Νάουσα: Φύση και παράδοση στους πρόποδες του Βερμίου

Ταξιδέψαμε στην καταπράσινη πόλη της κεντρικής Μακεδονίας. Περπατήσαμε στο μαγεμένο πάρκο του Αγίου Νικολάου, θαυμάσαμε την θέα από το περίφημο "Μπαλκόνι" της και ήπιαμε εκπληκτικό κόκκινο κρασί. Η Νάουσα διατηρεί ακόμα τις χάρες της, αρκεί να τις ανακαλύψεις.
Νάουσα: Φύση και παράδοση στους πρόποδες του Βερμίου
της Έλενας Μπούλια 

Δεν έχω ξανακούσει ανθρώπους να μιλούν τόσο απαξιωτικά για τον τόπο τους. Και δεν αναφέρομαι μόνο σε νεαρά άτομα για τα οποία τα στενά -γεωγραφικά και κοινωνικά- όρια της μακεδονικής αυτής πόλης μπορεί να μοιάζουν ασφυκτικά, αλλά και σε μεγαλύτερης ηλικίας οικογενειάρχες, οι οποίοι θα φανταζόμουν πως -αν μη τι άλλο- χαίρονται που τα παιδιά τους μεγαλώνουν μέσα στην φύση και την ησυχία της επαρχίας. Κι όμως, η συνηθέστερη απάντηση που έπαιρνα τις πρώτες μου ώρες στη Νάουσα, όταν ρώταγα ξενοδόχους και καταστηματάρχες «Τι προτείνετε να κάνουμε; Πού αξίζει να πάμε;» ήταν «Δεν έχει και πολλά να δεις η Νάουσα… Το πάρκο του Αγίου Νικολάου… Το χιονοδρομικό [3-5 πηγάδια] που όμως τώρα είναι κλειστό… Στην Έδεσσα πήγατε;». Δε μπορούσα να δεχτώ πως τα best of της Ηρωικής αυτής Πόλης χωράνε σε μία μόνο πρόταση. Ούτε πως είχα κάνει σχεδόν πέντε ώρες δρόμου από την Αθήνα για να δω ένα πάρκο και ένα κλειστό χιονοδρομικό. Και έτσι αποφάσισα να την ανακαλύψω μόνη μου.

Η καλύτερη αρχή της εβδομάδας «Ανακαλύπτοντας τη Νάουσα» έγινε πράγματι με το πάρκο του Αγίου Νικολάου, το οποίο κάθε άλλο από ένα απλό πάρκο είναι. Εξήντα στρέμματα πανέμορφης, καταπράσινης γης που βρέχονται κατά μήκος τους από τον ιστορικό ποταμό της Αράπιτσας, ο οποίος συχνά σχηματίζει λιμνούλες μέσα στις οποίες φιλοξενούνται πέστροφες, πάπιες και χήνες. Το άλσος είναι γεμάτο υπεραιωνόβια πλατάνια, φλαμουριές και βελανιδιές και όλα αυτά υπό την σκιά του επιβλητικού Βέρμιου. Χρηματοδοτημένο από την Ευρωπαϊκή Ένωση, στα πλαίσια του προγράμματος LIFE, το πάρκο αυτό, το οποίο απέχει λίγα μόνο λεπτά από το κέντρο της Νάουσας, αποτελεί πόλο έλξης για χιλιάδες κόσμου κάθε χρόνο, καθώς πέρα από ασύγκριτη φυσική ομορφιά έχει να προσφέρει και αξιόλογες εγκαταστάσεις που συμβάλλουν στην αναψυχή του επισκέπτη. Μέσα στο ολάνθιστο πάρκο, λοιπόν, υπάρχουν: αθλητικές εγκαταστάσεις με γήπεδα μπάσκετ και βόλεϊ, ένα δημοτικό αναψυκτήριο, παιδική χαρά, τεχνητή λίμνη ψαρέματος και βαρκάδας, εστιατόρια και ξενοδοχεία, υπαίθριοι χώροι για πικ-νικ, η εκκλησία του Αγίου Νικολάου και το εκτροφείο θηραμάτων!

