Μπορούμε να τρώμε τρόφιμα εκτός εποχής;

Η διαθεσιμότητά τους είναι μεγάλη, ανεξαρτήτως... εποχής. Φρούτα και λαχανικά – εισαγόμενα κυρίως – συνήθως πωλούνται από καλοκαίρι μέχρι χειμώνα δίνοντάς μας την ευκαιρία να τα καταναλώνουμε όποτε θέλουμε.

Και συνήθως το κάνουμε.

Όμως πιθανώς να πρέπει να αναθεωρήσουμε.

Οι κίνδυνοι από την κατανάλωση μη εποχιακών τροφίμων

Φρούτα και λαχανικά εκτός εποχής είναι κατά κύριο λόγο εισαγόμενα, άρα για να φτάσουν στα χέρια μας από το μέρος που αναπτύχθηκαν έχει μεσολαβήσει ένα συγκεκριμένο διάστημα μεταφοράς και αποθήκευσης. Το διάστημα αυτό ενδεχομένως να έχει επηρεάσει τόσο τη θρεπτική τους αξία, όσο και τη φρεσκάδα τους σε σχέση με το αν τα παίρναμε από τον πάγκο της λαϊκής.

Ενδεχομένως τα τροφιμα αυτά να έχουν παραχθεί σε θερμοκήπια ή να έχουν συντηρηθεί σε ψυγεία για αρκετό καιρό πριν φτάσουν στα χέρια μας, ειδικά όταν εισάγονται από χώρες εκτός Ε.Ε. Μάλιστα σε αυτήν την περίπτωση πιθανώς να έχουν καλλιεργηθεί με φυτοφάρμακα που έχουν απαγορευτεί στην Ε. Ε, ή να μην έχουν γίνει λεπτομερείς αναλύσεις εντός Ελλάδας για υπολείμματα φυτοφαρμάκων ή λιπασμάτων.

Επίσης, πολλές φορές εκτός απο τον παραγωγό, εντομοκτόνα χρησιμοποιούν και οι έμποροι σε εκτός εποχής φρούτα και λαχανικά. Γι' αυτό, αν παράδειγμα πάρουμε όσπρια από τον αγρότη και τα ξεχάσουμε σπίτι μπορεί να πιάσουν σκουλίκια, ενώ από τον μανάβη μπορεί και όχι. Ένα ακόμα ζήτημα είναι η υπερβολική χρήση φυτοφαρμάκων στα εκτός εποχής τρόφιμα, για να ανταπεξέλθουν στην καλλιέργεια, αφού είναι πολύ πιο ευαίσθητα.

Είναι θρεπτικά;

Η θρεπτική τους αξία από την άλλη πλευρά υστερεί σημαντικά. Οι εποχιακές ντομάτες για παράδειγμα είναι πλούσιες σε λυκοπένιο, ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό, το οποίο στις ντομάτες εκτός εποχής είναι πολύ λιγότερο σε συγκέντρωση. Το ίδιο ισχύει και με τη γεύση τους. Μόνιμο... παράπονο των καταναλωτών είναι ότι τα φρούτα και τα λαχανικά εκτός εποχής είναι άγευστα και κάτι τέτοιο πιθανώς να το έχετε διαπιστώσει κι εσείς – ιδιαίτερα αν είστε... από χωριό.

“Πολλές φορές αυτό οφείλεται στις ορμόνες που χρησιμοποιούνται για την ανάπτυξή τους, για να αυξήσουν τον όγκο του φρούτου ή του λαχανικού μέσα από την αυξημένη κατακράτηση νερού”, επισημαίνει ο κ. Βασίλης Παπαμίκος, Νοσοκομειακός Διατροφολόγος και προσθέτει:

Οι μπανάνες είναι ένα ακομα παράδειγμα. Προφανώς και είναι εισαγόμενες, ενώ για να μεταφερθούν από την ξένη χώρα “ξεκινούν” άγουρες. Όμως είναι εντελώς διαφορετικό η μπανάνα να ωριμάσει πάνω στο δέντρο και εντελώς διαφορετικό ο αποπρασινισμός της να γίνει κατά την παραμονή της σε ειδικούς χώρους αποθήκευσης. Γι' αυτό οι μπανάνες εποχής είναι και πιο νόστιμες και πιο θρεπτικές, όταν έχουν ωριμάσει πάνω στο δέντρο παρά σε αποθήκες, ενώ το ίδιο ισχύει και για τα εκτός εποχής φυλλώδη λαχανικά. Σε μετρήσεις που έχουν γίνει σε αυτά, εντοπίζονται μέσα τους μεγάλες ποσότητες νιτρικών από τη χρήση λιπασμάτων.

Πώς μπορούμε να έχουμε το κεφάλι μας ήσυχο;

Αγοράζουμε απ τις λαϊκές αγορές που πουλούν κυρίως εποχιακά φρούτα και λαχανικα και προτιμούμε τα βιολογικά. Το κόστος τους είναι υψηλότερο, όμως μπορει να διαφέρει ελάχιστα από τα συμβατικά, στην τελική τιμή των οποίων προστίθεται κόστος μεταφοράς και αποθήκευσης.

Αφ' ετέρου πριν καταναλώσουμε οποιοδήποτε τρόφιμο να φροντίζουμε ώστε να πλένεται καλά. Ένας καλός τροπος για να απομακρύνουμε φυτοφάρμακα και λιπάσματα είναι να τα ξεβγάζουμε καλά με νερό, και πριν τα καταναλώσουμε να τα αφήνουμε για λίγα λεπτά σε καυτό νερό με ξύδι ή λεμόνι. Τα οξέα που περιέχουν διαλύουν τα περισσότερα φυτοφάρμακα. Ένας άλλος τρόπος διάσπασης των φυτοφαρμάκων είναι να τα κρατάμε εκτός ψυγείου για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα αντέχουν χωρίς να χαλάσουν.

Ποια τρόφιμα επιλέγουμε αυτήν την περίοδο;

Εποχιακά τρόφιμα ειναι το αχλάδι, τα σταφύλια, ο λωτός, το μανταρίνι, το πορτοκάλι, το ρόδι και για λίγο ακόμα τα σύκα. Επίσης η αγγινάρα, το καρότο, το κολοκυθάκι, το κουνουπίδι, το μπρόκολο, το μαρούλι, η μελιτζάνα για λίγο ακόμα, το φασολάκι και το σπανάκι.

Νικόλας Γεωργιακώδης