Χύμα καπνός: Πόσο συμφέρει και ποιους τσούζει η νέα τάση
«Πωλείται χύμα καπνός για στριφτό, 30€ το κιλό» ή πώς η κρίση έκανε τους Έλληνες να ξεχαρμανιάζουν στην παρανομία.
του Νικόλα Γεωργιακώδη
Πριν από μερικά χρόνια, ο χύμα καπνός ήταν για τους ολίγους θεριακλήδες που είχαν κάποιον γνωστό παραγωγό «στο χωριό» ο οποίος τους εξασφάλιζε μερικά γραμμάρια για να δοκιμάσουν. Σήμερα, ελέω οικονομικής κρίσης και ραγδαίας αύξησης στην τιμή των τσιγάρων, το Internet έχει γεμίσει από αγγελίες τύπου «Πωλείται χύμα καπνός για στριφτό, χωρίς χημικά», και εκείνος ο γνωστός παραγωγός από το χωριό κάνει χρυσές δουλειές.
«Πωλείται χύμα καπνός, μοναδικό χαρμάνι, τιμή συζητήσιμη»
Η λύση του χύμα καπνού είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη σε περιοχές όπως το Αγρίνιο, η Ξάνθη, η Πάτρα και η Λαμία, λόγω εγγύτητας με τις ντόπιες καπνοφυτείες, ενώ στις μεγάλες πόλεις τα νταραβέρια αποτελούν πλέον κοινό μυστικό με… 20 ευρώ το κιλό, τιμή η οποία υπόκειται και σε παζάρια για περαιτέρω μείωση.
Ο Τόλης δηλώνει καπνιστής βιομηχανικού τσιγάρου εδώ και πενήντα πέντε χρόνια, όμως από πέρσι χρησιμοποιεί εξ’ ολοκλήρου χύμα καπνό για τα στριφτά του τσιγάρα. «Ο λόγος που το γύρισα ήταν η υπερβολική αύξηση της τιμής, για την ακρίβεια η σπαστική αύξηση. Έδινα 11€ την ημέρα για 75 τσιγάρα. Είδα ότι δεν πάει άλλο, ενώ παρατήρησα ότι διάφοροι γύρω μου κάπνιζαν χύμα καπνό και είπα και εγώ να κάνω αυτήν την δουλίτσα», λέει.
Ο ίδιος αγοράζει εδώ και ενάμισι περίπου χρόνο καπνό από τον ίδιο παραγωγό του Αγρινίου, ενώ το χαρμάνι που αγοράζει περιλαμβάνει και σε ένα μικρό ποσοστό κουβανέζικο καπνό. «Τον αγοράζω 30 ευρώ το κιλό, όμως μπορείς να βρεις και φθηνότερους από το Αγρίνιο, ακόμα και με 20 ευρώ το κιλό. Εμένα το ενάμισι κιλό μου φτάνει για ενάμισι μήνα με 25 περίπου στριφτά τσιγάρα την ημέρα. Είναι αρκετά χοντροκομμένος, σκέψου με 0,75 του γραμμάριου κάνεις ένα τσιγάρο», προσθέτει.
Ο Γιάννης έχει και αυτός έναν γνωστό παραγωγό, από την Λαμία όμως, ο οποίος του φέρνει χύμα καπνό για να τον πουλήσει στην Αθήνα. Ενώ πέρυσι οι πελάτες που είχε ήταν με το ζόρι πέντε, από τον περασμένο Ιανουάριο ο αριθμός αυτός έχει δεκαπλαστιαστεί. «Ακόμα και ο περιπτεράς της γειτονιάς μου ζητάει να του φέρω εκεί που έχει φτάσει η τιμή του τσιγάρου. Στην Αθήνα τον πουλάω από 20 μέχρι 30€ το κιλό και βγάζω ένα 10%, όμως αν πας λίγο πιο έξω σε καμιά Λαμία ή σε καμιά Χαλκίδα, εκεί μπορείς να βρεις και με 15 ευρώ ή ακόμα και με 10 ευρώ γιατί δεν υπάρχει μεγάλος έλεγχος. Εδώ είναι ζόρικα τα πράγματα. Αν σε πιάσουν να πουλάς, είναι χειρότερα και από το να πουλήσεις χόρτο. Αυτό θα το πληρώσει ο πελάτης στην τελική τιμή», λέει χαρακτηριστικά.
Ο Τόλης παρατηρεί και αυτός αύξηση στον αριθμό των φίλων του που τον ρωτάνε «Πού το βρήκες; Θέλω και εγώ». Πέρσι ήταν μόλις ένας με δύο, φέτος τον έχουν προσεγγίσει παραπάνω από είκοσι γνωστοί, συμπεριλαμβανομένης και της… κόρης του.