Κι αν το πάρκο πραγματικά σου κόβει την ανάσα, ή καλύτερα βγάζει από μέσα σου την βρώμικη ανάσα που κουβαλάς από την πόλη, ανανεώνοντάς την με φρέσκο, καθαρό οξυγόνο, το εκτροφείο θηραμάτων είναι αυτό που σε κάνει να συνειδητοποιείς πόσο «μέσα» στην φύση βρίσκεσαι. Τόσο μέσα που, καταρχάς, χάνεσαι προκειμένου να βρεθείς στο εκτροφείο, στο πίσω μέρος του πάρκου, καθώς δεν υπάρχει η παραμικρή ταμπέλα μέσα στο πάρκο που να σε οδηγεί σε αυτό. Παράλογο; Όχι, όπως μας εξήγησε ο φροντιστής του εκτροφείου, το οποίο δεν ανήκει στον Δήμο Νάουσας -όπως το πάρκο- αλλά στη Νομαρχία. «Και αφού δεν ασχολείται η ίδια η Νομαρχία με την «διαφήμιση» του εκτροφείου, γιατί να ασχοληθεί ο Δήμος;» συμπληρώνει ειρωνικά ο νεαρός. Πολιτικά συμφέροντα και εδώ, λοιπόν, σκέφτομαι και συνεχίζω την βόλτα μου στο εκτροφείο. Τι θα δείτε στα περιποιημένα του κλουβιά; Κάθε είδους φασιανό (συρματικό, χρυσό, αργυρό -φωτο), φραγκόκοτες, αγριογούρουνα, ζαρκάδια και ελάφια -αν είστε τυχεροί και τα πετύχετε το απόγευμα που κατεβαίνουν από το βουνό για να βρουν τροφή στις εγκαταστάσεις του εκτροφείου, καθώς αυτά δεν βρίσκονται σε κλουβιά παρά ελεύθερα στις παρυφές του Βέρμιου. Και φυσικά, θα δείτε τον λαγό, το «παόκι» όπως μας τον χαρακτήρισε ο φροντιστής, ο οποίος ήταν άκρως φιλικός και άνετος με τις… κάμερες (Photo Gallery).

Η βόλτα στο Άλσος του Αγίου Νικολάου είναι λυτρωτική. Περπατάς και χαμογελάς. Δεν χρειάζεται να μιλάς. Μιλάει το ποτάμι για εσένα, μιλούν οι πάπιες και τα πουλιά. Αν βρεθείς εκεί Κυριακή, βλέπεις τους Ναουσαίους με τις φόρμες και τα αθλητικά τους να απολαμβάνουν την γυμναστική τους. Θες να το κάνεις και εσύ, κάθε μέρα. Ζηλεύεις και για τα εξαιρετικά χιονοδρομικά. Το «3-5 Πηγάδια» βρίσκεται στην δυτική πλευρά του Βέρμιου, σε υψόμετρο από 1.430 έως 2.005μ., και απέχει 17χλμ. από τη Νάουσα. Διαθέτει αμέτρητες πίστες κάθε βαθμού δυσκολίας, έξι αναβατήρες και εναέρια διπλή καρέκλα, καθώς και εστιατόριο, σαλέ, μπαρ και ξενοδοχείο. Το χιονοδρομικό κέντρο Σελίου, το πρώτο μάλιστα οργανωμένο χιονοδρομικό της χώρας, βρίσκεται σε υψόμετρο 1.530μ. και απέχει από τη Νάουσα είκοσι χιλιόμετρα μέσω της Εγνατίας Οδού. Στις εγκαταστάσεις του περιλαμβάνονται επτά σύγχρονοι αναβατήρες, είκοσι σχεδόν πίστες κάθε δυσκολίας, ακόμα και για αρχάριους, καθώς και μία μεγάλη έκταση για τροχόσπιτα, τα περισσότερα εκ των οποίων έχουν σταθμεύσει μόνιμα εκεί, για τους «τροχοσπιτάδες» που αγαπούν τις ορεινές ομορφιές.

Στα υπόλοιπα αξιοθέατα της Νάουσας -ναι, κι όμως, η Νάουσα έχει κι άλλα αξιοθέατα- περιλαμβάνονται τρία ακόμα χαρακτηριστικά της σημεία. Το ένα είναι ο Τόπος Θυσίας των Ναουσαίων γυναικών. Το μνημείο, ένα μεταλλικό γλυπτό μιας γυναίκας που με αναιδές βλέμμα κοιτά τον εχθρό κρατώντας τα τρομαγμένα της παιδιά στην αγκαλιά της, τιμά τις Ναουσαίες γυναίκες και τα παιδιά που τον Απρίλιο του 1822 -όταν έγινε και το τραγικό «Ολοκαύτωμα της Νάουσας»- θυσιάστηκαν προκειμένου να μην πέσουν στα χέρια των Τούρκων. Βρίσκεται λίγο έξω από το κέντρο της πόλης, ενώ στο πλάι του έχει τους εντυπωσιακούς, καταπράσινους καταρράκτες Στουμπάνους που μόνο δέος μπορούν να προσθέσουν στο, έτσι κι αλλιώς, μεγαλειώδες σημείο. Η ξύλινη γέφυρα, πάνω από τον καταρράκτη, συνέδεε παλαιότερα δύο από τους «μαχαλάδες» της παλιάς πόλης.

