Αλόννησος: Στο απέραντο γαλαζοπράσινο των Σποράδων
Οι ωραιότερες παραλίες, τα ταβερνάκια που σερβίρουν τοπικές σπεσιαλιτέ πλάι στο κύμα, τα πιο γραφικά χωριά και τα πιο μυστικά μονοπάτια της Αλοννήσου.
της Ηρώς Κουνάδη
Ησυχία. Φώκιες Monachus Monachus. Πεύκα που φτάνουν ως το κύμα. Ζευγαρονήσι. Κρυστάλλινα νερά. Οι πρώτες εικόνες που έρχονται στο μυαλό όταν αναφέρουμε την Αλόννησο –με μικρότερη ή μεγαλύτερη συχνότητα, αναλόγως ποιον ρωτάς και αν την έχει επισκεφτεί ή όχι. Η πιο ειδυλλιακή… Σποράδα είναι όλα αυτά κι ακόμα περισσότερα, που θα ανακαλύψεις αν είσαι διατεθειμένος να της αφιερώσεις χρόνο –τον οποίο θα αφήσεις να κυλάει αργά.
Εν αρχή ην το θαλάσσιο πάρκο
Για να ξεκινήσουμε από τα “sos”, το γνωστότερο και δημοφιλέστερο αξιοθέατο της Αλοννήσου είναι το μοναδικό θαλάσσιο πάρκο της χώρας. Μόνιμη κατοικία και… παιδική χαρά για την γλυκύτατη μεσογειακή φώκια Monachus Monachus, το πάρκο περιλαμβάνει εκτός από την Αλόννησο έξι μικρότερα νησάκια και εικοσιδύο βραχονησίδες, συν τα υπέροχα κρυστάλλινα νερά γύρω τους.
Επίσημα ονομάζεται Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Βορείων Σποράδων, και είναι προσβάσιμο με τα καΐκια που ξεκινούν καθημερινά από το Πατητήρι για να κάνουν τον γύρο του. Πέρα από την εξαιρετικά σπάνια συνάντηση με τις γλυκύτατες φώκιες (που, αν δεν το υποψιαστήκατε από το όνομά τους, δεν είναι καθόλου κοινωνικές) η βόλτα στο θαλάσσιο πάρκο αξίζει και μόνο για τα φυσικά τοπία και τα υπέροχα νερά του. Πριν το επισκεφθείτε, περάστε μια βόλτα από το κέντρο ερευνών και ενημέρωσης της Mom, στο Πατητήρι, που έχει ενδιαφέρουσες πληροφορίες για το πάρκο και τους κατοίκους του, αλλά και διαδραστικά παιχνίδια για τα πιτσιρίκια σας. Διαβάστε περισσότερα για το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Βορείων Σποράδων εδώ.
Τα χωριά: Από το Πατητήρι στη Χώρα και τη Στενή Βάλα
Το λιμάνι του νησιού, που ακούει στο χαριτωμένο όνομα Πατητήρι, δεν είναι μόνο το σημείο εισόδου και εξόδου της Αλοννήσου και του θαλάσσιου πάρκου της. Είναι και ένας μικρός οικισμός που –αν και σαφώς λιγότερο γραφικός από την Χώρα– αξίζει ένα μέρος του χρόνου σας, για να περπατήσετε την γραφική του προκυμαία, να χαζέψετε τα ολάνθιστα μπαλκόνια των σπιτιών και να δοκιμάσετε φρέσκο ψάρι και τοπικές σπεσιαλιτέ στα ταβερνάκια του πλάι στο κύμα. Στο Πατητήρι βρίσκεται επίσης το Μουσείο Αλοννησιώτικης Ιστορίας στο Πατητήρι, με την εκτενέστατη συλλογή ενάλιων αρχαιοτήτων και την ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα πτέρυγα της πειρατείας –βγαλμένη από τα αμπάρια του Μαύρου Μαργαριταριού.
