Εκλογές: Της κάλπης τα καμώματα

του Γιώργου Κόκουβα

Εκλογές τοπικής αυτοδιοίκησης έχουμε την προσεχή Κυριακή και για άλλη μια φορά θα κληθούμε να περάσουμε πίσω από το παραβάν και να «γιορτάσουμε την δημοκρατία» σε τοπικό επίπεδο. Το in2life, ορμώμενο από το εκλογικό κλίμα των ημερών, συγκέντρωσε τα πιο «εορταστικά», άγνωστα και αξιοπερίεργα στοιχεία του θεσμού των εκλογών από όλο τον κόσμο και σας τα παρουσιάζει. Ψηφίστε για το καλύτερο!

Διεθνή αξιοπερίεργα της κάλπης
Διαφορετικές χώρες, διαφορετικά εκλογικά ήθη και έθιμα. Στις ΗΠΑ για παράδειγμα, η ημέρα των εκλογών εορτάζεται και από αρκετές εμπορικές εταιρίες ως η πεμπτουσία της δημοκρατίας με «δημοκρατικά δωράκια». Τα Starbucks δίνουν σε όσους πολίτες ψήφισαν ένα δωρεάν ρόφημα μεσαίου μεγέθους, ενώ όσοι Αμερικανοί φορούν αυτοκόλλητο «I Voted!» παίρνουν δώρο μια μπάλα παγωτού από τα Ben&Jerry’s.

Στην Ινδία το 1996 σημειώθηκε το ρεκόρ των περισσότερων υποψηφίων για μία και μοναδική θέση. Στο Tamil Nadu, για την εκλογή ενός συμβούλου στο τοπικό όργανο εξουσίας, υπήρξαν ούτε ένας, ούτε δύο, αλλά 1033 «μνηστήρες». Δύσκολο να το φανταστεί κανείς, αλλά το ψηφοδέλτιο ήταν σε μορφή booklet!

Στις προεδρικές εκλογές της Σλοβενίας το 2007, ο Αρτούρο Στερν –γνωστός στο σλοβενικό κοινό λόγω της συμμετοχής του σε τηλεπαιχνίδια, έθεσε υποψηφιότητα και ξεκίνησε με πάθος την προεκλογική του εκστρατεία. Στα μισά της προεκλογικής περιόδου, ανακοίνωσε πως η υποψηφιότητά του ήταν ψεύτικη, και πως τα έκανε όλα για χάρη σατιρικής ταινίας που σκόπευε να γυρίσει, τοποθετώντας κρυφές κάμερες στις συγκεντρώσεις του.

Στην γειτονική Ιταλία έδρασε πολιτικά η γηραιότερη υποψήφια της Ευρώπης. Στις τελευταίες ιταλικές τοπικές εκλογές, η Ινοτσέντσα Κάμπρι –η Σέντα, όπως την αποκαλούν οι Ιταλοί-, θέλησε σε ηλικία 99 ετών να εκλεγεί σύμβουλος στην επαρχία της Πάρμας. Η ακμαία υποψήφια κατέβηκε στην μάχη της κάλπης με το σύνθημα «Το μέλλον έχει παρελθόν». Ή και αντίστροφα.

Το Παρίσι με την σειρά του, κατέχει την πρωτιά στην ανάδειξη του πρώτου παραδεδεγμένα gay δημάρχου ευρωπαϊκής πρωτεύουσας. Ο Bertrand Delanoë δημοσιοποίησε τον σεξουαλικό του προσανατολισμό σε τηλεοπτική εκπομπή το 1998. Ο Delanoë εξελέγη δήμαρχος το 2001 και άνοιξε τον δρόμο προς το πολιτικό όνειρο για τους εκπροσώπους της LGBT κοινότητας που ήθελαν να πολιτευτούν.

Κάλπη από τον τόπο σου
Ξεκινώντας από την χώρα μας, πρώτη στάση κάνουμε στις εκλογές του 1844. Οι παρθενικές εκλογές του νεαρού ελληνικού κράτους διεξήχθησαν σε περίοδο τεσσάρων ολόκληρων μηνών –κατά παράβαση του φρέσκου Συντάγματος που όριζε οκτώ ημέρες προεκλογικής δραστηριότητας. Δικαίωμα ψήφου είχαν μόνο οι άνδρες ηλικίας άνω των 25 ετών.

