Έφηβοι και internet: Οι ανησυχητικοί αριθμοί

Σε σοβαρούς κινδύνους εκτίθεται καθημερινά μεγάλο ποσοστό των νέων που σερφάρει στο internet, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της Ευρωπαϊκής Μελέτης για τις συμπεριφορές εξάρτησης στο Διαδίκτυο.

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε με την σύμπραξη επτά ευρωπαϊκών χωρών (Ελλάδα, Γερμανία, Ισπανία, Πολωνία, Ισλανδία, Ολλανδία, Ρουμανία) στο πλαίσιο του προγράμματος Safer Internet, με συντονίστρια χώρα την Ελλάδα. Στην έρευνα συμμετείχαν 2.000 έφηβοι από κάθε χώρα ηλικίας 15-16 ετών (συνολικά απαντήθηκαν 14.000 ερωτηματολόγια) ενώ πραγματοποιήθηκαν και είκοσι συνεντεύξεις εφήβων σε κάθε χώρα –πραγματοποιήθηκαν, δηλαδή, 140 συνεντεύξεις συνολικά.

«Η συμπεριφορά εξάρτησης χαρακτηρίζεται από απώλεια ελέγχου απέναντι στη χρήση του διαδικτύου, με αποτέλεσμα την παραμέληση βασικών πτυχών της καθημερινότητας (σχολικές υποχρεώσεις, δραστηριότητες-χόμπι, φιλικές σχέσεις, φλερτ, σωματική φροντίδα και υγιεινή)» αναφέρει χαρακτηριστική η σχετική ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της έρευνας.

Τα αποτελέσματα, που κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου σχετικά με την χρήση του διαδικτύου από τους εφήβους, έχουν ως εξής:

Εθισμός στο Διαδίκτυο:
• 1.2% του συνολικού δείγματος παρουσιάζει συμπεριφορές εξάρτησης και 12,7% οριακή διαδικτυακή συμπεριφορά (13.9% δυσλειτουργική διαδικτυακή χρήση )
• Οι διαφορές μεταξύ των χωρών δεν είναι σημαντικές, ωστόσο μεγαλύτερα ποσοστά παρουσιάζονται σε Ρουμανία, Ελλάδα και Ισπανία, ενώ τα μικρότερα σε Ισλανδία, Ολλανδία και Γερμανία
• Τα ποσοστά εξάρτησης παρουσίαζαν τάση ανόδου στα αγόρια, στις μεγαλύτερες ηλικίες και στο χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο γονέων
• Υπήρχαν ψυχοκοινωνικές δυσκολίες στην ομάδα των εξαρτημένων εφήβων (χαμηλή κοινωνικότητα, διάσπαση προσοχής, καταθλιπτικό συναίσθημα κ.α.)

Συμπεριφορές Υψηλού Κινδύνου
• 63% των εφήβων επικοινωνούν με αγνώστους on-line
• 9,3% από αυτούς αναφέρουν ότι αυτό τους έβλαψε (5,4% του συνολικού δείγματος)
• 45,7% από αυτούς συνάντησαν στο φυσικό κόσμο κάποιον που γνώρισαν μέσω διαδικτύου (28.4% του συνολικού δείγματος)
• Οι χώρες με τα μεγαλύτερα ποσοστά κινδύνου διαδικτυακής αποπλάνησης ήταν οι Ρουμανία, Γερμανία και Πολωνία, ενώ η Ελλάδα είχε το μικρότερο ποσοστό
• 58.8% του δείγματος εκτέθηκαν σε πορνογραφικό υλικό (32,8% από αυτούς αναφέρουν ότι ενοχλήθηκαν από την έκθεση σε πορνογραφικό υλικό – 18,4% του δείγματος)
• Τα αγόρια παρουσίαζαν μεγαλύτερα ποσοστά έκθεσης σε πορνογραφικό υλικό, ενώ οι διαφορές των χωρών δεν ήταν σημαντικές
• 21.9% έχει δεχθεί διαδικτυακό εκφοβισμό (53.5% από αυτούς ανέφεραν ότι αυτό τους έβλαψε)
• Τα κορίτσια παρουσίαζαν μεγαλύτερα ποσοστά έκθεσης σε διαδικτυακό εκφοβισμό, ενώ οι χώρες με τα μεγαλύτερα ποσοστά ήταν οι Ρουμανία και Ελλάδα και τα μικρότερα οι Ισλανδία και Ισπανία

Κοινωνικά Δίκτυα
• 92% των εφήβων της μελέτης είναι μέλη σε κοινωνικά δίκτυα
• 39.4% κάνει χρήση των κοινωνικών δικτύων περισσότερο από 2 ώρες την καθημερινή ημέρα. Το ποσοστό αυτό ανεβαίνει στο 60,2% τα Σαββατοκύριακα και τις αργίες
• Το 25% των εφήβων που κάνουν χρήση κοινωνικών δικτύων περισσότερο από 2 ώρες ημερησίως, μπορεί να παρουσιάσουν συμπεριφορά εξάρτησης, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για χρήση κάτω των 2 ωρών είναι 8% (p<0.001)
• Περισσότεροι από 600 περίπου διαδικτυακοί φίλοι μπορεί να συσχετιστούν με συμπεριφορές εξάρτησης
• Η τάση αυτή αφορά και τα δύο φύλα, με μικρή υπεροχή των κοριτσιών

Διαδικτυακά Παιχνίδια
• 61,8% του δείγματος παίζουν παιχνίδια
• Οι έφηβοι που παίζουν διαδικτυακά παιχνίδια παρουσιάζουν διπλάσια πιθανότητα να εμφανίσουν συμπεριφορές εξάρτησης.
• Η ενασχόληση για περισσότερο από 2,6 ώρες την ημέρα συσχετίστηκε με εμφάνιση συμπεριφορών εξάρτησης
• Αυτή η τάση αφορά κυρίως τα αγόρια

Διαδικτυακός Τζόγος
• 10,6% των εφήβων του δείγματος ασχολούνται με τζόγο στο φυσικό κόσμο, ενώ το 5,9% ασχολείται με το τζόγο στο διαδίκτυο
• Οι έφηβοι που ασχολούνται με τον διαδικτυακό τζόγο έχουν τριπλάσια πιθανότητα εμφάνισης συμπεριφορών εξάρτησης
• Αυτή η τάση αφορά κυρίως τα αγόρια
• Η συμμετοχή σε Κοινωνικά Δίκτυα, Διαδικτυακά Παιχνίδια και Τζόγο είναι διαδικτυακές δραστηριότητες που σχετίζονται με συμπεριφορές εξάρτησης
• Η μεγαλύτερη πιθανότητα για συμπεριφορά εξάρτησης είναι στα παιδιά που ασχολούνται με τον τζόγο, ενώ ακολουθούν τα κοινωνικά δίκτυα και τα παιχνίδια