Ιωάννινα: Ταξίδι στη λίμνη των ονείρων

της Έλενας Μπούλια

Σε αντίθεση με τις περισσότερες ελληνικές πόλεις που καταστράφηκαν ή έστω υπέφεραν κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας, τα Ιωάννινα είχαν την τύχη (μέσα στην ατυχία τους) να ακμάσουν και να αναπτυχθούν κυρίως χάρη στον διοικητή τους, την περίοδο από το 1787 έως το 1822, τον περίφημο Αλή Πασά, ο οποίος -για την ιστορία- δεν ήταν Τούρκος αλλά Αλβανός. Για να μην παρεξηγηθούμε, ο Αλή Πασάς υπήρξε ένας από τους σκληρότερους διοικητές της εποχής του, δεν είναι τυχαίο ότι έμεινε γνωστός στην ιστορία ως Λιοντάρι των Ιωαννίνων, κατάφερε όμως να οργανώσει την πόλη σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, ενίσχυσε τις τέχνες και τα γράμματα, έκανε έργα που ανέπτυξαν την οικονομική και πολιτιστική ζωή, ενώ λέγεται ότι πριν πεθάνει ασπάστηκε τον Χριστιανισμό.

Έτσι, τα βλέμματα της Ευρώπης στράφηκαν γρήγορα στην πόλη των Ιωαννίνων, η οποία παραμένει μέχρι σήμερα η μεγαλύτερη (και πρωτεύουσα) της Ηπείρου, και μία από τις πιο όμορφες, γραφικές και ανθρώπινες, για να ζει κανείς, της Ελλάδας. Μία πόλη με έκδηλη την ιστορία της σε κάθε γωνιά, με έντονο το ζωτικό στοιχείο του νερού και του πρασίνου χάρη στη λίμνη Παμβώτιδα, και με κατοίκους ζεστούς και φιλόξενους, έτοιμους να σου ανοίξουν την πόρτα του σπιτιού τους και να σε καλέσουν για κέρασμα ανά πάσα στιγμή. Αυτό το σπάνιο συναίσθημα οικειότητας που νιώθει ο επισκέπτης από την πρώτη κιόλας φορά που θα βρεθεί στα Γιάννενα είναι που θα τον κάνει να επιστρέψει και στο μέλλον.

Σύγχρονοι δρόμοι αλλά και γραφικά πλακόστρωτα, μοντέρνα μαγαζιά αλλά και ιστορικά μνημεία, ορθόδοξες εκκλησίες και τζαμιά, παλιά αρχοντικά και εντυπωσιακά νεόκτιστα κτίρια, αμέτρητοι νέοι φοιτητές και ηλικιωμένοι ψαράδες, σύγχρονες καφετέριες και παραδοσιακά καφενεία. Όλα αυτά συμβιώνουν αρμονικά κάτω από τον συννεφιασμένο ουρανό των Ιωαννίνων, συνθέτοντας μία πόλη που σφύζει από ζωή χωρίς όμως να γίνεται φορτική, και θυμίζοντας ίσως τις ξεκούραστες δυτικοευρωπαϊκές κωμοπόλεις, στις οποίες οι ποδηλατοδρόμοι, οι βόλτες στα πάρκα και δίπλα στις λίμνες, η ζωτικής σημασίας καθαριότητα, είναι αναπόσπαστα κομμάτια της καθημερινής ζωής.

Ο επισκέπτης των Ιωαννίνων έχει ένα σωρό αξιοθέατα να επισκεφθεί και μνημεία να φωτογραφίσει. Αναμφίβολα, η πρώτη επίσκεψη θα αφορά στο νησάκι της λίμνης Παμβώτιδας που κλέβει πάντα την παράσταση με το καταπράσινο τοπίο της και τον πλούτο της σε ιχθυοπανίδα και ορνιθοπανίδα, αλλά κυρίως για τον πασίγνωστο θρύλο σύμφωνα με τον οποίο ο Αλή Πασάς έπνιξε στη λίμνη τυφλωμένος από πάθος, την κυρά Φρωσύνη. Εκεί θα βρεθείτε σε δέκα λεπτά με ένα από τα καραβάκια που σας περιμένουν για αυτόν τον σκοπό στον Μώλο των Ιωαννίνων. Πάνω στο νησάκι διατηρείται, άλλωστε, ως μουσείο ένα από τα σπίτια του Αλή Πασά, αυτό στο οποίο σκοτώθηκε, όπου θα δείτε προσωπικά αντικείμενα αυτού και της κυρά Φρωσύνης. Στον οικισμό του νησιού, πέρα από τα παλιά σπίτια με τις λουλουδιασμένες αυλές και τα επτά μικρά μοναστήρια, θα βρείτε ταβερνάκια με τοπικές λιχουδιές αλλά και μαγαζάκια στα οποία αξίζει να αγοράσετε τα φημιστά ασημένια γιαννιώτικα κοσμήματα καθώς και άλλα είδη λαϊκής τέχνης.

