Πώς πήραν τα ονόματά τους 10 αθηναϊκές πλατείες

Οι ενδιαφέρουσες ιστορίες, τα ονόματα και τα γεγονότα που «βάφτισαν» δέκα από τις πιο γνωστές πλατείες της Αθήνας.

Πλατεία Συντάγματος

Το γνωστό μας Σύνταγμα αποκαλείται έτσι από το 1843, οπότε και οργανώθηκε στην περιοχή το κίνημα της 3ης Σεπτεμβρίου, το οποίο κινήθηκε ως τα ανάκτορα του βασιλιά Όθωνα (την σημερινή Βουλή) και απαίτησε Σύνταγμα για την χώρα. Ο βασιλιάς αναγκάστηκε να αποδεχθεί το αίτημα και έκτοτε η πλατεία πήρε αυτή την ονομασία για να θυμίζει ότι εδώ «γεννήθηκε» το πρώτο σύνταγμα της Ελλάδας.

Πλατεία Ομονοίας

Η προσφάτως ανανεωμένη πλατεία αρχικά ονομαζόταν «Όθωνος» προς τιμήν του βασιλιά, όμως πήρε τη σημερινή της ονομασία το 1863, όταν εκεί συμφιλιώθηκαν οι δύο αντίπαλες πολιτικές παρατάξεις, των Ορεινών και των Πεδινών, που είχαν δημιουργηθεί μετά την έξωση του Όθωνα. Οι δύο παρατάξεις συγκρούστηκαν σε μια αιματηρή μάχη στις 18-21 Ιουνίου, και εν τέλει συμφιλιώθηκαν στην πλατεία αφού μεσολάβησαν πρεσβευτές των Μεγάλων Δυνάμεων.

Πλατεία Αμερικής

Ονομάστηκε Πλατεία Αγάμων στις αρχές της δεκαετίας του 1890, επειδή εκείνη την περίοδο ήταν ερημική και αποτελούσε κέντρο ερωτικών συναντήσεων, «άθλημα» στο οποίο επιδίδονταν τότε περισσότερο οι άγαμοι. Το 1927 έλαβε το σημερινό της όνομα προς τιμήν των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, για το φιλελληνισμό τον οποίο είχαν επιδείξει οι κάτοικοί τους.

Πλατεία Αβησσυνίας

Trip2Athens

Μία από τις παλαιότερες πλατείες του κέντρου, οφείλει το όνομά της στην Αιθιοπία – την Αβησσυνία όπως την αποκαλούσαν τον 19ο αιώνα, ενώ το κυριακάτικο παζάρι που καθιερωμένα διεξάγεται εδώ ονομάστηκε έτσι προς τιμήν του Ηλία Γιουσουρούμ, ενός εβραίου ιδιοκτήτη του πρώτου παλαιοπωλείου της Αθήνας. Μια δεύτερη εκδοχή για το όνομά της, κάνει λόγο για την ανθρωπιστική βοήθεια του Αιθίοπα (Αβησσύνιου) αντιβασιλέα που μοιράστηκε στους πρόσφυγες της πλατείας μετά την Μικρασιατική Καταστροφή.

Πλατεία Κοτζιά

Το όνομά της το οφείλει στον ομώνυμο δήμαρχο της πόλης, τον Κώστα Κοτζιά που ανέλαβε τα ηνία του δήμου στον Μεσοπόλεμο, η δράση του οποίου στην περιοχή περιλάμβανε μεταξύ άλλων την κατεδάφιση του μεγαλοπρεπούς δημοτικού θεάτρου της πλατείας, έργο που θεωρούταν από τα καλύτερα του Τσίλλερ. Πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως, πλατεία Λουδοβίκου, Κανόνια, Πλατεία Γυμνασίων, Πλατεία Νέου Θεάτρου, Πλατεία Δημοτικού Θεάτρου, Πλατεία Ταχυδρομείου, Πλατεία Εθνικής Τραπέζης, Πλατεία Δημαρχείου είναι κάποια από τα παλαιότερα ονόματά της.

Πλατεία Κλαυθμώνος

Η πλατεία του… «κλάματος» ονομάστηκε έτσι επειδή στην ίδια περιοχή βρισκόταν το Υπουργείο Εσωτερικών και οι απολυμένοι δημόσιοι υπάλληλοι μαζεύονταν απ’ έξω μετά από κάθε εκλογική αναμέτρηση για να διαμαρτυρηθούν για την απόλυσή τους. Όπως ανέφερε ο Τύπος της εποχής, «έκλαιγαν και οδύρονταν» για να τους μονιμοποιήσουν και έτσι οι δημοσιογράφοι την αποκαλούσαν πλατεία «Κλαυθμώνος». Σημειώνεται πως στην προ του 1909 περίοδο, δεν υπήρχε μονιμότητα και κάθε νέα κυβέρνηση απέλυε τους υπαλλήλους που είχε προσλάβει η προηγούμενη, διορίζοντας τους δικούς της ψηφοφόρους.

Πλατεία Εξαρχείων

Στα τέλη του 1800 ένας έμπορος από την Ήπειρο, ο Βασίλειος Έξαρχος, ανοίγει ένα μεγάλο παντοπωλείο με ασυναγώνιστες τιμές, στην γωνία των οδών Θεμιστοκλέους και Σολωμού και στιγματίζει με την παρουσία του την περιοχή, η οποία αποκτά το όνομά του. Fun fact: Η ονομασία των Εξαρχείων κατά τον 19ου αιώνα ήταν «Πυθαράδικα», εξαιτίας των πολλών εργαστηρίων πιθαριών που βρίσκονταν εκεί.

Πλατεία Δεξαμενής

Στα τέλη του 19ου αιώνα, όταν και σχεδιάστηκε η συγκεκριμένη πλατεία, το Κολωνάκι ονομαζόταν «Κατσικάδικα», και βόρεια της πλατείας το μόνο πράγμα που υπήρχε ήταν καλύβες βοσκών. Σε εκείνη την περιοχή, είχε ανακαλυφθεί η δεξαμενή του Αδριανού, του ρωμαίου αυτοκράτορα που φρόντισε να υδροδοτήσει την Αθήνα, φέρνοντας νερό από την Πάρνηθα, και αποθηκεύοντάς το σε δεξαμενή στην περιοχή. Έτσι η πλατεία πήρε το όνομά της από την ιστορική αυτή δεξαμενή.

Πλατεία (Λορέντζου) Μαβίλη

Η τραγουδισμένη πλατεία της πόλης, ονομάστηκε προς τιμήν του Ιθακήσιου ποιητή Λορέντζου Μαβίλη (1860-1912). Ο Μαβίλης ήταν ευγενούς καταγωγής, σπούδασε στη Γερμανία και επέστρεψε στην Ελλάδα συμμετέχοντας στον πόλεμο της Κρήτης το 1896 και στην Ήπειρο το 1897. Εκλέχτηκε βουλευτής το 1910, υπερασπιζόμενος την δημοτική γλώσσα με την χαρακτηριστική του φράση «δεν υπάρχει γλώσσα χυδαία υπάρχουν μόνο χυδαίοι άνθρωποι». Πριν ονομαστεί έτσι, η πλατεία λεγόταν «Στέγη Πατρίδος» από της προσφυγικές πολυκατοικίες του ομώνυμου Οργανισμού που βρίσκονταν σε μικρή απόσταση.

Πλατεία Κάνιγγος