Υγροτόπιο: Προστατεύοντας τα νερά των νησιών μας
Η WWF εδώ και μια δεκαετία καταγράφει τους μικρούς υγροτόπους της νησιωτικής Ελλάδας, και τους παρουσιάζει μέσα από το «Υγροτόπιό» της.
του Γιώργου Κόκουβα
«Οι υγρότοποι για χρόνια θεωρούνται κατάρα μάλλον παρά ευλογία: Πηγές ελονοσίας και εν δυνάμει γόνιμα χωράφια. Ο πολύς κόσμος αγνοούσε τις πολύτιμες, αλλά αφανείς λειτουργίες τους». Κάπως έτσι ξεκινά να αφηγείται η WWF στο σχετικό της πληροφοριακό υλικό πώς αποφάσισε να ασχοληθεί με τους νησιωτικούς υγροτόπους της Ελλάδας.
Αν και σήμερα μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης συμμερίζεται την αξία των υγροτόπων, «στις κοντόφθαλμες μάχες με το βραχυπρόθεσμο ιδιωτικό κέρδος, βγαίνουν πάντα χαμένοι», αναφέρει η περιβαλλοντική οργάνωση, που ξεκίνησε το 2004 ένα ταξίδι χαρτογράφησης, με στόχο την καταγραφή και την προστασία των «άλλων» νερών που διαθέτουν τα νησιά μας, πέρα από αυτά της θάλασσας που βρέχουν τις αμμουδιές τους.
Στους υγροτόπους συγκαταλέγονται οι ποταμοί, τα ρυάκια, οι εκβολές και τα δέλτα ποταμών, οι λίμνες, οι λιμνοθάλασσες, τα έλη, οι πηγές, οι παράχθιες περιοχές, οι αλυκές και οι τεχνητοί ταμιευτήρες νερού. Και μπορεί να μην παραμελούμε την ύπαρξή τους όταν για παράδειγμα βρισκόμαστε σε ένα αιγαιοπελαγίτικο νησί με κρυστάλλινες παραλίες, αλλά ακριβώς αυτή η παραμέληση καθιστά τους νησιωτικούς υγροτόπους τα πλέον απειλούμενα οικοσυστήματα στο Αιγαίο, όπως ανέφερε η WWF στην ανοικτή επιστολή της προς τους έλληνες βουλευτές πριν από μία πενταετία.
Φωτό: Λιμνοδεξαμενή Τζανάτα, Κεφαλονιά - Καλούστ Παραγκαμιάν/WWF Ελλάς
Από τότε έως σήμερα, στο πλαίσιο του περιβαλλοντικού της προγράμματος "Προστασία των υγροτόπων των νησιών του Αιγαίου", η οργάνωση κατόρθωσε όχι μόνο να καταγράψει εκατοντάδες μικρούς υγροτόπους, στους οποίους δεν έδωσε την δέουσα σημασία η αντίστοιχη Εθνική Απογραφή του ΥΠΕΧΩΔΕ κατά τις δεκαετίες του ‘80 και του ’90, αλλά και να καταφέρει σαφείς νίκες ενάντια στον μαρασμό τους. Παρακάτω καταγράφουμε αυτές τις νίκες, αλλά και τις κυριότερες εξελίξεις στον τομέα των νησιωτικών υγροτόπων τα τελευταία πέντε χρόνια:
-Ιδρύθηκε το Καταφύγιο Άγριας Ζωής «Αλυκή Καλλονής-Νουτζάρια-Καντρί-Μέσα» στη Λέσβο
-Ξεμπαζώθηκε η εκβολή Μορώνη στη Σούδα των Χανίων, με απελευθέρωση 10 στρεμμάτων από μπάζα
-Απογράφηκαν και οι 98 υγρότοποι των νησιών του Ιονίου, 208 υγρότοποι στην Κρήτη και τα γύρω νησάκια
-Δεκάδες υγρότοποι εντάχθηκαν στο καθεστώς Περιοχών Ειδικής Προστασίας
-Δημοσιεύθηκε ο νόμος για την Διατήρηση της Βιοποικιλότητας που αναφέρεται και στους μικρούς νησιωτικούς υγροτόπους, και λίγο αργότερα υπογράφτηκε το σχέδιο για την προστασία τους από το υπουργείο Περιβάλλοντος.
