όλη την οικογένεια και το κάνει καλύτερα από εσένα!
5. Κράτα τη επικοινωνία μαζί του. Φρόντισε να μιλάτε τακτικά μέσα στην ημέρα και βοήθησέ το να οργανώσει μια καθημερινή ρουτίνα που θα φέρνει σταθερότητα στη ζωή του. Το πρόγραμμα σε καθημερινές δραστηριότητες, όπως το φαγητό, ο ύπνος, οι δουλειές του σπιτιού ή η άθληση, θα τονώσουν το αίσθημα ελέγχου του αγαπημένου σου ανθρώπου, με αποτέλεσμα να βιώνει περισσότερη ικανοποίηση
6. Βοήθησέ το να ξεκινήσει θεραπεία. Πολλές φορές, τα άτομα με κατάθλιψη δεν αντιλαμβάνονται ότι νοσούν. Σε άλλες περιπτώσεις, μπορεί να γνωρίζουν ότι η θεραπεία θα βοηθούσε, αλλά δεν ξέρουν πού ή πώς να αναζητήσουν έναν ειδικό. Βρες για εκείνο κάποιους πιθανούς θεραπευτές προκειμένου να επιλέξει, πήγαινε μαζί του στο πρώτο ραντεβού, συζητήστε μαζί τι θα ήθελε να ρωτήσει τον θεραπευτή του ή τι θα θεωρούσε σημαντικό να του αναφέρει
7. Φρόντισε να μη διακόψει τη θεραπεία του. Η κατάθλιψη μπορεί να κάνει το άτομο να απογοητευτεί εύκολα, να μη θέλει να βγει από το σπίτι και γενικότερα να αρχίσει να ακυρώνει τα προγραμματισμένα ραντεβού με τον ψυχολόγο του ή να ρυθμίζει μόνο του τη φαρμακευτική αγωγή που μπορεί να παίρνει. Εξήγησέ του ότι μπορεί να υπάρχουν δύσκολες μέρες, αλλά ταυτόχρονα θύμισέ του πόσο καλύτερα νιώθει αφ’ ότου έχει δει το θεραπευτεί του ή όποτε λαμβάνει με σωστό τρόπο την αγωγή του
8. Ενημερώσου για την κατάθλιψη. Προκειμένου να βοηθήσεις το αγαπημένο σου πρόσωπο, είναι σημαντικό να ενημερωθείς για το τι είναι η κατάθλιψη, τι συνέπειες έχει και πως μπορεί να αντιμετωπιστεί. Σε αντίθετη περίπτωση, μπορεί να συγκρίνεις το άτομο που έχεις απέναντί σου με αυτό που ήταν κάποτε και όχι με αυτό που είναι τώρα λόγω της νόσου και έτσι να δηλητηριάζεσαι από το θυμό ή/και την απογοήτευση.
9. Φρόντισε τον εαυτό σου. Η κατάθλιψη μπορεί να αποτελέσει μια μακροχρόνια κατάσταση. Οπλίσου με υπομονή, αλλά μην παραμελείς τον εαυτό και τις ανάγκες σου. Στάσου πλάι στον αγαπημένο σου, αλλά με όρια. Για παράδειγμα, εάν φοβάται και σε παίρνει διαρκώς τηλέφωνο για ασφάλεια, προσπάθησε να το περιορίσεις, θέτοντας π.χ. ότι θα μιλάτε κάθε πρωί και μια φορά επιστρέφοντας από τη δουλειά. Μη νιώθετε ενοχή εάν δεν τον συμπεριλαμβάνετε σε όλες σας τις δραστηριότητες και δεν τα κάνετε όλα μαζί. Βρες χρόνο για τις δικές σου αγαπημένες δραστηριότητες, τους φίλους και την υπόλοιπη οικογένειά σου.
10. Μην απελπίζεσαι. Η αντιμετώπιση της κατάθλιψης απαιτεί χρόνο, αλλά με τη σωστή θεραπεία τα αποτελέσματα μπορεί να είναι εξαιρετικά!
Να θυμάσαι ότι τα πράγματα δεν θα είναι πάντα έτσι και αυτό είναι ένα μήνυμα που καλό είναι να το περνάς συστηματικά και στο αγαπημένο σου πρόσωπο που νοσεί από κατάθλιψη.