Η Χώρα, τώρα, αλλιώς γνωστή και ως Παλιό Χωριό ή επί το απλούστερο Αλόννησος, είναι μια ολόκληρη ιστορία μόνη της. Η παλιά πρωτεύουσα του νησιού, που εγκαταλείφθηκε μετά το σεισμό του 1965 και αριθμεί σήμερα λιγότερους από 30 μόνιμους κατοίκους, θα σας μαγνητίσει με τα στενά, πλακόστρωτα καλντερίμια της, τα πολύχρωμα σπιτάκια με τις κεραμοσκεπές, την καταπράσινη πλατεία της και την καλοκαιρινή γαλήνη που αποπνέει μονίμως –ακόμα και τα αυγουστιάτικα βράδια που τα ταβερνάκια και τα café bar της σφύζουν από κόσμο.
Ακόμη και αν δεν επιλέξετε την Χώρα για βάση σας στο νησί (πράγμα που θα ήταν μέγιστο κρίμα) θα της αφιερώσετε σίγουρα πολλά απογεύματα, για να δοκιμάσετε τοπικές σπεσιαλιτέ στις κατάφυτες αυλές των ταβερνών της και να περπατήσετε τα λιθόκτιστα σοκάκια της, κάνοντας συνεχώς στάσεις για να χαζέψετε ένα παραδοσιακό αλώνι εδώ, έναν πέτρινο πύργο εκεί, ή το παλιό κάστρο στη δυτική πλευρά της.
Τελευταίο και καλύτερο αφήσαμε το μικρό γραφικό ψαροχώρι της Στενής Βάλας, με τα ταβερνάκια του που σερβίρουν εκπληκτικές ψαρολιχουδιές πλάι στα πολύχρωμα καΐκια που τις φέρνουν από την πιο πλούσια γωνιά της Μεσογείου. Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο ότι οι αλοννησιώτες ψαράδες θεωρούνται από τους πλέον τυχερούς του κλάδου τους. Ο φρέσκος τόνος που θα δοκιμάσετε εδώ είναι περίπου εκατό φορές καλύτερος από αυτό που οι Αθηναίοι έχουμε μάθει να αποκαλούμε τόνο.
Οι παραλίες: Πού να (πρωτο)βουτήξετε
Το δυνατότερο κατά πολλούς χαρτί της Αλοννήσου είναι οι καρτποσταλικές παραλίες της –κι ακόμα περισσότερο, τα εντελώς διάφανα νερά τους. Βοτσαλωτές σχεδόν στο σύνολό τους (με την εξαίρεση της αμμουδερής Χρυσής Μηλιάς) με τα πεύκα να ακουμπούν στο κύμα, και τον καθρεφτισμό τους να κάνει τα νερά εξωπραγματικά σμαραγδένια.
Οι επιλογές είναι πολλές, και η μια καλύτερη από την άλλη. Αν θέλετε κατευθύνσεις για να ξεκινήσετε από κάπου, σημειώστε στα «οπωσδήποτε» τον δημοφιλή Άγιο Δημήτριο, μια «γλώσσα» βοτσαλωτής στεριάς μέσα σε μια εντελώς διάφανη θάλασσα, και το μεγάλης αρχαιολογικής σημασίας Κοκκινόκαστρο, με τον βαθυκόκκινο βράχο που μοιάζει να βουτά στα νερά του.
Πιο low profile αλλά εξίσου όμορφες είναι οι παραλίες Γυάλια, Τσουκαλιά και Μικρός Μουρτιάς. Αν είστε γενικώς φαν των ερημικών παραλιών, ζητήστε κατευθύνσεις από τους ντόπιους: σχεδόν όλοι έχουν ένα μυστικό παράδεισο δίπλα σε κάποια από τις διάσημες παραλίες να μοιραστούν μαζί σας.
Περπατώντας στην ενδοχώρα
Ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά της Αλοννήσου (που λίγοι γνωρίζουν πριν την επισκεφτούν) είναι το εκτενέστατο δίκτυο μονοπατιών που διατρέχει το νησί, ενώνοντας τους οικισμούς του, περνώντας μέσα από κατάφυτα πευκοδάση, οδηγώντας σε απομονωμένες, απάτητες μικρές παραλίες και δίνοντας στους λάτρεις της πεζοπορίας έναν ακόμα λόγο να αγαπήσουν την Αλόννησο.