Επόμενη στάση του επισκέπτη θα πρέπει να είναι το επιβλητικό Σπήλαιο του Περάματος, το οποίο βρίσκεται περί τα τέσσερα χιλιόμετρα έξω από τα Γιάννενα, στο δρόμο προς Μέτσοβο. Πρόκειται για ένα από τα εντυπωσιακότερα σπήλαια του κόσμου, που λέγεται πως δημιουργήθηκε πριν 1.500.000 χρόνια, και που διαθέτει μία τεράστια ποικιλία σε σταλαχτίτες και σταλαγμίτες που κόβουν την ανάσα. Αξίζει μάλιστα να περιηγηθείτε σε αυτό με τη συνοδεία ξεναγού που θα σας εξιστορεί λεπτομέρειες για τη δημιουργία του, την ανακάλυψή του και διάφορα άλλα ενδιαφέροντα στοιχεία σχετικά με το Σπήλαιο.

Ένα ακόμα σημαντικότατο αξιοθέατο το οποίο δεν πρέπει κανείς να παραλείψει είναι και το Μουσείο Κέρινων Ομοιωμάτων Παύλου Βρέλλη, 12 χιλιόμετρα πριν τα Ιωάννινα, στην περιοχή Μπιζάνι. Όσοι έχουν ήδη βρεθεί σε ένα από τα μουσείο της Madam Tussauds, μπορεί να μην εκπλαγούν από την λεπτομέρεια και την ποικιλία των ομοιωμάτων. Το γεγονός, όμως, ότι αναπαριστούν κάποιες από τις σημαντικότερες μορφές που σημάδεψαν την ελληνική ιστορία (και όχι τον Brad και την Angelina) και ότι δημιουργήθηκαν εδώ και πολλά χρόνια, κάτω από ιδιαίτερα αντίξοες συνθήκες δε μπορεί να αφήσει κανέναν ασυγκίνητο. Το ίδιο το Μουσείο, άλλωστε, που φιλοξενεί και διάφορα άλλα ιστορικά εκθέματα, είναι από μόνο του ένα αρχιτεκτονικό αριστούργημα φτιαγμένο με περίσσια αγάπη και μεράκι από τον ίδιο τον Παύλο Βρέλλη.

Άλλο ένα αξιόλογο μνημείο της πόλης αποτελεί το τεράστιο Κάστρο των Ιωαννίνων, που χρονολογείται από το 528 μ.Χ., έργο του αυτοκράτορα Ιουστινιανού με σκοπό να οχυρώσει το Βυζαντινό κράτος και διοικητικό κέντρο μετέπειτα κατά την τουρκοκρατία. Μέσα στα 200 του στρέμματα, το Κάστρο περιβάλει το τζαμί του Ασλάν Πασά, όπου σήμερα στεγάζεται το Δημοτικό Εθνογραφικό Μουσείο, το Ιτς Καλέ νοτιοανατολικά, όπου βρίσκονταν τα ανάκτορα του Αλή Πασά, καθώς και την παλιά πόλη των Ιωαννίνων. Στο Ιτς Καλέ, συγκεκριμένα, υπάρχουν αξιόλογα λαογραφικά μουσεία, δύο καφέ που στεγάζονται στο ιστορικό κτίριο των Μαγειρείων και που αξίζει να κάνετε μία στάση για ένα σερμπέτι (ζεστό αφέψημα με αλκοόλ), καθώς και δύο ξενώνες (Φιλύρα, τηλ. 26510 83560 και ο πιο πολυτελής ξενώνας Κάστρο τηλ. 26510 22866).

Για τους λάτρεις της ιστορίας και της τέχνης η πολιτιστική ζωή των Ιωαννίνων συμπληρώνεται από μερικά ακόμα μουσεία και πινακοθήκες. Για τους υπόλοιπους έχει έρθει η ώρα να γνωρίσουν τη σημερινή ζωή της πόλης ξεκινώντας… από την αγορά, που αποτελείται από στοές και τα πρωτότυπα αρχιτεκτονικά κτίρια του 1870, τα Χάνια. Όπως αναφέραμε παραπάνω η γιαννιώτικη λαϊκή τέχνη φημίζεται για τα χειροποίητα ασημικά, τα υπέροχα λεπτεπίλεπτα κοσμήματα από χρυσό και χαλκό, καθώς και για τα σκαλιστά έπιπλα και τα υφαντά (ρούχα, φλοκάτες, στρωσίδια), τα οποία θα βρείτε στα μαγαζάκια της πόλης. Προμηθευτείτε πριν φύγετε κρασί, γαλακτοκομικά προϊόντα (φέτα και γιαούρτι) και φυσικά μπακλαβά.

