Ποιοι δικαιούνται αναβολή από την στράτευση και σε ποιους χορηγείται απαλλαγή από την υποχρεωτική θητεία; Μάθετε όσα ισχύουν σήμερα.
Παλαιότερο των 360 ημερών
Πόσο διαρκεί η αναβολή για σπουδές και σε ποιες περιπτώσεις παρατείνεται; Είστε υποχρεωμένοι να καταταγείτε αν μετακομίσετε στο εξωτερικό; Ποιοι δικαιούνται οριστική απαλλαγή από την υποχρέωση της θητείας και τι ισχύει τελικά με το περίφημο «τρελόχαρτο» για το οποίο όλοι έχουν ακούσει και μια διαφορετική εκδοχή;
Οι απορίες σχετικά με την στράτευση, τις διαδικασίες και τα δικαιώματα των στρατεύσιμων είναι πολλές και εύλογες, γι’ αυτό και συγκεντρώνουμε παρακάτω όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για να γνωρίζετε τι ισχύει σε κάθε περίπτωση.
Αναβολή στράτευσης λόγω σπουδών Σύμφωνα με τον Νόμο υπ' αριθ. 3421 ΦΕΚ 302/13-12-2005, αναβάλλεται η στράτευση όσων:
*Είναι εγγεγραμμένοι για φοίτηση σε ανώτερη ή ανώτατη σχολή του εσωτερικού, ή του εξωτερικού, εφόσον είναι κρατική ή αναγνωρισμένη από τις αρμόδιες υπηρεσίες του οικείου κράτους και χρησιμοποιεί κατά την διδασκαλία διεθνώς γνωστή γλώσσα. *Είναι μαθητές λυκείου και δεν έχουν αποφοιτήσει από άλλο λύκειο *Είναι σπουδαστές ινστιτούτου επαγγελματικής κατάρτισης ή δημόσιας ή αναγνωρισμένης σχολής της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του εσωτερικού ή του εξωτερικού και δεν έχουν αποφοιτήσει από ισότιμη σχολή ή αντίστοιχο ινστιτούτο *Είναι κάτοχοι διδακτορικού διπλώματος και διαπρέπουν σε επιστημονικές εργασίες ή έρευνες στο εξωτερικό *Φοιτούν σε σχολεία δεύτερης ευκαιρίας (νυχτερινά).
Διάρκεια αναβολής λόγω σπουδών -Έως το 21ο έτος ηλικίας για υποψήφιους ΑΕΙ, ΤΕΙ, μαθητές Ενιαίου Λυκείου ή ΤΕΕ -Έως το 24ο έτος ηλικίας για σπουδαστές ΙΕΚ ή Εσπερινών Λυκείων -Έως το 25ο έτος ηλικίας για σπουδαστές Ανωτέρων Σχολών -Έως το 28ο έτος ηλικίας για σπουδαστές ΑΕΙ – ΤΕΙ και για μεταπτυχιακούς σπουδαστές -Έως το 31ο έτος ηλικίας για λήψη διδακτορικού τίτλου -Έως το 33ο έτος ηλικίας για ιατρική ειδικότητα και διαπρέποντες επιστήμονες
Τι άλλο πρέπει να ξέρετε:
Παράταση αναβολής σε σπουδαστή ανώτερης σχολής μπορεί να δοθεί εφόσον εγγραφεί σε ανώτατη σχολή ή για απόκτηση τίτλου μεταπτυχιακών σπουδών ως την ημερομηνία που υποχρεούται να καταταγεί. Αυτό σημαίνει πως χορηγείται επιπρόσθετη αναβολή σε όσους «μεταπηδήσουν» σε ανώτερο ίδρυμα, αλλά όχι σε όσους ξεκινήσουν δεύτερη σχολή ίδιας βαθμίδας. Χορήγηση αναβολής σπουδών παρέχεται για δυο έτη για όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης για αυτούς που έχουν δυσλεξία. Τέλος, μετά την λήξη ή την διακοπή της αναβολής λόγω σπουδών, υποχρεούστε να καταθέσετε αποδεικτικό των γραμματειακών γνώσεων που αποκτήσατε μέχρι την ημερομηνία στράτευσης, διαφορετικά επιβάλλεται ποινή ενός επιπλέον μήνα θητείας. Επισημαίνεται, ασφαλώς, ότι εφόσον ολοκληρώσει κανείς τις σπουδές του νωρίτερα από την λήξη της αναβολής, έχει το δικαίωμα να την εξαντλήσει. Δείτε εδώ τα δικαιολογητικά που χρειάζονται για την χορήγηση αναβολής σε καθεμία από τις παραπάνω περιπτώσεις.
