Ανακύκλωση: Η μπλε πραγματικότητα της πόλης

του Νικόλα Γεωργιακώδη 

Πριν από μερικά χρόνια είχαμε παρακολουθήσει βήμα – βήμα την διαδικασία ανακύκλωσης στην Αθήνα μέσα από το «ταξίδι» των μπλε κάδων με τελικό προορισμό τα εργοστάσια επεξεργασία ανακυκλώσιμων υλικών. Τι γίνεται όμως σήμερα; Πόσο αποτελεσματική είναι η ανακύκλωση στο κέντρο της πόλης και πώς αντιμετωπίζονται τα προβλήματα που προκύπτουν από την «λάθος» λογική αρκετών πολιτών; Πώς συμβάλλει η οικονομική κρίση στην αλλαγή του όγκου ανακυκλώσιμων υλικών και ποια τα μελλοντικά σχέδια του Δήμου Αθηναίων;

Το In2life ήρθε σε επικοινωνία με τον Αντιδήμαρχο Καθαριότητας και Ανακύκλωσης κ. Ανδρέα Βαρελά, ο οποίος μας διαφώτισε για την τρέχουσα κατάσταση στην…. ανακυκλώσιμη πραγματικότητα της πόλης.

Οι αριθμοί και τα προβλήματα της ανακύκλωσης στην πόλη

«Το 2010 κλείσαμε την χρονιά με την συλλογή συνολικά 43 χιλιάδων 745 τόνων ανακυκλώσιμων υλικών. Από τότε μέχρι σήμερα έχουν τοποθετηθεί δυόμισι χιλιάδες μπλε κάδοι στην Αθήνα. Το 2011 είχαμε μια μικρή αύξηση, πήγαμε στους 44 χιλιάδες 309 τόνους ανακυκλώσιμων υλικών και το 2012 συνεχίσαμε με 45 χιλιάδες 493 τόνους», αναφέρει ο κ. Βαρελάς για την εξέλιξη της ανακύκλωσης στην Αθήνα τα τελευταία τρία χρόνια και προσθέτει: «Για την συλλογή αυτών των υλικών πραγματοποιήθηκαν το 2011 10 χιλιάδες 617 δρομολόγια και το 2012 11 χιλιάδες 318 δρομολόγια, με τελικό προορισμό τα κέντρα διαχείρισης ανακυκλώσιμων υλικών στον Ασπρόπυργο και στην περιοχή της Φυλής». Αυτήν την στιγμή στα όρια του Δήμου Αθηνών υπάρχουν περίπου επτάμισι χιλιάδες μπλε κάδοι και περίπου δωδεκάμισι χιλιάδες οργανικοί.

Μια σύντομη ματιά στον συνολικό όγκο των ανακυκλώσιμων υλικών σε συνδυασμό με την αύξηση του αριθμού των μπλε κάδων στην πόλη, γεννά το εύλογο ερώτημα: «Γιατί τόσο μικρή αύξηση τα τελευταία χρόνια;». «Η ποσότητα ναι μεν έχει αυξηθεί ελαφρά, όμως δεν δικαιολογείται από την αύξηση στον αριθμό των μπλε κάδων», σημειώνει ο κ. Βαρελάς, «θα πρέπει όμως να λάβουμε υπ’ όψη ότι σήμερα τα δεδομένα στον χώρο των αποβλήτων είναι διαφορετικά. Η οικονομική κρίση έχει μειώσει αναγκαστικά και τον όγκο των υλικών που πετάνε οι πολίτες».

Τα προβλήματα σύμφωνα με τον κ. Βαρελά οφείλονται κατά μεγάλο ποσοστό στο γεγονός ότι ακόμα ο κόσμος δεν έχει μάθει να ανακυκλώνει σωστά. «Να είμαστε ειλικρινείς. Τα προβλήματα είναι δύο. Πρώτον, η οριοθέτηση των κάδων δεν πλησιάζει σε βαθμό επιτυχίας πάνω από 90%, κάτι που σημαίνει ότι ο κόσμος που βγαίνει από το σπίτι του με πρόθεση να πετάξει ανακυκλώσιμα υλικά, δεν βρίσκει σε κοντινή απόσταση μπλε κάδους και έτσι τα ρίχνει στον πρώτο που θα βρει. Το δεύτερο πρόβλημα, είναι ότι παρά τις επικοινωνιακές ενέργειες που έχουν γίνει από την Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης σε συνεργασία με τον Δήμο, εξακολουθούμε να βρίσκουμε ‘περίεργα’ πράγματα στους μπλε κάδους. Από πράσινα απόβλητα όπως κλαδιά και φύλλα μέχρι αντικείμενα τα οποία ο κόσμος νομίζει ότι ανακυκλώνονται, όμως δεν είναι ανακυκλώσιμα», λέει.

Ένα ακόμα πρόβλημα είναι και η μειωμένη χωρητικότητα των κάδων, η οποία οφείλεται στο ότι οι πολίτες δεν «σπάνε» τις χάρτινες συσκευασίες έτσι ώστε να πιάνουν όσο το δυνατόν λιγότερο χώρο στον κάδο. Αποτέλεσμα, ο επόμενος που θα θέλει να πετάξει τα υλικά, να τον βλέπει γεμάτο και να τα πετάει στους πράσινους κάδους. Τέλος, ο κ. Βαρελάς αναφέρεται και στην λεγόμενη συνειδητή μη ανακύκλωση: «Υπάρχει μια γενική αδιαφορία στον διαχωρισμό ανακυκλώσιμων και μη ανακυκλώσιμων υλικών, αρκετοί λένε ‘δεν ασχολούμαι, δεν ανακατεύομαι, δεν με νοιάζει’ και ρίχνουν ανακατεμένα σκουπίδια με ανακυκλώσιμα υλικά σε όποιον κάδο βρουν πρώτο».

