Βαπτιστικά ονόματα: Ακόμα δεν τον είδαμε…

της Έλενας Μπούλια

Περιμένετε παιδάκι; Με το καλό! Και… πώς θα το βγάλετε; Αν η ερώτηση σας τρομάζει είναι πιθανότατα γιατί επίκειται οικογενειακή ρήξη! Καλώς ή κακώς, τα βαφτιστικά ονόματα και επώνυμα στην Ελλάδα σηματοδοτούν έναν κύκλο γενεών. Ενώνουν προγόνους και απογόνους και, εντελώς παράλογα, λέμε ότι χαρίζουν ένα είδος αθανασίας σε αυτούς που φεύγουν.

Συγκεκριμένα, αυτό που μέχρι πριν λίγα μόλις χρόνια ίσχυε για την πλειοψηφία των Ελλήνων είναι ότι αν το πρώτο παιδί ενός ζευγαριού ήταν αγόρι αυτό έπρεπε να πάρει το όνομα του παππού από την πλευρά του πατέρα. Αν ήταν κορίτσι τα πράγματα ήταν διαφορετικά σε διαφορετικά μέρη της Ελλάδας –σε κάποια μέρη έπρεπε να πάρει το όνομα της γιαγιάς από την πλευρά της μάνας, ενώ σε άλλα μέρη έπρεπε να πάρει το όνομα της γιαγιάς από την πλευρά του πατέρα.

Σήμερα οι πιο… σύγχρονοι παππούδες είναι κατά κανόνα πιο ελαστικοί ως προς την ονοματοθεσία του παιδιού –είναι, άλλωστε, και αυτός ένας λόγος που τα τελευταία χρόνια έχουν πολλαπλασιαστεί τα σπάνια, και μάλιστα αρχαϊκά ονόματα. Τι γίνεται, όμως, με τους παραδοσιακούς παππούδες που δε νοούνται να μην ακούσουν το όνομά τους από τον παππά που θα βαφτίσει το εγγόνι τους; Και πώς πρέπει να χειριστούν το θέμα οι γονείς που για τον έναν ή τον άλλον λόγο δεν θέλουν να διαιωνίσουν αυτή την παράδοση, αλλά προτιμούν για το παιδί τους ένα άλλο όνομα που τους αρέσει περισσότερο;

Πάνω από όλα ψυχραιμία
Επιλέγοντας ένα άλλο όνομα για το παιδί είναι πιθανό να προκαλέσει γκρίνια, πείσμα και συναισθηματικούς εκβιασμούς από την πλευρά των παππούδων. «Είναι, όμως, σημαντικό να μη μείνουμε σε αυτό», λέει η ψυχολόγος του In2life, «καθώς αυτές οι συμπεριφορές είναι στην πραγματικότητα εκδηλώσεις πικρίας και απογοήτευσης: Δε με θεωρούν άξιο. Δεν είναι υπερήφανοι για εμένα, γι’αυτό δεν θέλουν να δώσουν το όνομά μου στο παιδί. Δεν θέλουν να έχει την δική μου μοίρα ή δικά μου χαρακτηριστικά. Θα πεθάνω και θα ξεχαστώ από τα παιδιά και τα εγγόνια μου.» Και συμβουλεύει «Γνωρίζοντας τους γονείς μας μπορούμε να μαντέψουμε τι είναι αυτό που πραγματικά τους απασχολεί και, όσο μπορούμε, να τους καθησυχάσουμε.»

Ωστόσο, αν η σχέση με τους γονείς είναι όντως προβληματική, ίσως αυτές οι σκέψεις τους να έχουν μία πραγματική βάση. «Εκεί μπορούμε, τουλάχιστον, να βάλουμε τα πράγματα στη σωστή τους διάσταση: Είναι αλήθεια ότι εσύ και εγώ έχουμε τα προβλήματά μας, αλλά το όνομά του παιδιού δεν έχει να κάνει με εμάς. Δεν θα διάλεγα άλλο όνομα για να σε τιμωρήσω, απλά μου φαίνεται πολύ όμορφο και το έχω ξεχωρίσει», είναι κάποια ανακουφιστικά λόγια που μπορούμε να πούμε, όπως συμβουλεύει η ψυχολόγος.