Οι γυναίκες απέκτησαν δικαίωμα ψήφου στις δημοτικές και κοινοτικές εκλογές το 1934, αλλά με τις εξής προϋποθέσεις: έπρεπε να είναι τουλάχιστον 30 ετών και να έχουν απολυτήριο Δημοτικού. Λέγεται, μάλιστα, πως η ηθοποιός Μαρίκα Κοτοπούλη αρνήθηκε να ψηφίσει, λέγοντας ότι ψήφο θέλουν μόνο όσες είναι άσχημες και όσες αποφεύγουν να κάνουν παιδιά.

Μεταφερόμαστε στο 1944 και στην Αμαλιάδα, όπου, αφού η περιοχή ελευθερώθηκε από τα κατοχικά στρατεύματα, ο λαός εξέλεξε διά βοής δεκαπενταμελή Επιτροπή Λαϊκής Αυτοδιοίκησης μεταξύ των οποίων και την Μαρίκα Μπότση-Τσαπαλίρα. Αυτή η γυναίκα έμελλε έξι μέρες αργότερα να αναλάβει χρέη δημάρχου και έγινε η πρώτη Ελληνίδα που απέκτησε αυτό το αξίωμα. Μετά από 101 μέρες δημαρχείας, η Μαρίκα Μπότση-Τσαπαλίρα παραιτήθηκε και αποσύρθηκε στο φαρμακείο που διατηρούσε.

Δώδεκα χρόνια μετά, στις δημοτικές εκλογές του 1956, η Κέρκυρα απέκτησε το προνόμιο της πρώτης εκλεγμένης και συνταγματικά κατοχυρωμένης Ελληνίδας δημάρχου –οι γυναίκες απέκτησαν το δικαίωμα του εκλέγεσθαι το 1952. Το όνομα αυτής Μαρία Δεσύλλα.

Προχωρώντας μισό αιώνα, φτάνουμε στις πιο πρόσφατες εκλογές. Στις βουλευτικές εκλογές του 2007 άξια προσοχής ήταν τα ποσοστά αποχής των Λειψών, όπου επί 1.115 εγγεγραμμένων ψήφισαν μόλις 97 (8,7 %), ενώ και στο Γραμματικό, η αποχή άγγιξε το 97%. Οι κάτοικοι διάλεξαν αυτόν τον τρόπο για να διαμαρτυρηθούν για την δημιουργία ΧΥΤΑ στην περιοχή τους.

Τα ευτράπελα φυσικά δεν λείπουν ποτέ από την Κυριακή της κάλπης. Στις τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις έχουν αναφερθεί τα παρακάτω περιστατικά:
- Ηλικιωμένος κύριος στο Αγρίνιο άλλαξε γνώμη για την ψήφο του και προσπάθησε με κλοτσιές να ανοίξει την κάλπη για να πάρει πίσω τον φάκελό του.
- Δικαστικοί αντιπρόσωποι… παρακοιμήθηκαν και έτσι άργησαν να ανοίξουν τα εκλογικά τους κέντρα, ένας άλλος έπεσε θύμα ληστείας, χάνοντας τα κλειδιά του εκλογικού κέντρου των Πατησίων στο οποίο κατευθυνόταν, ενώ άλλοι έκλεισαν τα εκλογικά τους κέντρα το μεσημέρι γιατί πείνασαν.
- Στο Κιλκίς, εκλογικός αντιπρόσωπος κλείδωσε μέσα στην αίθουσα την εφορευτική επιτροπή, επειδή η δικαστική αντιπρόσωπος απομακρύνθηκε για λίγο, για να βοηθήσει ηλικιωμένη κυρία να μπει στο κτίριο. Έξαλλος για την δικηγόρο που άφησε την κάλπη απροστάτευτη, ο αντιπρόσωπος του ΚΚΕ «αιχμαλώτισε» την επιτροπή για να διαμαρτυρηθεί. Την λύση έδωσε μέλος της εφορευτικής επιτροπής, που γνώριζε για τα εφεδρικά κλειδιά της αίθουσας.