Γυναικεία φιλία: Μύθοι και πραγματικότητα

«Η γυναικεία φιλία παρομοιάζεται με την εικόνα δύο γυναικών, η μία απέναντι από την άλλη, ενώ η αντρική με αυτή δύο ανδρών, ο ένας πλάι στον άλλον». Κάπως έτσι κατέληγε παλιότερο δημοσίευμα του in2life που φιλοξενούσε τις απόψεις ανδρών για την φιλία γένους αρσενικού. Ισχύει όντως ο παραπάνω ισχυρισμός; Χαρακτηρίζεται πάντα η γυναικεία φιλία από ανταγωνισμό και ίντριγκες ή οι λεγόμενες λυκοφιλίες αποτελούν την εξαίρεση;

Φυσικά, η φιλία πάντα ξεκινά από την ποιότητα του ανθρώπου που έχουμε απέναντί μας και όχι απαραίτητα από το φύλο. Αυτό το πιστοποιούν και οι περισσότερες απαντήσεις που λάβαμε από τις γυναίκες που ρωτήσαμε: «Σημασία δεν έχει το φύλο, αλλά οι βάσεις που θέτεις σε μια φιλία», λέει η Δήμητρα, 23 ετών και η Βίκυ, 24 επαυξάνει: «Δεν είναι θέμα φύλου, αλλά θέμα ανθρώπου. Δεν θεωρώ την γυναικεία φιλία ούτε πιο τρωτή ούτε πιο δυνατή από την ανδρική». Ωστόσο, υπάρχουν αδιαμφισβήτητες διαφορές στην καθημερινότητα μιας φιλίας μεταξύ γυναικών και σε αυτή των ανδρών, οι οποίες μας έσπρωξαν να μελετήσουμε λίγο περισσότερο το ζήτημα.

Όσα λένε… οι γυναίκες μεταξύ τους
Όπως μας αναφέρει η ψυχολόγος του in2life, σύμφωνα με την εξελικτική ψυχολογία, οι γυναίκες έζησαν για εκατομμύρια χρόνια στην «εστία» τους, όσο οι άνδρες είχαν αναλάβει τον ρόλο του κυνηγού. Έτσι, ανέπτυξαν πολύ περισσότερο τον χειρισμό της γλώσσας και επιδόθηκαν στην ανάλυση των συναισθημάτων και των εμπειριών τους. Θα μπορούσαμε λοιπόν να πούμε πως οι γυναίκες ανέπτυξαν περισσότερο την «τέχνη» της επικοινωνίας και έμαθαν να μοιράζονται τα πάντα.

Και δυστυχώς για τους άνδρες, όταν λέμε τα πάντα, εννοούμε… τα πάντα. «Συζητάμε για άντρες, για υπαρξιακά, για ανασφάλειες…» μας λέει η Αμαλία, 24 ετών, ξεκινώντας τον «χορό» της κοριτσίστικης θεματολογίας. Τα νέα τους, τα «γκομενικά», θέματα «κοινωνικού ενδιαφέροντος» -όπως μας περιγράφει με νόημα η Δήμητρα, 23 ετών το αγαπημένο ίσως σπορ των περισσότερων γυναικών-, μέχρι σκέψεις για το μέλλον και φιλοσοφικοί προβληματισμοί μπαίνουν στην ημερήσια διάταξη μιας γυναικοπαρέας.

«Τι, δεν μιλούν μόνο για άντρες;», θα ρωτούσε ο καθένας που έχει υιοθετήσει την εικόνα την οποία του έχουν παρουσιάσει τα ΜΜΕ για την γυναικεία φιλία. Όχι, η ζωή δεν είναι μια καθημερινότητα βασισμένη γύρω από την επιφανειακή συζήτηση για το σεξ και τις τσάντες, όπως το «Sex and the city» βάλθηκε να μας κάνει να πιστέψουμε επί συναπτά έτη. Ή τουλάχιστον δεν αφορά μόνο αυτά. «Όχι, δεν μιλάμε όλη τη μέρα για σεξ!» λέει η Βίκυ γελώντας.

