Απλό, χωριάτικο, ολικής άλεσης, ζυμωτό. Διαβάστε τέσσερεις συνταγές για να φτιάξετε λαχταριστό ψωμάκι μόνοι σας στο σπίτι.
Παλαιότερο των 360 ημερών
Είναι το πιο απλό έδεσμα και η διαδικασία παρασκευής του είναι αρκετά εύκολη και ευχάριστη. Μπορεί να έχουμε πει το ψωμί… ψωμάκι ελέω κρίσης, όμως αυτό δε σημαίνει ότι δεν μπορούμε να το φτιάξουμε μόνοι μας στο σπίτι.
Ιδού λοιπόν μερικές συνταγές για να κάνετε την αρχή.
Εκτέλεση: Κοσκινίζουμε το αλεύρι σε μια λεκάνη. Προσθέτουμε τη μαγιά, το αλάτι και τη ζάχαρη και τ’ ανακατεύουμε. Προσθέτουμε το νερό λίγο λίγο και ζυμώνουμε. Η ζύμη είναι έτοιμη όταν μαζευτεί σε μπάλα και καθαρίσουν τα τοιχώματα της λεκάνης. Τη βγάζουμε στον πάγκο μας και τη ζυμώνουμε για 10΄μέχρι να είναι εύπλαστη και να μην κολλάει στα χέρια. Μαζεύουμε τη ζύμη σε μπάλα με τις ενώσεις προς τα κάτω. Τη βάζουμε σε λαδωμένο μπολ και τη σκεπάζουμε καλά. Την αφήνουμε 40΄ να ανέβει. Έπειτα τη βγάζουμε στον πάγκο και τη ζυμώνουμε για λίγο. Τη χωρίζουμε σε 3 μέρη. Πλάθουμε καρβελάκι ή φραντζόλες και τα κυλάμε σε σουσάμι. Τα αραδιάζουμε σε λαμαρίνα πασπαλισμένη με αλεύρι, τα σκεπάζουμε και τα αφήνουμε να διπλασιαστούν σε όγκο. Όταν φουσκώσουν τα καρβελάκια –από 1 έως 2 ώρες, ανάλογα με τη θερμοκρασία του χώρου– τα χαράζουμε σε 2-3 σημεία και τα ψήνουμε στους 200οC για 35΄-40΄.
Εκτέλεση: Σε ένα μεγάλο μπολ, ρίχνουμε 10 κ.σ από το αλεύρι, την μαγιά και την ζάχαρη. Ανακατεύουμε ελαφρά. Έπειτα προσθέτουμε το λάδι και το νερό και ανακατεύουμε ξανά για 5 λεπτά ώστε να αρχίσει η μαγιά να δρα. Συμπληρώνουμε σιγά-σιγά αλεύρι, όσο χρειαστεί έτσι ώστε να καταλήξουμε με μια ζύμη που θα είναι μαλακή και δεν θα κολλάει στα χέρια. Ταυτόχρονα ζυμώνουμε πολύ καλά και προσθέτουμε στο τέλος το αλάτι (περίπου μαζί με το αλεύρι ). Αφήνουμε το ζυμάρι μας να φουσκώσει σκεπασμένο σε ζεστό περιβάλλον για τουλάχιστον 30 λεπτά. Ζυμώνουμε για 1 λεπτό ακόμα και του δίνουμε μια μορφή φρατζόλας. Κάνουμε 2-3 χαρακιές στο ψωμάκι μας και το βάζουμε σε ταψί το οποίο έχουμε πασπαλίσει με λίγο αλεύρι για να μην κολλήσει το ζυμάρι. Πασπαλίζουμε τέλος και το ψωμί και είμαστε έτοιμοι για φούρνο. Στους 180-200C (ανάλογα τον φούρνο) για 45 λεπτά ή μέχρι να ροδίσει και να είναι τραγανό εξωτερικά. Προσοχή, το νερό πρέπει οπωσδήποτε να είναι χλιαρό για να φουσκώσει το ψωμί. Επίσης, το αλάτι το προσθέτουμε προς το τέλος για να μην χαλάσει τις ιδιότητες της μαγιάς.
