Οκτώ ιοί που δεν μας σκότωσαν

του Γιώργου Κόκουβα

Επιδημίες, πανδημίες, «γριπωμένα» κοτόπουλα και υπολογιστές, αγελάδες με ζουρλομανδύα και γουρουνόπουλα με χαρτομάντιλα απασχόλησαν ανά διαστήματα την ευάλωτη σε ιούς επικαιρότητα των τελευταίων ετών. Συγκεντρώσαμε τις οκτώ απειλές που «ζάλισαν» το ανοσοποιητικό μας σύστημα, αλλά αποτελούν πλέον ιστορίες για αγρίους.

Ο ιός του 2000
To «Millennium Bug» ή πιο σύντομα «Y2K», απείλησε πριν μια δεκαετία να μας γυρίσει αιώνες πίσω, κάνοντας πολλούς να «ξεθάψουν» λάμπες πετρελαίου και να μεταφέρουν το κομπόδεμά τους από την τράπεζα… κάτω από το στρώμα.

Ο «ιός της χιλιετίας» ήταν ένα ηλεκτρονικό πρόβλημα, που προκλήθηκε από την κοντόφθαλμη στάση των πρώτων προγραμματιστών ηλεκτρονικών υπολογιστών. Κάπου μετά τα μέσα του 20ου αιώνα, για να γλιτώσουν τον «χώρο» που σπαταλούσαν τα τέσσερα ψηφία κάθε έτους, παρέλειψαν τα δύο πρώτα ψηφία κάθε χρονολογίας (για παράδειγμα το 1975 αναφερόταν παντού ως 75). Καθώς πλησίαζε η αλλαγή της χιλιετίας, τα «χαριτωμένα» ‘00s απείλησαν να «τρελάνουν» κάθε ηλεκτρονική συσκευή και online σύστημα στον κόσμο, καταστρέφοντας την διαδοχή των ημερομηνιών, καθώς κανένας υπολογιστής δεν θα αναγνώριζε σε ποιον αιώνα «μπαίνει».

Μια γενική τρέλα ξέσπασε ανά την υφήλιο και πολλά ρεβεγιόν της 31ης Δεκεμβρίου 1999 επισκιάστηκαν από την αγωνία του κόσμου να δει αν ο κόσμος θα επέστρεφε μέσα σε ένα δευτερόλεπτο στην εποχή των σπηλαίων. Φυσικά, τα προγραμματιστικά λάθη διορθώθηκαν, με τις εταιρίες που ανέλαβαν να μας κρατήσουν στον πολιτισμό να ξοδεύουν 300 εκατομμύρια δολάρια για τη διόρθωση της αβλεψίας.

Η γρίπη των χοίρων
Η «νέα γρίπη» ή ο «ιός Η1Ν1» ανησύχησε την παγκόσμια κοινότητα το 2009. Μια πανδημία με αφετηρία το… γουρούνι, ανάγκασε αεροδρόμια να προβούν σε έκτακτα μέτρα ελέγχου των επιβατών, ενώ οι περισσότεροι από εμάς «κολλήσαμε» την συνήθεια να κρύβουμε κάποιο αντιβακτηριδιακό υγρό στην τσάντα μας από εκείνη την περίοδο.

Η γρίπη των χοίρων δεν ήταν παρά η γρίπη τύπου Α, αλλά με παραλλαγμένο στέλεχος. Τις συνθήκες πανικού έσπευσαν να διογκώσουν τα ΜΜΕ και να εκμεταλλευτούν οι φαρμακευτικές εταιρίες. Τα ακριβοπληρωμένα εμβόλια κατά της νέας γρίπης μάλλον βρίσκονται ακόμη κάπου στοιβαγμένα στις αποθήκες των φαρμακείων, ενώ η ανθρωπότητα ξέχασε τον «χοιρινό» ιό, με την «μνήμη χρυσόψαρου» που διαθέτει.