Οδηγίες προς… φουμαρισμένους
Τα πακέτα του χύμα καπνού διατίθενται σε νάιλον σακούλες του μισού κιλού συνήθως, αεροστεγώς κλεισμένες. Μάλιστα, οι παραγωγοί χρησιμοποιούν ένα ειδικό θερμοκολλητικό μηχάνημα για να τις κλείσουν έτσι ώστε ο καπνός να παραμείνει όσο το δυνατόν περισσότερο χρόνο φρέσκος. Οι… μερακλήδες έμποροι συνηθίζουν μαζί με το σακουλάκι αυτό να δίνουν και ένα έντυπο ή χειρόγραφο χαρτί με οδηγίες συντήρησης για τον πελάτη.
Ο Γιάννης μου δείχνει αυτό που του έχει δώσει ο παραγωγός από το Αγρίνιο με τον οποίο συνεργάζεται για να φέρνει χύμα καπνό στην Αθήνα. Ο τύπος φαίνεται επαγγελματίας. «Βάλτε το κατευθείαν στο ψυγείο, επειδή δεν έχει συντηρητικά και κινδυνεύει να μουχλιάσει Μία φορά τον μήνα απλώστε με απαλές, αργές κινήσεις για να μην κάνει τρίμμα και αφήστε 5’ να αναπνεύσει. Μετά ξαναβάλτε στο σακούλι/τάπερ/γυάλινο βάζο. Όσα σακούλια δεν ανοιχτούν αυτή τη βδομάδα τα βάζουμε κατάψυξη για μελλοντική χρήση τυλιγμένα σε πανί», γράφουν οι χειρόγραφες οδηγίες, οι οποίες στη συνέχεια γίνονται ακόμα πιο λεπτομερείς.
»Αν θέλετε πιο υγρό καπνό, βάλτε φλούδες μανταρινιού ή φύλλα μαρουλιού στην επιφάνεια ή ρίξτε 4 με 5 σταγόνες νερό στην επιφάνεια, χωρίς να ανακατέψετε. Κλείστε τον και σε 30’ η υγρασία έχει εξαπλωθεί ομοιόμορφα. Για να μην καταστρέψετε την υγεία σας αποφεύγετε ευτελείς και ψεκασμένους με χημικά καπνούς που κυκλοφορούν τελευταία».
Στο τέλος του σημειώματος, ο παραγωγός αναφέρει ότι προβλέπεται αλλαγή πακέτου, αν ο πελάτης δεν μείνει ικανοποιημένος, υπό την προϋπόθεση να έχει ακολουθήσει σωστά τις οδηγίες.
Τα παράνομα τσιγάρα «καίνε» το Δημόσιο
Σύμφωνα με την έκθεση STAR της KPMG που έδωσε στη δημοσιότητα η εταιρεία Παπαστράτος, περισσότερα από τρία δισεκατομμύρια παράνομα προϊόντα καπνού καταναλώθηκαν στην Ελλάδα το 2012, σημειώνοντας αύξηση 16% σε σχέση με το 2011 και 330% σε σχέση με το 2008. Επίσης, οι απολεσθέντες φόροι για το 2012, σύμφωνα πάλι με εκτιμήσεις της εταιρείας Παπαστράτος, υπολογίζονται σε 430 εκατομμύρια ευρώ, ενώ με κάθε δέκα τόνους παράνομου χύμα καπνού που διατίθεται στην αγορά, το ελληνικό Δημόσιο έχει απώλειες φόρων ύψους 2 εκατομμυρίων ευρώ.
Ήδη από τον περασμένο Οκτώβριο, η εταιρεία ξεκίνησε την καμπάνια «Όχι στα παράνομα τσιγάρα» και «Όχι στον παράνομο χύμα καπνό», χρηματοδοτώντας δράσεις για την ενημέρωση των καταναλωτών και την ενίσχυση της υλικοτεχνικής υποδομής των διωκτικών αρχών. Όπως όλα δείχνουν όμως, η καμπάνια λίγη απήχηση έχει στον μέσο Έλληνα, ο οποίος θα συνεχίσει να αναζητά την φθηνή λύση μέσα από διαδικτυακές αγγελίες, διαπροσωπικές επαφές, ακόμα και λαϊκές αγορές.
«Ό, τι και να λένε οι βιομηχανίες από την μεριά τους καλά κάνουν. Εγώ λέω τρία πράγματα: Τον καπνό, το τσίπουρο και το κρασί δεν μπορούν να το στριμώξουν γιατί υπάρχουν οικοτεχνίες. Έτσι απλά χάνουν λεφτά με τις αλλεπάλληλες αυξήσεις. Δες τι γίνεται με το χύμα κρασί, δεν υπάρχει ελληνικό σπίτι που να μην βγάζει το δικό του. Αν πάς το κρασί 5 ευρώ το κιλό και ο άλλος το πουλάει 30 λεπτά, την πάτησες», σχολιάζει ο Τόλης.