Άλλες αιτίες αναβολής Ο νόμος προβλέπει και τις εξής επιπλέον περιπτώσεις στις οποίες χορηγείται αναβολή στράτευσης:
-Αναβολή λόγω υπηρετούντος αδελφού: Χορηγείται εφόσον την ημερομηνία που κάποιος υποχρεούται να καταταγεί, είτε έχει αδελφό που υπηρετεί στις Ένοπλες Δυνάμεις, είτε έχει μεγαλύτερο αδελφό που υποχρεούται να καταταγεί ταυτόχρονα. Η αναβολή διαρκεί μέχρι να εκπληρωθεί η θητεία του αδελφού. -Αναβολή κατοίκων εξωτερικού: Εφόσον κάποιος είναι μόνιμος κάτοικος εξωτερικού, δικαιούται όχι μόνο αναβολή για όσο διατηρεί αυτή την ιδιότητα, αλλά και το πλεονέκτημα της εξάμηνης μειωμένης θητείας ή της τμηματικής θητείας. Για να θεωρηθεί κάποιος μόνιμος κάτοικος εξωτερικού θα πρέπει να ισχύει κάτι από τα παρακάτω: Να έχει γεννηθεί στο εξωτερικό ή να διαμένει εκεί από το 11ο έτος του, οι γονείς του να διέμεναν στο εξωτερικό κατά την γέννησή του, ή να διαμένει μονίμως και συνεχώς στο εξωτερικό από την γέννηση ή την εγκατάσταση μέχρι την ημερομηνία που ζητά να του χορηγηθεί η αναβολή, και να πιστοποιηθεί η γνησιότητα της ιδιότητας από την αντίστοιχη προξενική αρχή. Δείτε εδώ τις λεπτομέρειες και εδώ αναλυτικά ποιοι δικαιούνται μειωμένη θητεία. -Αναβολή για λόγους υγείας κατά την κατάταξη ή κατά την διάρκεια της στράτευσης (από έξι μήνες έως δύο έτη, κατά περίπτωση) -Αναβολή για κοινωνικούς λόγους: Αν κάποιος παραλάβει Σημείωμα Κατάταξης για συγκεκριμένη ΕΣΣΟ (Εκπαιδευτική Σειρά Στρατεύσιμων Οπλιτών, ήτοι η "φουρνιά με την οποία καλείται να μπει), αλλά σοβαροί λόγοι καθιστούν την κατάταξη με την συγκεκριμένη ΕΣΣΟ πολύ δύσκολη, αυτή η αναβολή χορηγείται μόνο μια φορά, ενώ χρειάζονται επίσημα έγγραφα που να αποδεικνύουν τους λόγους. -Αναβολή λόγω παράλληλης στράτευσης: Αν ο ενδιαφερόμενος έχει εκτός από την ελληνική, την υπηκοότητα και άλλου κράτους, και υπηρετεί στις ένοπλες δυνάμεις του άλλου κράτους, δικαιούται αναβολή. -Αναβολή λόγω τέκνων: Χορηγείται για τρία έτη σε όσους έχουν δύο παιδιά -Αναβολή λόγω υποψηφιότητας: Αν κάποιος θέσει υποψηφιότητα για βουλευτής, ευρωβουλευτής, περιφερειάρχης, δήμαρχος ή κοινοτάρχης, και θα βρίσκεται εκτός στρατεύματος για όσο διαρκεί η θητεία του στα αξιώματα. -Αναβολή νοσηλευομένων, εξαρτημένων από ουσίες που βρίσκονται σε κέντρο θεραπείας και κρατουμένων, κατά την ημερομηνία στράτευσης. -Δείτε ορισμένες, ακόμη πιο συγκεκριμένες περιπτώσεις αναβολής εδώ.
Τι ισχύει για τις απαλλαγές; Ποιοι δικαιούνται απαλλαγή από την στράτευση, ήτοι χαρτί που να τους απαλλάσσει από την θητεία τους μια και καλή; Τι ισχύει σήμερα για το περίφημο «τρελόχαρτο» και τι από όλα όσα ακούγονται περί αδυναμίας να διοριστείς στο εξής στο δημόσιο εφόσον δεν έχεις υπηρετήσει, είναι αλήθεια;
Ας αρχίσουμε με τις διαφορετικές περιπτώσεις δικαιούχων απαλλαγής. Σε αυτούς περιλαμβάνονται: -Όσοι κρίνονται ακατάλληλοι για στράτευση, για λόγους υγείας. -Όσοι καταδικάζονται αμετάκλητα από ποινικό δικαστήριο σε ποινή που συνεπάγεται καθαίρεση για τους στρατιωτικούς. -Όσοι έχουν τρία ή περισσότερα παιδιά. -Ο μόνος ή ο μεγαλύτερος γιος γονέων που έχουν πεθάνει, εφόσον έχει τουλάχιστον έναν άγαμο και ανήλικο ή ανίκανο για εργασία αδελφό ή αδελφή. -Ο χήρος πατέρας ενός τουλάχιστον ανήλικου ή ανίκανου για κάθε εργασία άγαμου παιδιού. Το ίδιο ισχύει αν ο άνδρας είναι παντρεμένος, αλλά η σύζυγος είναι ανίκανη για κάθε εργασία.