Ένα από τα μονοπάτια αυτά οδηγεί στο βυζαντινό εκκλησάκι των Αγίων Αναργύρων, που οι ντόπιοι θα σας προτείνουν να επισκεφθείτε για το ειδυλλιακό πευκοδάσος μέσα στο οποίο είναι κτισμένο, αλλά και την πανοραμική του θέα στους επιβλητικούς βράχους της δυτικής πλευράς του νησιού. Διαβάστε περισσότερα για τα μονοπάτια της Αλοννήσου εδώ.
Πού θα φάτε
- Αυθεντική αλοννησιώτικη κουζίνα στον Ελαιώνα, στον Λεφτό Γιαλό. Μην χάσετε για κανένα λόγο τις περίφημες αλοννησιώτικες πίτες (χταποδόπιτα και ‘μπγκι’ όπως αποκαλούν εδώ την χορτόπιτα), τα σουτζουκάκια με ντόπιες αγκινάρες και τη μακαρονάδα με τόνο Αλοννήσου.
- Ολόφρεσκα ψαράκια και λοιπούς θαλασσινούς μεζέδες (με απόλυτο hit τον φρέσκο τόνο που λέγαμε προηγουμένως) στην Ταβέρνα της Τασίας, στη Στενή Βάλα.
- Νοστιμότατη διεθνή κουζίνα με ελληνικές πινελιές στην Αστροφεγγιά, στη Χώρα. Εδώ ο ξιφίας με σάλτσα κάπαρης συνυπάρχει αρμονικά στο μενού με το chili con carne, και το μυρωδάτο αρνάκι με δεντρολίβανο κάνει παρέα με γαρίδες μιλφέιγ και σουβλάκι θαλασσινών.
- Δύο διαφορετικές παραδοσιακές κουζίνες, των Σποράδων και των Δωδεκανήσων, αλλά και φρέσκο ψάρι στο “Ο Δύτης και η Καλύμνια” στη Στενή Βάλα. Στις σπεσιαλιτέ περιλαμβάνονται το γεμιστό καλαμάρι, τα ντολμαδάκια με κιμά και αβγολέμονο, η λεμονάτη σκορπίνα και το κοκκινιστό κατσίκι.
- Μεσογειακή κουζίνα με δημιουργική διάθεση στην Πανσέληνο, στη Χώρα. Σκεφτείτε κοτόπουλο με ούζο και φέτα και γαρίδες καταΐφι με μπέικον και γλυκόξινη σάλτσα.
Πού θα μείνετε
- Στα λιτά αλλά περιποιημένα δωμάτια του Hotel Julietta στο Πατητήρι, οι τιμές των οποίων ξεκινούν από μόλις 27€ το δίκλινο για το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Αυγούστου. Κρατήσεις πραγματοποιούνται και μέσω του Booking, από εδώ.
- Στα χρωματιστά δωμάτια του Sossinola, στη Στενή Βάλα. Οι τιμές τους ξεκινούν από 30€ για το δίκλινο που βλέπει στον κήπο, ή από 40€ αν προτιμάτε θέα στη θάλασσα. Κρατήσεις πραγματοποιούνται και μέσω του Booking, από εδώ.
- Στα φωτεινά δωμάτια του Kallthea Studios, στο Πατητήρι, λίγα μόνο βήματα από την παραλία Ρουσούμ Γιαλός. Οι τιμές ξεκινούν από 35€ το δίκλινο. Κρατήσεις πραγματοποιούνται και μέσω του Booking, από εδώ.
- Στα μεγάλα, όμορφα και φωτεινά δωμάτια του Asteri Appartments στην Χώρα, στις παροχές των οποίων περιλαμβάνονται κουζίνα και wi-fi. Οι τιμές κυμαίνονται στα 65€ για ένα διαμερισματάκι που φιλοξενεί δύο ενήλικες και δύο παιδιά. Κρατήσεις πραγματοποιούνται και μέσω του Booking, από εδώ.
- Στα κουκλίστικα, παραδοσιακά διακοσμημένα στούντιο του Chiliadromia, στην Χώρα. Οι παροχές περιλαμβάνουν δωρεάν wi-fi και μπαλκόνια με θέα στη θάλασσα, ενώ οι τιμές κυμαίνονται στα 80€ το δίκλινο. Κρατήσεις πραγματοποιούνται και μέσω του Booking, από εδώ.