Πριν από μερικά χρόνια, ο χύμα καπνός ήταν για τους ολίγους θεριακλήδες που είχαν κάποιον γνωστό παραγωγό «στο χωριό» ο οποίος τους εξασφάλιζε μερικά γραμμάρια για να δοκιμάσουν. Σήμερα, ελέω οικονομικής κρίσης και ραγδαίας αύξησης στην τιμή των τσιγάρων, το Internet έχει γεμίσει από αγγελίες τύπου «Πωλείται χύμα καπνός για στριφτό, χωρίς χημικά», και εκείνος ο γνωστός παραγωγός από το χωριό κάνει χρυσές δουλειές.
«Πωλείται χύμα καπνός, μοναδικό χαρμάνι, τιμή συζητήσιμη» Η λύση του χύμα καπνού είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη σε περιοχές όπως το Αγρίνιο, η Ξάνθη, η Πάτρα και η Λαμία, λόγω εγγύτητας με τις ντόπιες καπνοφυτείες, ενώ στις μεγάλες πόλεις τα νταραβέρια αποτελούν πλέον κοινό μυστικό με… 20 ευρώ το κιλό, τιμή η οποία υπόκειται και σε παζάρια για περαιτέρω μείωση.
Ο Τόλης δηλώνει καπνιστής βιομηχανικού τσιγάρου εδώ και πενήντα πέντε χρόνια, όμως από πέρσι χρησιμοποιεί εξ’ ολοκλήρου χύμα καπνό για τα στριφτά του τσιγάρα. «Ο λόγος που το γύρισα ήταν η υπερβολική αύξηση της τιμής, για την ακρίβεια η σπαστική αύξηση. Έδινα 11€ την ημέρα για 75 τσιγάρα. Είδα ότι δεν πάει άλλο, ενώ παρατήρησα ότι διάφοροι γύρω μου κάπνιζαν χύμα καπνό και είπα και εγώ να κάνω αυτήν την δουλίτσα», λέει.
Ο ίδιος αγοράζει εδώ και ενάμισι περίπου χρόνο καπνό από τον ίδιο παραγωγό του Αγρινίου, ενώ το χαρμάνι που αγοράζει περιλαμβάνει και σε ένα μικρό ποσοστό κουβανέζικο καπνό. «Τον αγοράζω 30 ευρώ το κιλό, όμως μπορείς να βρεις και φθηνότερους από το Αγρίνιο, ακόμα και με 20 ευρώ το κιλό. Εμένα το ενάμισι κιλό μου φτάνει για ενάμισι μήνα με 25 περίπου στριφτά τσιγάρα την ημέρα. Είναι αρκετά χοντροκομμένος, σκέψου με 0,75 του γραμμάριου κάνεις ένα τσιγάρο», προσθέτει.
Ο Γιάννης έχει και αυτός έναν γνωστό παραγωγό, από την Λαμία όμως, ο οποίος του φέρνει χύμα καπνό για να τον πουλήσει στην Αθήνα. Ενώ πέρυσι οι πελάτες που είχε ήταν με το ζόρι πέντε, από τον περασμένο Ιανουάριο ο αριθμός αυτός έχει δεκαπλαστιαστεί. «Ακόμα και ο περιπτεράς της γειτονιάς μου ζητάει να του φέρω εκεί που έχει φτάσει η τιμή του τσιγάρου. Στην Αθήνα τον πουλάω από 20 μέχρι 30€ το κιλό και βγάζω ένα 10%, όμως αν πας λίγο πιο έξω σε καμιά Λαμία ή σε καμιά Χαλκίδα, εκεί μπορείς να βρεις και με 15 ευρώ ή ακόμα και με 10 ευρώ γιατί δεν υπάρχει μεγάλος έλεγχος. Εδώ είναι ζόρικα τα πράγματα. Αν σε πιάσουν να πουλάς, είναι χειρότερα και από το να πουλήσεις χόρτο. Αυτό θα το πληρώσει ο πελάτης στην τελική τιμή», λέει χαρακτηριστικά. Ο Τόλης παρατηρεί και αυτός αύξηση στον αριθμό των φίλων του που τον ρωτάνε «Πού το βρήκες; Θέλω και εγώ». Πέρσι ήταν μόλις ένας με δύο, φέτος τον έχουν προσεγγίσει παραπάνω από είκοσι γνωστοί, συμπεριλαμβανομένης και της… κόρης του.
