του Γιώργου Φλώκα
Ο Sifaka του Verreaux, τo είδος λεμούριου που οι άνθρωποι στην περιοχής Androy της νότιας Μαδαγασκάρης αποκαλούν ”χορευτή”, έχει υπόλευκη γούνα και μαύρο πρόσωπο.
Μοιάζει λίγο με πίθηκο vervet ή με σιαμαία γάτα, που όμως έχει τη δυνατότητα να περπατά με τα πίσω πόδια της. Εκτός από να πηδάνε από δέντρο σε δέντρο, τα ζώα αυτά για έναν περίεργο λόγο αρέσκονται στο να εκτελούν χορευτικές κινήσεις εδάφους, τρεκλίζοντας με τα χέρια στον αέρα, εξ ου και το παρατσούκλι.
Το να πει κανείς ότι οι λεμούριοι-χορευτές είναι αστείοι ή, ακόμη χειρότερα, ”χαριτωμένοι” θα ήταν κλισέ. Αντ΄ αυτού, προτιμώ να μεταφέρω μια ντόπια, παραδοσιακή ιστορία για την προέλευσή τους. Κάποτε, μια κακιά μητριά χτύπησε τη θετή της κόρη στο πρόσωπο με μια κουτάλα. Το χτύπημα ήταν τόσο δυνατό που την πέταξε στα δέντρα. Αυτή και οι απόγονοί της έμειναν για πάντα πάνω στα δέντρα, με μαύρες μάσκες στα πρόσωπά τους, μακριά από την ανθρώπινη παρακμή.
Αυτή η ιστορία έχει ενδιαφέρον γιατί δίνει αξιοπρέπεια στους λεμούριους, ένα είδος που συναντάται μόνο στη Μαδαγασκάρη, ενώ προτείνει ότι είναι κατά κάποιο τρόπο εξελιγμένοι σε σχέση με τους ανθρώπους και ζουν στα δέντρα από λογική επιλογή. Στην πραγματικότητα, τα ζώα αυτά προέρχονται από κοινούς πρόγονους με τους πιθήκους, αλλά επέλεξαν διαφορετική εξελικτική οδό μετά την αποκοπή της Μαδαγασκάρης από την υποθετική υπερ-ήπειρο Gondwanaland πριν από εκατομμύρια χρόνια.
Οι αρχαίοι, απομονωμένοι φυσικοί βιότοποι του νησιού, οι οποίοι απειλούνται με αποψίλωση, έχουν μοναδική στον κόσμο χλωρίδα και πανίδα, με τους συνολικούς πληθυσμούς πολλών ειδών να περιορίζονται σε ένα μόλις κομμάτι της δασώδους περιοχής.
Ο ταξιδιώτης που θα επιχειρήσει ένα τόσο μακρινό ταξίδι, δύσκολα θα έχει στο μυαλό του μόνο τις εξωτικές παραλίες, οι οποίες ωστόσο δεν σπανίζουν στη Μαδαγασκάρη. Το μεγαλύτερο μέρος των ακτών αποτελείται από κατάλευκη, ψιλή άμμο, φοινικόδεντρα και πρασινογάλαζα νερά.
Στην πρωτεύουσα του νησιού, την Ανταναναρίβο ή Τάνα, χαρακτηριστικά είναι τα στενά δρομάκια της άνω πόλης, όπου όλα τα σπίτια χρησιμοποιούν το ισόγειο για μαγαζί, δίνοντας την εικόνα ενός απέραντου παζαριού. Στην πάνω πόλη υπάρχουν επίσης τα εντυπωσιακά παλάτια των βασιλιάδων της φυλής Μερίνα.
Εκτός από τις παραθαλάσσιες ομορφιές που θα συναντήσετε σε όλο το μήκος των ακτών της Μαδαγασκάρης και βέβαια την εντυπωσιακή βλάστηση, στα αξιοθέατα του νησιού περιλαμβάνονται και τα άντρα των πειρατών που κυριαρχούσαν στις θάλασσες της περιοχής κατά το Μεσαίωνα. Το γνωστότερο από αυτά είναι το Σιμεντριέρ ντε Πιράτς, στα νότια του νησιού, στο οποίο φτάνει κανείς μετά από μια περιπετειώδη πεζοπορία μέσα από βάλτους.