Ησυχία. Φώκιες Monachus Monachus. Πεύκα που φτάνουν ως το κύμα. Ζευγαρονήσι. Κρυστάλλινα νερά. Οι πρώτες εικόνες που έρχονται στο μυαλό όταν αναφέρουμε την Αλόννησο –με μικρότερη ή μεγαλύτερη συχνότητα, αναλόγως ποιον ρωτάς και αν την έχει επισκεφτεί ή όχι. Η πιο ειδυλλιακή… Σποράδα είναι όλα αυτά κι ακόμα περισσότερα, που θα ανακαλύψεις αν είσαι διατεθειμένος να της αφιερώσεις χρόνο –τον οποίο θα αφήσεις να κυλάει αργά.
Εν αρχή ην το θαλάσσιο πάρκο
Για να ξεκινήσουμε από τα “sos”, το γνωστότερο και δημοφιλέστερο αξιοθέατο της Αλοννήσου είναι το μοναδικό θαλάσσιο πάρκο της χώρας. Μόνιμη κατοικία και… παιδική χαρά για την γλυκύτατη μεσογειακή φώκια Monachus Monachus, το πάρκο περιλαμβάνει εκτός από την Αλόννησο έξι μικρότερα νησάκια και εικοσιδύο βραχονησίδες, συν τα υπέροχα κρυστάλλινα νερά γύρω τους.
Επίσημα ονομάζεται Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Βορείων Σποράδων, και είναι προσβάσιμο με τα καΐκια που ξεκινούν καθημερινά από το Πατητήρι για να κάνουν τον γύρο του. Πέρα από την εξαιρετικά σπάνια συνάντηση με τις γλυκύτατες φώκιες (που, αν δεν το υποψιαστήκατε από το όνομά τους, δεν είναι καθόλου κοινωνικές) η βόλτα στο θαλάσσιο πάρκο αξίζει και μόνο για τα φυσικά τοπία και τα υπέροχα νερά του. Πριν το επισκεφθείτε, περάστε μια βόλτα από το κέντρο ερευνών και ενημέρωσης της Mom, στο Πατητήρι, που έχει ενδιαφέρουσες πληροφορίες για το πάρκο και τους κατοίκους του, αλλά και διαδραστικά παιχνίδια για τα πιτσιρίκια σας. Διαβάστε περισσότερα για το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Βορείων Σποράδων εδώ.
Τα χωριά: Από το Πατητήρι στη Χώρα και τη Στενή Βάλα
Το λιμάνι του νησιού, που ακούει στο χαριτωμένο όνομα Πατητήρι, δεν είναι μόνο το σημείο εισόδου και εξόδου της Αλοννήσου και του θαλάσσιου πάρκου της. Είναι και ένας μικρός οικισμός που –αν και σαφώς λιγότερο γραφικός από την Χώρα– αξίζει ένα μέρος του χρόνου σας, για να περπατήσετε την γραφική του προκυμαία, να χαζέψετε τα ολάνθιστα μπαλκόνια των σπιτιών και να δοκιμάσετε φρέσκο ψάρι και τοπικές σπεσιαλιτέ στα ταβερνάκια του πλάι στο κύμα. Στο Πατητήρι βρίσκεται επίσης το Μουσείο Αλοννησιώτικης Ιστορίας στο Πατητήρι, με την εκτενέστατη συλλογή ενάλιων αρχαιοτήτων και την ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα πτέρυγα της πειρατείας –βγαλμένη από τα αμπάρια του Μαύρου Μαργαριταριού.
Η Χώρα, τώρα, αλλιώς γνωστή και ως Παλιό Χωριό ή επί το απλούστερο Αλόννησος, είναι μια ολόκληρη ιστορία μόνη της. Η παλιά πρωτεύουσα του νησιού, που εγκαταλείφθηκε μετά το σεισμό του 1965 και αριθμεί σήμερα λιγότερους από 30 μόνιμους κατοίκους, θα σας μαγνητίσει με τα στενά, πλακόστρωτα καλντερίμια της, τα πολύχρωμα σπιτάκια με τις κεραμοσκεπές, την καταπράσινη πλατεία της και την καλοκαιρινή γαλήνη που αποπνέει μονίμως –ακόμα και τα αυγουστιάτικα βράδια που τα ταβερνάκια και τα café bar της σφύζουν από κόσμο.