Η γρίπη των πουλερικών
Το 1997, το 2004 και το 2006, ένα από τα αγαπημένα εδέσματα ανά τον κόσμο, το κοτόπουλο, έγινε «κόκκινη σημαία», καθώς υπήρξε ο «μεταφορέας» ενός ακόμα ιού της γρίπης Α προς τον άνθρωπο. Αυτή τη φορά ο Η5Ν1, ή κοινώς «η γρίπη των πτηνών» προκάλεσε μερικούς θανάτους στην Ασία. Τα νέα δεν άργησαν να τρομοκρατήσουν και τις υπόλοιπες ηπείρους, οι κάτοικοι των οποίων βιάστηκαν να βγάλουν από το διαιτολόγιό τους την κοτοσαλάτα. Ασφαλώς, αυτό συνέβη προσωρινά, καθώς η απειλή αποδείχτηκε υπερτιμημένη, ενώ το μαγειρεμένο κοτόπουλο, εφόσον είχε ψηθεί έστω και για ένα λεπτό, είχε αποβάλλει το «ύπουλο μικρόβιο».

Η νόσος των τρελών αγελάδων
Άλλη μια «περικοπή» στην κουζίνα πολλών πανικόβλητων νοικοκυριών έφερε η είδηση για μολυσμένα βοοειδή κρέατα. Η επίσημη ονομασία της ασθένειας των «άτυχων» αγελάδων είναι «σπογγώδης εγκεφαλοπάθεια των βοοειδών» και εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1986 στην Βρετανία. Στα τέλη της δεκαετίας του ’90 και για αρκετά χρόνια επανερχόταν συχνά ως είδηση κάποια ομάδα κρουσμάτων σε ανθρώπους που οφείλονταν στα «σχιζοφρενή» μηρυκαστικά. Μετά από πολύμηνη «θητεία» στους τίτλους των τηλεοπτικών ειδήσεων και μετά από την «αποβολή» των νοσηρών ζώων από τα πιάτα των Ευρωπαίων, το θέμα πέρασε στη λήθη και στην ανεκδοτολογία της περασμένης δεκαετίας. Οι επιστήμονες μάλιστα επεσήμαναν πρόσφατα ότι η νόσος έχει σχεδόν εξαλειφθεί από την Γηραιά Ήπειρο. Ούτε οι αγελάδες λοιπόν, περνώντας στο club των «ένοχων» ζώων της φάρμας, κατάφεραν να μας αφανίσουν.

Ο βάκιλος του άνθρακα
Από τα πιο «κατασκοπευτικά» σενάρια νόσων που απασχόλησαν την «φιλάσθενη» κοινή γνώμη ήταν η υπόθεση του άνθρακα. Πιθανό όπλο σύγχρονου πολέμου, ο ψεκασμός με βάκιλο του άνθρακα υποτίθεται ότι μπορεί να πλήξει ολόκληρες πόλεις, προκαλώντας δερματικές και αναπνευστικές παθήσεις.

Η «μόδα» του άνθρακα, όμως, εξαπλώθηκε μέσω των... ΕΛΤΑ. Γύρω στο 2003, τα καταστροφικά μόρια του χημικού στοιχείου –που πέρασε στη σφαίρα του στοιχειού- γνώρισε τις ώρες δημοσιότητας που του αναλογούσαν, όταν έγινε περιεχόμενο στα «ραβασάκια» τρομοκρατών. Η αποστολή γραμμάτων με άνθρακα σε «αθώους» φακέλους προς υψηλά ιστάμενα πρόσωπα έγινε ψύχωση στο μυαλό πολλών πολιτών με σύνδρομα καταδίωξης. Πολλοί λογαριασμοί της ΔΕΗ ανοίχτηκαν προσεκτικά με μία λεκάνη νερό από κάτω, μέχρι να γίνει αντιληπτό ότι η μόνη απειλή από λευκή σκόνη στα νοικοκυριά είναι η το υψηλό σάκχαρο από την ζάχαρη-άχνη.