Στο νότιο μέρος του νησιού, δίπλα στην πόλη Φορτ Ντοφίν βρίσκεται το Φορτ ντε Πορτουγκάλς, ένα από τα παλαιότερα εποικιστικά οικοδομήματα που είχε δημιουργηθεί για να έχουν τα πορτογαλικά πλοία ένα ασφαλές καταφύγιο στα ταξίδια του περίπλου της Αφρικής.
Η Μαδαγασκάρη είναι τόσο φτωχή, όσο οι φτωχότεροι γείτονές της στην Αφρική, συνέπεια της ιστορίας αλλά και του κλίματος. Οι κυκλώνες ταλανίζουν το νησί κάθε χρόνο, μεταξύ Νοεμβρίου και Απριλίου, φέρνοντας όλεθρο στην υποτυπώδη υποδομή του. Η Μαδαγασκάρη έχει ξεπεράσει διάφορες δύσκολες πολιτικές μεταβάσεις από την ανεξαρτησία το 1958 και πειραματίστηκε με το σοσιαλισμό από το 1975 ως το 1991.
Ο σεβασμός για τους προγόνους είναι βασικό στοιχείο του πολιτισμού τους αλλά, όπως πολλοί επισημαίνουν, αποτελεί και εμπόδιο στην ανάπτυξη. Παραδείγματος χάριν, οι διεθνείς οργανισμοί έχουν αγωνιστεί να εισαγάγουν μεθόδους καλλιέργειας ρυζιού υψηλότερης αποδοτικότητας, όμως οι άνθρωποι του νησιού προτιμούν τους παραδοσιακούς τρόπους που τους είχαν μεταδώσει οι πρόγονοί τους.
Όμως, εκτός της προσήλωσης στις πατροπαράδοτες επιταγές, οι κάτοικοι του νησιού έχουν μια απόκοσμη μακαριότητα, που θα περίμενε ίσως να συναντήσει κανείς σε ανθρώπους που έχουν βαθιά επίγνωση ότι ζουν
στον παράδεισο.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η έκφραση που ένας επισκέπτης θα συναντήσει περισσότερες φορές στη διαμονή του στη Μαδαγασκάρη είναι ”μόρα-μόρα” που σημαίνει σιγά-σιγά, αντί του φυσιολογικότερου ”σαλάμα” που σημαίνει καλημέρα. Το ”μόρα-μόρα” είναι η έκφραση που μπορεί κανείς να περιμένει στις απαντήσεις των αυτοχθόνων στα περισσότερα ερωτήματα που εμπεριέχουν το ”τι ώρα…”, καθώς η μέτρηση του χρόνου δεν είναι και τόσο διαδεδομένη συνήθεια στη Μαδαγασκάρη.
Αξίζει να επισημανθεί ότι το 1994 ένας από τους πολλούς κυκλώνες που κάθε τόσο πλήττουν το νησί κατέστρεψε το μοναδικό σχολείο στο Ακανίνι Νόφι, ένα μεγάλο ψαροχώρι στα νότια της χώρας. Το κτίριο επιδιορθώθηκε από τους κατοίκους και λειτούργησε ξανά το 1997, ενώ για τρία χρόνια τα παιδιά δεν πήγαιναν σχολείο και οι δάσκαλοι έχασαν τη δουλειά τους.
Ο φιλικός και φιλόξενος λαός της Μαδαγασκάρης είναι από μόνος του ένας σημαντικός λόγος για να επισκεφθεί κανείς το μεγάλο νησί. Χαίρεσαι την καλοσύνη του και την προθυμία του να σε βοηθήσει, να σε εξυπηρετήσει.
