Οι πύργοι της Αθήνας και οι ιστορίες τους
Γυρίσατε από τας Ευρώπας και νοσταλγείτε κάστρα και μεσαιωνική αρχιτεκτονική; Έχουμε το αμέσως καλύτερα πράγμα… στην αθηναϊκή εκδοχή του.
της Ηρώς Κουνάδη
Είναι το γνωστό παράδοξο της Αθήνας, να ξέρουμε πολλά περισσότερα για την ζωή και τις ιστορίες που γράφτηκαν στην πόλη αυτή πριν από δυόμισι χιλιάδες χρόνια, απ’ όσα για τους τελευταίους αιώνες. Επειδή επιμένουμε να ξορκίζουμε μετά βδελυγμίας ό,τι έχει να κάνει με την Οθωμανική Αυτοκρατορία; Επειδή το μεγαλείο του Περικλή και του Χρυσού του Αιώνα επισκιάζουν όποια ιστορία και να ειπωθεί μετά απ’ αυτήν; Ποιος ξέρει. Το βέβαιο είναι πως τη μεσαιωνική αρχιτεκτονική που χάρισε παραμυθένια κάστρα και πύργους στην Ευρώπη, εδώ πρέπει να την αναζητήσεις –και μάλιστα πολύ αποφασισμένος– για να τη βρεις. Ακόμα και αν τα καταφέρεις, θα είναι δυσδιάκριτη, μισοερειπωμένη ή και εγκαταλελειμμένη τελείως, με τις πληροφορίες για την Ιστορία της μισές ή στηριγμένες κατά βάση σε υποθέσεις. Θα είναι, όμως, εκεί, όπως κάθε ιστορία που επιμένεις να ακούσεις.
Ο Πύργος Τυπάλδου
Μπορεί να τον έχετε ακουστά και ως «Πύργο Θήρας», από το όνομα της οδού στην οποία βρίσκεται, πολύ κοντά στην Πλατεία Αμερικής. Είναι ένα από τα σπανιότατα δείγματα νεογοτθικής αρχιτεκτονικής στην Αθήνα, χτίστηκε το 1914 από την οικογένεια Τυπάλδου από την Κεφαλονιά, σταμάτησε να κατοικείται το 1993 και ανακηρύχτηκε διατηρητέο το 2008. Γιατί να χτίσει κάποιος έναν νεογοτθικό πύργο με πολεμίστρες και οικόσημα στο κέντρο της Αθήνας; Για να αποτίσει τον δέοντα φόρο τιμής στις ιταλικές ρίζες της οικογένειάς του, που εντοπίζονται στη Νάπολη του 15ου αιώνα, είναι η σύντομη απάντηση. Περισσότερες λεπτομέρειες έχουμε εμείς εδώ και το επίσημο site του Πύργου, εδώ.
Ο Πύργος της Ανθούσας
Φωτό: Horizon Levante
Εκεί ψηλά στον Υμηττό, πολύ κοντά στη Μονή Αστερίου, στέκεται ένας πύργος τυλιγμένος σε ένα πέπλο μυστήριο. Τα ελάχιστα πράγματα που ξέρουμε γι’ αυτόν είναι, βασικά, υποθέσεις: Θεωρούμε πως είναι οθωμανικός, πρώτον γιατί αναφέρεται σε έγγραφα της εποχής με το τουρκικό όνομα «Κούλα» και δεύτερον γιατί ξέρουμε σίγουρα πως δεν είναι βυζαντινός –και πιθανότατα δεν είναι φράγκικος. Ο πύργος, που σήμερα σώζεται σε όχι ιδιαίτερα καλή κατάσταση, αναφέρεται επίσης σε επίσημα έγγραφα ερειπωμένος ήδη από το 1722. Περισσότερες πληροφορίες έχει το Kastra.eu, εδώ.