Υπάρχουν στιγμές που ο καθένας από εμάς μπορεί να νιώσει θλιμμένος ή με έλλειψη ενέργειας και αισιόδοξης διάθεσης και αυτό είναι φυσιολογικό.
Ωστόσο, εάν το καταθλιπτικό συναίσθημα αρχίσει να αποτελεί μια μόνιμη κατάσταση ή να επενεργεί αρνητικά στην καθημερινή ζωή, τότε αυτό μπορεί να αποτελεί σημάδι κατάθλιψης στo πλαίσιo συναισθηματικής διαταραχής, και τότε χρειάζεται βοήθεια από ειδικό.
Εάν είσαι φροντιστής ή φίλος ατόμου με κατάθλιψη, να τι μπορείς να κάνεις:
1.Δείξε του ότι τον στηρίζεις. Έκφρασε τις ανησυχίες σου για την πορεία της υγείας του και επικεντρώσου σε συμπεριφορές και αντιδράσεις που βρίσκεις ανησυχητικές. Θα μπορούσες, για παράδειγμα, να πεις: «Μου φαίνεται ότι το τελευταίο διάστημα έχεις παραμελήσει αρκετά τον εαυτό σου και μοιάζεις αρκετά θλιμμένος. Είναι έτσι»; Όταν το άτομο θα θελήσει να σου μιλήσει, άκουσέ το με προσοχή, αποφεύγοντας ωστόσο να εστιάσεις σε συμβουλές. Η αποδοχή και η ενεργητική ακρόαση μπορούν να φέρουν τα καλύτερα αποτελέσματα
2. Εστίασε στα θετικά του σημεία. Συχνά, τα άτομα με κατάθλιψη νιώθουν απογοητευμένα τόσο από τον εαυτό τους, όσο και από τη ζωή γενικότερα. Προσπάθησε να υπενθυμίζεις στο αγαπημένο σου πρόσωπο τα όσα καταφέρνει και κάνει καλά, το πόσο σημαντικό ρόλο παίζει στη ζωή σου, αλλά και ότι δεν είναι βοηθητικό να κρίνει τόσο αυστηρά τον εαυτό του
3. Δείξε ενσυναίσθηση. Προσπάθησε να μπεις στη θέση του, ακόμα και αν πολλές φορές αδυνατείς να κατανοήσεις κάποιες συμπεριφορές του. Απόφυγε εκφράσεις, όπως: «Όλα καλά θα πάνε», «Αυτό που σε προβληματίζει είναι πολύ εύκολο. Γιατί απογοητεύεσαι τόσο»; ή «Άλλοι έχουν σοβαρότερα προβλήματα και τα καταφέρνουν». Αντ’ αυτού, ενίσχυσε την έκφραση των προβληματισμών και των συναισθημάτων του με ερωτήσεις του τύπου: «Μίλησε μου περισσότερο για αυτό. Φαίνεται να σε βασανίζει αρκετά», «Ακούγεται πολύ δύσκολο όλο αυτό για σένα. Λυπάμαι που νιώθεις έτσι».
4. Γίνε το καλό παράδειγμα για έναν υγιεινό τρόπο ζωής. Ενίσχυσε το αγαπημένο σου πρόσωπο να μένει ενεργό και δραστήριο, να βάζει μικρούς στόχους που να του δίνουν κίνητρο για ζωή και να προσέχει τη διατροφή και την άσκησή του, μέσα από το δικό σου παράδειγμα. Παρακίνησέ το να κάνετε μαζί πράγματα σε καθημερινή βάση, όπως περπάτημα ή συνάντηση για καφέ. Εάν το πρόσωπο με κατάθλιψη είναι ο γονιός σου, ανάθεσέ του αρμοδιότητες που θα του δώσουν χαρά και ικανοποίηση, όπως το να πάει τα εγγόνια του στο σχολείο ή να ετοιμάσει το φαγητό που αρέσει σε όλη την οικογένεια και το κάνει καλύτερα από εσένα!