Ο ιός SARS
Αμυδρά χαραγμένο στην μνήμη μας, αν προσπαθήσουμε πολύ, θα θυμηθούμε ότι το 2002 ξεκίνησε από την Κίνα το ταξίδι του προς την υποχόνδρια αντίληψή μας το σύνδρομο SARS. Μεταφρασμένος ως «Σοβαρό Οξύ Αναπνευστικό Σύνδρομο», o ιός αυτός είναι αλήθεια πως ταλαιπώρησε πολύ κόσμο σε 26 χώρες, με σημειωμένους περισσότερους από 700 θανάτους εξαιτίας του.

Παρ’ όλα αυτά, η υπερπροβολή του θέματος παρέσυρε το ευρύ κοινό σε καταστροφολογίες και τα δελτία υγείας γνώρισαν για άλλη μια φορά περίοδο υπερωριών. Τελικά ο ιός σύντομα ανακηρύχθηκε «εκριζωμένος» και η απειλή του μπήκε πανηγυρικά στην λίστα με τα υπόλοιπα εξ Ανατολής νοσολογικά «πυροτεχνήματα».

Το πείραμα του CERN
Όχι ακριβώς «ιός» με την ιατρική έννοια του όρου, αλλά σαν αρρώστια εξαπλώθηκε το φθινόπωρο του 2008 η είδηση για το πείραμα του CERN. Ο «Ευρωπαϊκός Οργανισμός Έρευνας Στοιχειωδών Σωματιδίων» έβαλε στόχο του την αποκάλυψη της προέλευσης του σύμπαντος. Το «πείραμα των πειραμάτων» πυροδότησε φήμες ότι επίφοβες δραστηριότητες σε υπόγειες εγκαταστάσεις των γαλλο-ελβετικών συνόρων θα τίναζε κυριολεκτικά τον κόσμο στον αέρα.

Η υπόθεση των «απαισιόδοξων» ήταν πως η σύγκρουση και η σχάση των απειροελάχιστων σωματιδίων της ύλης θα προκαλούσε πρωτόγνωρης έντασης έκρηξη. Ως αποτέλεσμα, οι επηρεασμένοι από το αναγνώσματα του Dan Brown έζησαν στιγμές εκτιναγμένης αδρεναλίνης τον Οκτώβριο του 2009, περιμένοντας το «μεγάλο μπαμ». Σαν φούσκα ασφαλώς έσκασε και αυτή η απειλή για την πολύπαθη Ευρώπη, καθώς «σαν ροκ συγκρότημα», είμαστε ακόμη στην πλανητική σκηνή.

Ο «ιός της αγάπης»
Τελευταία από τις «πληγές» της σύγχρονης εποχής αφήσαμε την πιο γλυκά διατυπωμένη απειλή. «I Love You», διάβασαν πολλά συγκινημένα μάτια στα εισερχόμενα των email τους κάποια στιγμή μέσα στο 2000. Η έκφραση αγάπης, όμως, έκρυβε «πληγές» για την «καρδιά» των υπολογιστών των ανυποψίαστων θυμάτων. Όπως κάθε δυνατός έρωτας, έτσι και ο ιός «Σ’ Αγαπώ» παρέσυρε «ερωτευμένα» λογισμικά και σαν άλλος HIV μόλυνε αρχεία στο ηλεκτρονικό «ανοσολογικό σύστημα».

Από τους πιο διάσημους ιούς του διαδικτύου, ο «I Love You» πέρασε στην ιστορία –και ίσως στην λήθη των περισσότερων- ως ένας από τους πιο διαδεδομένους αλλά και χιουμοριστικούς ιούς που κυκλοφόρησε και μόλυνε τους υπολογιστές στην αυγή της χιλιετίας. Περαστικά μας!