Και αφού περπατήσετε ανάμεσα στα επώνυμα και μη αρχοντικά, στα νεοκλασικά κτίρια, τα μέγαρα και τα λαϊκά σπίτια επιλέξτε μία από τις ταβέρνες που σας προτείνουμε για να ξεκουραστείτε, να απολαύσετε τους εξαιρετικούς μεζέδες και το καλό τσίπουρο και να αναλογιστείτε το ενδεχόμενο να… μετακομίσετε σύντομα στα Ιωάννινα!

Πού και τι θα φάτε;

Αμέτρητες ταβέρνες γύρω από τη λίμνη αλλά και μέσα στην πόλη προσφέρουν στους επισκέπτες μία ποικιλία γευστικών εμπειριών, με έμφαση πάντα στις παραδοσιακές ηπειρώτικες πίτες, τα κρεατικά στη γάστρα και τις σπιτικές χυλοπίτες. Όσοι αγαπούν το ψάρι, στα Γιάννενα θα βρουν «γκουρμέ» τοπικές συνταγές με βατραχοπόδαρα, χέλια, πέστροφες αλλά και κάθε είδους ψάρι. Σας προτείνω να συνδυάσετε το γεύμα σας με το περίφημο ντόπιο τσίπουρο ή με βαρελίσιο κρασί, ενώ για επιδόρπιο μη διστάσετε να παραγγείλετε ένα από τα περίφημα γιαννιώτικα γλυκά, όπως τον περίφημο γιαννιώτικο μπακλαβά, κανταΐφι, καθώς και πολλά άλλα γλυκά ταψιού.

Όλα αυτά σας προτείνουμε να τα δοκιμάσετε στις ταβέρνες Φίλιππας, Ιθάκη και Λίμνη, που βρίσκονται στην παραλία της Λίμνης των Ιωαννίνων. Εξαιρετικό φαγητό θα βρείτε και στην Στοά Λούλη, όπου μπορείτε να βρεθείτε και για καφέ ή ποτό, στην οδό Ανεξαρτησίας στην παλιά πόλη, καθώς και στον πολυχώρο Πολιτεία, αρκετά πάνω από την πόλη (προς το βουνό), με την εκπληκτική θέα και τον μεγάλο παιδότοπο για τους μικρούς επισκέπτες.

Λόγω της έντονης φοιτητικής ζωής, τα Γιάννενα είναι μία πόλη που δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από τα μεγάλα αστικά κέντρα σε διασκέδαση και νυχτερινά μαγαζιά. Το βραδάκι οι περισσότεροι νέοι, και κυρίως φοιτητές, μαζεύονται για ποτό στο μπαρ Σκάλα, κοντά στη Λίμνη, καθώς και στο πιο καινούργιο Γουλιά-Γουλιά, στην οδό Καποδιστρίου, στο κέντρο της πόλης. Για καφεδάκι με θέα σας προτείνουμε το Γραμματόσημο, στην απέναντι όχθη της Λίμνης, ενώ τα καλύτερα σπιτικά γλυκά θα τα αγοράσετε από το ζαχαροπλαστείο του Νούσια, στη Λεωφόρο Γράμμου 36, επίσης στο κέντρο.

Πού θα μείνετε;

* Hotel & Congress Hall Du Lac: 129 πολυτελέστατα δωμάτια και σουίτες με θέα στη λίμνη, ένα εξαιρετικό εστιατόρια και ένα ευχάριστο bar συνθέτουν ένα από τα καλύτερα (αν όχι το καλύτερο) ξενοδοχεία των Ιωαννίνων (τηλ. 26510 59100).

* Grand Serai Congress & Spa: Το πρόσφατα ανακαινισμένο ξενοδοχείο του ομίλου Μήτση (εκεί που παλιότερα στεγαζόταν το ξενοδοχείο Ξενία) καταγράφεται ήδη ως μία από τις καλύτερες επιλογές διαμονής σε μία έκταση 13 στρεμμάτων στην καρδιά των Ιωαννίνων, αποτελώντας ένα πραγματικό παλάτι με στοιχεία ανατολής και ξεχωριστές ανέσεις (τηλ. 26510 90550).

* Epirus Lux Palace: Το πλέον κλασικό, πολυτελές και αρχοντικό ξενοδοχείο των Ιωαννίνων που συγκεντρώνει εδώ και χρόνια πλήθος επισκεπτών χάρη στη φινέτσα του και τις αμέτρητες παροχές του. Ξεχωρίζει για τον πλήρως εξοπλισμένο συνεδριακό του χώρο και το πολύ καλό του εστιατόριο (τηλ. 26510 93555).

* Hotel Olympic: Οικονομικότερο αλλά με όλες τις απαραίτητες παροχές και όμορφα δωμάτια, βολικά τοποθετημένο στο κέντρο της πόλης ώστε να μπορείτε να κάνετε τις βόλτες σας χωρίς να χρειάζεστε αυτοκίνητο, το Olympic είναι μία πολύ καλή πρόταση διαμονής (τηλ. 26510 22233).