«Μεταξύ μας υπάρχει κατανόηση, μια αδιευκρίνιστη ενδοεπικοινωνία που δεν την έχω συναντήσει σε φίλους άνδρες», υποστηρίζει η Μαριάννα από την Θεσσαλονίκη. «Έστω και ψυχοσωματικά έχουμε περισσότερες κοινές αναφορές», συμπληρώνει η Βίκυ. «Στη γυναικεία φιλία σίγουρα υπάρχει μεγαλύτερη τάση για συζήτηση, ή πιο σωστά, για ανάλυση...ανάλυση σε όλα. Σε άντρες, ρούχα, συμπεριφορές, στο σωστό και το λάθος. Τέτοιος είναι ο βαθμός της ανάλυσης που στο τέλος της αισθανόμαστε πως είμαστε πλήρεις, ότι το έχουμε καλύψει το θέμα και προχωράμε. Η ανάλυση μεταξύ ανδρών περιορίζεται κυρίως σε αυτή των αγώνων ποδοσφαίρου... Από εκεί και πέρα πλήττουν, πλήττουν αφόρητα», λέει η Κατερίνα 27 ετών, καταθέτοντας την δική της άποψη.

Στερεότυπα που αντιπαραθέτουν ανδρικές και γυναικείες δραστηριότητες υπάρχουν πολλά. Οι γυναίκες μπορούν να μιλούν επί ώρες στο τηλέφωνο χωρίς να λένε τίποτα ουσιαστικό, ενώ οι άντρες λένε λίγα λόγια, αλλά «σταράτα». Η αγαπημένη συνήθεια των γυναικών είναι το shopping therapy μέχρι τελικής πτώσης. Οι γυναίκες είναι ανταγωνιστικές –ευγενικός τρόπος για να περιγραφεί η πρακτική της «κατινιάς»- και θα μπορούσαν να παραμελήσουν τις φιλίες τους για τα μάτια ενός άνδρα. Πολλά κλισέ, κυρίως αρνητικά, «κυκλοφορούν εκεί έξω». Ισχύουν όμως στις μέρες μας;

Φίλες… μέχρι αποδείξεως του εναντίου
«Κατά την προσωπική μου γνώμη, μια αληθινή ανδρική φιλία μπορεί να είναι πιο δυνατή από μια γυναικεία, διότι μεταξύ αντρών δεν εμφιλοχωρεί τόσο έντονα το στοιχείο της ζήλιας ή της πλάγιας και έμμεσης δράσης και σκέψης, τα οποία είναι πιο συνήθη για τις γυναίκες», μας λέει η Ελεονώρα, 23 ετών από την Αθήνα. Με άλλα λόγια, οι άνδρες είναι πιο ευθείς και ειλικρινείς. Από την άλλη, μεταξύ γυναικών «γίνονται πολύ περισσότερες εκμυστηρεύσεις και εξομολογήσεις προσωπικού επιπέδου, στις οποίες οι άντρες μεταξύ τους διστάζουν να προβούν», συμπληρώνει. Έτσι, η μία γνωρίζει όλο και περισσότερο την άλλη.

Ο μύθος του γυναικείου ανταγωνισμού και της ζήλειας είναι πραγματικότητα λοιπόν; «Οι γυναίκες είμαστε μάλλον πιο συναισθηματικά όντα, αλλά ακριβώς γι’ αυτό τον λόγο “παίζουν” ίντριγκες και ζηλοτυπίες», μας λέει η Μαριάννα. Σύμφωνα με την Κατερίνα, «ζήλεια υπάρχει μεταξύ γυναικών αλλά νομίζω ότι στις μακροχρόνιες φιλίες πλέον έχει πάψει ή έχει μειωθεί στο ελάχιστο». Υπάρχει η ζήλεια σε κάποιο βαθμό, «αλλά μήπως κι αυτό τελικά δεν είναι μέσα στην αληθινή φιλία;» αναρωτιέται η Δήμητρα.