Ο Πύργος της Βραυρώνας
Απομεινάρι της εν Αθήναις Φραγκοκρατίας που διήρκησε από το 1204 ως το 1311, χρησιμοποιούταν για την επικοινωνία με σήματα καπνού την ημέρα και με φωτιές τη νύχτα. Κατασκευάστηκε την εποχή που άρχοντες του Δουκάτου των Αθηνών ήταν οι Δελαρός, Φράγκοι από την Βουργουνδία, και σώζεται σήμερα σε μέτρια κατάσταση, στα χωράφια ανάμεσα στο Μαρκόπουλο και τη Βραυρώνα Αττικής, ανατολικά του αεροδρομίου. Περισσότερες πληροφορίες εδώ.
Ο Πύργος της Λιάδας
Αλλιώς γνωστός και ως «Πύργος Δάγλα» ή και απλούστερα ως «Πύργος Μαρκοπούλου», είναι της ίδιας εποχής με εκείνον της Βραυρώνας, «παιδί» κι αυτός της οικογενείας των Δελαρός. Σώζεται επίσης σε μέτρια κατάσταση, στο λόφο της Λιάδας στο Μαρκόπουλο, και είναι σε αρκετά σημεία εμφανές πως έχει χτιστεί με υλικό από αρχαία κτίσματα, όπως και η παρακείμενη βυζαντινή εκκλησία των Παμμέγιστων Ταξιαρχών. Διαβάστε περισσότερα εδώ και εδώ.
Ο Πύργος του Λόφου Λεβίδη
Φωτό: Kastra.eu
Στην κορυφή του λόφου Λεβίδη στην Παλλήνη, πολύ κοντά στη λεωφόρο Μαραθώνος και στην Αττική Οδό, στέκεται ένας πολύ ιδιαίτερος, κυκλικός πύργος. Μια καμάρα τον ενώνει με την ομώνυμη βίλα, η οποία χτίστηκε δίπλα του το 1935 –ο πύργος όμως προϋπήρχε κατά μερικούς αιώνες, αφού η επικρατέστερη άποψη τον θέλει οθωμανικό, αν κρίνει κανείς από την κατασκευή του, και κτισμένο πιθανότατα τον 17ο-18ο αιώνα. Περισσότερες πληροφορίες εδώ.
Είναι το γνωστό παράδοξο της Αθήνας, να ξέρουμε πολλά περισσότερα για την ζωή και τις ιστορίες που γράφτηκαν στην πόλη αυτή πριν από δυόμισι χιλιάδες χρόνια, απ’ όσα για τους τελευταίους αιώνες. Επειδή επιμένουμε να ξορκίζουμε μετά βδελυγμίας ό,τι έχει να κάνει με την Οθωμανική Αυτοκρατορία; Επειδή το μεγαλείο του Περικλή και του Χρυσού του Αιώνα επισκιάζουν όποια ιστορία και να ειπωθεί μετά απ’ αυτήν; Ποιος ξέρει. Το βέβαιο είναι πως τη μεσαιωνική αρχιτεκτονική που χάρισε παραμυθένια κάστρα και πύργους στην Ευρώπη, εδώ πρέπει να την αναζητήσεις –και μάλιστα πολύ αποφασισμένος– για να τη βρεις. Ακόμα και αν τα καταφέρεις, θα είναι δυσδιάκριτη, μισοερειπωμένη ή και εγκαταλελειμμένη τελείως, με τις πληροφορίες για την Ιστορία της μισές ή στηριγμένες κατά βάση σε υποθέσεις. Θα είναι, όμως, εκεί, όπως κάθε ιστορία που επιμένεις να ακούσεις.