Ακόμα πιο έξω από τη Νάουσα, για την ακρίβεια ακριβώς κάτω από τη Νάουσα, στην σημερινή περιοχή Κοπανός, στην θέση «Ισβόρια», βρίσκεται ένα αξιοθέατο με ακόμα μακρύτερη ιστορία. Πρόκειται για την τοποθεσία που περί τα μέσα του 4ου π.χ. αιώνα στέγασε την Σχολή όπου ο Αριστοτέλης δίδαξε τον Μέγα Αλέξανδρο. Οι ανασκαφές στον αρχαιολογικό χώρο δεν έχουν ολοκληρωθεί, πάντως ο επισκέπτης είναι ελεύθερος να περπατήσει μέσα και έξω από τα φυσικά σπήλαια (φωτο), πάνω στα βήματα του φιλοσόφου και του μέγα στρατηλάτη. Αν είστε λάτρεις της αρχαιολογίας, αξίζει να βρεθείτε λίγο παραπέρα στον Κοπανό, στην περιοχή της αρχαίας Μίεζας, για να θαυμάσετε το αρχαίο θέατρο και κάποιους σημαντικούς μακεδονικούς τάφους (υπάρχουν ταμπέλες που καθοδηγούν σε όλη την διαδρομή).

Τέλος, και η πόλη της Νάουσας έχει τα δικά της ενδιαφέροντα σημεία. Πολλοί, βέβαια, ίσως διαφωνήσουν και πουν πως πρόκειται για μία ακόμα παρακμασμένη επαρχιακή πόλη, η οποία μόνο από κάποια υπέροχα διατηρημένα νεοκλασικά οικήματα και κάποιες ξεχασμένες ταμπέλες «Κουβέρτες Ναούσης» φέρνει μνήμες της άλλοτε ανθηρής της βιομηχανία, ιδίως στην κλωστοϋφαντουργία. Κάτι που δεν απέχει πολύ από την αλήθεια, καθώς από τις αρχές του 1990 και μετά, με τις περισσότερες μεγάλες βιομηχανικές μονάδες να κλείνουν η μία μετά την άλλη, ο τόπος μαράζωσε.

Κι όμως, ακόμα και το πιο αστικό κομμάτι της Νάουσας, το οποίο συνήθως κανείς δεν κρίνει άξιο λόγου, διατηρεί ακόμα τις χάρες του: Ο Πύργος του Ρολογιού μπροστά από το Δημαρχείο, για παράδειγμα, σήμα κατατεθέν της πόλης, αποτελεί ένα αρχιτεκτονικό αξιοθέατο. Τα μουσεία της, με αξιολογότερα το Λαογραφικό (Αγ. Δημητρίου 10) με εκθέματα της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου, και το Μουσείο Οίνου (Χατζημαλούση 17), στο σπίτι του Ιωάννη Μπουτάρη, και πρώτου οινοποιείου της πόλης, που εξιστορεί την ιστορία του εκπληκτικού ξινόμαυρου κρασιού της περιοχής –μην φύγετε από την πόλη αν δεν το δοκιμάσετε. Και φυσικά, το περίφημο «Μπαλκόνι» της Νάουσας, ένα τεράστιο πάρκο έκτασης 30 περίπου στρεμμάτων, με την καλύτερη θέα στον κάμπο της Ημαθίας, έναν περιποιημένο ανθόκηπο και μία μεγάλη λίμνη με ψάρια και πάπιες. Στο σημείο αυτό υπάρχουν και πολλά καφέ όπου μπορεί κανείς να χαλαρώσει απολαμβάνοντας την υπέροχη θέα.

Φαγητό – Διασκέδαση
Σκόπιμα βάζω το φαγητό στην ίδια κατηγορία με την διασκέδαση, καθώς τα δύο είναι «αναγκαστικά» συνδεδεμένα μεταξύ τους εδώ. Τι εννοώ; Η Νάουσα, ως ηρωική πόλη, βρίσκεται σε αιώνιο πένθος –αυτά είναι ακριβώς τα λόγια ντόπιου νεαρού. Αυτό σημαίνει στην πράξη πως στην πόλη δεν υπάρχουν κέντρα νυχτερινής διασκέδασης, όμως κλαμπ και μπουζούκια, παρά μόνο κάποια καφέ, στα οποία το βράδυ σερβίρεται και ποτό –ξεχωρίσαμε τα «Gossip», «Social» και «Dellagio», αν και όλα σχεδόν βρίσκονται στον ίδιο κεντρικό δρόμο. Και που διασκεδάζει η νεολαία; «Σε άλλες πόλεις, στην Βέροια, στην Έδεσσα ή στην Θεσσαλονίκη», μας είπε ο νεαρός. Άρα, αναπόφευκτα, μέσο διασκέδασης, πέρα από τον καφέ, στην πόλη είναι το φαγητό. Αλλά τι φαγητό…