-Ξεκίνησε η λειτουργία του δίκτυο εθελοντών για την παρακολούθηση των υγροτόπων της Κρήτης
*Το διαδικτυακό Υγροτόπιο
Φωτό: Λίμνη Κουρνά, Χανιά - Καλούστ Παραγκαμιάν/WWF Ελλάς
Η WWF «ανέβασε» όλο αυτό τον πλούτο ευρημάτων της από τα ελληνικά νησιά στο διαδίκτυο, στον ιστότοπο «Υγροτόπιο», στον οποία υπάρχουν στατιστικά και γεωγραφικά δεδομένα, χαρτογραφικές απεικονίσεις, φωτογραφίες από τους εκατοντάδες υγροτόπους 75 νησιών, και γενικότερα όλη τη δουλειά σχεδόν μιας δεκαετίας, διαθέσιμη για εκπαιδευτικούς και ενημερωτικούς σκοπούς, αλλά κυρίως με στόχο να αναδειχθούν και να μην καταστραφούν περαιτέρω τα οικοσυστήματά τους.
Ξέρατε για παράδειγμα ότι υπάρχει τεχνητό λίμνιο στο λατομείο της Λήμνου; Ότι κοντά στις Κουκουναριές της Σκιάθου υπάρχει λίμνη που χρήζει προστασίας; Ότι η Ρόδος «φιλοξενεί» τεχνητή λίμνη; Στην PhotoGallery του δημοσιεύματος μπορείτε να δείτε φωτογραφίες από αυτούς τους υγροτόπους των ελληνικών νησιών. Επίσης εδώ θα βρείτε σχετικό εκπαιδευτικό υλικό, εδώ την πλήρη απογραφή της WWF, εδώ ένα εκλαϊκευμένο φυλλάδιο με τα συμπεράσματα του εννιάχρονου προγράμματος και φυσικά στις σελίδες του Υγροσκοπίου μπορείτε να δείτε αναλυτικές πληροφορίες και στατιστικά στοιχεία για τους μικρούς νησιωτικούς υγροτόπους.
«Οι υγρότοποι για χρόνια θεωρούνται κατάρα μάλλον παρά ευλογία: Πηγές ελονοσίας και εν δυνάμει γόνιμα χωράφια. Ο πολύς κόσμος αγνοούσε τις πολύτιμες, αλλά αφανείς λειτουργίες τους». Κάπως έτσι ξεκινά να αφηγείται η WWF στο σχετικό της πληροφοριακό υλικό πώς αποφάσισε να ασχοληθεί με τους νησιωτικούς υγροτόπους της Ελλάδας.
Αν και σήμερα μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης συμμερίζεται την αξία των υγροτόπων, «στις κοντόφθαλμες μάχες με το βραχυπρόθεσμο ιδιωτικό κέρδος, βγαίνουν πάντα χαμένοι», αναφέρει η περιβαλλοντική οργάνωση, που ξεκίνησε το 2004 ένα ταξίδι χαρτογράφησης, με στόχο την καταγραφή και την προστασία των «άλλων» νερών που διαθέτουν τα νησιά μας, πέρα από αυτά της θάλασσας που βρέχουν τις αμμουδιές τους.
Στους υγροτόπους συγκαταλέγονται οι ποταμοί, τα ρυάκια, οι εκβολές και τα δέλτα ποταμών, οι λίμνες, οι λιμνοθάλασσες, τα έλη, οι πηγές, οι παράχθιες περιοχές, οι αλυκές και οι τεχνητοί ταμιευτήρες νερού. Και μπορεί να μην παραμελούμε την ύπαρξή τους όταν για παράδειγμα βρισκόμαστε σε ένα αιγαιοπελαγίτικο νησί με κρυστάλλινες παραλίες, αλλά ακριβώς αυτή η παραμέληση καθιστά τους νησιωτικούς υγροτόπους τα πλέον απειλούμενα οικοσυστήματα στο Αιγαίο, όπως ανέφερε η WWF στην ανοικτή επιστολή της προς τους έλληνες βουλευτές πριν από μία πενταετία.