Ακόμη και αν δεν επιλέξετε την Χώρα για βάση σας στο νησί (πράγμα που θα ήταν μέγιστο κρίμα) θα της αφιερώσετε σίγουρα πολλά απογεύματα, για να δοκιμάσετε τοπικές σπεσιαλιτέ στις κατάφυτες αυλές των ταβερνών της και να περπατήσετε τα λιθόκτιστα σοκάκια της, κάνοντας συνεχώς στάσεις για να χαζέψετε ένα παραδοσιακό αλώνι εδώ, έναν πέτρινο πύργο εκεί, ή το παλιό κάστρο στη δυτική πλευρά της.
Τελευταίο και καλύτερο αφήσαμε το μικρό γραφικό ψαροχώρι της Στενής Βάλας, με τα ταβερνάκια του που σερβίρουν εκπληκτικές ψαρολιχουδιές πλάι στα πολύχρωμα καΐκια που τις φέρνουν από την πιο πλούσια γωνιά της Μεσογείου. Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο ότι οι αλοννησιώτες ψαράδες θεωρούνται από τους πλέον τυχερούς του κλάδου τους. Ο φρέσκος τόνος που θα δοκιμάσετε εδώ είναι περίπου εκατό φορές καλύτερος από αυτό που οι Αθηναίοι έχουμε μάθει να αποκαλούμε τόνο.
Οι παραλίες: Πού να (πρωτο)βουτήξετε Το δυνατότερο κατά πολλούς χαρτί της Αλοννήσου είναι οι καρτποσταλικές παραλίες της –κι ακόμα περισσότερο, τα εντελώς διάφανα νερά τους. Βοτσαλωτές σχεδόν στο σύνολό τους (με την εξαίρεση της αμμουδερής Χρυσής Μηλιάς) με τα πεύκα να ακουμπούν στο κύμα, και τον καθρεφτισμό τους να κάνει τα νερά εξωπραγματικά σμαραγδένια.
Οι επιλογές είναι πολλές, και η μια καλύτερη από την άλλη. Αν θέλετε κατευθύνσεις για να ξεκινήσετε από κάπου, σημειώστε στα «οπωσδήποτε» τον δημοφιλή Άγιο Δημήτριο, μια «γλώσσα» βοτσαλωτής στεριάς μέσα σε μια εντελώς διάφανη θάλασσα, και το μεγάλης αρχαιολογικής σημασίας Κοκκινόκαστρο, με τον βαθυκόκκινο βράχο που μοιάζει να βουτά στα νερά του.
Πιο low profile αλλά εξίσου όμορφες είναι οι παραλίες Γυάλια, Τσουκαλιά και Μικρός Μουρτιάς. Αν είστε γενικώς φαν των ερημικών παραλιών, ζητήστε κατευθύνσεις από τους ντόπιους: σχεδόν όλοι έχουν ένα μυστικό παράδεισο δίπλα σε κάποια από τις διάσημες παραλίες να μοιραστούν μαζί σας.
Περπατώντας στην ενδοχώρα
Ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά της Αλοννήσου (που λίγοι γνωρίζουν πριν την επισκεφτούν) είναι το εκτενέστατο δίκτυο μονοπατιών που διατρέχει το νησί, ενώνοντας τους οικισμούς του, περνώντας μέσα από κατάφυτα πευκοδάση, οδηγώντας σε απομονωμένες, απάτητες μικρές παραλίες και δίνοντας στους λάτρεις της πεζοπορίας έναν ακόμα λόγο να αγαπήσουν την Αλόννησο.