Ποια προβλήματα υγείας οδηγούν στην απαλλαγή; Οι στρατεύσιμοι που καλούνται για κατάταξη, εξετάζονται από το Ειδικό Στρατολογικό Συμβούλιο του Κέντρου Κατάταξης ή την Επιτροπή Απαλλαγών στην οποία παραπέμπονται από αυτό. Τότε είναι που λαμβάνουν τους χαρακτηρισμούς από Ι1 ως Ι5, ανάλογα με την σωματική τους ικανότητα. Ι1 σημαίνει πως δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα υγείας, ενώ από Ι2 ως Ι4 σημαίνει από λιγότερο έως αρκετά σοβαρά προβλήματα υγείας, που ωστόσο δεν τους εμποδίζουν να εκπληρώσουν τα καθήκοντά τους. Αν κάποιος αντιμετωπίζει πρόβλημα υγείας που καθιστά την στράτευση προσωρινά αδύνατη, λαμβάνεται η αναβολή για λόγους υγείας που αναφέραμε πιο πάνω (από 6 μήνες έως 2 έτη). Και τέλος, υπάρχει και η κατηγορία Ι5, που συνεπάγεται σοβαρό πρόβλημα υγείας που επιβάλλει την απόλυσή τους. Στο σχετικό φύλλο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως, υπάρχει αναλυτική λίστα των νοσημάτων που συνεπάγονται τον αντίστοιχο χαρακτηρισμό («Ι5» κλπ). Δείτε τα εδώ.
Όσο για το περίφημο «τρελόχαρτο», έχει πάψει να υφίσταται ως έννοια εδώ και πολλά χρόνια. Αυτό που στην πραγματικότητα υπάρχει, είναι η δυνατότητα απαλλαγής λόγω ψυχιατρικής ασθένειας – η διαδικασία που ακολουθείται σε αυτή την περίπτωση είναι η εξής:
Όποιος επιθυμεί απαλλαγή για ψυχολογικούς λόγους, οφείλει να παρουσιαστεί στο φρουραρχείο της πόλης του 5 ημέρες πριν την κατάταξή του, και να ζητήσει την συγκεκριμένη απαλλαγή. Από εκεί, θα τον παραπέμψουν σε γιατρό της υπηρεσίας, ο οποίος θα αποφασίσει αν κρίνει αναγκαίο να προτείνει την απαλλαγή, την οποία θα αποφασίσει τελικά ειδική επιτροπή από την οποία θα περάσει ο ενδιαφερόμενος μετά από λίγες ημέρες. Υπάρχει ωστόσο και η άλλη επιλογή – η αίτηση για την συγκεκριμένη απαλλαγή να γίνει στο στρατόπεδο την ημέρα της κατάταξης. Εκεί, ο γιατρός του στρατοπέδου ή του στρατιωτικού νοσοκομείου θα εξετάσει τον ενδιαφερόμενο και θα πάρει την τελική απόφαση. Φυσικά, αν το άτομο παρακολουθούταν από ψυχίατρο πριν την κατάταξή του, χαρτί από τον τελευταίο είναι ιδιαίτερα βοηθητικό στις παραπάνω περιπτώσεις.
Σημαντική σημείωση: Σε καμία περίπτωση δεν χορηγείται απευθείας απαλλαγή. Πρέπει να μεσολαβήσουν δύο συναπτές αναβολές ενός έτους έκαστη, και την τρίτη φορά που ο ενδιαφερόμενος θα κληθεί να παρουσιαστεί, εφόσον η επιτροπή κρίνει ότι συνεχίζουν να συντρέχουν λόγοι, δίνει την τελική απαλλαγή.
Τέλος, σημειώστε πως με βάση γνωμοδότηση της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, «η αναγραφή στο πιστοποιητικό στρατολογικής κατάστασης οποιουδήποτε άλλου δεδομένου και, ιδιαίτερα, η αναγραφή προσωπικών στοιχείων που έχουν σχέση ή υποδηλώνουν την ψυχική και σωματική κατάσταση της υγείας προσώπου μετά την ολοκλήρωση της στρατιωτικής του θητείας, αντίκειται στις διατάξεις του νόμου 2472/1997». Αυτό σημαίνει πως το μόνο που θα αναγράφεται στο πιστοποιητικό σας είναι ότι απαλλαγήκατε νομίμως από τις στρατιωτικές σας υποχρεώσεις, χωρίς αναφορά στους λόγους. Έτσι, ο μόνος περιορισμός που θα υπάρχει στην μετέπειτα ζωή σας, θα είναι η αδυναμία διορισμού σε κάποιο από τα σώματα ασφαλείας.
Τι ισχύει για τους αντιρρησίες συνείδησης; Οι αντιρρησίες συνείδησης είναι εκείνοι που αρνούνται λόγω θρησκευτικών ή ιδεολογικών πεποιθήσεων να στρατευθούν, και γι’ αυτό, αφού χαρακτηριστούν ως τέτοιοι από ειδική επιτροπή, τους ορίζεται υποχρέωση «εναλλακτικής θητείας». Η τελευταία είναι μια 15μηνη υποχρέωση προσφοράς εργασίας σε υπηρεσίες και δημόσιους φορείς μακριά από αστικά κέντρα (με δωρεάν ωστόσο διαμονή) και δυνατότητα εξαγοράς των 12 μηνών (έναντι 810€ μηνιαίως, εφόσον ο αντιρρησίας έχει περάσει το 35ο έτος της ηλικίας του.