Οδηγίες προς… φουμαρισμένους
Τα πακέτα του χύμα καπνού διατίθενται σε νάιλον σακούλες του μισού κιλού συνήθως, αεροστεγώς κλεισμένες. Μάλιστα, οι παραγωγοί χρησιμοποιούν ένα ειδικό θερμοκολλητικό μηχάνημα για να τις κλείσουν έτσι ώστε ο καπνός να παραμείνει όσο το δυνατόν περισσότερο χρόνο φρέσκος. Οι… μερακλήδες έμποροι συνηθίζουν μαζί με το σακουλάκι αυτό να δίνουν και ένα έντυπο ή χειρόγραφο χαρτί με οδηγίες συντήρησης για τον πελάτη.
Ο Γιάννης μου δείχνει αυτό που του έχει δώσει ο παραγωγός από το Αγρίνιο με τον οποίο συνεργάζεται για να φέρνει χύμα καπνό στην Αθήνα. Ο τύπος φαίνεται επαγγελματίας. «Βάλτε το κατευθείαν στο ψυγείο, επειδή δεν έχει συντηρητικά και κινδυνεύει να μουχλιάσει Μία φορά τον μήνα απλώστε με απαλές, αργές κινήσεις για να μην κάνει τρίμμα και αφήστε 5’ να αναπνεύσει. Μετά ξαναβάλτε στο σακούλι/τάπερ/γυάλινο βάζο. Όσα σακούλια δεν ανοιχτούν αυτή τη βδομάδα τα βάζουμε κατάψυξη για μελλοντική χρήση τυλιγμένα σε πανί», γράφουν οι χειρόγραφες οδηγίες, οι οποίες στη συνέχεια γίνονται ακόμα πιο λεπτομερείς.
»Αν θέλετε πιο υγρό καπνό, βάλτε φλούδες μανταρινιού ή φύλλα μαρουλιού στην επιφάνεια ή ρίξτε 4 με 5 σταγόνες νερό στην επιφάνεια, χωρίς να ανακατέψετε. Κλείστε τον και σε 30’ η υγρασία έχει εξαπλωθεί ομοιόμορφα. Για να μην καταστρέψετε την υγεία σας αποφεύγετε ευτελείς και ψεκασμένους με χημικά καπνούς που κυκλοφορούν τελευταία».
Στο τέλος του σημειώματος, ο παραγωγός αναφέρει ότι προβλέπεται αλλαγή πακέτου, αν ο πελάτης δεν μείνει ικανοποιημένος, υπό την προϋπόθεση να έχει ακολουθήσει σωστά τις οδηγίες.
Τα παράνομα τσιγάρα «καίνε» το Δημόσιο
Σύμφωνα με την έκθεση STAR της KPMG που έδωσε στη δημοσιότητα η εταιρεία Παπαστράτος, περισσότερα από τρία δισεκατομμύρια παράνομα προϊόντα καπνού καταναλώθηκαν στην Ελλάδα το 2012, σημειώνοντας αύξηση 16% σε σχέση με το 2011 και 330% σε σχέση με το 2008. Επίσης, οι απολεσθέντες φόροι για το 2012, σύμφωνα πάλι με εκτιμήσεις της εταιρείας Παπαστράτος, υπολογίζονται σε 430 εκατομμύρια ευρώ, ενώ με κάθε δέκα τόνους παράνομου χύμα καπνού που διατίθεται στην αγορά, το ελληνικό Δημόσιο έχει απώλειες φόρων ύψους 2 εκατομμυρίων ευρώ.
Ήδη από τον περασμένο Οκτώβριο, η εταιρεία ξεκίνησε την καμπάνια «Όχι στα παράνομα τσιγάρα» και «Όχι στον παράνομο χύμα καπνό», χρηματοδοτώντας δράσεις για την ενημέρωση των καταναλωτών και την ενίσχυση της υλικοτεχνικής υποδομής των διωκτικών αρχών. Όπως όλα δείχνουν όμως, η καμπάνια λίγη απήχηση έχει στον μέσο Έλληνα, ο οποίος θα συνεχίσει να αναζητά την φθηνή λύση μέσα από διαδικτυακές αγγελίες, διαπροσωπικές επαφές, ακόμα και λαϊκές αγορές.
«Ό, τι και να λένε οι βιομηχανίες από την μεριά τους καλά κάνουν. Εγώ λέω τρία πράγματα: Τον καπνό, το τσίπουρο και το κρασί δεν μπορούν να το στριμώξουν γιατί υπάρχουν οικοτεχνίες. Έτσι απλά χάνουν λεφτά με τις αλλεπάλληλες αυξήσεις. Δες τι γίνεται με το χύμα κρασί, δεν υπάρχει ελληνικό σπίτι που να μην βγάζει το δικό του. Αν πάς το κρασί 5 ευρώ το κιλό και ο άλλος το πουλάει 30 λεπτά, την πάτησες», σχολιάζει ο Τόλης.