5. Κράτα τη επικοινωνία μαζί του. Φρόντισε να μιλάτε τακτικά μέσα στην ημέρα και βοήθησέ το να οργανώσει μια καθημερινή ρουτίνα που θα φέρνει σταθερότητα στη ζωή του. Το πρόγραμμα σε καθημερινές δραστηριότητες, όπως το φαγητό, ο ύπνος, οι δουλειές του σπιτιού ή η άθληση, θα τονώσουν το αίσθημα ελέγχου του αγαπημένου σου ανθρώπου, με αποτέλεσμα να βιώνει περισσότερη ικανοποίηση
6. Βοήθησέ το να ξεκινήσει θεραπεία. Πολλές φορές, τα άτομα με κατάθλιψη δεν αντιλαμβάνονται ότι νοσούν. Σε άλλες περιπτώσεις, μπορεί να γνωρίζουν ότι η θεραπεία θα βοηθούσε, αλλά δεν ξέρουν πού ή πώς να αναζητήσουν έναν ειδικό. Βρες για εκείνο κάποιους πιθανούς θεραπευτές προκειμένου να επιλέξει, πήγαινε μαζί του στο πρώτο ραντεβού, συζητήστε μαζί τι θα ήθελε να ρωτήσει τον θεραπευτή του ή τι θα θεωρούσε σημαντικό να του αναφέρει
7. Φρόντισε να μη διακόψει τη θεραπεία του. Η κατάθλιψη μπορεί να κάνει το άτομο να απογοητευτεί εύκολα, να μη θέλει να βγει από το σπίτι και γενικότερα να αρχίσει να ακυρώνει τα προγραμματισμένα ραντεβού με τον ψυχολόγο του ή να ρυθμίζει μόνο του τη φαρμακευτική αγωγή που μπορεί να παίρνει. Εξήγησέ του ότι μπορεί να υπάρχουν δύσκολες μέρες, αλλά ταυτόχρονα θύμισέ του πόσο καλύτερα νιώθει αφ’ ότου έχει δει το θεραπευτεί του ή όποτε λαμβάνει με σωστό τρόπο την αγωγή του
8. Ενημερώσου για την κατάθλιψη. Προκειμένου να βοηθήσεις το αγαπημένο σου πρόσωπο, είναι σημαντικό να ενημερωθείς για το τι είναι η κατάθλιψη, τι συνέπειες έχει και πως μπορεί να αντιμετωπιστεί. Σε αντίθετη περίπτωση, μπορεί να συγκρίνεις το άτομο που έχεις απέναντί σου με αυτό που ήταν κάποτε και όχι με αυτό που είναι τώρα λόγω της νόσου και έτσι να δηλητηριάζεσαι από το θυμό ή/και την απογοήτευση.
9. Φρόντισε τον εαυτό σου. Η κατάθλιψη μπορεί να αποτελέσει μια μακροχρόνια κατάσταση. Οπλίσου με υπομονή, αλλά μην παραμελείς τον εαυτό και τις ανάγκες σου. Στάσου πλάι στον αγαπημένο σου, αλλά με όρια. Για παράδειγμα, εάν φοβάται και σε παίρνει διαρκώς τηλέφωνο για ασφάλεια, προσπάθησε να το περιορίσεις, θέτοντας π.χ. ότι θα μιλάτε κάθε πρωί και μια φορά επιστρέφοντας από τη δουλειά. Μη νιώθετε ενοχή εάν δεν τον συμπεριλαμβάνετε σε όλες σας τις δραστηριότητες και δεν τα κάνετε όλα μαζί. Βρες χρόνο για τις δικές σου αγαπημένες δραστηριότητες, τους φίλους και την υπόλοιπη οικογένειά σου.
10. Μην απελπίζεσαι. Η αντιμετώπιση της κατάθλιψης απαιτεί χρόνο, αλλά με τη σωστή θεραπεία τα αποτελέσματα μπορεί να είναι εξαιρετικά!
Να θυμάσαι ότι τα πράγματα δεν θα είναι πάντα έτσι και αυτό είναι ένα μήνυμα που καλό είναι να το περνάς συστηματικά και στο αγαπημένο σου πρόσωπο που νοσεί από κατάθλιψη.