Ας ξεκινήσουμε από το Πάρκο του Αγίου Νικολάου, όπου βρίσκονται τόσο κάποιες ταβέρνες που σερβίρουν φρέσκια πέστροφα, η σπεσιαλιτέ της περιοχής, όπως το «Νησάκι» (τηλ. 23320 28147) και τα «Γεράνια» (τηλ. 23320 25174), όσο και το δημοφιλές, πιο πολυτελές, εστιατόριο «Ζαρκάδι» του ξενοδοχείου «Βέρμιο» (τηλ. 23320 29311), με την συμπαθητική τοπική κουζίνα και την εκπληκτική τοποθεσία δίπλα στο ποτάμι. Μέσα στη Νάουσα, τα περισσότερα εστιατόρια βρίσκονται στην Ελ. Βενιζέλου και στην πλατεία Καρατάσου. Στη μεν Βενιζέλου - ανάμεσα στα αμέτρητα internet cafes- θα βρείτε κυρίως ταβέρνες-ψησταριές, από αυτές προτείνουμε τα «Οινομαγειρέματα» (τηλ. 23320 23576) στην αρχή της Βενιζέλου. Στην δε πλατεία Καρατάσου μείναμε ευχαριστημένοι με την «Σπονδή» (τηλ. 23320 22233). Όπου κι αν καθίσετε να φάτε πάντως, μην ξεχάσετε να δοκιμάσετε σαρμάδες, ντόπιο κυνήγι και οπωσδήποτε κόκκινο κρασί. Κι αν θέλετε αυτά που θα φάτε να τα πάρετε και μαζί σας στην επιστροφή, επισκεφθείτε το μαγαζάκι «Συνταγή της Γιαγιάς», και… θα μας θυμηθείτε!

Σε κάθε περίπτωση πάντως, όσον αφορά την διασκέδαση στη Νάουσα, αν αυτή δεν βρίσκεται σε νυχτερινά μαγαζιά, τα ψυχαγωγικά έθιμα της πόλης είναι τόσο σημαντικά που σίγουρα βοηθούν τους κατοίκους να ξεσκάσουν. Η Αποκριά στη Νάουσα, για παράδειγμα, με το έθιμο «Γενίτσαροι και Μπούλες» αποτελεί μία από τις σπουδαιότερες εκδηλώσεις της χρονιάς, ενώ σημαντικές είναι και οι Εκδηλώσεις «Οίνος και Πολιτισμός», την εποχή του τρύγου. Με ιδιαίτερα παραδοσιακό τρόπο γιορτάζονται στην πόλη και τα Χριστούγεννα, όταν οι κάτοικοι βάζουν φωτιά στους «καρτσιούνους», μεγάλες ρίζες από δέντρα, για "να ζεστάνουμε τον νεογέννητο Χριστό" όπως λένε.

Ξενοδοχεία
Hotel Vermion: Η αλήθεια είναι πως τα δωμάτια -σε αντίθεση με όλους τους υπόλοιπους χώρους του ξενοδοχείου- χρίζουν άμεσης ανακαίνισης, αλλά το γεγονός ότι το Πάρκο του Αγίου Νικολάου «απλώνεται» ακριβώς κάτω από το μπαλκόνι, αποζημιώνει ακόμα και τον πιο απαιτητικό. Το προτείνουμε ανεπιφύλακτα (τιμές: Περί τα 70 με 75 ευρώ για ένα δίκλινο με πρωινό).

Dellagio: Αριστοκρατικά μοντέρνο, προσεγμένο και κυρίως ό,τι πιο κεντρικό μπορείτε να επιλέξετε για διαμονή μέσα στη Νάουσα (τιμές: 60 ευρώ για ένα δίκλινο με πρωινό).

Παλαιά Πόλη: Ξενώνας περισσότερο παρά ξενοδοχείο, μέσα στην πόλη και αυτός, με υπέροχα παραδοσιακά δωμάτια και μία ρομαντική σοφίτα (τιμές: 95 ευρώ για ένα δίκλινο με πρωινό).

Χαγιάτι: Λιτό, περιποιημένο και γνήσιο αρχοντικό. Το Χαγιάτι βρίσκεται επίσης μέσα στη Νάουσα (τιμές: 58 ευρώ για ένα δίκλινο με πρωινό).

Ξενώνας Πλειάδες: Λίγο έξω από τη Νάουσα, στον οικισμό του Αγ. Παύλου, ένας υπέροχος παραδοσιακός ξενώνας που συνδυάζει την φύση με την σχετική πολυτέλεια (τιμές: 60 ευρώ για ένα δίκλινο με πρωινό).
Μπείτε στη συζήτηση

σχόλια

v