Φωτό: Λιμνοδεξαμενή Τζανάτα, Κεφαλονιά - Καλούστ Παραγκαμιάν/WWF Ελλάς
Από τότε έως σήμερα, στο πλαίσιο του περιβαλλοντικού της προγράμματος "Προστασία των υγροτόπων των νησιών του Αιγαίου", η οργάνωση κατόρθωσε όχι μόνο να καταγράψει εκατοντάδες μικρούς υγροτόπους, στους οποίους δεν έδωσε την δέουσα σημασία η αντίστοιχη Εθνική Απογραφή του ΥΠΕΧΩΔΕ κατά τις δεκαετίες του ‘80 και του ’90, αλλά και να καταφέρει σαφείς νίκες ενάντια στον μαρασμό τους. Παρακάτω καταγράφουμε αυτές τις νίκες, αλλά και τις κυριότερες εξελίξεις στον τομέα των νησιωτικών υγροτόπων τα τελευταία πέντε χρόνια:
-Ιδρύθηκε το Καταφύγιο Άγριας Ζωής «Αλυκή Καλλονής-Νουτζάρια-Καντρί-Μέσα» στη Λέσβο
-Ξεμπαζώθηκε η εκβολή Μορώνη στη Σούδα των Χανίων, με απελευθέρωση 10 στρεμμάτων από μπάζα
-Απογράφηκαν και οι 98 υγρότοποι των νησιών του Ιονίου, 208 υγρότοποι στην Κρήτη και τα γύρω νησάκια
-Δεκάδες υγρότοποι εντάχθηκαν στο καθεστώς Περιοχών Ειδικής Προστασίας
-Δημοσιεύθηκε ο νόμος για την Διατήρηση της Βιοποικιλότητας που αναφέρεται και στους μικρούς νησιωτικούς υγροτόπους, και λίγο αργότερα υπογράφτηκε το σχέδιο για την προστασία τους από το υπουργείο Περιβάλλοντος.
-Ξεκίνησε η λειτουργία του δίκτυο εθελοντών για την παρακολούθηση των υγροτόπων της Κρήτης
*Το διαδικτυακό Υγροτόπιο
Φωτό: Λίμνη Κουρνά, Χανιά - Καλούστ Παραγκαμιάν/WWF Ελλάς
Η WWF «ανέβασε» όλο αυτό τον πλούτο ευρημάτων της από τα ελληνικά νησιά στο διαδίκτυο, στον ιστότοπο «Υγροτόπιο», στον οποία υπάρχουν στατιστικά και γεωγραφικά δεδομένα, χαρτογραφικές απεικονίσεις, φωτογραφίες από τους εκατοντάδες υγροτόπους 75 νησιών, και γενικότερα όλη τη δουλειά σχεδόν μιας δεκαετίας, διαθέσιμη για εκπαιδευτικούς και ενημερωτικούς σκοπούς, αλλά κυρίως με στόχο να αναδειχθούν και να μην καταστραφούν περαιτέρω τα οικοσυστήματά τους.
Ξέρατε για παράδειγμα ότι υπάρχει τεχνητό λίμνιο στο λατομείο της Λήμνου; Ότι κοντά στις Κουκουναριές της Σκιάθου υπάρχει λίμνη που χρήζει προστασίας; Ότι η Ρόδος «φιλοξενεί» τεχνητή λίμνη; Στην PhotoGallery του δημοσιεύματος μπορείτε να δείτε φωτογραφίες από αυτούς τους υγροτόπους των ελληνικών νησιών. Επίσης εδώ θα βρείτε σχετικό εκπαιδευτικό υλικό, εδώ την πλήρη απογραφή της WWF, εδώ ένα εκλαϊκευμένο φυλλάδιο με τα συμπεράσματα του εννιάχρονου προγράμματος και φυσικά στις σελίδες του Υγροσκοπίου μπορείτε να δείτε αναλυτικές πληροφορίες και στατιστικά στοιχεία για τους μικρούς νησιωτικούς υγροτόπους.