Άγνοια; Εσκεμμένη πράξη; Αδιαφορία; Η απάντηση στο γιατί δεν ανακυκλώνουμε σωστά είναι «λίγο από όλα». «Ακόμα και αν δεν καθαρίσουμε τελείως το υλικό από τα υπολείμματα δεν υπάρχει ιδιαίτερο πρόβλημα, μπορούμε να το ρίξουμε στον κάδο ανακύκλωσης. Δεν το συνιστούμε βέβαια, αλλά το θέμα δεν είναι εκεί», επισημαίνει ο κ. Βαρελάς.

«Το θέμα είναι ότι ο καθένας μας θα έπρεπε να έχει δύο ξεχωριστές σακούλες σπίτι του, μια με υλικά που ανακυκλώνονται και μια με αυτά που δεν ανακυκλώνονται. Υπάρχει όμως μια ομάδα ατόμων που συνειδητά δεν το κάνουν αυτό. Τα τοποθετούν ανακατεμένα και τα πετάνε στον πρώτο κάδο που θα βρουν», προσθέτει ο ίδιος.

Το «μπέρδεμα» των μπλε κάδων και οι «πράσινες» περιοχές της Αθήνας

Αιτία παραπόνων για αρκετούς δημότες υπήρξαν κατά καιρούς τα περιστατικά, κατά τα οποία ένα συμβατικό απορριμματοφόρο πιάνεται… επ’ αυτοφώρω να μαζεύει έναν μπλε κάδο.

«Τα περιστατικά αυτά που καταγγέλλουν οι πολίτες έχουν γίνει ορισμένες φορές, κυρίως λόγω της έλλειψης συνείδησης από πλευράς των εργαζομένων στον Δήμο, όμως προσπαθούμε να τα περιορίσουμε, πιέζοντας και ενημερώνοντας τους υπαλλήλους, οι οποίοι αρκετές φορές επικαλούμενοι την ‘συναδελφική αλληλεγγύη’ μαζεύουν με συμβατικά απορριμματοφόρα τους μπλε κάδους», επισημαίνει ο κ. Βαρελάς και θεωρεί ότι το φαινόμενο τείνει να εξαλειφθεί.

Όσον αφορά τις περιοχές όπου γίνεται πιο σωστά η ανακύκλωση υλικών, ο κ. Βαρελάς αναφέρει ότι «καλύτερη» ανακύκλωση γίνεται στο κέντρο της Αθήνας, αν και επισημαίνει ότι εκεί υπάρχουν περισσότεροι μπλε κάδοι και καταστήματα τα οποία συνεργάζονται αποτελεσματικά με τον Δήμο και ύστερα από συνεννόηση ανακυκλώνουν μεγάλο όγκο «χύμα» ανακυκλώσιμων υλικών. «Αν εξαιρέσουμε το κέντρο, έχουμε μια καλή συμπεριφορά στην 3η, 4η, 5η και 2η δημοτική κοινότητα όπου και έχουμε πυκνώσει το δίκτυο των μπλε κάδων με αποτέλεσμα να υπάρχει καλός αριθμητικός συσχετισμός μπλε και οργανικών», αναφέρει σχετικά ο κ. Βαρελάς.

Εκεί που υπάρχει κακή ποιότητα ανακύκλωσης είναι στην 6η δημοτική κοινότητα (περιοχή Κυψέλης – Πατησίων- Πλατεία Αμερικής), όπου εκτός του ότι δεν έχει ολοκληρωθεί η συμπλήρωση των μπλε κάδων, υπάρχει επίσης έντονο το φαινόμενο «λεηλασίας» των ανακυκλώσιμων υλικών από ρακοσυλλέκτες.

Delivery ανακυκλώσιμων υλικών

Σίγουρα η προσβασιμότητα σε έναν μπλε κάδο είναι σημαντικό στοιχείο για την ανακύκλωση στην πόλη. Τι γίνεται όμως αν δεν υπάρχει κάποιος κοντά στο σπίτι μας ή θέλουμε να ανακυκλώσουμε ένα ογκώδες αντικείμενο; Ένα τηλεφώνημα αρκεί στον τετραψήφιο 1960, ο οποίος λειτουργεί 24 ώρες το 24ωρο και δέχεται αιτήματα από πολίτες είτε για να μαζέψει το συνεργείο του Δήμου κάποια ογκώδη ηλεκτρική συσκευή είτε για να ζητήσει ο πολίτης μπλε κάδο δίπλα στην κατοικία του εφ’ όσον δεν υπάρχει.

Στην πρώτη περίπτωση, το συνεργείο όπως μας πληροφορεί ο κ. Βαρελάς, έρχεται μέσα σε ένα 24ωρο. Στην δεύτερη περίπτωση, ο πολίτης θα λάβει απάντηση εντός των επομένων ημερών για το ποια χρονική στιγμή έχει προγραμματιστεί η πύκνωση των κάδων και θα του υποδειχτεί ο κοντινότερος μπλε κάδος. «Αν έχουμε δέκα χιλιάδες αιτήματα για μπλε κάδους δεν μπορούμε να τους τοποθετήσουμε και τους δέκα χιλιάδες στην πόλη, γιατί θα πρέπει να γίνει και η αποκομιδή τους», λέει σχετικά.

«Η σωστή αντιστοιχία είναι να καταφέρουμε να φτάσουμε σε αναλογία ένας προς τρεις, ένας προς δύο ή ακόμα καλύτερα ένας μπλε κάδος προς έναν οργανικό. Πιστεύω ότι μέχρι τον Σεπτέμβριο θα έχει ολοκληρωθεί η πύκνωση», καταλήγει ο κ. Βαρελάς.