Ένας καλός τρόπος να ανακοινώσουμε το όνομα που θα δώσουμε στο παιδί μας είναι να κανονίσουμε μία συνάντηση στην οποία να είναι παρόντες οι παππούδες και οι γιαγιάδες και από τις δύο μεριές και εκεί να ανακοινώσουμε την απόφασή μας, ώστε να μην το πάρει κανείς πολύ προσωπικά.

Για να τους κάνουμε, μάλιστα, να νιώσουν ότι τους υπολογίζουμε και τους τιμάμε μια ιδέα είναι να συζητήσουμε μαζί τους πώς μπορούν να εμπλακούν ενεργά στις προετοιμασίες της βάφτισης.

Και το όνομα αυτού/αυτής
Πέρα από συναισθηματικούς εκβιασμούς και παραδόσεις, σημασία έχει να επιλέξετε ένα όνομα που πρώτα από όλα αρέσει σε εσάς και ελπίζετε ότι θα αρέσει και στο παιδί σας. Ένα όνομα που, καθώς θα ακολουθεί το παιδί σας για όλη του τη ζωή, θα το κάνει να αισθάνεται ωραία, που θα το κάνει να ξεχωρίζει -ή να μην... ξεχωρίζει. Όταν το παιδί σας θα είναι νεογέννητο αρχίστε να το φωνάζετε με τα ονόματα που σκέφτεστε για να δείτε ποιο σας αρέσει –ποιο του ταιριάζει και ποιο ακούγεται καλύτερα.

Βρείτε ένα όνομα με ωραία ιστορία, ένα όνομα που δεν θα χρειαστεί να παραποιήσετε στο μέλλον σε κάποιο υποκοριστικό, ένα όνομα που το παιδί σας δεν θα ντρέπεται να προφέρει.
Η ελληνική ονοματολογία, άλλωστε, μοιάζει ανεξάντλητη. Αποτελείται από ονόματα από την αρχαία ελληνική παράδοση (π.χ. Δημοσθένης, Αθηνά, Αλεξάνδρα), από την Παλαιά Διαθήκη (Αδάμ, Δαβίδ), από ονόματα αγίων (Αθανάσιος, Βασίλειος, Γεώργιος), από θρησκευτικές εορτές (Ευαγγελία, Λάμπρος, Βάγια). Αποτελείται, επίσης, από ονόματα από τη νεώτερη ελληνική παράδοση, π.χ. από την βυζαντινή ιστορία (Φωκάς, Ρωμανός), από γεωγραφικά ονόματα (Βενετία, Ευρώπη), αλλά και από την ελεύθερη αντίληψη του λαού (Παγώνα, Ζουμπουλία, Ζαφείρης, Σμαράγδα, Αυγή).

Κάποια, μάλιστα, από τα τελευταία έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον σε ορισμένα μέρη της Ελλάδας: Στην Πίνδο, για παράδειγμα, υπάρχει το θηλυκό όνομα Αγόρω, το οποίο δίνεται σε κορίτσι που -ύστερα από την γέννηση σειράς κοριτσιών- αναμενόταν να γεννηθεί αγόρι. Το ίδιο ισχύει για το Σταμάτα –να σταματήσουν να γεννιούνται θηλυκά.

* Εσείς τι πιστεύετε; Με ποιο κριτήριο θα πρέπει κανείς να δίνει όνομα στο παιδί του και πώς να χειρίζεται τέτοιες καταστάσεις;

Ακόμα…
Διαβάστε «Τι σημαίνει το όνομά σας» σε παλαιότερο άρθρο του In2life.