Η κρυφή μου ελευθερία: Το Ιράν βγάζει τις μαντήλες

της Ηρώς Κουνάδη

Το μανίκι πρέπει να καλύπτει τον καρπό. Τα ρούχα να μη διαγράφουν το σώμα. Η μπλούζα να είναι ριχτή και τουλάχιστον μέχρι τη μέση του μηρού. Και από κάτω φαρδύ παντελόνι. Εννοείται να μην μεσολαβεί δέρμα από εκεί που τελειώνει το μπατζάκι μέχρι εκεί που αρχίζει το παπούτσι. Η μαντήλα να ξεκινά από τη γραμμή των μαλλιών και να τελειώνει κάτω από το πηγούνι. Εκτός αν είσαι στην Τεχεράνη. Στην Τεχεράνη μπορείς να αφήσεις να φαίνονται οι ρίζες των μαλλιών, ίσως και λίγο από λαιμό αν μάθεις πώς να δένεις τη μαντήλα χαλαρά αλλά χωρίς να φεύγει όταν φυσάει. Οι αρχές είναι ανεκτικές στην Τεχεράνη.

Όλα αυτά ισχύουν για κάθε γυναίκα άνω των 8 ετών, ημεδαπή ή αλλοδαπή, τουρίστρια ή δημοσιογράφο που ένας θεός ξέρει τι ψέματα είπε στο αεροδρόμιο για να πάρει βίζα, αφού δε δίνουμε βίζες σε δημοσιογράφους. Καλώς ήρθατε στην Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν. Σωτήριο έτος 1393. Μη γελάτε, αυτό θα έγραφε η βίζα σας αν τη βγάζατε σήμερα. Δεν έχει όλος ο πλανήτης την ίδια χρονολογία.

Σε αυτήν την δύσκολη και γεμάτη κανόνες και απαγορεύσεις χώρα με τους υπέροχους ανθρώπους, μια νέα και πολύ θαρραλέα κοπέλα ξεκίνησε πριν από λίγο καιρό μια σελίδα στο Facebook που δεν περίμενε ποτέ ότι θα εξελιχθεί σε κίνημα, το οποίο μάλιστα θα απολάμβανε την υποστήριξη του μισού πλανήτη. Το όνομα της Masih Alinejad και της σελίδας της, My Stealthy Freedom, η Μυστική μου Ελευθερία δηλαδή, έχει γραφτεί τις τελευταίες εβδομάδες στο BBC, το Euro News, τη Wall Street Journal και τη Huffington Post μεταξύ πολλών άλλων.

Στη σελίδα της, η Masih και οι φίλες της αρχικά, και εν συνεχεία εκατοντάδες άγνωστές τους γυναίκες από κάθε γωνιά του Ιράν ποστάρουν πανέμορφες φωτογραφίες χωρίς τις μαντήλες τους. Σε μια χώρα όπου η «αστυνομία της ηθικής» βρίσκεται παντού (από τους κεντρικούς δρόμους της Τεχεράνης μέχρι τα ορεινά μονοπάτια στα 4.000 μέτρα υψόμετρο) αυτή είναι μια πολύ μα πολύ τολμηρή πράξη. Διότι η προσέγγιση της «αστυνομίας της ηθικής» δεν είναι αυτό που λέμε κόσμια, «κοπελιά σε παρακαλώ, ξαναβάλε τη μαντήλα σου» αν ω μη γένοιτο συμβεί το απευκταίο να σε βρει στο δρόμο της με τα μαλλιά ακάλυπτα. Είναι σύλληψη και φυλάκιση, με συνοπτικές διαδικασίες.


«Δεν θέλω να πάω στον παράδεισο αν είμαι υποχρεωμένη να ζήσω έτσι» γράφει η κοπέλα της φωτογραφίας επάνω. Το μήνυμα, όμως, που επαναλαμβάνεται συχνότερα από κάθε άλλο στις φωτογραφίες που ανεβαίνουν και πολλαπλασιάζονται καθημερινά στη σελίδα είναι αυτό που λέει ότι «το μεγαλύτερό μου όνειρο είναι να νιώσω τον αέρα να φυσάει τα μαλλιά μου».

Υπάρχουν, βέβαια, γυναίκες στο Ιράν που δεν συμμερίζονται αυτό το όνειρο. Γυναίκες που διαδήλωσαν προ λίγων ημερών στην Τεχεράνη, καλυμμένες με κατάμαυρα τσαντόρ, ενάντια στη Μυστική μου Ελευθερία, που μετρά αυτή τη στιγμή 329 χιλιάδες υποστηρικτές, τους οποίους αυξάνει κάθε λεπτό που περνάει.


«Είχα την ευκαιρία να βιώσω αυτή την ελευθερία στη χώρα μου για λίγα λεπτά, μετά από 33 χρόνια» γράφει στη φωτογραφία της μια γυναίκα, η οποία πρόλαβε τη ζωή χωρίς τις μαντήλες, στο προ-«επαναστατικό» (έτσι γράφουν την επανάσταση, όλοι με εισαγωγικά, πάντα εισαγωγικά) Ιράν. «Θα παραμείνω γυναίκα ακόμα και αν με καλύψεις με μαντήλες και με τσαντόρ», συνεχίζει. «Τι θα κάνεις με τα μάτια μου; Θα είναι πάντα γεμάτα αγάπη και ζωή».