Τι δεν θα συγχωρούσε ποτέ στις φίλες της μια γυναίκα; Το ψέμα, το βόλεμα και η υποκρισία αποτελούν τα «θανάσιμα αμαρτήματα» της γυναικείας φιλίας για την Δήμητρα. Η Ελεονώρα από την μεριά της θα διέκοπτε μια φιλία στην περίπτωση που η γυναίκα από την άλλη πλευρά προβάλλει διαρκώς τον εαυτό της και τις δικές της ανάγκες κι επιθυμίες, χωρίς να δείχνει προθυμία να ακούσει τον προβληματισμό της ίδιας.

Όπως και να’ χει, όταν η φιλία έχει δοκιμαστεί στο χρόνο και είναι πραγματική «απλά αγαπάς και σέβεσαι τον άλλον με τα ελαττώματα και τα πλεονεκτήματά του», λέει η Κατερίνα. Οι αριθμοί μάλλον τείνουν να συμφωνήσουν μαζί της, καθώς σχετική έρευνα του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ που μελέτησε την φιλική συμπεριφορά 11.000 ανθρώπων για δέκα χρόνια, δικαίωσε τις γυναίκες στην ιδιότυπη μάχη των φύλων: Οι γυναίκες, συμπεραίνει η έρευνα, τείνουν να δημιουργούν πιο ουσιαστικές και μακροχρόνιες φιλίες. Αντίθετα, οι άνδρες θεωρούν φίλους τους απλώς αυτούς με τους οποίους «τα πίνουν» μαζί και συχνά συνάπτουν γνωριμίες με απώτερο σκοπό το επαγγελματικό όφελος. Ο δρ. Tampubolen, επικεφαλής της έρευνας, υπογραμμίζει πως το 75% των ανθρώπων επιλέγει άτομα του ίδιου φύλου για στενούς φίλους. Μάλιστα, «η φιλία των γυναικών μοιάζει να είναι ριζικά διαφορετική από αυτή των ανδρών. Είναι πολύ πιο βαθιά και ηθική και βασίζεται στην ίδια την σχέση και όχι στο τι μπορούν να κερδίσουν από αυτή», δήλωσε.

Όσο για το κουτσομπολιό, το οποίο θεωρείται γυναικεία υπόθεση; Μπορεί ο καφές και τα ψώνια να συνοδεύονται από σχολιασμό της κοινωνικής ζωής και όλων όσων εμπλέκονται σε αυτή, αλλά και οι άντρες δεν πάνε πίσω. Αυτό τουλάχιστον αποδεικνύει άλλη έρευνα, που χρίζει πρωταθλητές του κουτσομπολιού τους άντρες. Το 20% των ερωτηθέντων ανδρών ομολόγησε πως κουτσομπολεύει τουλάχιστον τρεις ώρες την ημέρα, κυρίως στον χώρο εργασίας, όπου με τους φίλους τους μιλούν για γυναίκες συναδέλφους και για το ποιος θα πάρει προαγωγή. Το 10% των ανδρών, σύμφωνα με την ίδια έρευνα, απολαμβάνει να βγάζει τα άπλυτα άλλων στην φόρα, την ίδια στιγμή που το αντίστοιχο γυναικείο ποσοστό είναι μόλις 4%. Ποιος είπε λοιπόν πως τα σχόλια «κοινωνικού ενδιαφέροντος» έχουν άρωμα… θηλυκό;

Γιώργος Κόκουβας

Πείτε μας την γνώμη σας σχολιάζοντας στο κάτω μέρος του δημοσιεύματος. Διαφέρουν οι γυναικείες φιλίες από τις ανδρικές και σε τι;