Ένα από τα μονοπάτια αυτά οδηγεί στο βυζαντινό εκκλησάκι των Αγίων Αναργύρων, που οι ντόπιοι θα σας προτείνουν να επισκεφθείτε για το ειδυλλιακό πευκοδάσος μέσα στο οποίο είναι κτισμένο, αλλά και την πανοραμική του θέα στους επιβλητικούς βράχους της δυτικής πλευράς του νησιού. Διαβάστε περισσότερα για τα μονοπάτια της Αλοννήσου εδώ.
Πού θα φάτε
- Αυθεντική αλοννησιώτικη κουζίνα στον Ελαιώνα, στον Λεφτό Γιαλό. Μην χάσετε για κανένα λόγο τις περίφημες αλοννησιώτικες πίτες (χταποδόπιτα και ‘μπγκι’ όπως αποκαλούν εδώ την χορτόπιτα), τα σουτζουκάκια με ντόπιες αγκινάρες και τη μακαρονάδα με τόνο Αλοννήσου.
- Ολόφρεσκα ψαράκια και λοιπούς θαλασσινούς μεζέδες (με απόλυτο hit τον φρέσκο τόνο που λέγαμε προηγουμένως) στην Ταβέρνα της Τασίας, στη Στενή Βάλα.
- Νοστιμότατη διεθνή κουζίνα με ελληνικές πινελιές στην Αστροφεγγιά, στη Χώρα. Εδώ ο ξιφίας με σάλτσα κάπαρης συνυπάρχει αρμονικά στο μενού με το chili con carne, και το μυρωδάτο αρνάκι με δεντρολίβανο κάνει παρέα με γαρίδες μιλφέιγ και σουβλάκι θαλασσινών.
- Δύο διαφορετικές παραδοσιακές κουζίνες, των Σποράδων και των Δωδεκανήσων, αλλά και φρέσκο ψάρι στο “Ο Δύτης και η Καλύμνια” στη Στενή Βάλα. Στις σπεσιαλιτέ περιλαμβάνονται το γεμιστό καλαμάρι, τα ντολμαδάκια με κιμά και αβγολέμονο, η λεμονάτη σκορπίνα και το κοκκινιστό κατσίκι.
- Μεσογειακή κουζίνα με δημιουργική διάθεση στην Πανσέληνο, στη Χώρα. Σκεφτείτε κοτόπουλο με ούζο και φέτα και γαρίδες καταΐφι με μπέικον και γλυκόξινη σάλτσα.
Πού θα μείνετε
- Στα λιτά αλλά περιποιημένα δωμάτια του Hotel Julietta στο Πατητήρι, οι τιμές των οποίων ξεκινούν από μόλις 27€ το δίκλινο για το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Αυγούστου. Κρατήσεις πραγματοποιούνται και μέσω του Booking, από εδώ.
- Στα χρωματιστά δωμάτια του Sossinola, στη Στενή Βάλα. Οι τιμές τους ξεκινούν από 30€ για το δίκλινο που βλέπει στον κήπο, ή από 40€ αν προτιμάτε θέα στη θάλασσα. Κρατήσεις πραγματοποιούνται και μέσω του Booking, από εδώ.
- Στα φωτεινά δωμάτια του Kallthea Studios, στο Πατητήρι, λίγα μόνο βήματα από την παραλία Ρουσούμ Γιαλός. Οι τιμές ξεκινούν από 35€ το δίκλινο. Κρατήσεις πραγματοποιούνται και μέσω του Booking, από εδώ.
- Στα μεγάλα, όμορφα και φωτεινά δωμάτια του Asteri Appartments στην Χώρα, στις παροχές των οποίων περιλαμβάνονται κουζίνα και wi-fi. Οι τιμές κυμαίνονται στα 65€ για ένα διαμερισματάκι που φιλοξενεί δύο ενήλικες και δύο παιδιά. Κρατήσεις πραγματοποιούνται και μέσω του Booking, από εδώ.
- Στα κουκλίστικα, παραδοσιακά διακοσμημένα στούντιο του Chiliadromia, στην Χώρα. Οι παροχές περιλαμβάνουν δωρεάν wi-fi και μπαλκόνια με θέα στη θάλασσα, ενώ οι τιμές κυμαίνονται στα 80€ το δίκλινο. Κρατήσεις πραγματοποιούνται και μέσω του Booking, από εδώ.