Πέρα από όλα αυτά, η Μαδαγασκάρη είναι συνάμα ένα ξεχωριστό μνημείο φυσικής ιστορίας. Πριν από 165 εκατομμύρια χρόνια αποκολλήθηκε από την Αφρική παίρνοντας μαζί της μια μεγάλη ποικιλία από ζώα και φυτά, που δεν υπάρχουν σήμερα σε κανένα άλλο σημείο του πλανήτη.
Από την εποχή του Μάρκο Πόλο, που έφτασαν οι πρώτοι επισκέπτες στο νησί, ακούγονταν ιστορίες για λευκούς πυγμαίους, για πιθήκους πιο ψηλούς από 2 μέτρα, για πουλιά-ελέφαντες που περνούσαν τα 3 μέτρα, για σαρκοφάγα δένδρα που καταβρόχθιζαν ανθρώπους. Αυτά είναι ίσως τα μόνα πράγματα που όσο και αν ψάξει, δεν θα συναντήσει ο σημερινός επισκέπτης της Μαδαγασκάρης. Τα τεράστια δάση, αλλά και τα φημισμένα εθνικά πάρκα της αποτελούν την ιδανική κατοικία σε περισσότερα από 50 είδη προπιθήκων, 200 είδη πουλιών, 300 είδη ερπετών, τα οποία δεν θα συναντήσετε πουθενά αλλού στον κόσμο.
Πού θα μείνετε
Για τη διαμονή σας, το τεσσάρων αστέρων Colbert Hotel στο Antanarivo (29 rue Prince Ratsimamanga) διαθέτει 140 δωμάτια και σουίτες, πλήρως εξοπλισμένα με δορυφορική τηλεόραση, χρηματοκιβώτιο, air condition και 24ωρο room service. Οι τιμές ξεκινούν από 89 ευρώ για το standard δωμάτιο και φτάνουν τα 255 για τη senior σουίτα, ενώ το πρωινό χρεώνεται ξεχωριστά, στην τιμή των 9 ευρώ για το ευρωπαϊκού τύπου και 10 ευρώ για το αμερικανικό.
Αν προτιμάτε να απομακρυνθείτε λίγο από την πρωτεύουσα, το Chez Maggie στη Morondava διαθέτει, μεταξύ άλλων, εστιατόριο, bar, πισίνα, οχήματα 4x4 για εκδρομές και ενοικίαση και υπηρεσία πλυντηρίου. Η τιμή του bungalow είναι 27 ευρώ κατ’ άτομο, ενώ το πρωινό κοστίζει 2,50 ευρώ το ευρωπαϊκό και 3,50 το αμερικανικό.
Για ακόμη πιο... εξωτική διαμονή, προτιμήστε το τριών αστέρων Soanambo, στο χωριό Vohilava του νησιού Sainte-Marie. Εδώ θα βρείτε 50 δωμάτια και σουίτες, και εγκαταστάσεις όπως πισίνα, γήπεδο τένις και αίθουσα προβολής ταινιών.
Μπορείτε επίσης να δείτε παραδοσιακά shows, να απολαύσετε ένα παραδοσιακό μασάζ, να κάνετε trekking και scuba diving ή να πάρετε μαθήματα παραδοσιακής χειροτεχνίας. Οι τιμές ξεκινούν από 25 ευρώ για το bungalow και 286 ευρώ για τη σουίτα, κατά τη διάρκεια της μη τουριστικής εποχής, ενώ για την τουριστική εποχή οι αντίστοιχες τιμές είναι 35 και 343 ευρώ αντίστοιχα.
Τέλος, το Masoandro, στην περιοχή Nosy Nanto του Sainte-Marie, διαθέτει 12 bungalows και μεγάλη πισίνα, ενώ διοργανώνει και scuba diving, παρατήρηση φαλαινών, ψάρεμα και θεματικές εκδρομές. Βρίσκεται σε απόσταση ενός χιλιομέτρου από το μαγευτικό δάσος Ikalalao. Οι τιμές για το standard bungalow ξεκινούν από 40 ευρώ, ενώ διατίθενται και luxury bungalows, σε τιμές από 90 ευρώ.