Εκτέλεση: Βάζουμε τη μαγιά σε μπολ, τη διαλύουμε με 1 φλυτζάνι χλιαρό νερό, προσθέτουμε λίγο αλεύρι και ανακατεύουμε μέχρι να γίνει χυλός. Αφήνουμε για μια ώρα τουλάχιστον να φουσκώσει. Προσθέτουμε στο χυλό το αλεύρι (ίσως χρειαστούμε λίγο περισσότερο ή λίγο λιγότερο), το υπόλοιπο χλιαρό νερό και το αλάτι και ζυμώνουμε καλά. Σκεπάζουμε το μπολ με πετσέτα και το τοποθετούμε σε ζεστό σημείο, για 30 λεπτά περίπου, μέχρι να φουσκώσει. Κατόπιν πλάθουμε τη ζύμη σε 2 φρατζόλες ή καρβέλια και με το μαχαίρι κάνουμε εγκοπές κατά μήκος, αν θέλουμε στη μία φρατζόλα πρόσθέτουμε, ενώ την πλάθουμε, 3 κουταλιές γλυκάνισο για να πάρει ωραία γεύση. Τοποθετούμε τα ψωμιά σε λαδωμένο ταψί, τα σκεπάζουμε με την πετσέτα και τα ξαναβάζουμε σε ζεστό σημείο για 1 ώρα για να φουσκώσουν και να διπλασιαστούν σε όγκο. Ψήνουμε στους 210ο C για 1 ώρα περίπου. Δοκιμάζουμε με ένα μαχαίρι αν έχει ψηθεί στο εσωτερικό. Τα βγάζουμε από το φούρνο και τα αφήνουμε πάνω σε σχάρα να κρυώσουν.
Εκτέλεση: Βγάζουμε 2 - 3 ώρες νωρίτερα το προζύμι απ' το ψυγείο, γιατί πρέπει να είναι σε θερμοκρασία δωματίου. Σε ένα μπολ, αραιώνουμε το προζύμι με 500 γραμμ. χλιαρό νερό και προσθέτουμε 3 - 4 χούφτες κοσκινισμένο αλεύρι, μισό - μισό, ώστε να σχηματιστεί ένας χυλός. Τον πασπαλίζουμε με λίγο αλεύρι, τον σκεπάζουμε με καθαρή πετσέτα και μια λεπτή κουβερτούλα και τον αφήνουμε σε ζεστό μέρος, όλη νύχτα να ενεργοποιηθεί. Εάν δεν το κάνουμε απ' το βράδυ, το κάνουμε 2 - 3 ώρες τουλάχιστον, πριν το ζύμωμα. Όταν ετοιμαστεί το προζύμι κρατάμε το μισό, (650 γραμμ.), έτσι ώστε να έχουμε για την επόμενη φορά που θα ζυμώσουμε και το διατηρούμε στο ψυγείο. Τα φαγητά της γιαγιάς - Ψωμί χωριάτικο με προζύμι σε φόρμα. Κοσκινίζουμε το υπόλοιπο αλεύρι σε μια λεκάνη. Κάνουμε στη μέση μια λακκούβα και ρίχνουμε μέσα το προζύμι, το γάλα και το ελαιόλαδο. Διαλύουμε το αλάτι και το μέλι σε λίγο νερό και το ρίχνουμε στη λεκάνη. Αρχίζουμε να ζυμώνουμε, προσθέτοντας λίγο - λίγο το νερό, μέχρι να απορροφηθεί το αλεύρι, να μαζευτεί σε μπάλα και να καθαρίσουν τα τοιχώματα της λεκάνης. Τότε μεταφέρουμε τη ζύμη στον πάγκο εργασίας και ζυμώνουμε για 15' με 20' περίπου, μέχρι να πετύχουμε μια ζύμη λεία, ελαστική και μαλακή. Έπειτα, τη χωρίζουμε σε 2 κομμάτια και πλάθουμε μακρόστενα φρατζολάκια. Λαδώνουμε δύο μακρόστενες φόρμες και τοποθετούμε μέσα τα φρατζολάκια. Τα λαδώνουμε ελαφρά και τα πασπαλίζουμε με σουσάμι. Με ένα κοφτερό μαχαίρι κάνουμε 3 - 4 χαρακιές στα φρατζολάκια.
Τα σκεπάζουμε με καθαρή πετσέτα και μια λεπτή κουβερτούλα και τα αφήνουμε για 2 έως 3 ώρες, για να διπλασιαστούν σε όγκο, (στο ύψος των φορμών). Το ψήνουμε σε καλά προθερμασμένο φούρνο στους 200°C, στις αντιστάσεις, κάτω κάτω, για περίπου 1 ώρα και 15', μέχρι να ροδίσουν. Όταν ψηθούν, τα βγάζουμε από τις φόρμες για να μην ιδρώσουν και τα τοποθετούμε σε μια σχάρα, ή σε καθαρή πετσέτα, για να κρυώσουν.