Ο Πύργος Τυπάλδου
Μπορεί να τον έχετε ακουστά και ως «Πύργο Θήρας», από το όνομα της οδού στην οποία βρίσκεται, πολύ κοντά στην Πλατεία Αμερικής. Είναι ένα από τα σπανιότατα δείγματα νεογοτθικής αρχιτεκτονικής στην Αθήνα, χτίστηκε το 1914 από την οικογένεια Τυπάλδου από την Κεφαλονιά, σταμάτησε να κατοικείται το 1993 και ανακηρύχτηκε διατηρητέο το 2008. Γιατί να χτίσει κάποιος έναν νεογοτθικό πύργο με πολεμίστρες και οικόσημα στο κέντρο της Αθήνας; Για να αποτίσει τον δέοντα φόρο τιμής στις ιταλικές ρίζες της οικογένειάς του, που εντοπίζονται στη Νάπολη του 15ου αιώνα, είναι η σύντομη απάντηση. Περισσότερες λεπτομέρειες έχουμε εμείς εδώ και το επίσημο site του Πύργου, εδώ.
Ο Πύργος της Ανθούσας
Φωτό: Horizon Levante
Εκεί ψηλά στον Υμηττό, πολύ κοντά στη Μονή Αστερίου, στέκεται ένας πύργος τυλιγμένος σε ένα πέπλο μυστήριο. Τα ελάχιστα πράγματα που ξέρουμε γι’ αυτόν είναι, βασικά, υποθέσεις: Θεωρούμε πως είναι οθωμανικός, πρώτον γιατί αναφέρεται σε έγγραφα της εποχής με το τουρκικό όνομα «Κούλα» και δεύτερον γιατί ξέρουμε σίγουρα πως δεν είναι βυζαντινός –και πιθανότατα δεν είναι φράγκικος. Ο πύργος, που σήμερα σώζεται σε όχι ιδιαίτερα καλή κατάσταση, αναφέρεται επίσης σε επίσημα έγγραφα ερειπωμένος ήδη από το 1722. Περισσότερες πληροφορίες έχει το Kastra.eu, εδώ.
Ο Πύργος της Βραυρώνας
Απομεινάρι της εν Αθήναις Φραγκοκρατίας που διήρκησε από το 1204 ως το 1311, χρησιμοποιούταν για την επικοινωνία με σήματα καπνού την ημέρα και με φωτιές τη νύχτα. Κατασκευάστηκε την εποχή που άρχοντες του Δουκάτου των Αθηνών ήταν οι Δελαρός, Φράγκοι από την Βουργουνδία, και σώζεται σήμερα σε μέτρια κατάσταση, στα χωράφια ανάμεσα στο Μαρκόπουλο και τη Βραυρώνα Αττικής, ανατολικά του αεροδρομίου. Περισσότερες πληροφορίες εδώ.
Ο Πύργος της Λιάδας
Αλλιώς γνωστός και ως «Πύργος Δάγλα» ή και απλούστερα ως «Πύργος Μαρκοπούλου», είναι της ίδιας εποχής με εκείνον της Βραυρώνας, «παιδί» κι αυτός της οικογενείας των Δελαρός. Σώζεται επίσης σε μέτρια κατάσταση, στο λόφο της Λιάδας στο Μαρκόπουλο, και είναι σε αρκετά σημεία εμφανές πως έχει χτιστεί με υλικό από αρχαία κτίσματα, όπως και η παρακείμενη βυζαντινή εκκλησία των Παμμέγιστων Ταξιαρχών. Διαβάστε περισσότερα εδώ και εδώ.
Ο Πύργος του Λόφου Λεβίδη
Φωτό: Kastra.eu
Στην κορυφή του λόφου Λεβίδη στην Παλλήνη, πολύ κοντά στη λεωφόρο Μαραθώνος και στην Αττική Οδό, στέκεται ένας πολύ ιδιαίτερος, κυκλικός πύργος. Μια καμάρα τον ενώνει με την ομώνυμη βίλα, η οποία χτίστηκε δίπλα του το 1935 –ο πύργος όμως προϋπήρχε κατά μερικούς αιώνες, αφού η επικρατέστερη άποψη τον θέλει οθωμανικό, αν κρίνει κανείς από την κατασκευή του, και κτισμένο πιθανότατα τον 17ο-18ο αιώνα. Περισσότερες πληροφορίες εδώ.
